زهرا بخشی پور: واژهٔ بازار در طول سالیان طولانى معانى متفاوتی داشته است. بازار به معناى اولیهٔ خود، مکانی است که در آن خریداران و فروشندگان براى مبادله کالا و خدمات به دور هم جمع مى‌شوند. از نظر یک اقتصاددان، بازار، شامل تمام خریداران و فروشندگانى است که در حال دادوستد کالاها یا خدمات خاصى هستند. از نظر یک بازاریاب بازار مجموعهٔ تمام خریداران بالقوه و واقعى است که براى یک کالا وجود دارد. بازار، مجموعه‌اى از خریداران و صنعت، مجموعه‌اى از فروشندگان است.

فن بازار چیست؟
فن بازار به مثابه مکانی برای انتقال و تبادل خدمات الکترونیکی بین متقاضیان و فروشندگان این عرصه است و به عنوان بازاری بالقوه مجموعه‌‌اى از مصرف‌کنندگان را نسبت به کالا یا خدمتى خاص که به نوعی علاقه‌مند به مبادله و خرید خدمات الکترونیکی مورد نظر هستند راهنمایی می کند. به طور کلی فن بازار یک سیستم انتقال فناوری جامع و یکپارچه به وجود می آورد که مبادله فناوری بین تامین کننده و متقاضی فناوری را به صورت سیستماتیک و از طریق تمامی فرآیندهای مبادلات داخلی و خارجی تسهیل می کند.
در توضیح بیشتر این مفهوم می توان گفت به طوری کلی دو نوع فن بازار وجود دارد. نوع اول سیستم فیزیکی بازار است که مکان فیزیکی به همراه تسهیلات عینی در آن وجود دارد و دیگری بازار مجازی است، که از اینترنت استفاده می شود.
در واقع فن بازار به معنای بازار فناوری، یعنی محلی برای مبادلات تکنولوژی است. همان طور که بورس محل مبادله سهام شرکت ها است و کارگزاران بورس بعنوان حلقه ارتباط بین شرکت ها و سرمایه داران هستند، در بازار فناوری نیز فن بازارها نقش واسطه ای برای رساندن اطلاعات تکنولوژی به عرضه کنندگان ، متقاضیان، کارآفرینان و سرمایه گذاران را دارند.
با توجه به ظرفیت موجود در انتقال تکنولوژی لزوم ایجاد اطلاع رسانی صحیح، مشاوره و استانداردسازی مبادلات را به وجود آورد که این نقش توسط فن بازارها ایفا می شود. در اصل فن بازار در نقش یک واسط حرفه ای در سطوح مختلف در کنار عرضه کنندگان (دانشگاه ها، پژوهش گاه ها و واحدهای تحقیق و توسعه صنایع) و متقاضیان تکنولوژی (صنایع بزرگ، بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط، سرمایه گذاران و حتی دانشگاه ها) خواهد بود. با این تعریف می توان گفت فن بازار اساسا یک بنگاه تخصصی معاملات تکنولوژی است.

نخستین همایش فن بازار با همت پارک فناوری پردیس
در نخستین همایش فن بازار ملی ایران که سه سال پیش به همت پارک فناوری پردیس در حالی برگزار شد که شاید کمتر کسی در این باره اطلاع کامل و جامعی داشت. این همایش که در خصوص بررسی نقش دستگاه های اجرایی در همایش فن بازار در ایجاد و توسعه بازار فناوری کشورو توانایی عرضه خدمات الکترویک و ارائه آن به متقاضیان بررسی شد و با توجه به اینکه فن بازار در برنامه پنجم توسعه مدون شده و شورای عالی انقلاب فرهنگی مسئولیت آن را برعهده معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور محول کرده است.

در این خصوص علائی طباطبایی دبیر همایش با ابراز امیدواری از اینکه فن بازار های منطقه ای در استان های فارس، خراسان رضوی، اصفهان، آذربایجان شرقی و... فعال هستند می گوید: مخاطبان این همایش فناوران صنعتگران و مخترعان و متخصصان کشور هستند و برگزاری این جلسات فن بازارهای منطقه ای را برای تعامل و انتقال تجربیات اعضا به یکدیگر دانست.
برگزاری دومین همایش فن بازار در هفته جاری
در هفته ای جاری با برگزاری دومین همایش، این واژه آنقدر که درابتدای امر معرفی شده بود ناشناخته نیست و در این خصوص ملک زاده معاون تحقیقات فناوری وزارت بهداشت، در نشست خبری برگزاری این همایش با مهم برشمردن فن بازار های ملی می گوید: یکی از موضوعات مهم که در اسناد بالادستی ما در جمهوری اسلامی و به خصوص در دولت تدبیر و امید مطرح شده، حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان است. به همین دلیل در این دولت تمهیدات متعددی اندیشیده شد تا بتوانیم فناوری را رونق دهیم و به خصوص این فناوری باید در جهت برطرف کردن نیاز های کشور باشد.

او در ادامه همین نشست می افزاید: در بخش سلامت یک بازار بزرگ راه اندازی کرده ایم که حداقل 40 هزار میلیارد تومان گردش مالی این بخش در حوزه سلامت است. بخش عظیمی از این بازار هم در اختیار دیگر کشور ها است و به همین جهت این فرصت خوبی برای فناوران بخش سلامت است تا سهمی از این بازار را در اختیار بگیرند و با تشکیل و فعالیت صندوق نوآوری و شکوفایی، براساس آخرین اطلاعاتی که تا کنون بدست ما رسیده نزدیک به 800 میلیارد تومان اعتبار به صورت تسهیلات و سرمایه در گردش تصویب کرده که دراختیار شرکت های دانش بنیان قرار دارد. همچنین با افزایش تعداد شرکت های دانش بنیانی که حدود 2300 شرکت، می توانیم بگوییم یکی از فعال ترین حوزه های شرکت های دانش بنیان در بخش سلامت هستند.
او در ادامه می گوید: در بخش سلامت حدود 670 شرکت دانش بنیان در بخش سلامت داریم که در طول 3 سال گذشته تشکیل شده اند. گردش مالی این شرکت ها حدود 300 میلیارد تومان بوده است. با وجود اینکه اکثر این شرکت ها نوپا هستند، برنامه حمایت از این شرکت ها در دستور کار قرار دارد.
طباطبایی با بیان اینکه در دو دولت گذشته اقتصاد کشور با آسیب هایی روبرو شده می افزاید: در این زمینه با مشکلاتی هم روبرو هستیم که یکی از ان ها زمان بر بودن اقتصاد های نوپا است. پروسیه اداری طولانی برای جوانانی هم که به این عرصه وارد می شوند البته در وزارت بهداشت دستورالعملی را تهیه کردیم که تسهیلاتی را برای فناورانی قرار دهیم که در بخش دارو و تجهیزات پزشکی فعالیت می‌کنند. این اقدام که با حمایت دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شده اقدامی برای تشویق فناوران و همین طور حمایت از آنها در بخش سلامت که قدمی مثبت در جهت این است که به سمت اقتصاد دانشگاه بنیان برویم.

فن بازار حلقه واسطی بین مصرف‌کننده و تولید کننده
جعفریان، رئیس همایش ملی سلامت و رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه این جلسه می گوید: ما در دانشگاه سعی‌ می کنیم که با حمایت معاونت علمی ریاست جمهوری و وزارت بهداشت برای این فن بازار گامی بر داریم. مفهوم فن بازار این است که بتوانیم حلقه واسطی بین مصرف‌کننده بخش سلامت و کسانی که تولیدکننده هستند باشیم و این کار نیاز به حمایت‌هایی هم دارد. در واقع تلاش می‌کنیم این موضوع را به صورت یک برنامه مستمر و جاری در بیاوریم. برگزاری این همایش هم نمودی از فعالیت هایی است که در این یک‌سال انجام داده‌ایم. ما در دانشگاه علوم پزشکی تهران در 5 مرکز رشد 40 شرکت مستقر داریم. بدین معنا که شرکت‌هایی هستند که در مرکز رشد ما کار می‌کنند تا محصولات جدیدی تولید شود.
وی همچنین یادآور شد: بیش از چهل شرکت دانش بنیان را به معاونت علمی ریاست جمهوری از طرف دانشگاه معرفی کرده‌ایم. به این معنی که 40 شرکت دانش بنیان در بخش سلامت پایه‌گذاری شده است. این گامی است که ما به عنوان دانشگاهی در رده دانشگاه‌های نسل سوم برداشته‌ایم و توانسته‌ایم حضوری فعال داشته باشیم. امیدوارم بتوانیم نقش خود را در این زمینه به درستی انجام دهیم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی خاطر نشان کرد: فناوری در کشورمان جوان است .البته باید توجه داشت که هم اکنون امکانات فعالیت در این حوزه در کشور وجود دارد. به عنوان مثال، دارویی که اگر در یک دوره درمانی 300میلیون تومان هزینه واردات را داشت مانند (هپاتیتc ( هم اکنون در کشور با هزینه حدود 2 الی 3 میلیون تومان قابل تامین است. این موضوع نه تنها یک صرفه‌جویی اقتصادی است بلکه توانسته است به مردم کمک کند از طرفی از خروج ارز جلوگیری کنند.
چیزی در این میان حائز اهمیت است تداوم رو به رشد این روند طی زمانی کوتاه است اگرچه این بازارها حلقه واسط میان صاحبان مشاغل صنعت گران و تولید کنندگان علم و فناوری است و تکنولوژی است و با توجه به سخنان مسئولین امر بازارهایی جوان و نیازمند حمایت های مالی مسئولان است. مفهوم بازارهای بالقوه برای تامین نیازهای مشتریان و ارز آوری که یکی از مهمترین دلایل رفع وابستگی کشور به فروش نفت و اقتصاد تک محصولی است می تواند در بهبود شرایط اقتصادی و فرهنگی کشور مفید فایده باشد.

طرح های دانشجویی دانشگاه آزاد در فن بازار سلامت به عنوان آثار منتخب
دکتر ثمری مدیر کل ارتباط با صنعت دانشگاه آزاد اسلامی نیز در مورد دومین همایش فن بازار سلامت که در دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد اظهار داشت: توسعه سلامت یکی از بخش های مهمی است که در توسعه فناوری کشور نقش مهمی را ایفا می کند. امسال در بخش سلامت دومین فن بازار را تجربه کردیم که در محل سالن حجاب افتتاح شده است. همایش فن بازار در خصوص مبحث سلامت است. دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه سلامت دو مرکز رشد تخصصی دارد که در این زمینه کار می کنند و چندین مرکز رشد که به صورت غیر مستقیم در قالب تجهیزات مهندسی پزشکی و تولیداتی که در حوزه سلامت از منظر فناورانه مشغول به فعالیت هستند، کمک می کند و به عنوان یکی از بخش های مهم ما در دانشگاه آزاد فعال هستند .
وی می افزاید : یکی از کمیته های توسعه فناوری ما، کمیته توسعه و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی است. امسال در دومین فن بازار سلامت، دانشگاه آزاد حضور جدی دارد. سه واحد دانشگاهی ما واحد رودهن، واحد اصفهان و واحد علوم دارویی محصولاتش را که به بازار ارائه و به فروش رساندند و از طرح های دانشجویی دانشگاه آزاد در فن بازار سلامت به عنوان منتخب آثار از آنها تقدیر شد و ما این حوزه را به عنوان یکی از حوزه های مهم در نظر می گیریم.
ثمری ادامه می دهد: در این راستا یکی از پنل هایی که در خصوص دانشگاه های نسل سوم در دانشگاه برگزار شد معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه دکتر واشقانی سخنرانی مفصلی را در خصوص توانمندی های دانشگاه آزاد در حوزه فناوری سلامت ارائه کرد. دانشگاه آزاد در این حوزه به صورت جدی مشغول به فعالیت است و این موضوع به عنوان یکی از محورهای مهم در توسعه فناوری حائز اهمیت است.

200