ایسکانیوز-طلیعه خردمند: لوریس چکناوارایان یکی از مشهورترین چهره‌های فرهنگی در ایران و ارمنستان است، او به عنوان رهبر ارکستر، توانسته ارکسترهای مختلفی را در در نقاط جهان از جمله اتریش، بریتانیا، آمریکا، کانادا، فنلاند، ارمنستان، تایلند رهبری کند. در ادامه گفت و گوی ایسکانیوز با این هنرمند را می خوانید.

در حال حاضر جایگاه موسیقی کلاسیک ایران را نسبت به جهان چطور ارزیابی می کنید؟

موسیقی کلاسیک ما نسبت به کشور های دیگر بسیار عقب است و در سطح آنها نیست که برای پیشرفت نیز باید کودکانمان را از هفت سالگی تعلیم دهیم زیرا برای به وجود آوردن یک ارکستر سی تا پنجاه سال زمان می برد و متاسفانه ما مدرسه موسیقی یا واحد موسیقی برای آموزش در کشورمان نداریم.

چقدر جوانانی که به سمت موسیقی آمدند به صورت علمی و با تحصیلات جذب شدند؟

بدون علم امکان پذیر نیست، حداقل در موسیقی کلاسیک نمی توان بدون آموزش قدمی برداشت زیرا 99درصد علم است 1درصد هنر که آن هم الهی است. ولی موسیقی پاپ تماما حس است و خیلی به علم وابسته نیست، در واقع مثل این می ماند که کسی ادعا کند شاعر بزرگی است ولی در عمرش حافظ و سعدی نخوانده باشد.

بیشتر در شرایط فعلی هنر آهنگ بر کارها قالب است یا شعر و صدای خواننده؟

اگر موسیقی سنتی ملاک باشد صدای خواننده به موسیقی اولویت دارد. متاسفانه موسیقی کشور ما در حاشیه شعر و آهنگ است زیرا کشورمان سرای شعر و ادب است. همانطور که همیشه استاد خالقی روحشان شاد این گله را داشت که هر کاری که با بنان ارائه می داد در برنامه گل ها وقتی صدای خواننده نبود مردم به موسیقی زیاد گوش نمی دادند. مردم ما خیلی با موسیقی ارتباط ندارند و بیشتر ادبیات برایشان ملاک است.

به نظرتان برای روند بهتر این عرصه اگر به موسیقی بیشتر توجه می شد بهتر نبود؟

از آنجائی که تمام اپرا ها شعر دارند در اروپا شعر در خدمت موسیقی است نه موسیقی در خدمت شعر. وقتی آنجا مردم به اپرا میروند برای موسیقی آن می روند نه به خاطر شعر، اگرشعر مناسب هم باشد خوب است ولی اولویت موسیقی است.

یعنی در حال حاضر مردم علم شناخت موسیقی را ندارند؟

در واقع مسئله نداشتن علم نیست بلکه چون از ابتدا ارتباط قوی با موسیقی نداشتند و بیشتر مردم به موسیقی پاپ گوش میدهند. در واقع امروزه مردم روزنامه بیشتر می خوانند تا کتاب و همان قدر مسائل عامیانه تر باشد مردم بیشتر استقبال می کنند.

به نظر شما لازم هست خواننده به یکی از آلات موسیقی و نواختن آن تبحر داشته باشد؟

اگر داشته باشد بسیار عالیست زیرا بیشتر به آن فضا اشراف پیدا می کنند و آثار بهتری خلق می کنند، به طور مثال در موسیقی کلاسیک حتما پیانو را در هنرستان یاد می گیرند یا در موسیقی سنتی نیز اکثرا تار یا سه تار می نوازند.

خاطره انگیز ترین قطعه ای که ساخته اید کدام است؟

موسیقی سلام که از اشعار فردوسی حافظ مولانا الهام گرفت ام و این آخرین کاریست که نوشته ام درست مانند آخرین فرزند که ته تغاری آدم است و بیشتر دوستش داری.

چرا بسیار تاکید دارید که باید ساخت آثارتان در ایران صورت بگیرد؟

اینجا حس بهتری دارم زیرا من ایرانی هستم و فرهنگم ایرانیست، اگر قرار باشد کارهائی همچون رستم و سهراب و مولانا بسازم که با شعر و ادب ایران هماهنگی دارند باید درایران باشم تا از مردم و محیط الهام بگیرم.

تحصیلات در موسیقی جایگاهی دارد یا فقط ذات و جنس صدا مهم است؟

طلا از خود ارزشی ندارد تا زمانی که طلا ساز آن را بسازد و ارائه کند اگر کسی صدای خوبی داشته باشد باید آموزش ببیند نا بتواند علم و هنر را همگام با هم پیش ببرد.

در ایران شرایط خوبی برای آموزش آکادمیک برای افراد نیست، چاره چیست؟

باید از وزارت ارشاد درخواست کنند تا اساتید را از خارج کشور دعوت کنند برای آموزش، همانطور که تیم فوتبال بازیکنان را از کشور های دیگر می آورد. هنر تعصب و ملیت ندارد و ارکستر سمفونیک هیچوقت متعلق به یک ملت نیست، چون ما درباره هنر صحبت می کنیم و این یک امر مشترک برای اجرای خوب است. این ما هستیم که همه چیز را به صورت ملی می خواهیم ولی در دنیا به این شکل نیست و همه به دنبال کیفیت هستند.

آیا در این سال های اخیر صدایی از خوانندگان آواز کلاسیک شما را به خود جذب کرده؟

بله، در موسیقی کلاسیک خوانندگان بزرگی همچون پاواراتی که اجرای خوبی در جهان دارد. با توجه به اینکه در ایران فقط تعداد کمی استاد برای آموزش موسیقی کلاسیک وجود دارند که بیشتر هم در پایتخت هستند، علاقه مندان به این سبک در شهر های دیگر فضای پیشرفت ندارند.

جدیدا آثارتان در کدام ارکستر ها اجرا شده است؟

کوروش کبیر در فلارمونیک سان فرانسیسکو و سوئیت آرارات که روایت کننده داستان حضرت نوح بود در پایتخت کالیفرنیا اجرا شد.

وضعیت موسیقی ایران از نظر مالی به چه صورت است؟

در سراسر دنیا در کار هنری سود مالی وجود ندارد مگر اینکه هنر را در سطح بازاری بیاوریم که حتی اگر حافظ هم در حال حاضر زندگی می کرد نمی توانست صاحب بیش از دو اتاق باشد، در واقع هر چقدر کیفیت کار بالاتر باشد سود کمتری حاصل است. در سال ممکن است هزار نسخه شاهنامه به فروش برود و در روز صد هزار روزنامه و این امر نشان دهنده پرطرفدار بودن کار عامیانه است.

شما با توجه به جایگاهی که دارید بسیار متواضع و فروتن هستید، این در ایران کمی نادر است.چطور همیشه به این شکل رفتار می کنید؟

من نمی توانم راجع به کسی صحبت کنم ولی هر کسی در زندگی فلسفه ای دارد و با آن زندگی می کند.یکی به دنبال پول دیگری شهرت و... و اما فلسفه زندگی من این است که خودت را جدی نگیر،کارت را جدی بگیر زیرا من یک بار به دنیا می آیم و تاریخ انقضا دارم و روزی میمیرم کار من است که زنده می ماند.

کلام آخرتان برای افرادی که دوستدار موسیقی هستند؟

99درصد کار و 1درصد استعداد. هنرمندان واقعی افرادی هستند تنها، که معاشرت زیادی ندارند تا بتوانند هنر خود را در تنهایی پرورش دهند.

502502