به گزارش ایسکانیوز، دکتر محمود خدادوست، مشاور وزیر و مدیر کل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت، در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه روز گذشته (18 فروردین ماه و روز جهانی بهداشت ) ، با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم(ص) و تاکید بر غفلت انسان از دو نعمت تندرستی و امنیت تا زمان برخورداری از آن‌ها، از اهمیت دادن دولت یازدهم به امر سلامت و قرار دادن آن در ردیف سه اولویت اول کشور، به عنوان اتفاقی مبارک یاد کرد و گفت: طرح تحول در نظام سلامت، با سه هدف عمده کاهش پرداختی هزینه های درمان از جیب مردم، تسهیل دسترسی مردم به متخصصان و توسعه زیرساخت‌های حوزه بهداشت و درمان کار خود را آغاز کرد و ان‌شاءالله با قوت هم به راه خود ادامه می‌دهد.
وی چالش اصلی سلامت در جهان را از نگاه سازمان جهانی بهداشت، بیماری‌های غیر واگیر و در راس آن‌ها بیماری‌های قلبی و عروقی، فشار خون، دیابت، چاقی، سرطان‌ها، اعتیاد به مواد مخدر و مانند آن عنوان کرد و افزود: سازمان جهانی بهداشت، مهم‌ترین علت شیوع این بیماری‌ها را سبک زندگی غلط و بهترین و موثرترین راه مداخله ، درمان و پیشگیری از آن‌ها را اصلاح سبک زندگی می‌داند.
مدیر کل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت سپس با اشاره یکی از آیات قرآن کریم مبنی بر اینکه هر آنچه برای مردم سودمند باشد، روی زمین خواهد ماند، ماندگاری طب سنتی و استفاده از ظرفیت‌های آن در میان مردم را با وجود حذف آن از نظام آموزشی پزشکی رایج در 150 سال پیش، به سبب همین آیه تفسیر کرده و پزشکی را از نگاه حکمای طب سنتی، چنین تعریف کرد: پزشکی پیشه‌ای بُوَد که تندرستی آدمیان نگاه دارد و چون تندرستی برود، به علم و عمل آن را بازدارد.
وی افزود: حکمای طب سنتی به زیبایی بحث اصلاح سبک زندگی را هزاران سال پیش بیان کرده‌اند و از نگاه آنان، وظیفه پزشک، ارائه توصیه‌ها و تدابیری برای حفظ سلامتی و تندرستی مردم است.
اسباب تندرستی و بیماری، شش اصل است
دکتر خدادوست در ادامه، به اسباب تندرستی و بیماری از نگاه سید اسماعیل جرجانی در کتاب خوفی علایی اشاره کرد: سید اسماعیل جرجانی 6 اصل را که شامل آب و هوا، خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها، خواب و بیداری، حرکت و فعالیت‌های بدنی و ورزش، دفع مواد زاید از بدن و پاکسازی و حالات روحی روانی و اعراض نفسانی است، به عنوان سته ضروریه و اسباب تندرستی و بیماری مطرح کرده است.
وی همچنین با اشاره به بیانات حکیم گیلانی در کتاب حفظ‌الصحه ناصری، رعایت نکردن طریق خوردن و آشامیدن و ترتیب آن و سایر امور سته ضروریه را علت قرارگیری اغلب اشخاص در معرض امراض و ناخوشی‌های مهلک و یا اظهار دایم کسالت و ضعف بنیه و درد استخوانی و سوء هضم و اشتها دانست و گفت: اگر این شش اصل در حالت تعادل باشند، باعث حفظ تندرستی و سلامتی است و اگر از تعادل خارج شوند، باعث بیماری است.
بسیاری از آداب و عادات تغذیه‌ای موجود در باورهای ما، پشتوانه حکیمانه دارد
مشاور وزیر بهداشت با تاکید بر اصل اصلاح سبک زندگی به عنوان مهم‌ترین اصل برای حفظ تندرستی و اتکای طب سنتی بر دانش بومی و ظرفیت‌های داخلی، گفت: بپذیریم که استفاده از ظرفیت طب سنتی با این نگاه و این رویکرد، در راستای اقتصاد مقاومتی است و به راحتی می‌توانیم در نظام سلامت، از این ظرفیت به صورت ضابطه‌مند، قانون‌مند و حساب‌شده، استفاده کنیم.
وی فصل بهار را به علت رویارویی با گرمای ملایم بعد از اتمام سرمای زمستان و غلیان، جوشش و انبساط اخلاط در بدن و انبساط عروق در این فصل، عامل بروز بیماری‌های پوستی، جوش، دمل و آلرژی‌های فصلی دانست که با رعایت تدابیر این فصل، قابل کنترل خواهند بود.
دکتر خدادوست گفت: مهم‌ترین اصل در فصل بهار، پاکسازی بدن و یکی از مهم‌ترین اصول پاکسازی بدن، برخورداری از لینت مزاج مناسب و اجابت مزاج به ازای مصرف هر وعده غذای اصلی است، درحالی‌که یکی از معضلات امروز به علت کم‌تحرکی و تغذیه نادرست، یبوست است که در طب سنتی، ام‌الامراض(مادر تمام بیماری‌ها) نامیده می‌شود.
وی استفاده از تدابیر مرتبط با جلوگیری از یبوست و استفاده از خورش‌ها و آش‌های ملین و پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های گرمی‌بخش، خوراکی‌های تند و تیز و تلخ که حرارت بدن را بالا برده و غلیان اخلاط را بیشتر می‌کنند، برای کمک به پاکسازی بدن و حفظ وضعیت سلامتی مناسب دانسته و بر مصرف نوشیدنی‌های خنک مانند شریت ریواس، عناب، نارنج، لیمو، به و زرشک، تاکید کرد.
کم‌خوردن غذاهای خون‌ساز و غذاهای گوشتی، کیک، شیرینی‌جات و خامه، به علت مواجهه با انبساط اخلاط در فصل بهار و در مقابل، مصرف انواع آش‌ها شامل آش‌های ساده بدون گوشت یا کم‌گوشت با چاشنی‌های ترشی برای کاهش جوشش اخلاط، از دیگر توصیه‌هایی بود که مدیر کل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت، برای گذران بهتر فصل بهار، به آن‌ها اشاره کرد.
وی با تاکید بر اینکه بسیاری از آداب و عادات تغذیه‌ای که در باورهای ما هست، پشتوانه حکیمانه دارد، مصرف کاهو و سکنجبین، سمنو، خوردن سوپ، ماء‌الشعیر طبی، چلو گشنیز و کاسنی‌شاه‌تره و مانند آن‌ها را نیز در فصل بهار مناسب دانست.
مساوی دانستن طب سنتی با حجامت، ظلم در حق طب سنتی است
مشاور وزیر بهداشت با اشاره به باب شدن مصرف فست‌فود و انواع نوشابه‌های گازدار و مواد افزودنی و خوراک‌های خشک در دنیای امروز، گفت: در قدیم می‌گفتند آشپز، زیرا کسی آشپز خوبی بود که آش را خوب بپزد اما در حال حاضر آش از زندگی ما حذف شده، درحالی‌که در گذشته، انواع آش‌ها متناسب با فصول، بیماری‌ها و سنین مختلف، توسط حکمای ما توصیه شده بود و از این تدابیر به راحتی می‌توان برای کمک به پاکسازی بدن استفاده کرد.
وی سپس با اشاره به فرمایش امیرالمومنین(ع)، چند اصل مهم را که رعایت آن‌ها حلال بسیاری از مشکلات خواهد بود، بیان کرد: کسی که با معده پاکیزه و اشتهای صادق و واقعی غذا بخورد، غذای خود را خوب بجوَد و مانع دفع مواد زاید از روده خود نشود، تا زمان مرگ به هیچ بیماری‌ای مبتلا نمی‌شود.
دکترخدادوست با تاکید بر اینکه طب سنتی مساوی با حجامت نیست و اگر چنین تصور شود، در حق طب سنتی ظلم شده است، افزود: حجامت یکی از روش‌های پاکسازی در طب سنتی است و حتما باید تحت نظر پزشک و با تجویز پزشک متخصص طب سنتی باشد، چراکه در حال حاضر یکی از معضلات ما ضعف قوه و ضعف بنیه است.
وی با بیان اینکه سبک غلط خوابیدن امروز ما که معمولا تا پاسی از شب بیدار هستیم و تا نزدیک ظهر روز بعد می‌خوابیم، بدترین حالت ممکن برای سلامتی است، خوابیدن قبل از نیمه‌شب(حدود 10 و 11 شب) و سحرخیزی و بیدار شدن قبل از طلوع آفتاب را توصیه حکما در این خصوص دانست و افزود: حکما، خواب بین‌الطلوعین، خواب قبل از نماز مغرب و زمان طلوع آفتاب را بسیار بد عنوان کرده و تنها یک خواب روز را توصیه کرده‌اند و آن قیلوله(خواب قبل از ناهار) به مدت نیم ساعت تا 45 دقیقه است، آن هم در ایام تابستان که روزها طولانی و هضم معمولا ضعیف‌تر است.
کنترل حالات روحی و روانی، مهم‌ترین اصل از سته ضروریه است
مدیر کل دفتر طب سنتی وزارت بهداشت با اشاره به اینکه هزاران سال پیش که زندگی ماشینی نبود و همه مرکب نداشتند، ابوعلی‌سینا ورزش را مهم‌ترین اصل از شش اصل ضروری عنوان کرده است، افزود: اگر هر کس حداقل روزی 30 تا 40 دقیقه، پیاده‌روی تند (ساده‌ترین ورزش روزانه) داشته باشد، برای مشکل کبد چرب که بالغ بر 50درصد افراد به علت کم‌تحرکی و نوع تغذیه به آن مبتلا هستند و یکی از معضلات اصلی امروز ما است، بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
وی با تاکید بر اهمیت اصل اعراض نفسانی(حالات روحی و روانی شامل غم و غصه، شادی، ترس و...)، به عنوان آخرین اصل سته ضروریه، تاثیر آن را بر سلامتی، از بقیه اصول مهم‌تر دانست و گفت: اگر این‌ها و این استرس‌ها به انسان وارد شود، تمامی اصول دیگر را تحت تاثیر قرار می‌دهد که در این خصوص حکمای ما توصیه به کاهش استرس با توکل بر خدا کرده‌اند و اینکه همه آنچه وظیفه بندگی ماست، انجام دهیم و نتیجه را به خدا واگذار کنیم.
مشاور وزیر بهداشت در پایان به صورت خلاصه و در قالب چند توصیه بدون هزینه و بسیار کمک‌کننده به حفظ تندرستی، مردم را به خوردن غذا با اشتهای واقعی و نه فقط با توجه به فرارسیدن زمان مصرف آن وعده در روز، دست کشیدن از غذا قبل از سیر شدن کامل، خوب جویدن غذا، مصرف یک نوع غذا در هر وعده، پرهیز از روی هم‌خوری و در هم‌خوری، خوابیدن اول شب، سحرخیزی و ورزش مناسب، کاهش مصرف برنج سفید و مصرف نان سبوس‌دار تشویق کرد.
وی سلامت معنوی را که دنیای بی‌دین نیز امروزه به آن پرداخته است، یکی از اصول مهم در پیشگیری از بروز بیماری دانست و با بیان عبارت «گناه نکن، سالم باش»، افزود: کسی که حسود است و ناراحتی معده دارد، تا آخر عمر باید دارو بخورد، چراکه حسادت مانع از درمان مشکلش می‌شود.
دریافت کننده:نیوشا یعقوبی/انتشار دهنده: زهره حاجیان
700/701
