به گزارش ایسکانیوز، بسیاری از حوادثی که در سال 2016 رخ داد، در ادامه حوادث زنجیروار گذشته بوده است. اما انتخاب دونالد ترامپ، برگزیت و محکومیت اسرائیل در سازمان ملل، بدون شک مهمترین سورپرایزهای این سال بود.

در عین‌حال بسیاری از حوادث این سال، ریشه در گذشته داشت و موج تشدید تنش‌ها و یا کاهش آن‌ها گردیده است.

در ادامه به مهمترین رخدادهای عرصه بین الملل نگاهی خواهیم داشت که از نظر می گذرد:

حمله به سفارت عربستان سعودی در تهران

در دومین روز از سال 2016 میلادی جمعی از معترضان نسبت به اعدام رهبر جمع کثیری از شیعیان عربستان سعودی، نمر باقر النمر ملقب به شیخ نمر، در مقابل سفارت این کشور در تهران تجمع کرده و سپس اقدام به آتش زدن بخش‌هایی از این سفارتخانه کردند.

این اقدام که توسط بسیاری از مقامات جمهوری اسلامی، خودسرانه (بدون هماهنگی با حاکمیت) خوانده شد، واکنش‌های شدیدی را در داخل و خارج از ایران به همراه داشت.

مقام معظم رهبری در قبال این اقدام بیان داشتند: نباید به صرف یک اتفاق بسیار بد و غلط همچون حمله به سفارت عربستان، پای حزب الهی‌ها و جوانان مؤمن و انقلابی را وسط بکشند... حمله به سفارت عربستان و انگلیس، هر دو به ضرر کشور و اسلام است.

رئیس جمهور ایران این اقدام را مایه "طمه زدن به آبروی جمهوری اسلامی ایران" دانست و خواستار "برخورد جدی" با عاملان حمله به سفارت عربستان شد.

ترکیه، مصر، بحرین، قطر، کویت، اردن، امارات، تونس، لیبی، سودان، عمان، اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس این اقدام را محکوم کردند.

کشورهای فرانسه آلمان، ژاپن و انگلیس خواهان حل اختلافات میان دو کشور ایران و عربستان شدند و آمریکا این اقدام را به شدت محکوم کرد.

وزارت امور خارجه روسیه نیز ضمن قانونی ندانستن این اقدام، ایران و عربستان را به خویشتنداری دعوت کرد.

این حادثه فضا را برای "توجیه" حرکت‌های خصمانه و ضد انسانی عربستان سعودی در خاورمیانه مهیا کرد.

حوادث تروریستی در اروپا

در قاره سبز و به ویژه در کشورهای فرانسه، آلمان و بلژیک اقدامات تروریستی فراوانی در یک سال گذشته صورت پذیرفت که منجر به کشته شدن صدها نفر در نقاط مختلف این قاره شد.

انفجار فرودگاهی در بلژیک منجر به کشته شدن 32 تن شده و بیش از 300 زخمی به جای گذاشت. حوادث تروریستی فرانسه و آلمان نیز بارها تکرار شد و کشته‌های فراوانی برجای گذاشت.

این حادثه به حکومت‌ها نشان داد، آتش جنگ‌های دیگر می‌تواند دامان آن‌ها را هم گرفته و دموکراسی در آن این کشورها را با چالش‌های جدی مواجه کند.

اجرایی شدن برجام

بر اساس توافق جامع اتمی ایران و قدرت‌های جهانی، روز اجرای توافق روزی است که آژانس تأیید کند که ایران تعهدات مقدماتی خود را از جمله در تأسیسات اراک، نطنز و فردو انجام داده است.

در ساعات ابتدایی ۲۶ دی ۱۳۹۴، در آستانه انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دربارهٔ انجام تعهدات هسته‌ای ایران در توافق جامع اتمی، باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، جان کری، وزیر خارجه خود را با مجوز لغو تحریم‌های ایران راهی وین کرد. چند ساعت بعد محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و سایر اعضاء تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران برای صدور بیانیهٔ مشترک آغاز اجرای برجام راهی وین و مقر سازمان ملل در این شهر شدند.

برگزیت

در تیرماه سال 2016 بیش از 17 میلیون نفر از مردم بریتانیا با شرکت در همه‌پرسی حضور یا خروج از اتحادیه اروپا، به خروج از این اتحادیه رای مثبت دادند و جنبش برگزیت به پیروزی رسید.

این تصمیم که با موضع‌گیری‌های آلمان و فرانسه همراه شد، انقلابی نرم در بریتانیا و اروپا محسوب می‌شود.

برگزیت به مردم اروپا و جهان نشان داد، عضویت در سازمان‌ها و اتحادیه‌ها الزاما به سود کشورها نخواهد بود.

کودتای ترکیه

در 15 ژوئیه به یکباره هواپیماهای جت و تانک‌های ارتش وارد شهرهای ترکیه شدند و اخباری مبنی بر وقوع کودتا منتشر شد. اخباری که دال بر سقوط دولت رجب طیب اردوغان و متواری شدن او بود. رئیس جمهور ترکیه با انتشار ویدئویی در فضای مجازی مردم را به خیابان‌ها فراخواند و از آن‌ها تقاضا کرد در مقابل کودتا بیاستند.

کودتا بدون وقوع درگیری‌های مسلحانه جدی در ترکیه به یکباره شکست خورد و دولت ترکیه، فتح الله گولن و بخشی از ارتش این کشور را به کودتا علیه دولت متهم کرد.

پس از کودتا بازداشت‌های گسترده‌ای صورت پذیرفت و سفیر ترکیه در ایران اعلام کرد لیست‌هایی برای پاکسازی در ارتش و دیگر ارکان قدرت از پیش آماده شده بود و کودتا منجر به تسریع انجام این پاکسازی‌ها شده است. فتح الله گولن که از مخالفان رجب طیب اردوغان محسوب می‌شود و با داشتن صدها مدرسه و موسسه در داخل و خارج از ترکیه، از قدرت اجتماعی بالقوه بالایی برخوردار بود، وقوع کودتا در این کشور را یک بازی از پیش تعیین شده توسط دولت اردوغان برای انجام پاکسازی‌های داخلی و ایجاد یک دیکتاتوری دانست. دستگیری جمعی از رهبران کرد ترکیه و جمعی از روزنامه‌نگاران این کشور و حتی بازداشت بازیکنان فوتبال، از دیگر اقدامات دولت ترکیه پس از این کودتای پر ابهام بود.

رئیس جمهور ترکیه پس از این کودتا به یکباره روابط خود را با اتحادیه اروپا و آمریکا تیره و تار کرد و مواضع خود را در قبال بشار اسد نرم‌تر از گذشته و به سمت گسترش روابط با روسیه رفت. این در حالی بود که هدف قرار دادن هواپیمای روسی توسط ارتش ترکیه، مدت‌ها بر روابط این دو کشور سایه انداخته بود. دوستی این دو کشور امروز به حدی مستحکم گشته است که حتی ترور مشکوک سفیر روسیه در ترکیه هم نتوانسته بر آن اثرگذار باشد.

طی این حادثه ترکیه به یکباره سیاست‌های داخلی و خارجی خود را یک شبه تغییر داد.

کشتار صنعا

بمباران مردمی که در حال عزاداری هستند، تنها با معیارهای کسانی سازگار است که برای تحقق اهداف خود، از هیچ اقدامی فروگذار نیستند.

در جریان این بمباران صدها نفر از مردمی که در شهر صنعا در حال عزاداری بودند، توسط هواپیماهای عربستان سعودی بمباران شده و جان خود را از دست دادند. منابع مختلف شمار کشته‌شدگان را از چند صد نفر تا نزدیک به یک هزار نفر تخمین زده‌اند.

در جریان این حادثه سازمان ملل و حتی بسیاری از همپیمانان عربستان سعودی، این اقدام حکومت سعودی را شدیدا محکوم کردند.

این جنایت تاثر بسیاری از مردم جهان را برانگیخت و میلیون‌ها نفر از مردم یمن در اعتراض به این کشتار دست به تظاهرات زدند.

توافق صلح دولت کلمبیا و رهبران فارک

این کشور که بیش از 50 سال درگیر جنگ‌های داخلی میان شبه نظامیان هوادار دولت و شورشیان فارک بوده است، سرانجام در سال 2016 شاهد توافق میان دولت این کشور و رهبران فارک بود. این توافق در 2 اکتبر این سال به همه‌پرسی گذاشته شد و با رای منفی مردم این کشور مواجه شد. بسیاری ازمردم این کشور خواهان برقراری عدالت در قبال افرادی هستند که در طی این سال‌ها آن‌ها را مورد ظلم قرار دادند.
برخی از کارشناسان، رای منفی مردم کلمبیا را از پیامدهای چند دهه جنگ در این کشور می‌دانند.

مرگ شیمون پرز

شیمون پرز که آخرین بازمانده از نسلی بود که در تاسیس اسرائیل نقش داشتند، از دنیا رفت تا مرگ وی فرصتی برای یاددآوری جنایاتی باشد که تا امروز در حق مردم فلسطین انجام شده است. مرگ او که در میان بسیاری از مسلمانان به "قاتل اردوگاه قانا" مشهور است، با واکنش‌های تندی از سوی مسلمانان جهان همراه شد.

مرگ وی که در سن 93 سالگی و در یکی از بیمارستان‌های اسرائیل صورت پذیرفت، تنها پیام تسلیت یکی از مقامات بحرین را به همراه داشت که این پیام نیز با واکنش‌های بسیاری مواجه شد. همچنین در میان ناباوری همگان، محمود عباس در مراسم دفن پرز حضور یافت.

این حادثه نشان داد کماکان کینه عمیقی میان بسیاری از مسلمانان جهان و اسرائیل وجود دارد.

پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال 2016 تبدیل به مهمترین بحث روز بسیاری از کشورهای جهان شد. حضور دونالد ترامپ به عنوان یکی از نامزدهای این انتخابات تبدیل به سوژه اصلی بسیاری از خبرگزاری‌های جهان شده و نقل قول‌های عجیب و خاص او تبدیل به سوژه صحبت بسیاری از مردم جهان شد.

در پی افشا شدن سوابق او در آزار جنسی زنان و شکایت چندین شاکی از وی، اقبال او به شدت کاهش یافت. اما در آخرین روزهای باقی‌مانده تا برگزاری انتخابات، جیمز کومی رئیس اف‌بی‌آی اعلام کرد تحقیقات درباره ایمیل‌های هیلاری کلینتون مجددا آغاز شده است. این حادثه که یاددآور واترگیت و برکناری رئیس جمهور، نیکسون به جرم جاسوسی برای شوروی بود، تردیدها را نسبت به انتخاب هیلاری کلینتون یرانگیخت.

در نهایت و در میان ناباوری همگان، دونالد ترامپ موفق شد با کمک آراء الکترال به عنوان رئیس جمهور آینده ایالات متحده آمریکا انتخاب شود.

بسیاری معتقدند تنها برنی سندرز، رقیب هیلاری کلینتون در حزب دموکرات می‌توانست کاندیدایی چون دونالد ترامپ را شکست دهد.

ترامپ خواهان پاره کردن برجام و دوستی با روسیه است و چین را به چپاول آمریکا متهم می‌کند. حضور او به عنوان رئیس جمهور آمریکا می‌تواند بسیاری از معادلات سیاسی جهان را تغییر دهد.

برکناری رئیس جمهور کره جنوبی به جرم فساد مالی اطرافان او

هرچند هیچگاه مدرکی دال بر دخالت مستقیم رئیس جمهور کره جنوبی در فساد مالی دولتمردان و نزدیکان وی یافت نشد، اما اثبات فساد مالی اطرافیان او کافی بود تا مردم این کشور به خیابان‌ها رفته و خواهان استعفای خانم پارک شوند. خانم پارک که از اطرافیانش اعلام برائت می‌کرد، نتوانست مردم این کشور را آرام کند و دادگستری کره جنوبی در یک جلسه علنی و جمعی، بسیاری از اطرافیان وی را به فساد مالی محکوم کرد. پارلمان این کشور بلافاصله پس از اثبات جرم اطرافیان خانم پارک، برای استیضاح این رئیس جمهور تشکیل جلسه داد و پیش از اثبات دخالت او توسط دادگاه، رای تعلیق موقت و برکناری او را صادر نمود. براساس این رای، خانم پارک موقتا تعلیق، و در صورت اثبات هرگونه دخالت در جریان فساد مالی، استیضاح او اجرا خواهد شد.

برکناری خانم پارک نشان داد، می‌توان به مبارزه با فساد در جهان امیدوار بود و کشوری چون کره جنوبی توانست با یک دموکراسی کارآمد، در مقابل بالاترین مقام سیاسی این کشور بیاستد و با او به صورت قانونمند برخورد نماید.

آغاز عملیات موصل و آزادسازی حلب

داعش پس از شکست‌های پی در پی‌ای که در دو سال گذشته متقبل شده بود، قدرت گذشته خود را تاحدود زیادی از دست داده است. آن‌ها در سال 2016 با حمله مستقیم ارتش عراق به پایتخت اول خود مواجه شده‌اند و این می‌تواند به معنی آغاز یک پایان باشد..

درست است که آزادسازی شهری که در شمال غربی سوریه قرار دارد، شکست بزرگ امنیتی و اقتصادی برای آمریکا و اسرائیل تلقی نمی‌شود و بیشترین ضرر آن برای ترکیه وارد است، اما دستکم می‌تواند یک شکست سیاسی برای اسرائیل و آمریکا محسوب شود. پیروزی در جنگ حلب که تبدیل به جنگی فرسایشی و طولانی مدت شده بود و از طرفی پایگاه جبهه النصره محسوب می‌شد، شکست سنگینی برای مخالفان بشار اسد محسوب می‌شود.

این عملیات نشان داد روسیه دوباره به یکی از اصلی‌ترین قدرت‌های جهان بدل شده است و ممکن است در آینده شاهد تشکیل جهانی دو قطبی‌تر از جهان امروز باشیم.

محکومیت اسرائیل در سازمان ملل و عدم حمایت اوباما از اقدامات اخیر اسرائیل در قبال فلسطین

در حالی که در سال جاری میلادی اسرائیل به شهرکسازی‌های خود ادامه داد، رئیس سازمان ملل و رئیس جمهور آمریکا در چند نوبت این اقدام تل‌آویو را زیر سوال برده و محکوم کردند. بسیاری از مردم و جوانان فلسطینی در این مدت نسبت به شهرکسازی‌های اسرائیل دست به اعتراض زدند و در نهایت شورای امنیت سازمان ملل طی جلسه‌ای، این اقدام را محکوم و علیه تل‌آویو قطعنامه صادر کرد. در جریان تصویب این قطعنامه دولت اوباما حاضر به حمایت از اسرائیل نشد و نسبت به تصویب این قطعنامه رای ممتنع صادر کرد.

صدور این حکم نشان داد دیگر اسرائیل مورد حمایت همه‌جانبه نخواهد بود و باید به سوی اصلاح روش‌ها و تغییر رفتارهای خصمانه خود در قبال فلسطینیان حرکت کند.

303/300