اقدامات ستاد توسعه علوم معاونت علمی رئیس جمهوری

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی رئیس جمهوری به برخی از اقدامات این ستاد در سالی که گذشت اشاره کرد، اقداماتی که نشان می‌دهد در دنیای امروز صحبت از مواردی همچون خوانش مغز رویا نیست بلکه محققان حوزه علوم شناختی در بسیاری زمینه‌هایی نظر این در حال تحقیق هستند و به نتایجی نیز دست یافتند.

به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز، کمال خرازی دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی درباره فعالیت های این ستاد در سالی که گذشت گفت: ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی عهده دار تبیین اهداف و راهبردهای کلان و همچنین حمایت و هدایت دستگاه های مختلف کشور در جهت نیل به اهداف و منافع ملی مندرج در سند جامع خود است. رویه و خط مشی عملکرد ستاد، «تمرکز» بر حوزه های اولویت دار تا حصول نتایج عملی و ملموس در سطح جامعه است.

او ادامه داد: سنجش و پایش، پیشگیری، بازتوانی و تقویت توانایی های شناختی، توسعه آموزش و پرورش شناختی، توسعه ابزارها و فناوری های سنجش و معالجه اختلالات شناختی، توسعه علوم و فناوری های شناختی در سایر حوزه های علمی و توسعه پدافند شناختی در برابر تهدیدات و مداخلات در امنیت ملی 5 حوزه اولویت دار ستاد هستند.

تولید و توسعه تست های شناختی

خرازی افزود: در این راستا سال گذشته ستاد از تولید و توسعه تست های شناختی و همچنین تولید و توسعه پروتکل های درمان و ارتقاء کارکرد­های شناختی حمایت کرده است. برخی از این تست ها کاربردهای عام دارد و برخی دیگر در حوزه های تخصصی، همچون پزشکی، آموزش و پرورش استفاده می­شود که از طریق فراخوان و داوری به متخصصان سفارش داده شده است. علاوه براین ستاد در همکاری با وزارت بهداشت از تدوین راهنماها و پروتکل های شناختی برای معالجه اختلالات شناختی حمایت کرده است و در سال جاری نیز به حمایت خود ادامه خواهد داد.

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی با اشاره به اینکه کمک آموزش و پرورش و همچنین ارتقاء شیوه های تربیت به کمک آموزه های شناختی یکی از اولویت های جدی کشور و تاثیر گذار در آینده ایران است گفت: بنابراین ستاد علاوه بر حمایت از پروژه های پژوهشی که به تبیین اصول و شیوه های آموزش و پرورش شناختی می پردازد با کمک وزارت آموزش و پرورش به طراحی سیستمی که بتواند به ارتقاء و بهبود مستمر مدارس (مبتنی بر آموزه های شناختی) کمک کند پرداخته است.

خرازی گفت: ایجاد و راه اندازی آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز که مورد استفاده پژوهشگران حوزه مغز و علوم و فناوی های شناختی یکی از اقدامات ستاد در سال گذشته است که خوشبختانه از زمانی که این آزمایشگاه ملی، کار خود را شروع کرده استقبال رو به رشدی از خدمات آن بعمل آمده و اجرای پروژه های پژوهشی در آن آغاز شده است. همچنین کاشت الکترود در مغز و تحریکات فراجمجمه­ای مغز، شامل پروژه های اپتوژنتیک و تحریک عمقی مغز (DBS) نیز در این سال از حمایت ستاد برخوردار شد.

تولید الکترودها و باطری سیستم تحریک عمقی مغز

او با بیان اینکه هدف از پروژه اپتوژنتیک دسترسی به دانش چگونگی تحریک سیستم عصبی مغز با استفاده از کانال های یونی حساس به نور لیزر است گفت: فناوری تحریک عمقی مغز برای معالجه بیماری هایی همچون پارکینسون و دیستونیا کاربرد دارد از این فناوری در ایران هم استفاده می­شود ولی هزینه آن بسیار زیاد است. پروژه تولید الکترودها و باطری سیستم تحریک عمقی مغز یکی از پروژه­های مورد حمایت ستاد است که فاز اول آن در مورد موش به نتیجه رسیده است.

او افزود: مغزنگاری مغناطیسی بر پایه حس گرهای اتمی که این سنسور نسل آینده دستگاه های MEG را خواهد ساخت. ترکیبی از دو تیم مغناطیس و اپتیک بر روی این پروژه کار می­کنند که اکنون به ساخت سنسور های شبه مینیاتوری دست یافته­اند. فازهای بعدی این نیز در دستور کار سال آینه ستاد است.

او درباره ساخت نمونه سیستم آزمایشگاهی دستگاه fNIRS گفت: این دستگاه که در پژوهش ها و هم در درمان بیماری های خاصی کاربرد دارد هم اکنون در دنیا موجود و بسیار گران قیمت است و برای ورود کشور به این بازار تولید داخلی نسل های بعدی این سیستم در دستور کار ستاد قرار دارد.

خرازی با اشاره به ساخت نمونه آزمایشگاهی دستگاه TD/ACS توسط ستاد ابراز کرد: این دستگاه برای تحریک نواحی مختلف مغز توسط میدان الکتریکی با جریان مستقیم یا متناوب است و در درمان افسردگی، اختلالات حرکتی، میگرن، سکته، اعتیاد، زنگ گوش، دردهای مزمن کاربرد دارد. هزینه کم، سادگی، ایمنی این روش قابل توجه است که کار پژوهشی و ساخت نمونه آزمایشگاهی آن به اتمام رسیده و پروژه آماده فاز بعدی و تجاری سازی محصول است.

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی درباره دستگاه واسط مغز وکامپیوتر نیز گفت: طرحی در این رابطه با حمایت ستاد انجام می شود که هدف این طرح ساخت سیستم هایی کاربردی است که بتواند ارتباط میان کاربران و رایانه را مستقیماً از خوانش مغز و بدون دخالت دست و گفتار و غیره فراهم آورد. این فناوری نسل بسیار پر کاربردی از ابزارها و وسایل را در زندگی روزمره رقم خواهد زد.

خرازی ادامه داد: در طرحی با عنوان "مطالعه نگاشت چند مدالیته مغز در بیماران اسکیزوفرنی" نیز توسعه روش های تلفیق داده های تصویر برداری ساختاری MRI و تصویر برداری کارکردی fMRI مد نظر است. همچنین طراحی سامانه جامع نقشه برداری مغزی زبان و حافظه برای هدایت اعمال جراحی مغز با استفاده از تصویربرداری مغزی ساختاری و عملکردی نیز در حال پیگیری است، شناسایی چهره انسان با استفاده از شبکه های عصبی نیز عنوان طرح دیگری است که این روش متفاوت از شناسائی چهره انسان دقت بالاتری داشته و کاربردهای فراوانی همچون در ارتباط متقابل انسان و رایانه، جستجوی افراد خاص در داده های حجیم همانند اینترنت، تبلیغات هدفمند در فروشگاه ها، بیزینس دارد.

طراحی و ساخت ربات طوطی نما

او گفت: مدلسازی و بررسی تاثیر ربات های انسان نما به عنوان دستیار درمانگر در درمان کودکان اتیستیک و همچنین طراحی و ساخت ربات طوطی نما برای توانبخشی کودکان اوتیستیک و همچنین استفاده از سیستم های هوشمند در تشخیص اتیسم، سه پروژه دیگری است که در سال گذشته به اتمام رسیده و پس از اتمام مراحل تجاری سازی، منافع گسترده خود را به جامعه عرضه خواهند کرد.

خرازی با بیان اینکه علوم شناختی، ماهیتی بین رشته ای داشته و می تواند به غنای سایر علوم کمک کند گفت: علومی همچون مدیریت شناختی، اقتصاد شناختی، رسانه، علوم سیاسی می­توانند از آموزه­های شناختی بهره برند. در این راستا ستاد اقداماتی همچون تربیت نیروی انسانی، ایجاد رشته های جدید همچون علوم شناختی- رسانه و علوم شناختی- مطالعات نظری هنر، ایجاد دروس و کارگاه های اختصاصی در برخی دانشگاه های برتر کشور، تهیه منابع از جمله حمایت از ترجمه و تالیف کتب، برگزاری سمینارها و کارگاه ها، ایجاد ساختارهای پیشران در موسسات دانشگاهی و پژوهشی و برنامه ریزی جهت تحقیق در حوزه های مضاف در بستر فرهنگی و کاری ایران را انجام داده است.همچنین کمک به ارتقاء امنیت ملی به کمک علوم و فناوری های شناختی در عرصه های ملی و بین المللی، یکی از اولویت های جدی ستاد است.

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی خط مشی ستاد را توسعه علمی با استانداردهای بین المللی گسترش ارتباطات با پژوهشگران و دانشگاه های معتبر بین المللی، رعایت اصول اخلاقی و حرفه ای، توسعه فناوری و خدمات شناختی و اولویت داشتن حل معضلات اجتماعی، گسترش بخش خصوصی، فعالیت در حوزه های بین بخشی و میان رشته ای، ارتقاء رقابتمندی و ورود به بازارهای بین المللی دانست.

او با بیان اینکه تمرکز بر تربیت و توسعه نیروی انسانی متخصص و همچنین آماده سازی ابزارها و زیرساخت های مورد نیاز حوزه، ضرورتی است که ستاد به آن پرداخته است گفت: بنابراین ستاد در بخش آموزش خود به هدایت هدفمند بورسیه ها به حوزه های اولویت دار، بورسیه کردن تعدادی از متخصصین، جلب همکاری فارغ التحصیلان خارج کشور، فراهم کردن حمایت از فرصت های مطالعاتی، دعوت از اساتید مبرز بین المللی، برگزاری دوره ها و دروس انتخابی در دانشگاه های برجسته کشور و تربیت کارشناسان آزمایشگاه ها پرداخته است. همچنین در بخش ترویج نیز ستاد نقش حمایتی داشته و از انتشار کتاب مقالات علمی- ترویجی، برنامه های ترویجی مختص دانش آموزان و دانشجویان، ارائه مقالات، تولید محتواهای رسانه ای و علی الخصوص برنامه های در شبکه های مختلف صدا و سیما، برگزاری کارگاه ها، سمینارها و کنگره ها، کارزارهای اجتماعی حمایت داشته است.

رییس پژوهشکده علوم شناختی درباره همکاری‌های بین المللی ستاد ابراز کرد: در راستای توسعه همکاری های بین المللی، میزهای همکاری همچون ایران و برزیل، ایران و چین، ایران و سوئیس و میزهای مشابهی برای همکاری با سایر کشور ها طراحی و برخی عملیاتی شده اند. پروژه های مشترکی با حضور اساتید و دانشگاه های ایرانی و دانشگاه های کشورهای دیگر تنظیم می­شود، به طوری که هزینه طرف ایرانی را ستاد و هزینه طرف مقابل را آنها می پردازند.

دریافت کننده: مهرنوش زارعی

204

کد خبر: 743033

وب گردی

وب گردی