به گزارش ایسکانیوز و به نقل از خبرآنلاین، پروانه سلحشوری رییس، طیبه سیاوشی شاه‌عنایتی نایب‌رییس اول و «سیده‌فاطمه ذوالقدر» دبیر فراکسیون زنان مجلس دهم، همگی نماینده مردم تهران در پارلمان، با حضور در میزگردی در خبرآنلاین به بحث و بررسی آخرین وضعیت مسائل پیش روی زنان جامعه پرداختند. علاوه بر اشتغال دختران فارغ‌التحصیل بیکار و بیمه زنان خانه‌دار موضوع سالمندی زنان مبحثی بود که ۳ه عضو کمیسیون فرهنگی درباره آن صحبت کردند. اما بخش قابل توجهی از این بحث به انتقاداتی که این سه عضو کمیسیون فرهنگی در به تصویرکشیدن نقش‌های زنان در صدا و سیما اختصاص داشت.
پروانه سلحشوری که دکترای جامعه‌شناسی دارد دراین‌‌باره تأکید کرد: « این برداشت از رفتار صدا و سیمای ما وجود دارد که عامدا می‌خواهد زنان را عقب‌تر نگاه دارد.»
«طیبه سیاوشی شاه‌عنایتی» روابط بین‌الملل را تا کارشناسی ارشدخوانده و علاوه بر عضویت در کمیسیون فرهنگی نایب‌رییس اول فراکسیون زنان است. او رئیس کارگروه خانواده، زنان، جوانان و ورزش کمیسیون فرهنگی نیز هست.
«سیده فاطمه ذوالقدر» که دکترای زبان و ادبیات عرب دارد و مدرس دانشگاه‌های امام صادق(ع) و الزهرا (س) و مذاهب اسلامی است تنها زنی از میان سیاستمداران بود که در مورد توهین مجری تلویزیون به «لیلا رجبی» تذکر شفاهی داد. او در این نشست ضمن طرح دیدگاه‌های خود در مورد مسائل زنان به این پرسش نیز پاسخ داد که آیا رابطه پدر و دختری سبب شد که او پله‌های سیاست را طی کند و به مجلس راه یابد ؟
مشروح این میزگرد را در ادامه می‌خوانید؛
در روزهای پیش از انتخابات مجلس شورای اسلامی برنامه جامع انتخاباتی اصلاح‌طلبان منتشر شد که در آن ۵ بند به طور خاص به حل مسائل زنان اشاره داشت. حال پرسش این است که آیا فراکسیون زنان مجلس دهم اجرای همان برنامه‌ها را به عنوان اولویت خود می‌شناسد یا طراحی دیگری برای فعالیت این فراکسیون صورت گرفته است؟
سلحشوری: از افتتاح مجلس دهم تا زمان شکل‌گیری فراکسیون زنان زمان زیادی طول کشید و بعد تا هیئت رییسه انتخاب شدند نیز مدتی سپری شد. در تمام این مدت بحث‌ها برسر این بود که مطالبات زنان چگونه پیگیری شود، نحوه تعاملات فراکسیون برای کارها و پیشبرد آنها چه کیفیتی داشته باشد تا بتوانیم یک برنامه عمل برای ۴ سال کاری مجلس دهم داشته باشیم. در این میان برخی خانم‌های نماینده برنامه و طرح‌های پیشنهادی داشتند. برای نمونه خانم سهیلا جلودارزاده ایجاد دادگاه‌های ویژه زنان را پیشنهاد کرده بود و خانم پروانه مافی نیز بر ایجاد کمیسیون زنان تأکید داشت. به هر حال حدود یکماه است که فراکسیون زنان شکل گرفته است و ما برای تعیین اولویت‌های کاری در فراکسیون و برنامه‌ریزی برای اجرای آنها در پی این بودیم که براساس نیاز زنان جامعه چه اولویت‌هایی باید در نظر گرفت، رسیدگی به چه طرح‌ها و لوایحی را باید اولویت داد . در این مدت متوجه این موضوع شدیم که قوانین موجود ما کم نیستند و بسیاری از قوانین معطل مانده و اجرا نمی‌شوند. نمونه آن هم بحث بیمه زنان خانه‌دار و یا بحث تسهیل در ازدواج است که چگونگی اجرای بخش بخش آن مشخص شده است.
بنابراین تصمیم جدی ما بر این شد که به جای تصویت قانون جدید بر چگونگی اجرای این قوانین و اصلاح قوانین موجود تمرکز کنیم. پس اولویتی بر قانونگذاری جدید نداریم. در این مدت برای بررسی نیازهای جامعه و تعیین اولویت‌ها جلسه‌های مختلفی با معاونت زنان و خانواده ریاست‌جمهوری، وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی، خانه احزاب و سازمان‌های غیردولتی فعال در حوزه زنان داشتیم تا بتوانیم از دل این جلسه‌ها اولویت‌های زنان جامعه را برای اجرایی کردن قوانین معطل بیرون بیاوریم.
در دولت یازدهم، معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری اطلس جامع وضعیت زنان را تهیه و تدوین کرده است. در‌واقع برای وضعیت موجود این اطلس می‌تواند نگاه خوبی به مجلس برای قانونگذاری و نظارت بدهد.
سیاوشی: اتفاقاً در دو جلسه‌ای که با خانم مولاوردی معاون رییس‌جمهور داشته‌ایم به آن اشاره کردند و گرچه این اطلاعات و آمار در پرتال این معاونت منتشر شده‌و قابل دسترسی عمومی است اما قرار شد به صورت مکتوب نیز در اختیار فراکسیون زنان قرار گیرد تا پایه اطلاعاتی برای کارهایی که می‌خواهیم انجام دهیم شود. البته از ۱۷ نماینده زنی که در مجلس دهم حضور دارند تعدادزیادی از شهرستانها به مجلس راه یافته‌اند که باید به مشکلات محلی نیز رسیدگی کنند اما قاعدتاً اطلس جامع وضعیت زنان بسیارراهگشا خواهد بود.
یکی از مهمترین رویدادهای پیش روی مجلس دهم در سال اول رسیدگی به برنامه ششم توسعه است. به نوعی نخستین آزمون مهم زنان مجلس هم شناخته می‌شود. در این لایحه و ذیل ماده ۲۸ دستوراتی آمده که می‌تواند نگرانی زنان را در مورد مطالبه مهریه به همراه داشته باشد. زیرا در حال حاضر به صورت بخشنامه‌ای در خراسان رضوی در حال اجراست و مطالبه مهریه به اداره ثبت اسناد سپرده شده و بیم آن می‌رود که برای کاهش آمار پرونده‌های قضایی چنین پیشنهادی در حال تبدیل به قانون است . برای این موضوع اقدامی کرده‌اید؟
سلحشوری: همانطور که می‌دانید رسیدگی اولیه به این بخش از لایحه در دستور کار کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس بوده و در این کمیسیون نیز هیچ خانمی عضویت ندارد. با این حال رایزنی‌هایی با نمایندگان عضو در کمیسیون حقوقی و قضایی داشته‌ایم. در عین حال حل و فصل آن را در مرحله رسیدگی به لایحه در کمیسیون تلفیق ممکن می‌دانیم . دراین مدت نیز به طور مشخص با آقای فتحی از اعضای کمیسیون پیگیر آن بوده‌ایم.
اشاره کردید که با وزیرتعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز برای برنامه‌ریزی‌هایتان در فراکسیون زنان جلسه داشته‌اید. ما در کشور ۲۰ میلیون زن خانه‌دار داریم. به نظر می‌رسد برای زنان خانه‌دار هیچ برنامه‌ریزی مشخصی صورت نمی‌گیرد. آنان در چرخه اقتصادی نقشی ندارند و هیچ کار داوطلبانه‌ای هم انجام نمی‌دهند. عموما در خانه هستند و نهایتاً با برنامه‌های تلویزیون و ماهواره سرگرم می‌شوند. بنا بر آنچه اعضای شوراهای شهر و روستا می‌گویند عموما زنان خانه‌دار به سبب نداشتن فضا برای گذران فراغت در شهرها و مشکلات دیگر دچار افسردگی هستند. برای چنین جمعیتی که یک چهارم جمعیت کشور را تشکیل داده‌اند چه برنامه‌ای دارید؟
ذوالقدر: در مورد زنان خانه‌دار، مجلس از قبل بحث بیمه زنان خانه‌دار را مطرح کرده بود. اما چون این کار بار مالی داشته نتوانسته‌ایم تا به حال شاهد اجرایی شدن این قانون باشیم. علاوه بر اینکه اجرایی شدن بیمه زنان خانه‌دار مخالفان بسیاری دارد زیرا آنها از نگاه مردانه استدلال می‌کنند که چرا زنان خانه‌دار باید در خانه بنشینند و هیچ کاری نکنند و بیمه شوند. اما ۲۰ میلیون زن خانه‌دار جمعیت کثیری از کشور است که فراکسیون زنان مجلس دهم باید به آنها و نیازهایشان توجه کند و ما سعی می‌کنیم در مجلس دهم اجرای این قانون را پیگیری کنیم.
اما یک موضوع دیگر هم هست. دولت یازدهم میراث‌دار مشکلات بسیاری از جمله دوبرابر شدن تعداد دختران فارغ‌التحصیل هم بوده‌است. آیا رسیدگی به وضعیت دختران فارغ‌التحصیل بیکار نیز در اولویت‌های شما هست؟
ذوالقدر: اتفاقاً هم موضوع دختران فارغ‌التحصیل بیکار و هم بالارفتن سن ازدواج از مسائل مطرح در فراکسیون زنان است. در جلسه‌ای که به تازگی با سازمان‌های غیردولتی مردم‌نهاد فعال در حوزه زنان داشتیم بحث بیکاری دختران فارغ‌التحصیل بسیار مورد بحث قرار گرفت. در نمونه‌ای یکی از دختران که فارغ‌التحصیل مهندسی کشاورزی است و بیکار حاضر نیست از مهارت و توان شخصی خود برای ایجاد یک کار استفاده کند. مشکل اینجاست که همه چشم‌انتظار دولت هستند در ایجاد شغل. در حالی که باید آموزش مهارت و حرفه‌آموزی در برنامه مدرسه‌ها قرارگیرد تا در زمان فارغ‌التحصیلی صرفاً چشم امید به مدرک تحصیلی و اشتغال دولتی نباشد. ما نیز تلاشمان این است که بر ایجاد فرصت‌های شغلی غیردولتی در حوزه هنر، صنایع‌دستی ونظایر آن تسهیلگری کنیم.
این موارد را با آقای ربیعی وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی هم مطرح کردید؟ به راهکاری برای برون‌رفت از این مسائل رسیدید؟
ذوالقدر: آسیب های مختلفی که متوجه دختران است مورد بررسی و تبادل نظر قرارگرفت. اتفاقاً در این جلسه از مشکلات دختران تحت سرپرستی سازمان بهزیستی و نیازهای آنان پس از سن ۱۸ سالگی که از پوشش این سازمان خارج می‌شوند هم سخن به میان آمد. دختران تحت پوشش سازمان بهزیستی پس از ۱۸ سالگی برای ورود به جامعه نیازمند آموزش مهارت‌های مختلفی هستند. اما در دیدار با آقای ربیعی در مورد کارگران زن و مشکلاتشان هم بحث کردیم. اول اینکه دستمزد کارگران زن و مرد یکسان نیست. علاوه بر این خانم‌های کارگر نگران موقعیت شغلی خود پس از زایمان هستند زیرا ۱تا ۱.۵ سال نمی‌توانند سر کار حاضر باشند و همین موجب می‌شود که کارفرما عذر آنان را بخواهد. به ویژه به وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی پیشنهاد دادیم به بخش خصوصی تسهیلاتی داده شود تا در مورد کارگران زن احساس ضرر و زیان نکنند و در مدتی که کارگران زن نمی‌توانند سرکار حاضر شوند جبران نبود آنها شود. از سوی دیگر کارفرماها با خیالت راحت به استخدام زنان اقدام کنند و مسائلی چون مرخصی زایمان عذری برای عدم به کارگیری زنان نباشد. به طور کلی علاوه بر سطح معیشت کارگران به مسائل زنان سرپرست خانوار پرداختیم تا این وزارتخانه اولویت‌های لازم در آموزش حرفه و مهارت برای استخدام را به این قشر از زنان بدهد. حتی بر این موضوع تأکید کردیم تا سطح حق بیمه را کاهش دهیم و تعداد بیمه‌شدگان افزایش یابد.
سلحشوری: موضوع خیلی مهمی که در مورد مشکل بیمه زنان بود و وزیرتعاون کار و رفاه اجتماعی راهکاری برای حل آن ارائه کرد این بود که بیمه‌پردازی زنان با ۲۰ روز کار شروع شود و بعد تبدیل به ۳۰ روزکار شود تا میزان پرداختی پایین آید.
سیاوشی: فراکسیون زنان مجلس در رسیدگی به لایحه ششم به موضوع زنان سرپرست خانوار یا زنان خوداتکا توجه ویژه دارد و تلاش داریم همه اقشار زنان را ببینیم ولی سعی می‌کنیم حداکثر تلاشمان برای رفع نیازهای این زنان که جمعیتشان بالغ بر ۲ میلیون نفر برآورد شده کنیم. باید توجه داشته باشیم که خانم‌ها به لحاظ توان اقتصادی در جامعه در رتبه‌های دوم و سوم قرار می‌گیرند و زنان سرپرست خانوار استضعاف بیشتری را متحمل هستند. تلاشمان این است که با تکیه بر فرهنگ کارآفرینی از همه پتانسیل ها بهره بگیریم.
یکی از اتفاقات خوبی که در سال‌های اخیر با رشد تکنولوژی اتفاق افتاده این است که تکنولوژی تفکیک کارها از منظر جنسیتی را کنار زده‌است. کار با کامپیوتر و سایر فن آوری‌ها بیش از آنکه به زور و توان فیزیکی نیاز داشته باشد به هوش و استعداد و قابلیت افراد وابسته است. فکر می‌کنید چقدر از این طریق و توسعه شرکت‌های دانش بنیان یا فعالیت‌هایی که نظیر استارت آپ‌ها بتوان برای دختران جوان فارغ‌التحصیل شغل ایجاد کرد؟
ذوالقدر: در مورد سمن‌های فعال در حوزه زنان در مورد کامپیوتر و استفاده از تکنولوژی یا شرکت‌های دانش بنیان این پیشنهاد مطرح است زیرا الان شرکت‌های دانش بنیان به خوبی در حال فعالیت هستند و خوب عمل می‌کنند. ولی عمدتا مشکل گرفتن پروژه از دولت را دارند زیرا در برخی موارد این احساسا وجود دارد که آنها می‌خواهند با دولت موازی کاری کنند. دستکم الان ما در نشست های آنان شرکت می‌کنیم و مشکلاتشان را شنیده و پیگیری می‌کنیم تا بتوانیم موانع پیش پای آنها را برداریم
سیاوشی: به نظر می‌رسد قوانین مزاحمی بر سر راه کارآفرینی است وگرنه استارت آپ‌های موفقی داریم که خوب عمل کرده‌اند و به ایجاد اشتغال رسیده‌اند ولی این قوانین مزاحم است که جلوی پیشرفت آنها را می‌گیرد. یکی از مهمترین اتفاقات این است که ما موانع پیش پای سرمایه‌گذار داخلی را برداریم تا آن وقت سرمایه‌گذار خارجی هم اطمینان حاصل کند که در مسیر کارآفرینی می‌تواند وارد بازار ایران شود. این دوره مجلس به موضوع کارآفرینی بسیار اهمیت داده‌اند و حتی فراکسیونی که خانم جلودارزاده مبدع آن بودند باهمین نام راه‌اندازی شده که با حضور افرادی که تجربه خوبی در زمینه کارآفرینی داشته‌اند فعالیت خود را آغاز کرده است. من معمولاً توصیه نمی‌کنم که خانم‌های مجلس در فراکسیون‌های مختلف شرکت کنند ولی به همکارانم توصیه کرده‌ام که حتماً در فراکسیون کارآفرینی حضور پیدا کنند.
سلحشوری: من تصور می‌کنم باید فرهنگ کار در جامعه ما تغییر کند زیرا نمی‌توانیم با زنانه‌کردن مسائل آنها را پیش ببریم. همین الان ما در مجلس نیازمند حمایت مردان در گرفتن مصوبه‌ها هستیم . مگر ۱۷ زن در یک مجلس ۲۹۰ نفره چقدر رأی دارند. بنابراین معتقدم باید جامعه را به سمتی سوق دهیم که حضور زنان و اشتغال زنان را اصل بدانند. الان در برخی جاها اشتغال زنان را جدی نمی‌گیرند و حتی خود اشتغال زنان را معضل می‌دانند. به همین دلیل معتقدم که فرهنگ کار در ایران کلاً نیازمند تغییر است . به ویژه که همه چشم به دست دولت دارند تا اشتغال ایجاد کند. وقتی می‌بینیم که خانم «نامی» چگونه توانسته کارخانه بهروز را با حداقل‌ها به اینجا برساند باید به جوانان و زنان جامعه این حس را انتقال دهیم که آنها نیز با تکیه بر مهارت‌های خود می‌توانند پیش بروند. ما باید از نگاه به دولت به توانمندی جامعه برگردیم و به جامعه این اطمینان را بدهیم که شما آغازگر کاری براساس دانش باشید می‌توانید دست بسیاری را هم در جامعه برای کار بگیرید. علاوه بر این مباحث تعاونی‌ها خیلی در زمینه ایجال اشتغال به ویژه برای زنان و دختران جوان فارغ‌التحصیل می‌توانند مؤثر باشند. تعاونی‌ها با سرمایه اندک می‌توانند در حوزه توسعه تکنولوژی و ایجاد شرکت‌های دانش بنیان راهگشا باشند و جوانان ما را از سردرگمی نجات دهند.
یکی از مهمترین مسائلی که پیش روی جامعه قرار دارد بحث سالمندی است. موضوع سالمندی زنان نیز اهمیت مضاعف دارد زیرا مشکلات، بیماری‌ها و تبعات این دوره برای زنان بیشتر است. همانطور که می‌دانید ابتلا به بیماری ام.اس نیز در زنان سه برابر مردان است . با چنین اوصافی فراکسیون زنان به ویژه در بحث لایحه برنامه ششم چه اقداماتی خواهد کرد و اساساً برای سالمندی زنان باید به فکر چه کارهایی بود؟
سیاوشی: اتفاقاً به تازگی با موردی مواجه شده‌ام. مدتها با یک سازمان مردم نهاد همکاری داشتم که فعالیتشان متمرکز بر زنان است. در همین سه‌ماهه اخیر چندین بار تقاضای ویلچر برای خانم‌ها مطرح شد و این موضوع برای خود من هشداری در این زمینه بود. در مدتی که کار رسمی نمی‌کردم مشغول کارهای داوطلبانه بودم و فکر می‌کنم یکی از مهمترین کارهایی که می‌توان برای تسهیل در امور سالمندان انجام داد ترویج و توسعه فرهنگ کار داوطلبانه است.
ذوالقدر: یکی از مواردی که در جلسه آقای گودرزی وزیر ورزش و جوانان از او خواستیم اختصاص بودجه خاصی برای ورزش بانوان است. برای نمونه در اسلامشهر و ری امکاناتی برای زنان در ورزش نیست. به ویژه برای زنانی که از اطراف و حواشی این شهره‌ها می‌خواهند فعالیت ورزشی داشته باشند توان پرداخت هزینه ثبت نام در یک باشگاه درجه یک را ندارند. سرانه فضای ورزشی بانوان نیز بسیار کم است. حتی از وزیر خواستیم که برنامه‌ریزی کنند تا خانم‌های شاغل ساعتی را به عنوان ساعت ورزش به این امر بپردازندو حتی آن‌دسته از زنان که فرزند دارند به سبب فرزندداشتن از ورزش غافل نشوند و بستر انجام آن برایشان فراهم شود. این تأکید ما ناشی از آن است که عمده بیماری‌های سالمندی را با پیشگیری و ورزش مستمر می‌توان حل و فصل کرد. چگونه است که در کشورهای خارجی زنان ۷۰ - ۸۰ ساله در سلامت کامل مشغول ورزش هستند؟ بخشی از این رویه ناشی از آموزش در مدرسه و اغذیه سالم است. در ایران عمده خانم‌ها از کمردرد و پادرد رنج می‌برند که عمده دلیل آن همین ورزش نکردن و کم‌تحرکی است. حال آنکه در سایر کشورها می‌بینیم که خانم‌ها دستکم روزی نیم ساعت پیاده‌روی می‌کنند. از سوی دیگر فرهنگی بر رفتار زنان ایرانی حاکم است؛ زنان ایرانی روحیه فداکاری و ایثار برای خانواده خود دارند. همه چیز را اول برای خانواده می‌خواهند و در رتبه آخر به فکر دکتر و چکاب خود هستند یا به خودشان رسیدگی می‌کنند. خود این فرهنگ در تشدید بیماری‌ها و عوارض سالمندی مؤثر است. ما در دیدار با خانم مولاوری پرسیدیم چرا طرح‌های غربالگری در برنامه ششم لحاظ نشده که ایشان هم توضیح دادند ااجرای ین طرح‌ها نیاز به تصویب مجلس نداشت و در دستور کار دولت است.
اما همانطور که می‌دانید از تهران که اندکی فاصله می‌گیرید امکانات و سطح دسترسی مردم به آن به شدت افت پیدا می‌کند. این وضع برای زنان دوچندان است. امکاناتی از قبیل استخر برای زنان، باشگاه و ورزشگاه مخصوص زنان یا سالن های سرپوشیده به ندرت در دسترس زنان است. چقدر وزیر ورزش و جوانان می‌تواند این معضل را برطرف کند؟
ذوالقدر: تأکید ما به وزیر ورزش و جوانان هم این بود همانطور که مقام معظم رهبری خواسته‌اند تا توجه و عنایت ویژه‌ای به مناطق محروم و استان‌های جنوبی صورت گیرد باید بتوانیم امکانات تفریحی و ورزشی با قیمت خیلی مناسب در اختیار زنان قرار دهیم. به هر حال این اصلی کلی است که هر چه امکانات فرهنگی و ورزشی بیشتری در اختیار بانوان و به ویژه جوانان بگذاریم در مبارزه با اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی موفق عمل کرده‌ایم. از طرف دیگر استان‌های جنوبی ما بسیار محروم هستند . مرزنشینان ما در عین محرومیت بسیار صبورند. در جایی نظیر سیریک در هرمزگان مردم از داشتن یک آزمایشگاه و مرکز بهداشتی هم محرومند و برای کوچکترین کارهای درمانی باید به بندرعباس بروند.
سلحشوری: اینکه جامعه ما رو به سالمندی دارد کاملاً روشن و ملموس است . اما مثل همه برنامه‌ها و اتفاقات دیگر زنان مورد ستم مضاعفی در این زمینه قرار می‌گیرند. زنان سالمند علاوه بر مشکلات جسمی بیشتر از مردان به بیماری‌های دوره سالمندی دچار می‌شوند. اما علاوه بر این موارد با خلاءهای عاطفی روبه‌رو می‌شوند. یکی از مهمترین مشکلاتی که در گذر از سنت به مدرنیته در جامعه با آن مواجهیم کوچک‌شدن خانواده‌ها و افزایش زمان اشتغال آنهاست تا آنجا که جوانان وقت اختصاصی خود را نمی‌توانند به سرکشی به خانواده و والدین اختصاص دهند زیرا روزمرگی و اشتغال این فرصت‌ها را محدود کرده‌است. همین مسأله باعث ایجاد حس انزوا شده و عموما در مادران احساس طردشدگی ایجاد می‌کند. بنابراین مادری که در جوانی همه هم و غم خود را برای بزرگ کردن فرزندانش گذاشته انتظارش در سالمندی توجه بیشتر است که این فرصت فراهم نمی‌شود. اینجاست که نقش دولت‌های رفاه و کمک‌هایی که دولت می‌تواند ارائه دهد بیشتر مشخص و ملموس می شود. باید به فکر توانمندسازی سالمندان باشیم و به فکر راه‌اندازی مراکزی برای گذران فراغت آنها باشیم تا آنها بتوانند با فراغ بال و امنیت خاطر در آن مکان‌ها وقت بگذرانند. شما به بیماری ام.اس اشاره کردید در حالی که این بیماری را به بیماری جوانان و قشر مرفه می‌شناسند حال آنکه ددر دوره سالمندی بیماری‌های مزمن و بیماری‌های حرکتی و اسکلتی بسیار شایع است. خانم ذوالقدر بیشتر بر پیشگیری از عوارض سالمندی به سبب ضعف تحرک و ورزش در جوانی اشاره داشتند. اما قدر مسلم این است که سالمند نیاز به حمایت دارد و این حمایت از طریق ایجاد مراکز بهداشتی درمانی خاص سالمندان و ایجاد مراکز تفریحی - ورزشی ویژه سالمندان می‌تواند محقق شود. تجربه سرای محله می‌تواند نمونه خوبی باشد که سالمندان در آن گرد هم آمده و دستکم با هم به صحبت و درددل بپردازند. این بخشی از تنهایی آنها را پوشش می‌دهد. بنابراین همه برنامه‌ریزی‌های ما باید معطوف به این باشد که عوارض سالمندی را کاهش دهیم و این با حمایت دولت و تمهیداتی که دولت طراحی و اجرا می‌کند شدنی است.
به جز بحث‌های دولت رفاه یکی از مشکلات ما این است که همه کارها را از دولت انتظار داریم. در حالی که بسیاری از کارها نظیر ساماندهی کارهای داوطلبانه برای زنان و یا ایجاد مراکز رفاهی در شهر وظیفه شهرداری‌هاست. از یک‌سو ما در تهران با اداره شهر با سیاست‌های خاصی که به آن انتقاد داریم مواجهیم و از سوی دیگر شهرداری‌های کشور به گفته وزیر کشور با یک ورشکستگی دست و پنجه نرم می‌کنند. چقدر باید شهرداری‌ها را موظف کنیم که به چنین کارهایی برای زنان بپردازند؟
سلحشوری: بدیهی است که باید شوراهای شهر وارد این مباحث شوند و شهرداری‌ها را ملزم به انجام این کارها کنند.
سیاوشی: اما شهرداری‌ها بودجه خوبی دارند.
از تهران صرفنظر کنید. گو اینکه شهرداری‌تهران نیز بدهی‌های کلانی به بانک شهر دارد و عموما بودجه شهر را در جای نامناسب و خارج از برنامه هزینه می‌کند. اما به گفته وزیر کشور ۷۰درصد شهرداری کشور ورشکسته هستند.
سلحشوری: به هر حال بودجه شهرداری برخی شهرستانها هم خوب است. تأکید ما این است که اگر در شهرها سرای محله هست باید تقویت شود و اگر نیست باید بر ایجاد راه‌اندازی آنها همت گمارد.
سیاوشی: اتفاقاً اکثر نمایندگان در این دوره مجلس بر این موضوع که نظارت باید به صورت جدی‌تری اعمال شود و این دوره دوره نظارت است اصرار دارند. ما به اندازه کافی قانون داریم و قوانین معطل مانده بسیاری داریم که باید اجرا شوند. اما در مورد شهرداری ها باید نظارت بیشتری صورت گیرد.
ما انتخابات شوراهای شهر و روستا را پیش رو داریم. در دوره چهارم نسبت به هر سه دوره قبل حضور زنان بیشتری حضور پیدا کردند. اینک این پرسش مطرح است که آیا زنان حاضر در شوراها می‌توانند موقعیت خود در این عرصه را تثبیت کرده حفظ کنند. آیا باز هم می‌توانیم شاهد حضور زنان در انتخابات شوراهای شهر و روستا به عنوان داوطلب ورود به عرصه سیاستگذاری محلی باشیم؟
سلحشوری: شاید بتوان گفت با انگیزه قوی‌ای که سال گذشته در ثبت نام زنان برای شرکت در انتخابات دیدیم و دوبرابر شدن جمعیت زنان در مجلس دهم، نشانه‌ای برای زنان علاقمند به شرکت در انتخابات شوراهای شهر و روستا ایجاد شده باشد. شاید در تهران این لیست بود که به پیروزی خانم‌ها کمک کرد اما در شهرستانها باید گفت مردم به زنان اعتماد کردندو وقتی می‌بینیم در نطقه‌ای دوردست مثل عسلویه که محیطی کاملاً مردسالار دارد یک زن خیلی توانمند بروز و ظهور می‌کند یا در شهرضا یک زن جوان به مجلس راه پیدا می‌کند یا از بروجن که تا به حال نماینده زن به مجلس نفرستاده بوده خانم ربیعی به مجلس راه پیدا کرده‌است همه این‌ها نوید آن را می‌دهد که جامعه ما به سمت و سویی حرکت کرده که زنان و مردان با هم در فعالیت‌ها امور را پیش ببرند زیرا می‌بینند که زنان قابلیت‌دارند. بنابراین فکر می‌کنم در انتخابات پیش روی شورای شهر و روستا نیز زنان حضور مؤثر و معناداری داشته باشند. ان‌شاالله شاهد حضور فعال زنان در این عرصه باشیم که بتوانیم از بین زنان داوطلب دست به انتخاب بزنیم.
سیاوشی: حضور زنان در جامعه در حال نهادینه شدن است و ما می‌بینیم حتی در یک سطح پایین‌تر در شورایاری‌ها نیز زنان حضور پررنگی در تهران داشته‌اند. حتی در یک طرح فنی در شهرداری هم می‌بینیم که یک خانم جوان بالاسر کار ایستاده و به خوبی این کار را مدیریت می‌کند. بنابراین در بخشی که خانم‌ها حتی علاقه به فعالیت سیاسی نداشته‌اند در حوزه شوراها و شورایاری ها توان خود را بروز داده‌اند و شاهد حضور بیشتری از خانم‌ها هستیم.
سلحشوری: باید این نکته را اضافه کنم که در سال‌های آینده شاهد جهشی در فعالیت خانم‌ها در جامعه خواهیم بود البته اگر بر سر راه خانم‌ها در موانع را زیاد نکنند!
خانم ذوالقدر از استان زادگاه شما شاهد حضور و فعالیت زنان در شوراهای شهر بودیم. حتی برای نخستین بار یک زن ریاست شورای شهر بندرعباس را برعهده گرفت. فکر می‌کنید همین که شما از تهران نماینده مردم شدید انگیزه‌ای برای زنان هم‌استانی شما بشود که در انتخابات شوراهای شهر و روستا حضور پیدا کنند؟ آیا لازم است از آنها حمایت کنید یا بستر ورود آنها را تسهیل کنید.
ذوالقدر: واضح است که ماباید علاقمندان به حضور در انتخابات شوراهای شهر و روستا را کمک کنیم. باید برای آنها پشتیبان باشیم. نمی‌دانم کم‌کاری از کجا است که هم در مجلس و هم در شوراهای شهر تعداد خانم‌ها نسبت به کرسی‌های موجود کمتر از آقایان است، شاید به این دلیل باشد که خانم‌ها کمتر وارد این عرصه‌ها می‌شوند و شاید تعداد کاندیداهای خانم کمتر باشد. اما باید خانم‌ها به خود این اعتماد به نفس را بدهند.بقیه اقشار جامعه نیز باید در این زمینه کمک کنند تا زنان بیشتری در عرصه مدیریت شهری وارد شوراهای شهر و همین‌طور شورای روستا شوند.
سلحشوری: ببینید ما مبحثی با عنوان «ریسک اَوِرشن تئوری» داریم. در این مبحث گفته می‌شود که زنان قدرت ریسک کمتری دارند. در جاهایی که مخاطره وجود دارد خودشان را کمتر وارد می‌کنند. در شوراها مخاطره کمتری نسبت به سایر مناصب وجود دارد اما آنجایی که احساس امنیت نیست زنان کمتر وارد آن می‌شوند. برای همین در مناصبی که کمتر امنیت دارد زنان راضی نمی‌شوند وارد شوند.
سیاوشی: ساختار جامعه هم مانع از حضور و فعالیت زنان شده است و بخشی از کم فعالیتی خانم‌ها ناشی از آن است.
ما سال قبل و در آستانه انتخابات مجلس از زنان شورایی در استان‌های خوزستان، کرمان، فارس، آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان که یک انتخابات را پشت سرگذاشته بودند پرسیدیم اگر زنان بخواهند به مجلس بروند با چه مشکلاتی مواجهند. عمدتا بر این مسأله تأکید داشتند که نداشتن منابع مالی مانع بزرگی برای زنان است.
سلحشوری: کمبود منابع مالی درست است اما نمی‌تواند مانع اصلی باشد. می‌دانید که پدیده‌های اجتماعی تک علتی نیستند. در این موضوع هم نباید به دنبال یک علت خاص برای تبیین عدم حضور زنان بگردیم. حتماً موانع اقتصادی اثر دارد ولی موانع اجتماعی فرهنگی متعددی پیش روی فعالیت زنان قرار دارد.
یکی از مهمترین موانعی که پیش پای فعالیت زنان است روش و نحوه برخورد صدا و سیما به عنوان رسانه مؤثر کشور است. برخورد صدا و سیما در مورد زنان اصلاً مناسب نیست. هر سه نفر شما نیز عضو کمیسیون فرهنگی هستید و بیشتر با این رسانه و مسائلش مواجهید. تنها در یک مورد در ایامی که المپیک برگزار می‌شد شاهد بودیم که مجری چگونه به لیلا رجبی توهین کرد و یا در موردی دیگر مجری‌ای که خود مانع از رفتن همسرش به مسابقات فوتسال شده بود مرتب طعنه می‌زد که یک زن چگونه می‌تواند هم قهرمان شود و مدال بیاورد و هم از فرزندش مراقبت کند. چگونه می‌توان صدا و سیما را از این رفتارها برحذر داشت؟
سلحشوری: متأسفانه صدا و سیما رویکرد خاص خود را دارد و یکی از موانعی که اشاره کردم پیش روی فعالیت زنان قرار دارد همین صدا و سیماست. صدا و سیما در مورد خانم لیلا رجبی رفتار دور از شانی داشت. کما اینکه مدتی قبل رفتار نشریه یالثارات که به هنرمندان توهین کردند رفتاری به دور از اخلاق اسلامی بود. ببینید وقتی یک عملی یا حرف‌هایی در جامعه‌ای غیر اسلامی به میان می‌آید آن جامعه اسلامی نیست و خیلی اهمیت پیدا نمی‌کند ولی جامعه‌ای که ادعای اسلامی بودند دارد چگونه می‌تواند حرف‌هایی از این دست بزند؟ در مورد صدا و سیما نیز رویکرد این رسانه متأسفانه بر جدی نگرفتن زنان است. وقتی فیلم و سریالی های صدا و سیما را می‌بینید به این پرسش باید پاسخ دهند که چقدر نقش زنان در آنها پررنگ و جدی است؟ آیا زنان به جز نشستن در خانه و آشپزی و مسائل مربوط به خانه کار دیگری در سریال‌ها دارند؟ همین چندی قبل که سریال «کیمیا» پخش شد باز هم‌آن انتظاری که در ترسیم زن ایرانی داشتیم برآورده نشد و نقدهای بسیاری به آن سریال و نقش اصلی آن وارد بود. در حالی که می‌دانیم زنان در بطن جامعه خیلی خیلی جلوتر از آنچیزی هستند که تلویزیون نشان می‌دهد. این برداشت از رفتار صدا و سیمای ما وجود دارد که عامدا می‌خواهد زنان را عقب‌تر نگاه دارد.
خب این وضع برای همه ملموس است. اما چه باید کرد؟ چگونه می‌تواند صدا و سیما را از این رفتار برحذر داشت؟
سلحشوری: باید نظارت را بیشتر کرد و ما نیز در مجلس همین مسئله را مطرح کرده‌ایم. اتفاقاً مدتی قبل که آقای عسگری رئیس سازمان صدا و سیما به مجلس آمده بودند و اتفاقاً آن موقع هنوز ماجرای لیلا رجبی و زنان ورزشکار مطرح نشده بود این نقد را به ایشان انتقال دادیم که حضور زنان در صدا و سیما جدی گرفته نمی‌شود. چهره زن ایرانی در صدا و سیما منفعل ترسیم می‌شود. خیلی با صراحت این را طرح کردم و از ایشان خواستم که جواب ارائه دهند. امیدوارم آقای عسگری نگاهشان به مانند مسئولان قبلی صدا و سیما نباشد و شاهد ارتقاء وضعیت زنان در عملکرد این رسانه باشیم.
سیاوشی: در همین جلسه من هم خطاب به آقای عسگری گفتم شما می‌خواهید خانم ایرانی در این صفحه جادویی جایی داشته باشد ولی دقیقاً همان کاری را می‌کنید که فقط خانم‌ها در تبلیغات جایی دارند. براساس شایسته سالاری می‌توانید زنانی را به عنوان کارشناس به برنامه‌ها بیاورید. زنان که فقط کارشناس مسائل بهداشتی و مذهبی نیستند. در عرصه تحلیل مسائل بین‌المللی زنان بسیار توانمندی داریم ولی من ندیدیم که هیچ وقت آنها در صدا و سیما تحلیلی ارائه دهند. زمانی که آقای عسگری به کمیسیون فرهنگی آمد دائم از کمبود بودجه صحبت می‌کردند اما تأکید ما این بود که اگر رویکرد مثبتی در مردم و نسبت به مطالبات مردم رقم بزنید و برنامه‌های جذاب‌تری داشته باشید فشار افکار عمومی خود باعث می‌شود بخشی از مشکلات مالی شما حل و رفع شود.
سلحشوری: اصلاً حرف ما این بود که شما می‌گویید کانال‌های فارسی زبان بسیاری علیه ما راه‌اندازی شده‌است، ما می‌گوییم اصلاً فرض کنید ما یک کانال داریم. اما همان یک کانال را خوب اداره کنیم و برنامه‌های جذاب برای مخاطب داشته باشیم. خانم سیاوشی به موضوع حضور کارشناسان زن در برنامه‌های صدا و سیما اشاره کردند من تأکید می‌کنم مسئله مهمتر محتوای سریال‌ها و فیلم‌هایی است که برای صدا و سیما ساخته و پخش می‌شود. به طور پنهان در این سریال‌های می‌خواهند بگویند زن ایرانی توانمند نیست. در حالی که می‌توانند به جای منفعل نشان دادن زن ایرانی از زنان کارآفرین دعوت کنند یا داستان موفقیت زنان ایرانی را روایت کنند و اینگونه الگوسازی برای جوانان باشند. چطور زنان دیگر کشور ها معروف شده‌اند؟ چرا تلویزیون به زنان ورزشکار ما نمی‌پردازد یا اصلاً به ورزش زنان اشاره نمی‌کند. در همین ایام المپیک هر بار که مسابقه خانم‌ها می‌خواست پخش شود یا می‌گفتند مشکل فنی است یا به هر دلیلی از پخش آن خودداری می‌کردند. آخر تا کی قرار است شعور مخاطب در صدا و سیما دستکم گرفته شود. تلویزیون ما گویا این حس را ندارد که مخاطبش شعور دارد. روزی که به این حس و به این باور رسید آن وقت برنامه‌هایش برای مخاطب جذاب خواهد بود.
سیاوشی: حتی کانال‌های ورزشی صدا و سیما رغبتی برای مخاطب ایجاد نمی‌کنند. در همین ایام المپیک و یا در مواقع پخش فوتبال همه به دنبال آن هستند که این بازی از کدام کانال ماهواره‌ای پخش می‌شود و از آنجا بازی را دنبال کنند .
سلحشوری: در یک نمونه کوچک، به هنگام پخش مسابقات آن‌قدر زیرنویس پخش می‌کنند که حتی یک مسابقه فوتبال را هم نمی‌توان با خیال آسوده تماشا کرد.
خانم ذوالقدر شما در مورد صدا و سیما چه دیدگاهی دارید؟ آیا می‌شود دیدگاه صدا و سیما در مورد زنان را تغییر داد؟
ذوالقدر: همکارانم اشاره کردند. همان زمان که آقای عسگری به کمیسیون فرهنگی آمدند مشکل اصلی را بودجه عنوان کردند. فقط حرف از بودجه زدند. اما ساختن سریال و برنامه‌های آموزشی که جامعه را انعکاس دهد و از درون جامعه برخاسته باشد نه تنها خرجی ندارد که باعث می‌شود جوانان ما خودشان را در این رسانه پیدا کنند و البته اگر طنز باشد که بهتر است. کما اینکه دیده‌ایم در زمان پخش برخی سریال‌های طنز حتی خیابان‌های شهرها خلوت می‌شده زیرا آن برنامه برای مخاطب جذاب بوده است.
در مورد رفتار صدا و سیما در مورد ورزشکاران زن به ویژه خانم لیلا رجبی من پیگیر بودم و تذکر هم دادم علی‌رغم آنکه هیچ مسئولی این موضوع را محکوم نکرد ولی ما در مجلس این مسأله را پیگیر هستیم. جامعه زنان از ما می‌خواهند که این قبیل رفتار را پیگیر باشیم و ما نیز باید مطالبات آنها را دنبال کنیم.
خانم ذوالقدر در مورد مشارکت سیاسی زنان بحثی هست که نقدهایی به ورود برخی زنان به عرصه سیاست وارد می‌دانند. نمونه‌اش ورود شما به مجلس شورای اسلامی را ناشی از فعالیت و سابقه حضور پدرتان در عرصه سیاست می‌دانند یا ورود خانم حسینی را به همین نحو ارزیابی می‌کنند. کما اینکه در مورد فائزه هاشمی هم گفته می‌شود او از برند پدرش موفقیت کسب کرده اما آیا واقعاً این یک امتیاز است که شما از تجربه پدر بهره ببرید یا صرفاً یک رانت است برای ورود به عرصه سیاست ؟
سیاوشی: این پرسش را بگذارید ما جواب بدهیم.
سلحشوری: بله به نظرم این اجحاف به خانم ذوالقدر است و شاید ما پاسخ سئوال را بدهیم بهتر باشد.
ذوالقدر: البته که بی‌تاثیر نبوده است. من از ۱۳- ۱۴ سالگی یعنی از دوره‌ای که پدرم به دوره دوم مجلس شورای اسلامی راه یافتند علاقمند بودم. اساساً در خانواده سیاسی بزرگ شدن قطعاً باعث آشنایی و دریافت بیشتری از این حوزه می‌شود. من با سیاست بزرگ شدم و خودم هم علاقه داشتم تا آنجا که شروع کردم به کمک کردن به پدرم در کارهای اجرایی و حتی در دفتر ایشان حضور پیدا می‌کردم و نامه‌هایشان را می‌نوشتم.
سیاوشی: این موضوع که دختران یا فرزندان در سیاست از موقعیت پدر بهره بگیرند اصلاً امر منفی نیست کما اینکه در اروپا و آسیا نیز رایج بوده و ما در همسایگان خود در پاکستان هم شاهد ورود زنانی بوده‌ایم که برپایه فعالیت پدرشان شناخته شده‌اند. اما امتیازاتی وجود داشته که به این عرصه رسیده‌اند. توصیه می‌کنم جامعه ما به تجربه‌های اروپایی و آسیایی نگاهی کند آن وقت خانم ذوالقدر یا خانم حسینی و یا دیگر خانم‌ها درسیاست را بهتر قضاوت می‌کنند.
سلحشوری: اتفاقاً تحقیقات در سطح نخبگان سیاسی نشان داده بیشتر زنان فعال در سیاست این پتانسیل را داشته‌اند. ما نیز تا قبل از اینکه خانم ذوالقدر را ببینیم فکر می‌کردیم ایشان به واسطه پدر توانسته‌اند حضور پیدا کنند اما الان این خانم ذوالقدر است که پدر را حمایت می‌کند. هم پتانسیل خوبی دارند و هم جوان هستند و حتی اگر به واسطه پدر وارد عرصه سیاست شده باشند لیاقت خودشان در آینده نشان می‌دهد چه توانی داشته‌اند کما اینکه در انتخابات نماینده ایران در مجمع نمایندگان بین‌المجالس آسیایی ایشان بالاترین رأی را آوردند و انتخاب شدند.
20106
