به گزارش ایسکانیوز، جایزه مصطفی، یک جایزهٔ علم و فناوری ایرانی است که هر دو سال یک بار به دانشمندان برتر جهان اسلام اعطا می‌شود. این جایزه به نام محمد(ص) بنیان‌گذار اسلام و به دلیل تأکید بسیار وی بر علم‌آموزی، به نام یکی از القاب حضرت محمد، «مصطفی»، به معنای «برگزیده» (Mustafa Prize) نامگذاری شده است.
مبلغ پرداختی به برنده این جایزه ۵۰۰ هزار دلار است که از راه‌هایی چون وقف دارایی‌های مؤسسات بزرگ اقتصادی و دانش‌بنیان، صاحبان سرمایه، یا عموم علاقه‌مندان به رشد علمی جوامع اسلامی تأمین می‌شود.
جایزه مصطفی (ص)در سال ۱۳۹۱ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و طبق این مصوبه، شورای سیاستگذاری متشکل از دانشگاه‌ها و مراکز بزرگ علمی ایران و جهان اسلام بر روند اعطای این جایزه نظارت می‌کند و مسوولیت ایجاد دبیرخانه و برگزاری جایزه مصطفی (ص) بر عهده پارک فناوری پردیس است.
این جایزه در چهار موضوع « علوم و فناوری زیستی و پزشکی»،« علوم و فناوری ارتباطات و اطلاعات»، « علوم و فناوری نانو» و «سایر حوزه‌ها» اهدا می‌شود.
آثار رسیده به دبیرخانه جایزه مصطفی (ص) در دو مرحله ارزیابی و داوری می‌شوند. در مرحله اول کمیته‌های داوری مقدماتی مدارک و صلاحیت آثار را از نظر ویژگی‌های عمومی بررسی کرده و آثار دارای صلاحیت را به مرحله بعدی داوری ارسال می‌کنند. در مرحله نهایی، در هر یک از حوزه‌های جایزه، یک گروه داوری هفت‌نفره از محققان و دانشمندان برجسته بین‌المللی آثار نهایی را داوری و اثر برگزیده را بر اساس شاخص‌هایی انتخاب خواهند کرد.
نوآوری مشهود درروش علمی، پیشرو بودن اثر، ماندگاری آن و دامنه نفوذ اثر در سطح جهانی یا منطقه‌ای از جمله معیارها و شاخص های ارزیابی طرح‌ها به شمار می‌رود ضمن آنکه صاحب یا صاحبان اثر علمی نامزد دریافت جایزه مصطفی باید در زمینه تخصصی خود از حسن شهرت و سابقه علمی درخشانی برخوردار باشد.
اقدامات انجام شده برای حمایت از پژوهشگران جهان اسلام
جایزه مصطفی (ص)باهدف ترویج علم و فناوری و الگوسازی دانشمندان مسلمان در سطح بین‌المللی توانست با مشارکت 330 عضو حقیقی و حقوقی از واقفین علم و فناوری، بیش از 106میلیارد و 500 میلیون ریال را در تأمین مالی این جایزه علمی بین‌المللی جلب کند.
بر این اساس 299 عضو داخلی و 30 عضو بین‌المللی در تأمین مالی جایزه مصطفی (ص) در دوره یک ساله از شروع فعالیت صندوق سرمایه‌گذاری و موقوفات جایزه مصطفی(ص) مشارکت داشته‌اند.
به منطور تقدیر از واقفین علم و فناوری، در این جایزه نشان «خادم المصطفی»(ص) در راستای تبیین و توسعه سنت وقف تعریف شد.
نشان خادم المصطفی(ص) در سطح بین‌الملل به ثبت رسیده است این نشان شامل لوح تقدیر است که به خادمین اهدا می‌شود.
در حال حاضر و با افزایش سرمایه صندوق موقوفات جایزه، سرمایه این صندوق به بیش از 106میلیارد و 500 میلیون ریال رسیده است که این امر امکان توسعه علم و فناوری در جهان اسلام را فراهم کرده است.
اعضای جامعه خادم المصطفی(ص) با مشارکت در نهاد تامین مالی بنیاد مصطفی(ص)با چشم انداز «تبدیـل شـدن بـه بزرگترین نهاد سرمایه‌گـذاری توسـعه علـم وفنـاوری در جهـان اسـلام» در راستای تامین هزینه‌های جایزه مصطفی(ص) در سال گذشته و حمایت از توسعه علم و فناوری در جهان اسلام گامی ماندگار برداشتند.
تلاش برای تقویت نذر علمی
تقویت وقف و نذرهای علمی و فناوری یکی از اهداف جایزه مصطفی (ص) است که در این زمینه جایزه مصطفی (ص) با شرکت در 8 رویداد مهم علمی داخلی، اقدام به معرفی این جایزه کرده است.
اولین برگزیدگان جایزه مصطفی چه کسانی بودند؟
اولین دوره مراسم اعطای جایزه علمی و فناوری مصطفی(ص) در سال گذشته همزمان با هفته وحدت برگزار شد و حرکت در مسیرارتقای علمی جهان اسلام را کلید زد.
در این دوره جایزۀ سال ۲۰۱۵ مصطفی(ص) در حوزۀ علم و فناوری نانوزیستی به پرفسور «جکی ای رو اینگ» به‌خاطر تلاش بی‌نظیر در ساخت مواد و سیستم‌های پیشرفته نانو، مواد زیستی با ساخت نانویی و سیستم‌های بیویی مینیاتوری شده با انواع کاربردهای جالب، از جمله ساخت اجزای نانو پلیمری خود انگیزشی (stimuli-responsive polymeric nanoparticles) اعطا شد.
وی در این تحقیقات یک جعبه ابزار نانویی ابداع کرده که توانسته است در ساخت دارو، مهندسی سلول و بافت، بیوسنسورها، تجزیه و ساخت دارو و همچنین شیمی سبز و انرژی مورد استفاده قرار گیرد. وی در کنار ۳۴۰ مقاله‌ای که در مجلات معتبر به چاپ رسانده، تاکنون توانسته است مجوز ۱۵۰ پتنت اولیه را دریافت کند یا در روند ثبت قرار دهد؛ بسیاری از این پتنت‌ها برای تجاری‌سازی مجوز گرفته‌اند.
پروفسور اینگ با استفاده از جعبه‌ابزار نانویی، مواد و سیستم‌های جدیدی ساخته است که می‌تواند در حوزه‌های مختلف با عمده‌ترین چالش‌ها مقابله کند. برای مثال، آزمایشگاه وی نوعی نانوذرات پلیمری ساخته است که می‌تواند به‌طور خودکار سطح آزادسازی انسولین در خون را تنظیم کند. این اختراع می‌تواند نیاز به دستگاه مشاهدۀ قند خون را برطرف کند؛ همچنین می‌تواند به انسولین اجازه دهد به‌طور خوراکی یا از طریق بینی (به جای تزریق) وارد بدن شود. این تکنولوژی به بیماران دیابتی به‌طور شایانِ توجهی کمک خواهد کرد.
پروفسور اینگ موسس مشترک شرکت اسمارت‌سِلز (Smartcells) برای تجاری‌سازی این داروی نانویی است.
وی مدارک لیسانس تا دکترای خود را از کوپر یونیون و دانشگاه پرینستون دریافت کرده است و در سال ۱۹۹۲ عضو هیات علمی موسسۀ فناوری ماساچوست شد و به عنوان استاد مهندسی شیمی تا سال ۲۰۰۵ مشغول به کار بود.
اینگ از سال ۲۰۰۳ رئیس و موسس موسسۀ مهندسی زیستی و نانوتکنولوژی در کشور سنگاپور بوده است. وی همچنین یکی از یکصد مهندس برتر جهان به شمار می‌رود و در سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ ،۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ جزو ۵۰۰ مسلمان برتر جهان، و در سال ۲۰۱۴ در سنگاپور به‌عنوان زن برتر برگزیده شده است.
در این دوره همچنین پرفسور عمر یاغی به عنوان محقق برتر در حوزۀ علم و فناوری نانو به دلیل سهم بی‌نظیری که در طراحی و تولید طبقاتی از ترکیباتی با عنوان قالب‌های فلزی و ارگانیک، قالب‌های زیولایت ایمادوزالیت (ZIF/ Zeolite Imidazolate frameworks) و قالب‌های ارگانیک کووالانسی (COFs/ Covalent Organic Frameworks) داشته است، معرفی شد.
پلیمرها، زیولایت‌ها، مواد دارویی، فولاد و سیمان از جمله مفیدترین مواد ساخت بشر هستند که از ترکیبات ارگانیک یا غیرارگانیک تولید می‌شوند. پروفسور یاغی توانسته است برای اولین بار موادی از ترکیب دو واحد ارگانیک و غیر ارگانیک تولید کند. این مواد دوگانه در مخازن گاز (هیدروژن، متان، و دی اکسید کربن)، جداسازی هیدروکربن، کاتالیز و به‌تازگی در الکترونیک کاربرد دارند.
سال‌هاست که هدف علم شیمی ساخت مواد از طریق طراحی بوده است. چالش آن بوده که ایجاد واحدهای ارتباطی در ابعاد گسترده به مواد بی‌شکلِ طرح‌ناپذیر منجر می‌شود. اختراع یاغی این رویا را به واقعیت تبدیل و نوعی از شیمی را ابداع کرده است که تاکنون به تولید گسترده‌ترین نوع مواد منجر شد.
پروفسور عمر یاغی دانشمندی امریکایی-اردنی است که در سال ۱۹۶۶ در امان اردن متولد شد. او مدرک لیسانس را در رشتۀ شیمی از دانشگاه نیویورک (سال ۱۹۸۵)، و مدرک دکترایش را از دانشگاه ایلینویس اروبانا (سال ۱۹۹۰) دریافت کرد. از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ در مقطع فوق دکترا در دانشگاه هاروارد مشغول به تحصیل بوده و از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷ در دانشگاه آریزونا، از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵ در دانشگاه میشیگان و یو سی اِل اِی، و از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ در مقام استادی مشغول به کار بوده است. در حال حاضر استاد رشتۀ شیمی دانشگاه برکلی است.
برگزاری دومین دوره جایزه مصطفی
دومین دوره جایزه مصطفی(ص) در آذر ۱۳۹۶ (دسامبر ۲۰۱۷) به منظور معرفی دانشمندان برتر علمی و فناوری جهان اسلام در زمینه‌های علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات، علم و فناوری زیستی و پزشکی، علم و فناوری نانو و کلیه زمینه‌های علم و فناوری برگزار می‌شود.
جوایز این دوره از جایزه شامل مدال مصطفی(ص)، لوح و معادل ۵۰۰ هزار دلار خواهد بود.
صاحبان اثر برای شرکت در این جایزه درسه زمینه علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات، علوم زیستی و نانو فناوری باید دارای تابعیت یکی از کشورهای اسلامی عضو سازمان همکاری‌های اسلامی یا جوامع اسلامی باشند و محدودیت مذهب، جنسیت و سن وجود ندارد ولی شرط حضور صاحبان آثار در سایر حوزه‌ها مشتمل بر علوم پایه، علوم پزشکی، علوم دامپزشکی، علوم کشاورزی، علوم مهندسی و علوم شناختی، علوم انسانی زمینه اقتصاد و بانکداری اسلامی، مسلمان بودن است ضمن آنکه محدودیت تابعیت، جنسیت و سن وجود ندارد.
نامزدها تنها توسط نهادهای علمی و دانشمندان برجسته از دانشگاه‌ها و مراکز علمی معتبر، انجمن‌ها و قطب‌های علمی و فناوری، فرهنگستان‌های علوم هر یک از کشورهای اسلامی و پارک‌های علمی و فناوری به دبیرخانه این جایزه معرفی خواهند شد.
منبع: ایسنا
دریافت کننده و انتشار دهنده: پارسا فرخوی
201
