کارآفرینی؛ در کشور ما پدیدهای محجور است. یک پدیده علمی و اجتماعی که بعضاً هنوز گفتمان صحیح آن در ادبیات دانشگاهی،سیاستهای توسعه و سطوح اجرایی کشور به خوبی تبیین نشده است. اینکه اعتبارات صندوقهای کارآفرینی کشور صرف ایجاد مشاغل خانگی بعضاً غیر بهرهور و حوزههای اشباع شده در برخی مناطق مثل تاسیس گاوداری و پرورش ماهی میشوند، نشان از عدم شناخت صحیح پدیده کارآفرینی است. در این نوشتار بنده قصد آن ندارم که منکر فواید خوداشتغالی شوم؛ اما بحث اینجاست که برای توسعه کارآفرینی که قلب تپنده یک اقتصاد پویاست چه باید کرد؟ به نظر میرسد در ابتدای مسیر توسعه کارآفرینی در کشور هستیم. البته در سالهای گذشته به همت برخی نهادهای پیشرو از جمله دانشگاه آزاد اسلامی و با تدبیر ویژه مرحوم آیتالله هاشمی و حمایت قاطع پروفسور میرزاده، شاهد اقدامات مناسب و نافع این دانشگاه از جمله برگزاری همایشها و کنفرانسها، توسعه مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری، توسعه علمی رشته کارآفرینی، توسعه مجلات تخصصی حوزه کارآفرینی، توسعه شرکتهای دانش بنیان و تلاش جهت ارتقای گرایش کارآفرینانه دانشجویان و اساتید این دانشگاه درراستای توسعه کارآفرینی بودیم.
کارآفرینی، راهبردی مناسب برای تحقق اقتصاد مقاومتی است. اما برای توسعه کارآفرینی و تحقق اقتصاد مقاومتی در عمل چه باید کرد؟ برای توسعه کارآفرینی، نیازمند ایجاد و توسعه یک اکوسیستم توانمند کارآفرینی در کشور هستیم. یک اکوسیستم کارآفرینی شامل ابعاد و مولفههای مختلفی است. لذا؛ کارآفرینانﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ قادر به تغییر رفتار بازار و نوآوری نیستند. در واقع، اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎﻧﻪ؛ یک جامعه تعاملی شامل انواع بازیگران و فعالان وابسته به یکدیگر میباشد. این بازیگران و فعالان دارای حیات مشترک بوده و به صورت جمعی برای ارتقای یکدیگر تلاش و فعالیت میکنند. یک اکوسیستم کارآفرینی شامل ابعادی چونﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎن، نهادﻫﺎ (رسمی و غیر رسمی)، بازارها، ابعاد مالی، اجتماعی و غیره و عوامل زیرمجموعه آن مثل: دولت و مقررات، وجود حقوق مالکیت معنوی، تحقیق و توسعه، زیرساختهایتکنولوژی، حمل و نقل، انرژی، روش آسان و منطقی تامین مالی، توسعه فرهنگ کارآفرینانه در جامعه، توسعه آموزشهای کارآفرینیو کسبوکار و سایر مولفهها است. همچنین به اعتقاد برخی محققان برای توسعه کارآفرینی باید بر سه مولفه اساسی انگیزش، مهارت و فرصت به خوبی تمرکز کرد.
لذا واضح است که یکی از مولفههای اساسی در ایجاد یک اکوسیستم کارآفرینی منسجم و توسعه کارآفرینی و کسبوکار، توسعه فرهنگ کارآفرینی و کسبوکار در جامعه است. همایش مشترک دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه سینرجی روسیه، گامی مهم در ترویج فرهنگ کارآفرینانه و ارتقای گرایش کارآفرینانهجامعه دانشگاهی و کسبوکار کشور است. برگزاری چنین همایشهای تخصصی باعث افزایش گرایش کارآفرینانه به خصوص در جوانان میشود و انگیزه و تمایل جوانان را برای شروع کارآفرینی و کسبوکار افزایش میدهد. همچنین، همایش سینرجی بستر خوبی برای انتقال تجربیات بزرگ و ارزشمندِموفقیت و شکست کارآفرینان و بزرگان کسبوکار دنیا در شرکتهای بینالمللی و چندملیتی به جامعه کسبوکار ماست. این همایش، نگاه ویژهای به مهارتها و تخصصهای مورد نیاز یک کارآفرین به خصوص در فاز بهرهبرداری از فرصتهای کارآفرینانهدارد. مهارتها و تخصصهایی کاربردی مثل مدیریت زمان، رهبری کسبوکار، فروش و بازاریابی، زبان بدن و غیره. علاوه برآن، برگزاری این همایشها، نگاه جامعه به پدیده کارآفرینی را تغییر میدهد و باعث ارتقای مشروعیت، محبوبیت و جایگاه کارآفرینان، فعالان بازار و اقدامات کارآفرینانه و نوآورانه ایشان در جامعه میشود.
رویکرد همایشهایی نظیر سینرجی در توسعه فرهنگ کارآفرینی و آموزش کارآفرینی در راستای سیاستها و شاخصهای مورد تایید و تاکید نهادهای سیاستگذاری بینالمللی کارآفرینی مثل: سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، اتحادیه اروپا، سازمان ملل متحد و نظرات محققان بزرگ کارآفرینی توسعه میباشد. از سوی دیگر میتوان در چنین همایشهایی در سالهای آینده، نگاه تخصصیتری به پدیده کارآفرینی داشت و توسعه کارآفرینیگروههای مستعد کارآفرینی اما نیازمند حمایت مثل: زنان و فارغالتحصیلان را بهتر و دقیقتر هدف گرفت و به موضوعات نوین و جاری حوزه کارآفرینی مثل کارآفرینی زیستمحیطی، کارآفرینیاجتماعی و کارآفرینی تکنولوژیک و کارآفرینی بینالملل گستردهترپرداخت.
دکتر مهدی گل سفید علوی
مدرسو محقق حوزه کارآفرینی