مناظره منیژه حکمت و سیده اعظم حسینى درمورد نقش سینما در انتقال مفاهیم مقاومت

هفته فرهنگى صلح و مقاومت عصر دیروز در موسسه فرهنگی آپ آرت مان آغاز شد.

به گزارش ایسکانیوز در ابتدای این جلسه مینو مرتاضی که اجرای این نشست را برعهده داشت گفت: با این که ما در کمتر از 100 سال دو انقلاب و جنگ در تاریخ مان داریم معتقدم مقاومت هنوز حرف اول را می زند. سرزمین ایران به دلیل افت و خیزهای زیاد بدون مقاومت نمی توانست دوام بیاورد. برای جاانداختن هر مفهومی باید مقاوم و صبور بود . وقتی ده سال پیش ما در روز جهانی صلح موضوع مادران صلح را مطرح کردیم کسی با آن آشنا نبود اما امروزه می بینیم که در بسیاری از نهادهای مختلف این مراسم برگزار می شود و این حوادث خود نوعی مقاومت است.

وى ادامه داد: قدرت یکی از هولناک ترین مفاهیم و واژه ها و در عین حال دلچسب ترین آنها است. هولناکی قدرت باعث نشده از جذابیت آن کم شود این قدرت در طول تاریخ معانی مختلفی داشته است. درگذشته این مفهوم بوده که قدرت از آسمان تقویض مى شود و به گونه ای مفهومی انتسابی داشت، در دوران نو که انسان خود مسوول سرنوشت خود است قدرت اکتساب می شود و مبتنی بر قابلیت ها و استعداد است، به همین دلیل یکی از تعاریف قدرت نفوذ و قابلیت نفوذ است.

مرتاضى اظهار داشت: قدرت در کلیه جنبه های زندگی انسان خود را نشان می دهد در دوران پسا مدرن می گویند ما از چیزی به اسم قدرت نباید صحبت کنیم و قدرت به مثابه دانش، جنسیت و بسیاری چیزهای دیگر می تواند باشد یعنی دانش همان قدر می تواند اعمال قدرت کند که سیاست می کند. قدرت در همه جا وجود دارد و اساسا بدون مقاومت معنا ندارد تفاوت قدرت با سلطه و سیطره این است که قدرت تمام راه های کنش گفتار و کنش رفتار را می بندد. بنابراین فلاسفه جدید معتقد نیستند که یک قدرت وجود دارد از این جهت اگر قدرت و مقاومت همه جا باید باشد همین را می توانیم در مورد صلح هم به کار ببریم. صلح هم در تمام روابط انسانی حضور دارد چون صلح نه به معنی جنگ بلکه معنی مثبت است که جهان را بر پایه جنگ نمی بیند صلخ شبکه ای از روابط است و باید این شبکه را دید.
مرتاضی به عنوان سوال اول از سیداعظم حسینی محقق و پژوهشگر حوزه جنگ خواست که تعریف خود را از مقاومت ارائه کند. اعظم حسینی گفت: وقتی به معنای صلح نگاه می کنیم گویا باید تنازعی وجود داشته باشد درحالی که اصل معنای صلح در آرامش است و تمام دعوت های انبیا و انسان های خردمند این است که این آسایش جاری باشد. اما نگاه متفاوت ظالمان باعث می شود این آسایش به هم بخورد و این تعادل به هم بریزد، ذات بشر با این که در امنیت و رضایت است هر جا مورد ظلم واقع می شود حاضر نیست اگر در تهدیدی قرار گرفت ظلم را بپذیرد. در جنگ جهانی اول کل کشتگان ما بیشتر از کشتگان جنگ بود. در حالی که ما وارد جنگ نبودیم در جنگ جهانی دوم هم همین طور و از هر طرف مورد منازعه قرار گرفتیم . با این حال در سال 59 وقتی عراق مرزها را باز کرد و 5 استان ما را به تصرف خود درآورد مردم دست برنداشتند و تا مدت ها ما عملیات رسمی و مشخصی نداشتیم و جنگ کاملا مقاومت مردمی بود. از سردشت تا اروندکنار مرز 1200 کیلومتری این مردم بودند که با دشمن مواجه شدند.

وى بیان کرد: من در ساعت ها مصاحبه های شفاهی با افرادی که در مقاومت بودند به این شناخت رسیده ام، مقاومت یعنی ایستادگی در برابر بی عدالتی و نابرابری مقاومت ایستادگی در مقابل آن چیزی است که امنیت و تعادل را از ما بگیرد.


پس از آن منیژه حکمت تهیه کننده و کارگردان سینما گفت: مقاومت در دنیای مدرن برای من دو وجه دارد . در سال های گذشته می شود به جنگ هایی که به تغییر حکومت ها منجر شد اشاره کنیم. در دنیای مدرن با مدرنیته ای که شکل گرفته ما نمی توانیم دنیای مجازی و مقاومت نرم افزاری و سخت افزاری را نادیده بگیریم. به عنوان شهروند ایرانی می توانم بگویم ما انقلاب داشتیم و جنگ را از سر گذرانده ایم و با یک ناخودآگاه تاریخی همیشه سعی کرده ایم مقاومت کنیم و برای پرهیز از جنگ مراقبت کنیم. این حرکت در ناخودآگاه مردم هست. به عنوان یک شهروند مطالبه من این است که با توجه به هزینه هایی که در مقاومت داده ایم این توان را داشته باشیم که سوال کنیم.
حکمت ادامه داد: ما اگر بخواهیم در مقابل جریان بزرگ خارج از ایران مقاومت کنیم باید بدانیم چطور می توانیم همبستگی مان را حفظ کنیم. اگر اتحاد و همدلی وجود داشته باشد کسی شهامت حمله به ما نخواهد کرد. ما در سال 59 تودهنی بزرگی به آنها زدیم اما آن نسل با نسل زمان ما متفاوت است با مجموعه شرایط می توان گفت، گفتگو بین حاکمیت و مردم می تواند به یک همبستگی منجر شود که به صلح بینجامد. من همیشه احساس خطر می کنم و کوچکترین اشتباه ما می تواند به فاجعه منجر شود.
سپس اعظم حسینی با مخالفت با حرف های حکمت اظهار داشت: من می خواهم بگویم وقتی در مورد مقاومت صحبت می کنیم نباید آن را به 30 یا 40 سال پیش ببریم تک تک ما در همه لحظات این حس مقاومت را درک کرده ایم و این ویژگی در ما زنده است در همان دوره سال های 59 هم مردم مطالباتی داشتند که حکومت آن را ادا نکرده بود اما وقتی یک مشکل جمعی که هویت ما را تهدید می کند پیش می آید همه ما چه آن هایی که به مطالباتشان رسیده اند و چه آنها که نرسیده اند جلوی دشمنان می ایستند. به نظر من در فطرت انسان ها مبارزه با ظالم است و این منحصر به ناخودآگاه جمعی نمی شود.
منیژه حکمت گفت: من با مردم ارتباط دارم و با جامعه قدم می زنم و مثل خانم حسینی آنقدر خوشبین نیستم مقاومت در جهان امروز نگران کننده است و ما به عنوان کشوری از خاورمیانه باید تعریف جدیدی از آن بدهیم. جنگی اگر پیش بیاید جنگ زمینی نیست جنگ خانمان برانداز و ضد بشری است. با توجه به قومیت ها و چنددستگی در کشور ما ممکن است نه نامی و نه نشانی از آن بماند. جامعه الان با جامعه سال 59 متفاوت است و همه این مشکلات به دلیل عدم همدلی و نبود آن است.
اعظم حسینی نیز اظهار داشت: نگرانی خانم حکمت نگرانی به جایی است تلقی ایشان این است که ما باید جامعه آرمانی را تشکیل دهیم. من می دانم که کشورهای متعدی تجهیزات نظامی حرارتی دارند و بدون این که دیده شوند شما را منهدم می کنند اما من هم یک مطالبه را می خواهم بیان کنم چرا بین ما این همه تفرقه افتاده، انسان 59 چه فرقی با 95 دارد؟ سوالم این است که وقتی وظیفه لشگر نظامی به پایان رسید لشگر فرهنگی چه کرد؟ سینما برای جنگ ما چه کرد؟ آیا ادبیات توانست نقش خود را ایفا کند؟ مستندسازان توانستند وقایع را به خوبی نشان دهند؟ مطمئن باشید یکی از دلایل وضع نامطلوب امروز خود ما هستیم.
منیژه حکمت در پاسخ به او گفت: این به این دلیل است که جنگ ما مصادره شده است و در دست کسانی ماند که آن را از خود کردند و آن را چماق کردند و بر سر ما زدند. شما از تجاوز زنان در جنگ می گویید اما آیا ما می توانیم این ها را بیان کنیم؟ همه چیز ما سانسور شد آیا ما اجازه ورود داشتیم؟ چنان جنگ را مقدس کردند و از دل این جنگ گروه حداقلی آن را مال خود کردند که من جرات نمی کنم از سابقه خانواده ام در جنگ بگویم. پسر عمه من شهید شد و برادرم جانباز 80 درصد است اما به ما اجازه کوچکترین حرکت فرهنگی را نمی دهند آن همه مقاومت مردم کجا نشان داده شد؟ جنگ مصادره شد و این باخت بزرگ یک حکومت است که عده قلیلی جنگ را برای خود کرده اند. من به برادر جانباز و پسرعمه شهیدم افتخار می کنم اما آنقدر ما را سانسور کردند که من به عنوان یک شهروند خود را غیرخودی می دانم اکثریت این مردم درگیر جنگ بودند اما اکنون اکثر آنها غیرخودی اند من یکی از زیباترین داستان ها را برای ساخت فیلم جنگی دارم اما این اجازه به من داده نمی شود.
در پایان این مراسم احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران در سخنان کوتاهی گفت: پرداختن به این مباحث بی آنکه چشم به آینده داشته باشیم اصل نیست. ما با تجربه گذشته باید چشم انداز آینده را داشته باشیم زمانی که من در مدرسه بودم قذافی برای ما قهرمان بود اما بعدها شیطان شد این تهدیدها همیشه وجود دارد اما بستر آن در خود کشورها است در کشور ما در دوره های مختلف تاریخی این بستر کمتر وجود دارد بخشی در آن به ذات فرهنگی ایرانی بازمی گردد این مقاومت هم همان است کشور ما چون در معرض حوادث مختلف بوده است حماسه در آن رشد کرده و میراث تاریخی در دفاع از سرزمین و آیین مان داریم فرهنگ می تواند از یک صلح حکمت و عقلانیت صحبت کند. اگر ما شاهنامه را خلاصه کنیم خرد و داد است ما در موضع جنگ آفرینی نیستیم.

50250

کد خبر: 677818

وب گردی

وب گردی