نیوشا یعقوبی: بیماری های غیر واگیر (NCDs) که به عنوان بیماری های مزمن نیز شناخته می شوند از فردی به فرد دیگرمنتقل نمی شوند بلکه این بیماری ها مدت زمان طولانی ادامه پیدا می کنند و معمولا پیشرفت کندی دارند. چهار نوع اصلی این بیماری ها شامل بیماری های قلبی و عروقی(مانند حملات قلبی و سکته مغزی)،سرطان، بیماری های مزمن ریوی (مانند بیماری مزمن انسداد ریوی و آسم) و دیابت هستند.
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت(WHO) در سال 2014، از مجموع 56 میلیون مرگ در سراسر جهان در سال 2012 ، 38 میلیون مرگ به علت بیماری های غیرواگیر بوده است و حدود سه چهارم (28 میلیون نفر) از مرگ و میرها ناشی از این بیماری ها در کشورهای کم درآمد و بادرآمد متوسط رخ داده است.
نمودار زیر میزان بیماری های غیر واگیر، در مناطق مختلف جهان در سال 2012 نشان می دهد:
براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در جنوب و شرق آسیا در سال 2012 از 6.7 میلیون به 8.5 میلیون نفر افزایش یافته است.
نمودار زیر میزان مرگ و میر افراد در اثر بیماری های غیر واگیر بر اساس سن نشان می دهد:
در سال 2012، میزان مرگ و میر در اثر بیماری های غیر واگیر 539 نفر از 100000 نفر بوده است. با توجه به نمودار می توان دریافت که کمترین و بیشترین میزان مرگ و میر در اثربیماری های غیرواگیر به ترتیب مربوط به آمریکا و جنوب شرقی آسیا است.
میزان مرگ و میر در اثر مصرف سیگار در سال 2030 به 8 میلیون نفر می رسد
با توجه به نمودار های بالا می توان دریافت تمامی گروه های سنی و همه مناطق جهان تحت تاثیر بیماری های غیر واگیر قرار دارند اما تحقیقات نشان می دهد که افرادی که سن بیشتری دارند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری ها قرار دارند. همچنین شواهد حاکی از آن است که 16 میلیون از تمام مرگ و میرهای در اثر این بیماری ها پیش از 70 سالگی رخ می دهد و 82 درصد از این مرگ های زودرس در کشور های با درآمد کم و متوسط رخ می دهد.
همه افراد شامل کودکان، بزرگسالان و سالمندان در مقابل بیماری های غیرواگیر آسیب پذیر هستند. این آسیب ها می تواند شامل رژیم غذایی ناسالم، عدم انجام فعالیت بدنی ، استفاده از مواد دخانی ، در معرض دود قرار گرفتن و مصرف الکل باشد.
در هر سال حدود 6 میلیون نفر در اثر مصرف سیگار با قرار گرفتن در معرض دود جان خود را از دست می دهند. پیش بینی می شود این میزان در سال 2030 به 8 میلیون نفر برسد، همچنین حدود 3.2 میلیون مرگ در سال به علت فعالیت بدنی ناکافی رخ می دهد.
بر اساس این گزارش در سال 2010 ، 1.7 میلیون مرگ بر اثر عوامل قلبی_عروقی مرتبط با مصرف نمک و سدیم بیش از اندازه رخ داده است.
عواملی مانند افزایش سن ، توسعه بدون برنامه و سریع شهر نشینی و جهانی شدن شیوه های زندگی ناسالم می تواند زمینه ابتلا به این بیماری ها را فراهم کند. برای مثال جهانی شدن شیوه های زندگی ناسالم مانند رژیم غذایی ناسالم ممکن است در افراد به صورت فشار خون، افزایش قند و چربی خون و افزایش وزن نمایان شود. به این بیماری ها عوامل خطر میانی نامیده می شوند که می توانند به بیماری های قلبی-عروقی منجر شوند.
فشار خون عامل 18 درصد از مرگ های جهان
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، عوامل خطر رفتاری منجر به تغییر کلیدی متابولیکی و فیزیولوژیک می شوند که خطرات ابتلا به بیماری های غیر واگیر را افزایش می دهند. عمده ترین عامل خطر متابولیک در سطح جهان فشار خون است که 18 درصد از مرگ و میرهای جهان به آن نسبت داده می شود و پس از آن اضافه وزن، چاقی و قند خون عامل بیش ترین مرگ ها در سطح جهان هستند به طوری که در کشور های با درآمد کم و متوسط تعداد مرگ و میر در کودکانی که اضافه وزن دارند به سرعت در حال افزایش است.
اثرات اجتماعی و اقتصادی بیماری های غیر واگیر
بیماری های غیر واگیر به عنوان یک تهدید برای دست یابی به اهداف توسعه هزاره سازمان ملل متحد و برنامه های توسعه ای پس از سال 2015 شناخته می شوند .
بر اساس این گزارش فقر ارتباط نزدیکی با ابتلا به بیماری های غیر واگیر دارد به طوری که پیش بینی می شود افزایش سریع این بیماری ها به ویژه از طریق افزایش هزینه های خانوار برای دریافت مراقبت های بهداشتی ، مانع از موفقیت طرح های کاهش فقر در کشورهای کم درآمد شود. همچنین افراد آسیب پذیر و محروم نسبت به افرادی با موقعیت اجتماعی بالاتر، بیش تر به بیماری های غیر واگیر مبتلا می شوند و به دلیل اینکه این افراد بیش تر در معرض خطر محصولات زیان بار مانند سیگار و مواد غذایی هستند و دسترسی محدودتری به خدمات بهداشتی دارند، زودتر می میرند.
در محیط های با کمبود منابع ، هزینه های مربوط به مراقبت های بهداشتی برای بیماری های قلبی-عروقی، سرطان، دیابت و بیماری های مزمن ریوی می تواند منابع مالی خانواده را به سرعت به پایان برساند و خانواده را به سمت فقر سوق دهد زیرا هزینه های درمان این بیماری ها اغلب زیاد است و هر خانواده با از دست دادن نان آورش به سمت فقر کشیده می شود و به همین طریق روند توسعه کند تر پیش می روند.
در بسیاری ازکشورها استفاده از مشروبات الکی،رژیم غذایی نامناسب و شیوه زندگی نامطلوب در هر دو گروه با درآمد بالا و پایین رخ می دهد با این حال گروه های با در آمد بالا می توانند به خدمات و محصولاتی دست یابند که از این افراد در مقابل خطرات محافظت کند در حالی که گروه های کم درآمد اغلب بضاعت مالی کافی ندارند و نمی توانند به چنین خدمات و محصولاتی دسترسی داشته باشند.
بیماری های غیر واگیر چگونه کنترل می شوند؟
برای کاهش تاثیر بیماری های غیر واگیر بر افراد و جامعه لازم به یک رویکرد جامع است که تمامی بخش ها از جمله سلامت، اقتصاد، امور خارجه، آموزش و پرورش، کشاورزی ،برنامه ریزی و دیگر بخش ها را ملزم کند تا در جهت کاهش خطرات مرتبط با این بیماری ها با یکدیگر همکاری کنند و مداخلات مربوط به پیشگیری و کنترل بیماری ها را ترویج دهند.
یکی از علل کاهش این بیماری ها، تمرکز بر کاهش عوامل خطر این بیماری ها است . راه های کم هزینه ای وجود دارد که برای کاهش عوامل قابل تغییر مانند مصرف دخانیات ، رژیم غذایی ناسالم ، عدم فعالیت بدنی و مصرف الکل راه حل هایی وجود دارد.
به عنوان را حل دیگر می توان به استفاده از مداخلات اساسی و با تاثیر بالا بر این بیماری ها اشاره کرد زیرا در این صورت می توان مراقبت های بهداشتی اولیه را ارائه داد تا بدین وسیله تشخیص زودرس و درمان به موقع تقویت شود و افزایش یابد.
به طور کلی می توان گفت کشور های کم درآمد برای پیشگیری و کنترل بیماری های غیر واگیر دارای ظرفیت پایین تری هستند و در مقایسه با کشور های کم درآمد حدود 4 برابر احتمال بیشتری وجود دارد که کشور های با درآمد بالا خدمات مربوط به بیماری های غیر واگیر را تحت پوشش بیمه های درمانی قرار دهند. همچنین کشورهایی با پوشش نامناسب بیمه درمانی ، اغلب نمی توانند دسترسی فراگیری به مداخلات ضروری برای بیماری های غیر واگیر را فراهم کنند.
20106
