به گزارش ایسکانیوز، این استان با وسعت افزون بر 20 هزار کیلومترمربع براساس سرشماری سال 1395، جمعیتی بالغ بر یک میلیون و 869 هزار نفر دارد که در 30 شهر و حدود یکهزار روستا زندگی می کنند و شهرنشین ها بیشتر از روستانشینان آن هستند.
گلستان واقع بین دو قطب گردشگری شمال کشور و زیارتی مشهد به نگارستان ایران نیز شهر بوده و اقوام متعددی را در خود جای داده است که شامل فارس، ترکمن، سیستانی، ترک (آذربایجانی و قزلباش)، مازندرانی‌ ها، بلوج و قزاق ‌ها هستند.
فارسی‌ زبان‌ های بومی و سیستانی بیشتر در مرکز و جنوب استان و مازندرانی ‌ها در روستاهای نیمه غربی گلستان سکونت دارند، آذری‌ ها در شهرستان گنبدکاووس و قزاق‌ ها در گرگان و تَکرها (ته‌کر) در نگین شهر ، زابل ‌آباد و مینودشت زندگی می کنند.
ترکمن‌ ها در بخش شرقی، مرکزی و شمالی استان سکونت داشته و از برادران اهل سنت هستند.
گلستان نام جدید سرزمین تاریخی است که در طول تاریخ و تا سده هفتم هجری به نام ایالت گرگان و از آن پس تا آغاز سده دهم به نام استرآباد و در نوشته‌های دوران اولیه اسلامی به نام جرجان نامیده می شد.
این منطقه تا سال 1376 بخشی از استان مازندران بود، اما در آن سال به صورت استانی مستقل بنام استان گلستان درآمد و شهرستان گرگان به عنوان مرکز آن معرفی شد.
برخی از شهرهای کنونی گلستان از قدمت چندانی برخوردار نبوده و از بزرگ ‌شدن روستاها به وجود آمده‌ اند، اما برخی شهرهای آن بویژه گرگان و گنبدکاووس ریشه تاریخی دارند.
روستاهای گلستان با توجه به کشاورزی بودن این استان بیشتر به صورت متمرکز و نزدیک هم هستند، این روستاها در راستای جاده‌ ها و رودها به صورت طولی و در بخش ‌های کوهستانی به صورت پلکانی گسترش یافته اند.
حرفه بیشتر روستاییان استان کشاورزی در افزون بر 650 هزار هکتار اراضی مستعد تولیدمحصولات مختلف همچون گندم، جو، دانه های روغنی و صیفی است.
این استان با داشتن مناطق و شهرستان های زیبا هرساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به خود جذب می‌ کند؛ صنایع دستی اقوام مختلف، جاجیم، ابریشم بافی رامیان، ماهی، خاویار، پنبه، حلوا آماج، نان شیرینی، زنجبیلی، نون عیدی، قُطاب، پشت زیک (کنجدی)، بابتو، مارمرده (مخصوص گرگان)، پادرازی، قالی، قالیچه، پشتی ترکمنی، حلوا گردویی، نان بهاره تورشو چُرَگ، نان کاک و نان شیرمال از تولیدات این استان است که می‌ تواند رهاورد سفر مسافران از گلستان باشد.
استان گلستان به دلیل آب و هوا، پوشش گیاهی و پارک ‌های طبیعی مانند پارک ملی گلستان از مراکز مهم گردشگری ایران به شمار می‌ آید که به تعداد محدودی از جاذبه های شهرهای مختلف آن پرداخته می شود:
*گرگان:
گرگان مرکز استان گلستان شهری زیبا و آراسته در متن طبیعت با دیدنی های فراوان است، با توجه به موقعیت جغرافیایی و ارتفاع زمین، آب و هوای این شهرستان متنوع و مطلوب بوده که مناطق مرتفع وکوهستانی معتدل و سرد کوهستانی و در قسمت کوهپایه ها و قسمت های مرکزی معتدل و مرطوب است.
آثار منقول و غیر منقول متعلق به دوران پیش از تاریخ که از نقاط مختلف این شهرستان از جمله تورنگ تپه و شاه تپه به دست آمده نشانگر حضور دیرینه انسان ها و تمدن در این منطقه است که قدمت آن به هزاره ششم پیش از میلاد می رسد.
جنگل ناهارخوران، پارک جنگلی النگدره و آبشار زیارت در جنوب شهر، پارک جنگلی قرق در شرق، آبشار رنگو و جنگل شصتکلا در 6 کیلومتری جنوب غربی، تپه هزار پیچ در غرب، جنگل توسکستان در 18 کیلومتری جنوب شرقی، روستای توسکستان، روستا و آبگرم زیارت در 15 کیلو متری جنوب، روستای ییلاقی چهار باغ در فاصله 56 کیلومتری و روستاهای کفشگیری، قرن آباد، توشن، نومَل، شموشک علیا، جعفر آباد ، شاهکوه سفلی، باغ گلبن و بافت تاریخی گرگان با افزون بر 162کیلومتر وسعت واقع در داخل شهر برخی از جاذبه های شهرستان است.
از سوی دیگر مدرسه عمادیه، مسجد جامع گرگان، کاخ آغا محمد خان، کاخ موزه، خانه های تاریخی امیر لطیفی، تقوی، باقری ها، رضا قلی نژاد، شیرنگی، خراسانی، شفیعی، کاروانسراهای قزلق، رباط سفید، میدان عباسعلی دیمه لو و تپه باستانی های تورنگ تپه و قلعه خندان و شاه تپه از دیگر نقاط دیدنی این مرکز گلستان است.
* گنبدکاووس:
نام این شهرستان که بعد از گرگان مهمترین شهر استان محسوب می شود برگرفته از نام بلندترین برج آجری جهان با نام گنبد قابوس یا میل گنبد که متعلق به قابوس بن وشمگیر است، می باشد.
مساحت این شهرستان حدود 5071 کیلومتر مربع است.
میراث جهانی قابوس، شهر تاریخی جرجان، امامزاده یحیی بن زید (ع)، دیوار تاریخی گرگان، بقعه دانشمند، تالاب های بین المللی آلما گل، آجی گل و آلا گل (در فاصله 75 کیلومتری و در نزدیکی مرز اینچه برون)، مجموعه سوارکاری، دریاچه مصنوعی، بازار روس ها، بازارچه مرزی اینچه برون و سد گلستان از جاذبه های این شهرستان است.
*رامیان:
این شهرستان که از نظر طبیعی به دو قسمت جلگه ای و کوهستانی تقسیم می شود در شرق استان گلستان قرار دارد و بیشتر مردم آن ترک زبان و از قوم قزلباش هستند.
آبشار جوزک در سه کیلومتری جنوب شرق شهر، آبشار شفیع آباد (او شِرشِره)، آبشارهای سرخه کمر، آبشارخزه ایی پشمکی، غار پشمکی (در روستای پاقلعه)، چشمه نیلبرگ (در چهار کیلومتری جنوب شرقی شهر)، امامزاده بی بی حلیمه خاتون، امامزاده قاسم شهر دلند، چشمه گل رامیان در 5 کیلومتری جنوب شهر، غار شیر آباد، پارک جنگلی شیر آباد، قلعه ماران، چشمه سید کلاته، روستای تاریخی کشکک در 30 کیلومتری شهر، اولنگ بادو، پارک جنگلی دلند در حاشیه جاده تهران - گرگان- مشهد از جلوه های طبیعی و تاریخی این شهرستان است.
* آق قلا:
در 15 کیلومتری شمال شرقی گرگان و در کنار رودخانه گرگانرود قرار گرفته است، این شهر توسط شاه عباس در سال 1020 هجری قمری بنا شد و به نام 'اسپیدژ یا دژ سفید و پهلوی دژ' نیز گفته شده و امروز آق قلا نام گرفته است.
از صنایع دستی مردم این منطقه می توان قالی، قالیچه و پشتی ترکمن را نام برد.
پیست اسب دوانی، پل تاریخی آق قلا، دژ آق قلا، دیدارِ زکریای نبی در آق قلا (یک کیلومتری جنوب روستای گوک تپه) و تپه سلطان دون از جاذبه های این شهرستان است.
* گالیکش:
این شهرستان در شرق استان گلستان و در حاشیه محور گرگان به مشهد قرار گرفته است.
غار کیارام (در 35 کیلومتری)، آبشار گلستان (در 42 کیلومتری)، چشمه پارک ملی گلستان (در 45 کیلومتری شرق گالیکش)، آبشار لوه (در 20 کیلومتری)، چشمه لال (در 25 کیلومتری شرق شهر)، موزه حیات وحش میرزا بایلو، چشمه پیر باد، چشمه اشکان، غار حمام خدایی (روستای پنو)، غار سید رشید، گردوی فارسیان (جوز بخشی) در روستای فارسیان، روستای تاریخی پادل دل، پارک ملی گلستان (در 40 کیلومتری شرق)،گول قره کله، حمام فارسیان و چشمه های دیوانهف پیرغار، جانسوار، دیوچشمه و نیز تپه قلعه تخت سلیمان از جمله دیدنی های این شهرستان است.
* مینودشت:
این شهرستان در ناحیه شرقی استان گلستان در ادامه دامنه البرز شرقی واقع شده است.
نام قدیم مینودشت حاجیلر بوده، این شهرستان با توجه به مناظر طبیعی، تفرجگاه های زیبا، وجود آثار باستانی صنایع دستی و تولید ابریشم و تولید عسل یکی از جاذبه های گردشگری استان محسوب می شود.
از جمله اماکن گردشگری و باستانی شهرستان مینودشت؛پارک ملی گلستان، آبشار لوه، سو، گلستان، جنگل باقر آباد و فارسیان، موزه های حیاط وحش و تاریخ طبیعی پارک ملی گلستان، تنگه چلچای، آقا چشمه، ماهی پران، دشت حلقه، غار باستانی کیارام است.
قدیمی ترین بقایای حضور انسان که در استان گلستان شناخته شده درغار کیارام است که به 100 هزار سال پیش و دوره پارینه سنگی میانه (موسترین) تعلق دارد.
همچنین دشت حلقه به عنوان وسیع ترین سایت باستانی استان با 238 هکتار وسعت در این شهرستان قرار گرفته است.
* کلاله:
این شهرستان در شرق گلستان و در مسیر گرگان - مشهد واقع است.
از جمله مراکز گردشگری و آثار باستانی این شهرستان چشمه زاو، آق سو، زیارتگاه خالدبن سنان (خالد نبی)، مسجد و مدرسه کریم ایشان، مقبره مختومقلی فراغی، زیارتگاه امام عبدالله و سه کارگاه کاوش باستان شناسی در دیوار تاریخی گرگان به نام های کارگاه قره دیب، کارگاه یسا قلیق و کارگاه قره یسر (گرگر) است.
آزادشهر:
این شهرستان با قرار گرفتن در محل تلاقی مسیرهای گرگان - مشهد و آزادشهر - شاهرود دارای چشم اندازهای طبیعی و تاریخی بسیاری است.
از مرکز گردشگری و باستانی این شهرستان می توان بقعه متبرکه امام زاده محمد بن زید (آق امام)، پارک جنگلی و تپه شهرک بسیجیان را نام برد.
*بندرترکمن:
این شهرستان درغرب گلستان واقع است و با وجود جاذبه های طبیعی مانند دریا و صنایع دستی غنی ترکمن، یکی از مهمترین مراکز گردشگری استان محسوب می گردد.
صنایع دستی این شهرستان قالی و قالیچه و پشتی ترکمنی است.
از مهمترین مناطق گردشگری و باستانی شهرستان ترکمن می توان از تالاب گمیشان، جزیره آشوراده، اسکله توریستی ترکمن، میدان سوارکاری، پادگان روس ها، زیارتگاه آق امام، آرامگاه بهاء الدین نقشبندی، دیوار تاریخی گرگان و قیزلر قلعه نام برد.
*بندرگز:
این شهرستان در منتهی الیه غربی استان گلستان واقع شده است، با وجود جاذبه های گردشگری مانند دریا، جنگل و اماکن تاریخی این شهرستان را می توان از مراکز مهم گردشگری استان محسوب نمود.
مراکز دیدنی شهرستان بندرگز عبارت از اسکله توریستی، چشمه قلقلی، جنگل باغو، خلیج گرگان، سیکاپل، جرکلباد، امامزاده حبیب الله و امامزاده سفید چال است.
*کردکوی:
این شهرستان در غرب استان قرار دارد و چشم اندازهای طبیعی و تاریخی و صنایع دستی زیبا موقعیت گردشگری مناسبی را برای این شهرستان به وجود آورده است.
از صنایع دستی آن می توان به حصیر بافی، نمد مالی، بافتن چادر شب و جوراب و دستکش پشمی اشاره کرد.
از مناطق گردشگری و باستانی این شهرستان می توان منطقه حفاظت شده جهان نما، روستای ییلاقی درازنو، پارک جنگی امام رضا (ع)، برج رادکان، شهر قدیمی تمیشه و دیوار تمیشه، امامزاده روشن آباد، امامزاده النگ و جاده شاه عباسی را نام برد.
*علی آباد کتول:
این شهر در 30 کیلومتری شرق مرکز استان قرار دارد و بیشتر مردم آن محلی بوده و به گویش کتولی تکلم دارند و با وجود جاذبه های طبیعی و تاریخ و صنایع دستی متنوع از جمله مراکز عمده گردشگری در استان گلستان است.
شغال تپه کهن ترین محل استقرار بشر از توابع علی آباد کتول بوده که در مرکز این شهر قرار گرفته است و به دوران تاریخی تعلق دارد.
از صنایع دستی این شهرستان می توان به قالیبافی، بافت پارچه های ابریشمی و پشمی، خورجین دوزی و چادر شب بافی اشاره کرد.
از مراکز مهم باستانی و گردشگری این شهرستان می توان به آبشار و پارک جنگلی کبودوال، دهکده های ییلاقی 'افراتخته، زرین گل و سیاه مرزکوه'، رودخانه زرین گل، دهنه محمد آباد، امام زاده الازمن، معصوم آباد، نرگس تپه و نوران گلین تپه اشاره نمود.
*گمیشان
شهرستان گمیشان بر اساس آمار نفوس و مسکن سال 95 جمعیتی بالغ بر 67 هزار و 772 نفر داشته و در غرب استان گلستان واقع شده است.
گمیشان علاوه بر جاذبه های تاریخی ،ظرفیت های جذب گردشگر در حوزه طبیعت گردی را نیز دارد، از جمله این جاذبه ها می توان به تالاب بین المللی گمیشان، گِل افشان نفت لیجه و قارن یارق، نوار ساحلی زیبا وماسه ای خزر در چارقلی اشاره کرد.
موزه مردم شناسی، سنت ها، آئین ها و آداب مخصوص، نوع پوشش مردم بومی، صنایع دستی قوم ترکمن از دیگر جاذبه های این شهرستان مرزی گلستان
* مراوه تپه
این شهرستان واقع در منتهی الیه شرق استان گلستان حدود 3060 کیلومتر مربع و افزون بر 60 هزار نفر جمعیت داشته و دارای دو بخش مرکزی و گلیداغ است.
از اماکن گردشگری مراوه تپه می توان به آرامگاه مختومقلی فراغی شاعر شهیر ترکمن، مدرسه علوم دینی سیدقلیچ ایشان، آرامگاه ابوالقاسم جرجانی و آل خان بابا، رودخانه اترک، آبشارهای بالی قایه، شارلوق، چشمه ساوه، قیزلر قلعه، آبشار گوندر، دشت های شقایق، آبشار دامدامی، منطقه بالقی بابا، مام چشمه، حاجی داغ، سونگی داغ، تپه باستانی مراوه تپه اشاره کرد که درکنار جنگل های پسته، انار، انجیر و زرشک وحشی طبیعت این شهرستان را در آغاز بهار زیبا و جذاب کرده است.

منبع: ایرنا

دریافت کننده: مرضیه کنگرانی