به گزارش ایسکانیوز به نقل از روزنامه سبزینه ، کاهش تراز سطح آب خزر در سال 1980 بیشترین کاهش و پس از آن در اوایل سال 2 هزار بالاترین سطح خود را تجربه کرد؛ بهطوری که در 1980 به حدود منفی 32 و در ابتدای قرن بیستم به منفی 26 رسید. در گذشته نیز این کاهش تاثیر زیادی بر بخش آبریز دریای خزر بهصورت خاص تالابهای مناطق پست جلگه خزر داشت که حتی موجب خشک شدن بیش از یکسوم تالاب میانکاله از سمت غرب شده بود. دقیقا زمانی که کانال خزینی برای جلوگیری از خشک شدن تالاب میانکاله بهخصوص جلوگیری از قطع ارتباط حیاتی تالاب با میانکاله عمیق و آشوراده بهصورت جزیره واقعی درآمد.
پسروی آب خزر همچنین موجب توسعه بیش از گذشته درختچههای گز تالاب میانکاله از غرب بهسمت شرق شده که امروزه پس از پیشروی آب خزر و همینطور بالا آمدن آب تالاب در حال پوسیدن و از بین رفتن هستند. در این دوره پسروی کاهش آب تالاب به قدری جدی بود که مردم شهرستان بهشهر برای رسیدن به میانکاله یا دریا تنها کافی بود از سمت جاده دانشگاه علم و صنعت بهشهر (جاده دریای کوچی) بهسمت میانکاله آمده و بهراحتی از عرض تالاب که در حال حاضر آب دارد رد شده و به میانکاله و درنهایت دریا برسند. تیرهای چوبی و جاده شنریزی که در حال حاضر در شمال شهرستان بهشهر در تالاب وجود دارد، نشانی از تلاش مردم بهشهر و منطقه در جهت حفظ مسیر رفت آمد به میانکاله هستند. در سالهای بعد بازگشت آب خزر موجب زیرآب رفتن جاده شد و این مسیر تردد را از بین برد. به این ترتیب میتوان چنین نتیجه گرفت که سیکل پیشروی و پسروی آب خزر چندین دلیل داشته و دارد.
فعالیتهای زمینشناختی کف دریای خزر، میزان تبخیر آب، ورود رسوب از رودخانههای منتهی به دریای خزر به حوزه، کاهش یا افزایش دبی رودخانه ولگا که بیش از 80 درصد ورودی آب را به این دریا تشکیل میدهد، ازجمله این دلایل هستند.
میانکاله نیز یکی از چند تالاب متصل به خزر در جنوب شرقی این دریا بوده که بهدلیل شیب ملایم تاثیر زیادی را از این نوسان گرفته و خواهد گرفت. اکنون با کاهش تراز آب و حتی کاهش ورودی آب شیرین در غرب تالاب از طرف کانال شیخان لپو شاهد تغییر کلی سه زیستگاه عمده آبی در تالاب بوده که بازدیدکنندگان سابق میانکاله را بیش از هر کسی متعجب و نگران خواهد کرد؛ زیرا کلونیهای بزرگ فلامینگو را دیگر در قسمتهای غربی مخصوصا منطقهای موسوم به پروانه بادی مشاهده نمیکنند و این قسمتها رو به خشکی میرود. اما در مقابل تمامی کلونیها در مناطقی، چون قسمتهای ساحلی در غرب شاخه شمالی تا آشوراده با پرندههایی بیش از سالهای قبل تشکیل شده و شاهد رشد جمعیتهای مختلف در کنار تالاب هستیم.
با فاصله گرفتن زیستگاه زمستانی پرندهها از قسمت کمعرض میانکاله دسترسی شکارچیها به کمترین میزان در سالهای گذشته رسیده و میانکاله بیش از گذشته امن شده؛ اما بهطور کلی تشدید این روند تاثیر جدی را بر سلامت میانکاله خواهد داشت.
بزرگترین مشکلات تالاب میانکاله بیش از کاهش تراز آب، کم شدن ورود آب شیرین از طریق کانالها یا رودخانههایی چون قرهسوء در شرق و شیخان لپو یا تالاب پلنگان در غرب است. ضمن اینکه میزان قابل توجهی از سموم، کودهای شیمیایی و فلزات سنگین از طریق کانالهای زهکشی شالیزارها یا نهرهای خروجی آببندانهای پرورش ماهیهای گرمآبی از حاشیه جنوبی به تالاب سرازیر و البته رسوبی که بهواسطه افزایش فرسایش کوهستانها در آب حل شده و وارد این حوزه میشوند.
با این حال میانکاله تنها تاثیرپذیرنده از روند کاهش آب دریای خزر نیست. تمامی تالابهای وصل به دریای خزر ازجمله تالاب انزلی، بوجاق، سلکه از این وضعیت تاثیر گرفته و با کمک تهنشینی رسوبهای رودخانهها و کاهش میزان آبگیری، این تالابها شرایط بحرانی جدی را تجربه خواهند.
700/703