زهره حاجیان- بعد از نزدیک به سه دهه سال از پایان جنگ تحمیلی و دفاعمقدس بار دیگر نام شهدا بر سر زبانها افتاده و محلهها و خیابانهای شهر شاهد بازگشت پیکر شهیدانی است که در کنار اسمشان پسوند شهید مدافع حرم نوشته شده و از سوریه و حلب برگشتهاند.
هدف؛ دفاع از حرم حضرت زینب(س)
در نگاه اول باور نمیکنی در طبقه زیرین مسجد علیبنموسیالرضا(ع) آمفیتئاتری با همه تجهیزات وجود دارد و نمایشی با نام «راه عباس» در آن اجرا میشود. شاید این موضوع را کمتر کسی از اهالی منطقه بداند چراکه سعیدآباد در نقطهای دورتر از مرکز تهران قرار دارد و اگر تبلیغات خوب و مناسب نباشد کمتر کسی از اجرای این نمایش با خبر میشود. صندلیهای آمفیتئاتر تقریباً پر است و آنهایی که دغدغهشان شهیدان و بهویژه شهدای مدافع حرم است بعد از اذان مغرب و عشا جمع شدهاند تا نمایشی را که خواهر یکی از شهیدان مدافع حرم ساخته و کارگردانی کرده ببینند. الهه سادات میردوستی، نویسنده و کارگردان میگوید: «پدر و برادرم هم از مدافعان حرم بودند و میدانستم که تنها هدفشان دفاع از حرم حضرت زینب(ع) و نابودی دشمنان اسلام است بنابر این با شناخت دقیق از این شهدا نمایش را آماده اجرا کردم.»
شناساندن شهدای مدافع حرم به مردم
او با اشاره به اینکه هدف اصلی از ساخت این نمایش شناساندن شهدای مدافع حرم به مردم است میگوید: «برای تهیه این نمایش نیاز به تحقیق و جمعآوری اطلاعات از شهدای مدافع حرم و از خانواده آنها داشتم. البته از خاطرات و حرفهای برادرم هم استفاده کردم و توانستم این نمایشنامه را بنویسم.» او میگوید: «به کمک همسرم توانستم این نمایش را بدون پشتیبانی سازمان و نهادی به روی صحنه ببرم و جالب اینکه بازیگران ثابت و آماتور این نمایش به عشق شهدای مدافع حرم، مجانی بازی میکنند.» «محمدحسین میردوستی» در تاسوعای سال گذشته در حلب سوریه به شهادت رسید. خواهر شهید با بیان مطلب میگوید: «برادرم میگفت قصد اصلی دشمن فقط تخریب حرم حضرت زینب(س) نیست و میخواهد پس از تخریب حرم حضرت رقیه(س) و حضرت زینب(س) به ایران بیاید و حرم حضرت معصومه(س) و امام رضا(ع) را خراب و شیعیان را قتل عام کند.» او میگوید: «پدرم، سیدمرتضی میردوستی و مادرم، زینب میرشاهی نه تنها مانعی برای اعزام محمدحسین نبودند، او را تشویق هم میکردند.»
بازیگران آماتور، از افراد محله ای که قرار است اجرا داشته باشیم انتخاب می شوند
نمایش راه عباس شامل ۸ صحنه است و در هر صحنه، خاطرهای از یکی از شهدای مدافع حرم در قالب نمایش بازی میشود و از خاطرات سیدمصطفی موسوی، غدیر سرلک، محمدحسین میردوستی و چند نفر دیگر از شهدا استفاده شده است. بازیگران ثابت نمایش راه عباس، امیر نامنی، بهروز جعفری و بهادر میرناصری هستند و چند نفر دیگر که بازیگران آماتور به حساب میآیند، از اهالی محلهای که نمایش در آنجا اجرا میشود انتخاب شوند و چون دیالوگها کوتاه است با یکی دو بار تمرین میتوانند در نمایش بازی کنند.
کارگردان نمایش راه عباس با اشاره به اینکه زمان نمایش یک ساعت است میگوید: «نمایش از بهمن ماه سال گذشته در مناطق مختلف تهران اجرا شده و قرار است به شهر بم برویم و آنجا به روی صحنه برود.»
الهه سادات میردوستی میگوید: «از سال گذشته که نمایش به روی صحنه رفت ک سی از ما حمایت نکرد و با دست خالی کار کردیم، اما حالا شهرداری پشت ماست و مکانهایی را برای اجرای برنامه در اختیارمان میگذارد و تبلیغات را با نصب بنرهایی در محله انجام میدهد.»
استقبال مردم از یک نمایش محرمی
کارگردان نمایش راه عباس میگوید: «تا به حال اجرای نمایش با استقبال مردم روبهرو شده و باعث آشنایی آنها با شهدای مدافع حرم شده است، بهطوری که بسیاری از مردم پس از پایان نمایش و زمان خارج شدن از سالن میگویند که شهدای مدافع حرم را نمیشناختیم و نمیدانستیم با چه هدفی به سوریه اعزام میشوند.»
امیر نامنی، بازیگر و دستیار کارگردان با اشاره به اینکه بازیگران کار، عاشق شهدای مدافع حرم هستند و برای بازی در این نمایش پولی دریافت نکردهاند میگوید: «برای کار در ژانر پایداری و دفاعمقدس باید عاشق شهدا و اهداف آنها باشی، وگرنه نمیتوانی ساعتها کار کنی و بارها یک نمایش را به روی صحنه ببری.»
نامنی به کارهای نمایشی دیگری که اجرا کردهاند اشاره میکند و میگوید: «نمایش ندای یاس درباره ایام فاطمیه، نمایش وصیت پدری در مورد امام علی(ع) که در ماه مبارک رمضان اجرا میشود، نمایش نقطه سر خط در مورد محرم، نمایش «مساوی صفر» در مورد دفاعمقدس و نمایشنامههای خارجی مهمانسرای دو دنیا و سلام هم از ما به روی صحنه رفته است.»
شهدای مدافع حرم افغان، مظلوم هستند
شهدای مدافع حرم افغانستانی از مظلومترین شهدا هستند. میر دوستی، کارگردان نمایش راه عباس با بیام این مطلب میگوید: «با گروهی از دوستانم بهصورت مرتب به دیدار خانوادهها شهدای مدافع حرم افغان که همان تیپ فاطمیون هستند میرویم و از آنها دلجویی میکنیم. هرکاری از دستمان بیاید برای آنها انجام میدهیم، چراکه آنها غریب هستند.» به اعتقاد میردوستی، اهالی جنوب شهر مهربان و مذهبی و عاشق شهدا هستند. او برای تهیه این نمایش به دیدار خانواده شهدای مدافع حرم ساکن این منطقه رفته و از خاطرات سیدمصطفی موسوی، مرتضی کریمی و غدیر سرلک استفاده کرده است. صدای اذان که از منارههای مسجد علی بن موسی الرضا(ع) بلند میشود، نمازگزاران با آستینهای بالا زده خود را به شبستان مسجد میرسانند و بیشتر آنها میدانند که پس از نماز، در طبقه پایین مسجد نمایش «راه عباس» در سالن آمفیتئاتر به روی صحنه میرود. بیشتر صندلیهای سالن پر شده و بازیگران با لباسهای مخصوص در حال بازی هستند. تماشاچیان محو بازی و دیالوگهای نمایش شدهاند که تابوت شهید مدافع حرم از میان جمعیت حرکت میکند و تماشاچیان با صدای بلند گریه میکنند.
105/602