زهره حاجیان- می گویند، زندگی هم مانند فصل های سال است که در سنین مختلف تجربه می شود به این ترتیب که سنین نوجوانی ، بهار، جوانی تابستان، میانسالی پاییز و کهنسالی، فصل زمستان عمر انسان است هر کاری هم که انسان می خواهد در طول زندگی خود انجام دهد فصلی دارد و گذشتن از موعد آن اگر نگوییم کار را غیر ممکن می کند، دست کم همراه با سختی هایی خواهد بود به عنوان مثال وقتی می گوییم بچگی فصل بازی و شادی است، به معنی آن نیست که در بزرگی نمی شود و نباید شاد بود و جست و خیز کرد بلکه شاید بهتر است بگوییم مجال کمتری برای شادی و بازی خواهیم داشت .

یکی از مهم ترین کارهای انسان که تاثیری بسزا در تمام زندگی او دارد ازدواج است. ازدواج هم مانند بسیاری از کارهای دیگر انسان فصل و زمان دارد و دیر و زود شدن آن بر فرد و جامعه تاثیر گذار است.

بر اساس آمارهای رسمی 8 میلیون و بر اساس آمارهای غیر رسمی بیش از 12 میلیون جوان ایرانی در سن ازدواج هستند.

به اعتقاد روانشناسان بهترین سن برای ازدواج دخترها ۲۳ تا ۲۶ و برای پسرها ۲۷ تا ۲۹ سال است. بر اساس آمار ها سازمان ها سهم ازدواج‌های بالای 35سال برای مردان و ازدواج‌های بالای 30سال برای زنان رو به افزایش است.

افزایش سن ازدواج، به‌طور طبیعی افزایش سن باروری را نیز درپی دارد چنان که براساس آمار میانگین سن والدینی دانش‌آموزان شرکت‌کننده در طرح سنجش سلامت کشور در سال91، که فرزند اول آنها نوآموز بود 38سال برآورد شده که این نشان‌دهنده سن بالای ازدواج و سن بالای بچه‌دار شدن است.

جامعه هم دچار مشکل می شود

بالا رفتن سن ازدواج نه تنها زندگی شخص بلکه جامعه را نیز دچار مشکل می کند این موضوع به خصوص برای دختران ملموس تر است چراکه با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی کشور، مجرد ماندن و عدم ازدواج دختران همراه با تاثیرات و واکنش هایی از طرف خانواده و جامعه اطراف او است.

همان طور که ازدواج و بچه دار شدن در سنین پایین همراه با مشکلات و بیماری هایی است ازدواج و بچه دار شدن در سنین بالا دارای مشکلات خاص خود است.

دکتر ابهری کارشناس علوم رفتاری در این خصوص می گوید:دختران تحصیل کرده معمولا کمتر تن به ازدواج می دهند . آنها به دلیل اینکه موقعیت اجتماعی متفاوتی نسبت به دختران با تحصیلات پایین تر داشته و توقعات بیشتری دارند و به یک زندگی معمولی قناعت نمی کنند . یکی دیگر از دلایلی که دختران تحصیل کرده تمایل کمتری به ازدواج دارند این است که انها به لحاظ مالی استقلال دارند و تحت فشار نیستند بنابر این حاضر نیستند به مانند زنان سنتی زندگی و ازدواج کنند و تحت حمایت شوهرانشان باشند .

دختران توقع زیادی از زندگی دارند

رابعه موحد روانشناس هم بر همین باور است او می گوید :« دختران ما از زندگی توقعات دیگری دارند و برخی در این خصوص افراط می کنند ما باید به آنها آموزش دهیم آنها نباید آینده خود و احساس زیبای مادر بودن را فراموش کنند و در سنی مناسب ازدواج کنند. اگر ازدواج در سنین مناسب انجام نگیرد فرد به نوعی وسواس دچار می شود و معیارهای ازدواج در او تغییر می کند و دیگر نمی تواند ازدواج کند . افرادی که در سن مناسب ازدواج نمی کنند به دلیل بالا رفتن سنشان حاضر نیستند که دیگر از صفر شروع کنند مثلا دختری که در سن 30 سال به بالا ازدواج می کند توقع دارد در زندگی همه چیز داشته باشد و دیگر تحمل اینکه مدتی مستاجر باشد و... را ندارد چرا که احساس می کند حالا وقت لذت بردن از زندگی است .

او به دلایل عدم تمایل به ازدواج در پسران اشاره می کند و می گوید :پسران عمدتا به دلیل مشکلات مالی ازدواج نمی کنند . هزینه سنگین مراسم عروسی و هزینه های جانبی ان ،بالا بودن اجاره خانه و رویای خانه دار شدن و مسایلی اینچنینی باعث می شود تا پسران کمتر زیر بار مسئولیت بروند . چرا که نداشتن امکانات در زندگی می تواند زندگی انها را از هم بپاشد.

بزرگ‌ترین مشکلی هم که ممکن است در ازدواج سنین بالا برای خانم ها پیش آید، احتمال باردار نشدن آنها است. چراکه بیشترین احتمال باروری، در سنین 20 تا 24 سال است. در 35 تا 39 سالگی، این احتمال به حدود یک چهارم تقلیل می‌یابد و در 40 تا 45 سال، باروری فرد، 95 درصد کمتر از دهه سوم زندگی‌اش خواهد بود.

بر اساس یک پژوهش صورت گرفته در دانشگاه علوم اجتماعی دانشگاه تهران، که در آن علل تاخیر در ازدواج بیش از 1200 دختر مجرد کشور در 5 شهر تهران، ساری، خرم اباد، مشهد و سنندج در میان دختران مجرد و زنان متأهل 25 تا 44 ساله بررسی شد نشان داده است که دخترانی که دیرتر ازدواج می کنند، از تحصیلات بالاتری برخوردارند، نگرش فرامادی به ازدواج دارند و اعتقادبیش تری دارند که با ازدواج، هزینه فرصت های ازدست رفته بیش از فرصت ازدواج است .

بر همین اساس فراوان ترین دلیل عدم ازدواج دختران، عدم تطابق معیارهای آنها با پسرها است حال آنکه در رابطه با دلایل ازدواج دیر هنگام پسران، مسائل اقتصادی از اهمیت بالاتری برخوردار هستند.

امروزه به جز مخارج روزمره زندگی که با توجه به تورم برای هر جوانی کمر شکن است، هزینه های ازدواج ( از خواستگاری تا ازدواج) بسیار زیاد است و این در حالی است که چشم و هم چشمی خانواه ها هزینه هایی را مزید بر آن نیز تحمیل می کند.

ازدواج یکی از مراحل حساس تصمیم‌گیری در زندگی هر مرد و زن است

مجید ابهری، آسیب‌شناس و متخصص علوم رفتاری در این مورد می گوید :ازدواج یکی از مراحل حساس تصمیم‌گیری در زندگی هر مرد و زن است، در این مرحله دختر یا پسر با رسیدن به سن بلوغ جسمی، روانی، اجتماعی، اقتصادی قدم به عرصه زندگی می‌گذارد و با انتخاب نیمه دیگر خود زندگی را کامل می کند.

او ادامه می دهد: به هم ریختگی اجتماعی در جامعه باعث شده بسیاری از فرآیند‌های عاطفی و زندگی تحت تاثیر قرار گیرد.انتخاب همسر از طریق اینترنت یا ملاقات در چت‌روم همین‌طور تعیین غیرمتعارف مهریه و بعضا تعجب‌برانگیز ازدواج با دختر یا پسر بزرگتر یا کوچکتر از خود با اختلاف سنی ۵ تا ۱۰ سال و د ر نهایت بالا رفتن سن ازدواج با توجه به گسترش تحصیلات دانشگاهی برای دختران و ورود آنها به دانشگاه‌ها باعث شده که بسیاری از آنها ادامه تحصیل تا بالاترین مرتبه و ماندن در خانه ترجیح دهند.

105105