به گزارش ایسکانیوز، با تصویب قانون حمایت از شرکت‌های دانش بنیان در سال 13899، تاسیس صندوق «نوآوری و شکوفایی» با هدف افزایش میزان کمی و کیفی ارائه خدمات تامین مالی با ریسک بهینه و ارتقاء ظرفیت نوآوری در دستور کار قرار گرفت. ماموریت این صندوق نظارت و ارزیابی بر طرح‌های ارسالی از سوی شرکت‌های دانش بنیان از لحاظ بازار، فنی و تخصصی، مالی و اقتصادی، مدیریتی و سیستمی به منظور ارائه تسهیلات به آنها تعریف شده است.
بر این اساس حمایت‌های مختلفی در قالب تسهیلات و خدمات مشاورهای به این شرکت‌ها ارائه می‌شود که اعطای وام قرض‌الحسنه 4 درصد برای نمونه‌سازی صنعتی، وام ترجیحی 11 درصد برای پیش از تولید، تولید صنعتی و صادرات، صدور ضمانت‌نامه و انتقال فناوری، وام ترجیحی 9 درصد برای توسعه بازار، سرمایه گذاری خطرپذیر و غیر خطرپذیر، ایجاد صندوق‌های سرمایه گذاری خطرپذیر، وام برای تأمین دفاتر کاری شرکت‌های دانش بنیان و خدمات توانمندسازی شرکت‌های دانش بنیان از جمله این خدمات است.
بر این اساس مشتریان صندوق نوآوری و شکوفایی برای دریافت این تسهیلات باید 6 شرط ذیل را داشته باشند:
شرکت یا مؤسسه در ادارۀ ثبت شرکت‌ها به ثبت رسیده باشد
شرکت خصوصی یا تعاونی باشد (شرکت‌های دولتی، عمومی غیردولتی و خصولتی مشمول این تسهیلات نخواهد شد)
شرکت توسط کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌های دانش بنیان معاونت علمی، دانش‌بنیان شناخته شده باشد
طرح شرکت جزء فناوری‌های برتر (دانش بنیان) مورد تأیید کارگروه ارزیابی تشخیص صلاحیت شرکت‌ها باشد
طرح شرکت‌ها دارای ارزش افزوده اقتصادی باشد
شرکت سابقۀ اقتصادی حرفه‌ای منفی نداشته باشد
از سوی دیگرشرکت‌ها با داشتن سه شرط اول می‌توانند از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، معافیت مالیاتی، معافیت گمرکی و معافیت خدمت سربازی دریافت کنند و با رعایت مقررات زیست محیطی مرکز فعالیت خود را در محدوده شهر تهران و دیگر شهرها مستقر کنند و شرکت‌های دانش بنیان صنعتی نیز صرفا از تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی برخوردار خواهند شد.
حمایت از طرح‌های دانش بنیان
بر اساس اعلام معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تعداد شرکت‌های دانش بنیان 2 هزار و 942 شرکت است که از این تعداد 2 هزار و 151 شرکت به صندوق برای دریافت تسهیلات توسعه محصول خود به صندوق شکوفایی و نوآوری مراجعه کرده‌اند که ترکیب این شرکت‌ها به شرح ذیل است:
تاکنون 3 هزار و 338 طرح به صندوق ارسال شده که از این تعداد 1857 طرح مصوب شده است .خدمات صندوق به طور کلی در بخش‌های تسهیلات، توسعه بازار و ابزارهای پرداخت، توانمندسازی و خدمات دفاتر کاری تقسیم‌بندی شده است. در بخش تسهیلات، صندوق 7 نوع خدمت تسهیلاتی را به متقاضیان دارای طرح مصوب به شرح زیر اعطا می‌کند:
تسهیلات این صندوق در 13 حوزه فناوری شامل فناوری زیستی، سخت افزارهای رایانه‌ای برق، قدرت، الکترونیک و کنترل، تجهیزات پیشرفته ساخت و تولید و آزمایشگاهی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، محصولات پیشرفته سایر حوزه‌ها، داروهای پیشرفته، تجهیزات و مواد پیشرفته نفت، گاز و پتروشیمی، مواد پیشرفته، هوافضا، فناوری نانو، اپتیک و فوتونیک، انرژی‌های نو و وسایل و تجهیزات و ملزومات حوزه پزشکی اعطا می‌شود که جزئیات آن در نمودار ذیل ارائه شده است:
نمودار بالا نشان می‌دهد که بیشترین تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی به حوزه حوزه الکترونیک و کنترل با 294 طرح اختصاص یافت و پس از آن فناوری اطلاعات و ارتباطات با 272 طرح، فناوری زیستی با تعداد 271 طرح و تجهیزات پیشرفته ساخت و تولید و آزمایشگاهی با 269 طرح قرار گرفته‌اند.
از سوی دیگر 2 شرکت دانش‌بنیان در حوزه سلامت شامل «فناوری زیستی»، «داروهای پیشرفته» و «وسایل، ملزومات و تجهیزات پزشکی» مبلغ 316 میلیارد تومان تسهیلات مصوب داشته‌اند. میزان تسهیلات مصوب در سه حوزه مزبور، پیشران قوی برای جهش صنعتی و علمی کشور محسوب می‌شود.
علاوه بر آن 440 شرکت دانش‌بنیان در حوزه «الکترونیک و کنترل» و «فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم‌افزارهای کامپیوتری»، مبلغ 272 میلیارد تومان تسهیلات مصوب داشته‌اند. این ارقام حرکتی جدی در این حوزه را نشان می‌دهد.
آخرین وضعیت پیشرفت طرح‌های بررسی شده در صندوق
تاکنون 385 طرح شرکت‌های دانش‌بنیان، با تأیید گروه نظارت دائمی صندوق، با موفقیت به خاتمه فنی رسیده که ارزش مصوبات این طرح‌ها مجموعا 144 میلیارد تومان بوده است و بیشترین حوزه‌های فناوری جذب کننده تسهیلات به ترتیب سخت افزارهای رایانه‌ای، برق قدرت، الکترونیک، فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم افزارهای رایانه‌ای، فناوری زیستی بوده است.
بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته 8 استان داراب بیش از 50 طرح مصوب در صندوق هستند که جزء استان‌های فعال فناوری محسوب می‌شوند و 15 استان بین 10 تا 50 طرح مصوب در صندوق داشتند که در رده استان‌های نیمه فعال معرفی شدند. 7 استان نیز با دارا بودن 10 طرح مصوب در رده استان‌های غیرفعال فناوری قرار گرفته‌اند.
توانمندسازی شرکت‌های دانش بنیان
یکی از فعالیت‌های اصلی مدیریتی در صندوق نوآوری و شکوفایی، «توانمندسازی» و اخذ استانداردهای ملی و بین‌المللی تعریف شده است که در این راستا تاکنون 254 درخواست در قالب استانداردها و گواهینامه‌های مختلف مطرح شد و از این تعداد 218 درخواست حمایت، به میزان 49.1 میلیارد تومان مصوب شد.
توسعه صندوق‌های پژوهش و فناوری
صندوق‌های پژوهش و فناوری به منظور ارائه یارایه خدمات مالی و تسهیلاتی به اشخاص حقیقی و حقوقی به صورت یارانه، تسهیلات کوتاه مدت و بلند مدت، پرداخت تمام یا بخشی از سود تسهیلات و ارایه خدمات ضمانت نامه‌ای برای اجرای طرح‌های پژوهشی، فناوری، نوآوری و تجاری‌سازی نتایج پژوهش ایجاد شد.
ماموریت این صندوق‌ها سرمایه گذاری خطرپذیر (VC) در طرح‌های پژوهشی و فناوری، مشارکت و سرمایه گذاری در ایجاد، توسعه، راهبری و توانمندسازی شرکت‌های پژوهشی و فناوری و دانش بنیان، تضمین پرداخت تعهدات و اقساط طرح‌های پژوهشی و فناوری در قرارداد به منظور تسریع و تسهیل در اجرای طرح‌ها و قراردادها و همکاری با مؤسسات و نهادهای داخلی و خارجی و عضویت در مجامع تخصصی مرتبط در راستای اهداف صندوق تعیین شده است.
بر این اساس در سال 1394 دبیرخانۀ کارگروه صندوق‌های پژوهش و فناوری به صندوق نوآوری و شکوفایی به صندوق نوآوری و شکوفایی منتقل شد و متعاقب آن برنامه‌های توسعه‌ای برای صندوق‌های پژوهش و فناوری در دستور کار این صندوق قرار گرفت به گونه‌ای که مجوز فعالیت 14 صندوق پژوهش و فناوری جدید در استان‌های مختلف اعطا شد ضمن آنکه 31 درخواست تأسیس صندوق پژوهش و فناوری در این کارگروه در دست بررسی است.
از 1050 قرارداد منعقد شده برای طرح‌های دانش بنیان، فرایند پرداخت 690 قرارداد به ارزش 248 میلیارد تومان توسط کارگزاران مالی صندوق در حال انجام است. عملیات پرداخت مابقی قراردادها با رقم حدودی 360 قرارداد و به ارزش 370 میلیارد تومان توسط صندوق نوآوری و شکوفایی انجام خواهد گرفت.
صندوق نوآوری و شکوفایی تابه حال بیش از 75 میلیارد تومان به 26 صندوق پژوهش و فناوری در سطح کشور تسهیلات ارائه کرده است. برای گسترش فعالیت سرمایه گذاری صندوق در طرح‌های دانش بنیان (علاوه بر تسهیلات) نیازمند اختصاص سهم بیشتری از اعتبارات صندوق توسعه ملی به صندوق نوآوری و شکوفایی است که انتظار می‌رود با بهبود وضعیت اقتصادی دولت، میزان حمایت از این صندوق نیز بیشتر شود.
برنامه‌های آینده صندوق نوآوری و شکوفایی
ارائۀ درخواست شرکت‌های دولتی شبه خصوصی (خصولتی) برای دریافت تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی همچنان یکی از چالش‌های بزرگ این صندوق به شمار می‌رود و این درحالی است که بر اساس اساسنامه حمایت‌های صندوق تنها مشمول شرکت‌های دانش‌بنیان خصوصی می‌شود.
از سوی دیگر برخی از دستگاه‌های دولتی به این صندوق به عنوان مکمل کسری‌های مالی آنها نگاه می‌کنند.
تعداد کم شرکت‌های دانش‌بنیان شده و کمبود طرح‌های دانش‌بنیان قوی، نبود فرهنگ مشارکت در میان شرکت‌های دانش‌بنیان و پرداخت نشدن 0.5 درصد بودجه سالیانه صندوق بر اساس قانون از دیگر چالش‌های آن به شمار می‌رود.
بر این اساس بهبود و ارتقای کمی و کیفی ارزیابی و نظارت طرح‌ها، بهبود و تنوع بخشی خدمات مورد نیاز شرکت‌های دانش بنیان، توسعه همکاری با بانک‌ها و توانمندسازی بیشتر شرکت‌های دانش بنیان از جمله برنامه‌های آتی این صندوق تعریف شده است.
راه‌اندازی و توسعه سرمایه‌گذاری خطرپذیر و غیرخطرپذیر از دیگر برنامه‌های آینده این صندوق است ضمن آنکه نسبت به ارتقا ارائه خدمات تسهیلات به شرکت‌های خدمات تجاری سازی و صندوق‌های پژوهش و فناوری اقدام خواهد شد.
علاوه بر آن صندوق نوآوری و شکوفایی در زمینه شناسایی و تدوین سیاست کلی ارتباط با ذینفعان و مشتریان و ارتقا رضایت‌مندی آنها اقدام خواهد کرد.
منبع: ایسنا
دریافت کننده و انتشار دهنده: پارسا فرخوی
201
