گرگان-ایسکانیوز: پنجشنبه گذشته، گرگان میزبان محمد قوچانی روزنامه نگار و سردبیر ماهنامه «مهرنامه» و«صدا» به دعوت مجمع اصلاح طلبان گلستان در شهرستان گرگان و در میان جمعی از فعالان سیاسی و روزنامه نگاران این استان بود.

در این برنامه که با عنوان «مطبوعات و تاریخ معاصر ایران» برگزار شد، محمد قوچانی در دو بخش مجزا به بررسی و تحلیل تاریخ مطبوعات کشور و جریانات سیاسی پرداخت.

تداوم جریان سیاسی در گرو  ورود به جامعه است

محمد قوچانی، میهمان این نشست در ابتدای سخنانش با اشاره به عوامل تداوم یک جریان سیاسی، گفت: تداوم و تاثیرگذاری این جریان ها در گرو عبور ار محافل روشنفکری و  ورود به جامعه است؛ همانند فضای این جلسه که شور و نشاط آن را ناشی از حضور و قدرت مجمع اصلاح طلبان گلستان در جامعه می دانم.

سردبیر هفته نامه «صدا»  خاطر نشان کرد: اکنون و در شرایط ثبات نسبی موجود در کشور، نیازمند گفتگوی خودمانی در درون خویش هستیم. اینکه چه راهی را پشت سر گذاشته ایم، اکنون کجا ایستاده ایم و نیز به کجا می رویم، جریان فکری مجمع چه ریشه ای دارد و نسبت ان  با دیگر جریانات چیست،و سایر سوالات مشابه باید مورد بحث قرار گیرد. هر چند این مجمع انتخاباتی نیست و ما نیز برای هدف سیاسی در اینجا جمع نشده ایم، اما می خواهیم اثرگذار  باشیم. وی خطاب به  اصحاب رسانه و مطبوعات حاضر در جلسه در باره  نشریات خاطر نشان کرد: همان گونه که حرب  نیازمند تشکیلات و کار جمعی است است، انتشار نشریه هم  نیازمند کار جمعی است.

تاکید بر کار حزبی و جناحی

قوچانی با تاکید بر ضرورت آسیب شناسی سال هایی که گذشت و بررسی آنچه دست آوردهای اصلاح طلبان بوده، گفت: « در خلال بحث های ما ممکن است کسی  فکر کندکه  من می خواهم ترویج جناح گرایی  را داشته باشم.  اما در این گفت و گو من می خواهم بر حسن کار جناحی و حزبی تاکید کنم.. من معتقدم هر جامعه توسعه یافته ای نیاز دارد که افراد و گروه ها زاویه  و نگاه خود را با نظام سیاسی و کشورش مشخص و تبیین کنند؛ این جاست که بیشتر از هر چیزی جریان شناسی خودش را نشان می دهد. به طور خاص نگاه به رسانه های حامی احزاب است که باید بیان گر تمام ویژگی های  فکری، نظری و عملی  گروه هایی که از آن تغذیه می شوند، باشند.

این روزنامه نگار با طرح سوالی از چیستی اصلاح طلبی ادامه داد: «  اگر برشی از تاریخ داشته باشیم، می بینیم که گفتمان اصولگرایی و اصلاح طلبی،  از زمان مشروطه و مرحوم شیخ فضل الله نوری و آخوند خراسانی وجود داشته و تنها با اسم ها و رسم های متفاوت خودش را نشان داده است. اجتماعیون، اعتدالیون و عامیون همین گفتمان ها را رهبری می کردند. نهایتا عصاره و تداوم همه آن ها دو جریان اصلاح طلبی و اصول گرایی را در کشور به وجود آورد که در طول تاریخ جمهوری اسلامی ایران هم رهبران خود را داشتند. اوج رقابت این دو جناح هم در خرداد 76 بین ناطق نوری و سید محمد خاتمی بود»

بی ثباتی کنونی، ناشی از برهم خوردن نظم طبیعی سیاسی است

قوچانی همچنن در ادامه گفت : این دو قطبی بودن، رقابتی سالم میان گروهها ایجاد می کند و هر چند وقت یک بار یک گروه قدرت اجرایی را به دست می گیرد .من فکر می کنم عامل اصلی شرایط امروز ما ناشی از بر هم خوردن همین نظم طبیعی بین جریانات سیاسی جامعه است. ما بحرانی را پشت سر گذاشتیم که در آن نظام سیاسی به راحتی می توانست مشکل را حل کند؛  اما بعد از 88 و در نتیجه آن 92 مسیر جدیدی برای اصلاح طلبی، باز شد.

سردبیر پیشین روزنامه شرق اضافه کرد: سال 84 تکثر در فضای سیاسی ایران جلب توجه می کرد، اما این تکثر چنان توازن قوا را بر هم زد که نهایتا بحران 88 پدید آمد. وی گفت:: امروز جریانهای انحلال طلب و بنیاد گرا دو جریان خطرناک کشور هستند که به سمت رادیکالیزه شدن پیش می روند و از هم دور می شوند که این بسیار خطرناک است و اوضاع را غیرقابل پیش بینی می کند

دولت در حوزه اقوام و اقلیتها هوشیار است

قوچانی در پاسخ به سوالات حاضران پیرامون استفاده دولت از ظرفیت اقوام و اهل سنت، گفت: دولت در بحث استفاده از طرفیت اقوام و مذاهب هوشیار است و چون بخشی از رای خود را از آنان دارد به آن ها توجه خواهد داشت، اما مشکل ما در این حوزه فرهنگی و ریشه ای است. مداخله و سنگ اندازی بسیار است، نمی گویم جمود و بدی حاکم بود، اما نیازمند کار فرهنگی هستیم.

محمد قوچانی، با اشاره به انتخابات سال 88 گفت: در طول سالهای گذشته دو جبهه اصولگرا و اصلاح طلب به سمت رادیکالیزه شدن و فاصله گرفتن از یک دیگر بودند که در ننهایت روحانی توانست تا حدی جلوی این امر را بگیرد و این دو گفتمان را به یکدیگر نزدیک تر  و مهار کند.

قوچانی در مورد عملکرد سیاسی روحانی گفت: با اینکه معتقدم روحانی در سپهر سیاسی کشور دارای یک گفتمان مستقل و جدا نیست، اما وی گفتمان و ادبیات اصلاح طلبی را در جامعه پیش می برد .

ضعف دولت در حوزه رسانه است

این روزنامه نگار در پاسخ به سوالی پیرامون ضعف دولت گفت: باید بگویم دولت ضعف رسانه ای و ارتباط با مردم را دارد و نخبه گراست، برخلاف دولت قبل که به شدت رسانه ای بود. دولت در این زمینه ضعیف است و  با توجه به وضعیت حال حاضر کشور و تاکید دولت بر عدم رفتارهای پوپولیستی، این عدم ارتباط در آینده موجب آسیب خواهد شد.

وی همچنین درباره ماندگاری در حوزه مطبواعت گفت: روزنامه نگاری اقیانوسی است به وسعت یک بند انگشت. روزنامه نگار  باید متعهد و متخصص باشد. شرایط روزنامه نگاری بسیار سخت است، در ایران روزنامه ها زائده دولت محسوب می شوند، بر خلاف همه دنیا که روزنامه ها توسط اشخاص مستقل بنا و نهاد شده اند. امروز برای ماندگار شدن نشریات مکتوب باید از سمت خبر رسانی به سوی ارائه تحلیل حرکت کنند  و یک سبد تحلیل برای مخاطبین خود آماده کنند.

روشنفکری دینی پویایی لازم را ندارد

سردبیر مهرنامه در پاسخ به سوالی درباره روشن فکری دینی و نقش آن در جامعه خاطرنشان کرد: روشنفکری دینی خدمات خود را به درستی انجام داده و در حل پارادکس میان دین و دموکراسی به جامعه کمک کرده است. اما امروز نقش آن به یک  نقش تئوریک  تبدیل شده و پویایی لازم را ندارد. آن ها خدمات بسیاری کرده اند اما دیگر پاسخگوی نیازهای جامعه نیستند و بیشتر به یک پروژه الهیاتی شبیه شده است. کشور ما در آینده دیگر نیاز به نخبه و روشنفکر دینی نخواهد داشت و به سوی تخصصی شدن امور در حرکت است، مانند نخبگان سیاسی و حقوقی.

ائتلاف اصلاح طلبان منوط به عملکرد شورای نگهبان است

قوچانی همچنین در پاسخ به سوالی درباره انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه چه میزان احتمال می دهید که اصلاح طلبان با بخش هایی از اصولگرایان نزدیک شوند و لیست مشترک ارائه دهند، پاسخ داد: مساله لیست انتخاباتی به شورای نگهبان منوط است. اگر اجازه دهند و فضا را آزاد بگذارند، لیست ما آنقدر زیاد خواهد شد که به سوی افتراق حرکت خواهیم کرد، اما مهندسی شورای نگهبان به گونه ای است که ارائه لیست واحد را ضروری می کند،  اما جای تردید است که در تهران و شهرهای بزرگ ائتلاف محقق شود و بیشتر ما به شهرستان ها در این زمینه امید داریم. وی همچنین در پاسخ به سوالی در مورد سرلیستی دکتر عارف در تهران گفت: ایشان  ظرفیت خود را در حوزه اصلاح طلبی نشان داده است، اما مشخص نیست که حتما سر لیست تهران قرار انتخاب شوند.

اصلاحات هدف خود را مشخص کند

این روزنامه نگار، در ادامه  از  از ضرورت هدف گزاری اصلاح طلبان در عرصه های مختلف گفت: « من فکر می کنم که باید بدانیم به طور مشخص چه می خواهیم.  آیا مخاطب اصلی ما نخبگان هستند و یا عامه مردم. می خواهیم وفاق ایجاد کنیم  یا هدف این است که نخبگان را جدا کنیم و یا عوام را بر نخبگان بشورانیم. قوچانی در همین رابطه یکی از نیازهای اصلی اصلاح طلبان را نقد درون گفتمانی برشمرد.

بنیاد گرایان هاشمی رفسنجانی را نماد انحراف می دانند

محمد قوچانی در بخش دوم صحبت هایش  با اشاره به ضرورت بررسی مفاهیم  اصلاح طلبی گفت :«در بنیان فکری اصلاح طلبی تعیین چند موضوع ضروری است و مشخصا این که اصلاح طلبان هم باید به سنت توجه کنند و هم به تجدد، به این معنی که تجدد از درون سنت سوال هایمان را بسازد.  این پرسش ها در مورد رابطه فرهنگ غربی- شرقی و اسلامی- ملی خواهد بود.  این به ای معنا نیست که الزاما از درون قرآن دموکراسی استخراج کنیم بلکه باید بگویم به عنوان یک اصلاح طلب فکر می کنم که تضادی میان، آزادی خواهی و دین داری نیست.

قوچانی اضافه کرد: من فکر می کنم در حقوق اساسی و حقوق سیاسی اصلاح طلبان به  مشروطه اعتقاد دارند؛ مشروطه به معنای مشروط به قانون است و تعریف دقیق تر آن، اعتقاد به حکومت قانون است.

ایجاد حزب جوانان اصلاح طلب را به صلاح نمی دانم

قوچانی در بخش پایان سخنانش درباره سوالی پیرامون شکل گیری ادبیات و نسل جدیدی از جوانان اصلاح طلب با محوریت صادق خرازی گفت: من فکر می کنم جوانان اصلاح طلب باید در احزاب در کنار شخصیت های باتجربه جناح اصلاح طلب کار کنند و کار حزبی-سیاسی را بیاموزند. بنده نیز به همین خاطر در حزب کارگزاران فعال شده ام تا اصول کار حزبی را بیاموزم. وی افزود: ایجاد یک حزب جدید با محوریت جوانان را به صلاح نمی دانم و معتقدم این یک پرش و جهش به جلو است همانطور که در ادبیات مصطلح می گویند «غوره نشده می خواهد مویز شود».، لذا این جوانان به زودی به اشتباه خود در این زمینه پی خواهند برد

***

در این نشست که با حضور اهالی فرهنگ، رسانه و فعالان سیاسی استان برگزار شد؛ در ابتدای برنامه رحمت الله رجایی، روزنامه نگار و کارشناس تاریخ با اشاره به نگاه تاریخی محمد قوچانی، گفت: قوچانی با نگاهی به رویدادهای تاریخی به تحلیل اوضاع موجود می پردازد. وی همچنین از نگاه ویژه قوچانی به مقوله کتاب تقدیر کرد و افزود: محمد قوچانی، طی دوران فعالیت فرهنگی اش همواره بر کتاب تاکید ویژه ای داشته است که امروز در مهرنامه نیز شاهد آن هستیم .

این استاد تاریخ افزود: تلاش قوچانی همواره بر  ارائه تحلیل، گفتمان و نیز بکارگیری نقد ها است. رجایی از استمرار قوچانی در حوزه مطبوعات مکتوب تشکر کرد و یادآور شد: بر خلاف نظر بسیاری که معتقدند دوره رسانه های مکتوب سرآمده است، اما قوچانی همچنان در این حوزه فعال است که حتما علتی دارد و به عنوان  مهمترین مصداق این ماندگاری، می توان از مهرنامه یادکرد.

قابل ذکر است این برنامه به میزبانی مجمع اصلاح طلبان استان گلستان برگزار شد که در آن گروههای جوان اصلاح طلب نیز نقش اجرایی بر عهده داشتند. در ماههای گذشته مجمع اصلاح طلبان استان گلستان با دعوت از شخصیت هایی همچن کرباسچی به مناسبت های مختلف به برگزاری محافل و برنامه های سیاسی پرداخته اند.