به گزارش ایسکانیوز و به نقل از روزنامه شهروند،اکنون و پس از طی‌شدن بیش از سه‌سال از عمر این دولت، «سورنا ستاری» معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری از بازگشت روزانه یک نفر از متخصصان و فارغ‌التحصیلان ایرانی به کشور از طریق پلتفرم جذب ٢٠٠ دانشگاه برتر دنیا خبر می‌دهد.
ستاری دیروز و در نشستی با رایزنان علمی ایران در دیگر کشورها، به تشریح برنامه‌های دولت برای بازگشت نخبگان پرداخت و گفت: «از طریق پلتفرم طراحی‌شده توسط بنیاد ملی نخبگان برای فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های برتر دنیا، توانسته‌ایم فارغ‌التحصیلان ایرانی را دوباره به بازگشت و همکاری به کشور ترغیب کنیم و درحال حاضر روزی یک نفر از این طریق به ایران برمی‌گردد که امیدواریم با در نظر گرفتن تسهیلات بیشتر بتوانیم این عدد را افزایش دهیم.»
او ادامه داد: «البته این پلتفرم برای ٤٠٠ دانشگاه برتر دنیا در نظر گرفته شده است، اما فارغ‌التحصیلان برگشتی بیشتر از ٢٠٠ دانشگاه هستند که همین رقم کم نیز به دلیل کیفیت بالای آنها برای ما خوب است اما باید به فکر افزایش آن باشیم.» بنابر آمار مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۸۹، ۶۰ هزار نفر از ایرانیانی که در این سال مهاجرت کرده‌اند در زمره مهاجران نخبه دسته‌بندی می‌شوند. این افراد غالباً دارای مقام‌هایی در المپیادهای علمی بوده و یا جزء نفرات برتر کنکور و یا دانشگاه‌ها می‌باشند. صندوق بین‌المللی پول نیز در گزارش سال ۲۰۰۹ خود اعلام کرده است ایران به لحاظ مهاجرت نخبگان، در میان ۹۱ کشور در حال توسعه یا توسعه نیافته جهان، مقام نخست را داراست و سالانه بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار نفر از ایرانیان تحصیل کرده برای خروج از ایران اقدام می‌کنند.
«علی وطنی» معاون توسعه فناوری معاونت علمی هم در این نشست به افق‌های گشوده‌شده توسط برجام اشاره کرد و گفت: «پس از برجام، با تمام هیأت‌های اقتصادی کشورها که به ایران سفر می‌کنند با ادبیات پیوست فناوری گفت‌و‌گو می‌کنیم و یکی از شروط ما در برقراری ارتباط با آنها آوردن فناوری به کشور است. »
پیش از این نیز «علی مرتضی بیرنگ»، معاون امور بین‌الملل و تبادل فناوری ریاست‌جمهوری از بازگشت ١٤٨ نفر از نخبگان ایرانی تا اردیبهشت ٩٥ خبر داد و درباره ملاک انتخاب این نخبگان برای بازگشت به کشور گفت: «یکی از ملاک‌های انتخاب این افراد، داشتن مدرک فارغ‌التحصیلی از یکی از ٤٠٠ دانشگاه برتر دنیا، داشتن رزومه قوی و همچنین ارایه کارهای تحقیقاتی در سطح بالاست و به‌طورکلی کیفیت تحصیل از دیگر ملاک‌های انتخاب این نخبگان است.»
علاوه براین «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری ایران نیز تیرماه سال‌جاری و در ضیافت افطار با جوانان و دانشجویان به روند معکوس مهاجرت اشاره کرد و گفت: «با شرایطی که در کشور طی دو‌سال گذشته حاکم شده، سیر معکوس بازگشت نخبگان به کشور آغاز شده به گونه‌ای که طی ماه‌های گذشته ٢٠٠ نخبه که حدود ٥٠ نفر آنان در ١٠ دانشگاه برتر دنیا تحصیل کرده‌اند، به کشور بازگشته‌اند که این به معنای آن است که امید بار دیگر در کشور شکوفه‌زده است. «نجفقلی حبیبی» که ریاست دانشگاه علامه‌طباطبایی را در فواصل سال‌های ۱۳۷۶ تا سال ۱۳۸۴ برعهده‌داشت، درباره تلاش دولت کنونی برای بازگشت نخبگان به «شهروند» می‌گوید: «اصل مسأله را بسیار تحسین می‌کنم و دولت باید هر کاری می‌تواند برای بازگشت این سرمایه‌های کشور انجام دهد، اداره امور توسط نخبگان نیاز اساسی کشور است.» این عضو هیأت‌امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ادامه می‌دهد: «شیب و روند بازگشت این نخبگان راضی‌کننده نیست ولی شروع خوبی است. بازگشت سرمایه‌های کشور باید سرعت پیدا کند و زمینه برای ماندگاری این نخبگان در کشور فراهم شود.»
حبیبی با تأکید بر لزوم ایجاد فضای مناسب برای استفاده از توانمندی‌های نخبگان بازگشته، می‌گوید: «اگر زمینه برای بهره‌گیری از توان افراد مستعد فراهم نشود در درجه اول خود این نخبگان سرخورده می‌شوند. این افراد باید به بازگشت و پس از آن ماندن در کشور ترغیب شوند. راه‌های مختلفی برای ترغیب وجود دارد؛ باید فضای فرهنگی کشور باز شود. اکنون که دولت اصرار بر فعالیت بخش خصوصی دارد، می‌شود از نخبگان به‌عنوان مشاور در دستگاه دولتی استفاده کرد و با ایجاد فضا برای تأسیس شرکت‌های خصوصی و دانش‌بیان، از تجربه و دانش عملی نخبگان نهایت بهره را برد.»
این پژوهشگر فلسفه اسلامی به مسأله خروج نخبگان از کشور نیز اشاره می‌کند: «همزمان که تلاش می‌شود زمینه برای ورود نخبگان به کشور فراهم شود باید فضایی برای توقف خروج نخبگان نیز فراهم شود.اصلی‌ترین دلایل خروج نخبگان کشور مسائل مالی و فرهنگی است. باید در استخدام‌ها، با در نظر گرفتن قوانین اسلامی سخت‌گیری‌ها را کاهش داد و زمینه را برای عملی کردن ایده‌های نخبه‌های جوان فراهم کرد. علاوه‌براین در حوزه فرهنگی نباید به افراطیان اجازه جولان داد و در جشن‌ها و سخنرانی‌ها سخت‌گیری‌ها کم شود.»
حبیبی در پایان می‌افزاید: «اصطلاح «آن‌ور‌آب» انسان را ناراحت می‌کند. اکنون که معاونت ریاست‌جمهوری در زمینه بازگشت نخبگان کارهای شایسته‌ای انجام داده، دیگر دستگاه‌های علمی و فرهنگی کشور هم باید با همین روحیه کار کنند که متخصصین علاقه‌مند به کشور، مجبور به خروج نشوند.»
20106
