ملازهی: رفتار دولت هند در قبال کشمیر اوضاع را بدتر می‌کند

کارشناس مسائل شبه قاره معتقد است یکی از سیاست های حزب مجاهدین در کشمیر که بی ارتباط با دولت پاکستان هم نیست، قراردادن نیروهای دولتی هند در مقابل مردم است که به ظاهر موفق نیز عمل کرده است.

به گزارش ایسکانیوز به نقل از مهر، ناآرامی های اخیر در کشمیرِ تحت کنترل هند و درگیری‌های خونینی که از چند روز گذشته در این ایالت آغاز شده و همچنان ادامه دارد، بار دیگر توجهات را به تدوام خشونت ها علیه ساکنان این منطقه جلب کرده است.

در این راستا و برای روشن تر شدن ابهاماتی که در مورد مسئله کشمیر وجود دارد، مهر گفتگویی با «پیر محمد ملازهی» کارشناس و تحلیلگر مسائل «شبه قاره» انجام داده است که در ادامه از نظر می گذرد.

*دلیل ناآرامی های اخیر «کشمیر» چیست؟

اصل جریان اینگونه بود که در منطقه ای در جنوب «سرینگر» مرکز ایالت کشمیرِ تحت کنترل دولت هند، نیروهای امنیتی این کشور با دریافت اطلاعاتی درباره حضور «برهان مظفر وانی» رهبر حزب مجاهدین، در نماز جمعه منطقه «انانتاگ»، مسجد را محاصره و وی و دو همراهش را به قتل رساندند.

اما مشکل اصلی مربوط می شود به فردای این حادثه و تظاهراتی که در جریان تشییع جنازه برهان وانی و دو همراه دیگرش، صورت گرفت. چرا که در این جریان نیروهای هندی خشونت زیادی به خرج دادند و مستقیم به سمت مردم تیراندازی کردند و در جریان این تیراندازی ها و در همان ساعات اول ۴۰ نفر کشته شدند و تعداد زیادی نیز مجروح شدند. در نتیجه خشم مردم از این حرکتی که می شد با درایت کنترل شود برانگیخته شد.

ولی اینکه چرا دولت هند در این مسئله به این شدت عمل کرد، تا حدودی جای بحث دارد. چرا که ظاهرا نیروهای هندی نتواستد تفاوتی بین اعضای مسلح حزب مجاهدین و توده های مردمی که برای تشییع جنازه شرکت کرده بودند قائل شوند. چرا که در دیدگاه اسلامی شرکت در تشییع جنازه جز تکلیفات شرعی هر انسانی است. بنابراین این امکان وجود داشت که بسیاری از کسانی که در این مراسم شرکت کرده بودند صرفا مردم عادی باشند که خواهان انجام تکلیف شرعی خود بوده اند. در نتیجه این حرکت و خشم مردم، تظاهرات شکل گرفت و هر روز ابعاد گسترده تری به خود گرفت و به شهرهای دیگر نیز کشیده شد.

اما به نظر می رسد که حزب مجاهدین در این راستا سیاستی را در پیش گرفت و هندی ها را نیز به دام انداخت و آن سیاست این بود که از این فرصت استفاده کند و نیروهای دولتی را روبروی مردم قرار دهد و علی الظاهر موفق نیز عمل کرد. چرا که در ادامه تظاهرات نیروهای خود این حزب در معرض کشتار قرار نمی گیرند و این توده های مردمی هستند که در تظاهرات شرکت می کنند و کشته می شوند و کشته شدن آنها به نفع این حزب نیز هست، چرا که می توانند از این طریق، افکار عمومی را علیه هند و نیروهای دولتی هند تجهیز کنند.

*برخی این جریان را توطئه ای سازماندهی شده از سوی دولت پاکستان می دانند و از پیوستن حزب مجاهدین به القاعده نیز خبر می دهند. این دیدگاه تا چه اندازه صحت دارد؟

اگر بخواهیم حقیقت را بدانیم گروههایی که هم اکنون در کشمیر فعالند و خواهان جدایی از هند هستند در نگاه هند وابسته به پاکستان اند، به خصوص حزب مجاهدین که نقش اصلی را در این جریانات دارد. اما پاکستان این دیدگاه را رد می کند و بیان می کند که ما هیچگونه ارتباطی با این گروه ها نداریم.

قضاوت در این باره دشوار است چرا که بعضی از این گروه ها رسما در پاکستان تشکیلات دارند و فعالیت می کنند و اینگونه نیست که هیچ گونه ارتباطی بین پاکستان و این گروه ها نباشد.

اما نکته ای که در مورد حزب مجاهدین وجود دارد این است که ظاهرا به القاعده و در واقع به داعش پیوسته است و ارتباطاتی بین این گروه با القاعده و داعش برقرار شده است. اما هنوز مشخص نیست که این ارتباطات تاچه اندازه قوی است و تا چه حد پیش رفته است.

اما باید توجه داشت که اینگونه نیست که یک مرکزیتی از داعش و القاعده وجود داشته باشد که چگونکی عملکرد به نیروهای حزب مجاهدین را به آنها ابلاغ کند. بلکه این گروه از نظر فکری و از نظر سازمانی وابسته به خط خلافت گرایی شده که در آن منطقه وجود دارد. در واقع باید گفت که نیروهای حزب مجاهدین رهبری مستقل خودشان را دارند و از آن دستور می گیرند و خودشان نیز به طور مستقل عملیات انجام می دهند، اما در آن تفکر و دیدگاه مذهبی که دارند با القاعده و داعش همسو و همفکرند و ارتباط دارند.

افرادی که در این تظاهرات کشته شده اند سنی مذهب بودند یا شیعه؟

همه این افراد سنی مذهب اند چرا که تمام شیعیان در سرینگر و کشمیر، متحد دولت اند و در تضاد با دولت قرار ندارند و در واقع به دلیل در اقلیت بودنشان به مصلحت خود دیدند که با دولت هند همکاری کنند و پیوندی با گروه حزب مجاهدین ندارند. اما باید دانست که یکی دیگر از اهداف حزب مجاهدین، اعمال فشار بر شیعیان است. چرا که آنان، شیعیان را به رسمیت نمی شاسند.

با این اوصاف اوضاع در کشمیر چگونه پیش خواهد رفت و چه تدبیری باید اتخاذ شود؟

به نظر می رسد که هند در هر حال باید در رفتارش تجدید نظر کند، چرا که بازگذاشتن دست نیروهای امنیتی خیلی به نفع دولت هند نیست و شرایط را بدتر می کند، به این دلیل که این گونه رفتارها روابط هند و پاکستان را تیره تر می کند و برای پاکستانی ها و به خصوص سازمان اطلاعات پاکستان(آی اس ای) انگیزه بیشتری ایجاد می کند تا به این موضوع بیندیشد که می تواند از وضعیت بوجود آمده و از نقطه ضعف هند در این موضوع استفاده کند.

از دیگر سو مذاکرات صلح بین هند و پاکستان با شرایط موجود به این زودی ها برگزار نخواهد شد و این خود سبب تیره تر شدن مناسبات دو کشور می شود و احتمال نفوذ بیشتر القاعده و داعش را افزایش می دهد چرا که این گروهها به دنبال این هستند که تنشی ایجاد شود و از این تنش استفاده کنند و موقعیت خویش را تثبیت کنند و گروههای دیگری را هم به خودشان وابسته کنند.

*آیا امکان برگزاری همه پرسی و جدایی کشمیر از هند وجود دارد؟

هندی ها به هیچ عنوان زیر بار این مسئله نخواهند رفت و این به خاطر موقعیت استراتژیک کشمیر و تسلط این منطقه بر هند، پاکستان، چین، آسیای مرکزی و روسیه است. به این خاطر دولت هند هرگز حاضر به از دست دادن یک چنین جایگاهی نخواهد بود و با توجه به مشکلاتی که کشور هند با پاکستان و بعضا با چین دارد، هرگز حاضر به از دست دادن این منطقه استراتژیک نخواهد شد.

*سازمان ملل برای حل مسئله کشمیر چه اقداماتی را انجام داده است؟

سازمان ملل در سال های ۱۹۴۸ و ۱۹۴۹ دو قطعنامه صادر کرد و در این دو قطعنامه خواهان برگزاری همه پرسی شد. در این همه پرسی دو سوال اساسی مطرح است، یکی پیوستن کشمیر به هند و دیگری پیوستن کشمیر به پاکستان، اما هندی ها زیر بار برگزاری این همه پرسی نرفتند و در آینده نزدیک هم زیر بار نمی روند. بنابراین سازمان ملل جز اینکه نظاره گر باشد و تاکید بر حل مسئله با استفاده از روشهای مسالمت آمیز کند، کار دیگری نمی تواند بکند، چون هندی ها هرگز زیر بار همه پرسی نمی روند.

اما بحث دیگری که وجود دارد این است که آن دیدگاهی که هم اکنون در کشمیر طرفدار دارد، در واقع دیدگاه استقلال طلبی و جدایی است و نه پیوستن به هند و یا پاکستان. بنابراین حتی اگر فرض را بر این بگیریم که توافق به برگزاری همه پرسی شود، مردم دیگر زیر بار پیوستن به هند و یا پاکستان نخواهند رفت و خواهان استقلال خواهند بود.

لذا باید اصلاحیه دیگری در این همه پرسی گنجانده شود که استقلال هم در آن مطرح شود. اما آنچه در آخر می توان گفت این است که دولت هند هرگز زیر بار این همه پرسی نخواهد رفت. اما نکته دیگری که وجود دارد ضعف دولت پاکستان است چرا که قشر نسبتا وسیعی از طرفداران حزب کنفرانس ملی که هم اکنون هم برنده انتخابات در کشمیر شده اند، خواهان استقلال و یا پیوستن به پاکستان نیستند و در واقع خواهان پیوستن به دولت هند هستند، چرا که هند یک قدرت برتر است که می تواند در سطح منطقه تاثیر گذار باشد.

300300

کد خبر: 664664

وب گردی

وب گردی