به گزارش ایسکانیوز به نقل از روزنامه قانون ،مردم اراک سالهاست که رنگ آبی آسمان را فراموش کردهاند؛ اینجا دیگر زمستان و بهار معنا ندارد در تمام فصلهای سال هوا آلوده است.
هوای شهر اراک در آخرین روز اردیبهشت ماه، بهعلت غلظت فراتر از حد مجاز ذرات معلق کمتر از 5/2میکرون، در وضعیت ناسالم قرار گرفت.
کلانشهر اراک ، یکی از بزرگترین قطبهای صنایع کشور شناخته میشود اما این قطب صنعتی بیشتر از آنکه برای اراکیها نعمت باشد به یک نقمت تبدیل شده است. بهگفته رییس دانشگاه علوم پزشکی اراک 6500 بیمار مبتلا به سرطان در این استان شناسایی شده که صنایع آلاینده از عوامل بروز این بیماری بوده است. بهنظر مدیر دفتر پایش سازمان محیط زیست، شیوع سرطان بهدلیل همجواری صنایع با مناطق مسکونی خارج از انتظار آنها نبوده است.
گازهای نامریی
بهگفته فعالان محیط زیست، مسالهای که درباره صنایع آلاینده و نحوه پایش آن وجود دارد، این است که برخی ذرات آلاینده پایش نمیشوند. بهعنوان مثال، شبکه پایش آلودگی هوای شهر اراک، تنها پنج ذره آلاینده را اندازهگیری میکند که شامل ذرات آلاینده نیتروژن، کربن، اوزن و ذرات ریزگردهای بهاندازه 5/2 میکرون و پنج میکرون میشود. ذرات فلوراید نیز اندازهگیری و پایش نمیشود. براساس شواهد کارخانه آلومینیوم اراک بهعنوان یکی از شاخصترین صنایع اراک ذرات آلایندهای مانند فلوراید تولید میکند. این آلودگی در شبکه پایش شهر اراک هیچگاه اندازهگیری نمیشود. گازهای فلوراید و HF سرطانزاست. براساس آمار درحدود 80 تن فلوراید روزانه وارد هوای شهر اراک میشود.
دستگاه پایش فلوراید در مرکزی
مدیر دفتر پایش سازمان محیط زیست درباره نحوه پایش صنایع آلاینده اراک به «قانون» گفت:« دو نوع پایش هوا وجود دارد. پایش محیطی که شامل ایستگاههایی است که وضعیت کیفی هوا را اعلام میکنند. در استان مرکزی چندین دستگاه وجود دارد که درحال حاضر سه دستگاه به سامانه آنلاین کشور متصل شده است. گازهای محیطی مانند دیاکسید گوگرد، دیاکسید نیتروژن، ازن، مونوکسید کربن و همچنین ذرات معلق کمتر از 10 میکرون و 5/2 میکرون را اندازهگیری میکنند. اما صنایع استان مرکزی بهعنوان منابع ثابت آلودگی جداگانه پایش میشوند. در پایش این صنایع، پارامترهای مختلفی را اندازهگیری میکنند.دستگاه اندازهگیری Hf در استان مرکزی خریداری شده و میتواند فلوراید را اندازهگیری و پایش کند».
کنترل آلایندگی مهمتر از پایش
شینا انصاری ادامه داد:«پایش آلایندگی یک بحث است و بحث دیگر این است که باید سیستمهای کنترلی، روی خروجی این آلایندهها نصب شوند. باید فیلتراسیون وجود داشته باشد و بتوانند آلایندگی را کنترل کنند. یکی از صنایع آلاینده، کارخانه آلومینیومسازی اراک است. واحدهای دیگر نیز در بحث صنایع شاخص آلاینده استان مرکزی وجود دارند. سال گذشته، لیستی از این صنایع آلاینده را به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام کردهایم تا مشمول عوارض آلایندگی شوند».
شیوع بیماریهادور از انتظار نبود
مدیر دفتر پایش سازمان محیط زیست افزود:« استان مرکزی یک استان صنعتی است. صنایعی که در چند دهه اخیر در آنجا مستقر شدهاند، کنار مناطق مسکونی قرار دارند. شیوع برخی از بیماریها بهدلیل همجواری صنایع با مناطق مسکونی دور از انتظار نیست. باید به سمتی حرکت کنیم تا این آلودگیها کنترل شوند. اقداماتی انجام شده است تا برخی از مناطق صنعتی که نمیتوانند آلودگیها را کنترل کنند، حذف یا با خطوط جدید که از تکنولوژی نوین بهرهمند هستند، جایگزین شوند».
6500 بیمار سرطانی؛ قربانی صنایع آلاینده
بهگفته رییس دانشگاه علوم پزشکی اراک، 6500 بیمار مبتلا به سرطان در این استان شناسایی شدهاند که صنایع آلاینده از عوامل بروز این بیماری بوده است.اراک یکی از آلودهترین کلانشهرهای کشور است که گویا سهم مردم آن از صنایع بزرگ و کوچک آلایندهاش، تنها بیماریهای لاعلاج است.
حسن طاهر احمدی، رییس دانشگاه علوم پزشکی گفته است:« در حال حاضر 6500 بیمار مبتلا به سرطان در این استان شناسایی شدهاند. مساله صنایع استان و ارتباط آلایندگی آنها با بروز این بیماری ها در دست بررسی است و قطعا آلودگی یکی از عوامل بروز این بیماری هاست. با وجود 6500بیمار مبتلا به سرطان در استان مرکزی ، تنها بیمارستان تخصصی سرطان در غرب کشور، بیمارستان آیت ا... خوانساری اراک است که ۶۴ تخت دارد و گاه روزانه در این بیمارستان بیش از ۶۰ بیمار مبتلا به سرطان در نوبت بستری میشوند».
بادهای سرطانزا
سیاوش آقاخانی، کارشناس محیط زیست درباره آلودگی هوا در اراک به «قانون» گفت:« آلودگی هوای شهر اراک در وضعیت حادی قرار دارد. این شهر از معدود شهرهای کشور است که علاوهبر آلودگی خودروها و ریزگردها ،آلایندگی صنایع را نیز دارد. در بسیاری از شهرهای کشور آلایندگی با وزش باد و بارندگی از بین میرود و وضعیت هوا در شرایط سالم قرار میگیرد اما در اراک اتفاق دیگری رخ میدهد. در اکثر مواقع، بادهای اراک از سمت جنوب غربی شهر میوزند که این بادها بهدلیل قرارگیری واحدهای صنعتی آلاینده در جنوب غربی شهر ؛ میزان آلودگی هوای اراک را افزایش میدهند. همچنین بادهای شمال غربی نیز ریزگردهای تالاب میقان را به شهر اراک میآورد».
وضعیت اراک از اهواز حادتر است
یکی از نگرانیهای فعالان محیطزیست کشور درخصوص نوع ذرات آلاینده شهر اراک است. براساس شواهد ریزگردهای پایه سولفات سدیم در ذرات آلاینده اراک وجود دارد که این ذرات موجب شیوع انواع بیماریهای مانند سرطان در اراک شده است. آقاخانی در اینباره گفت:
« ریزگردهای اهواز به بحث داغ محافل زیست محیطی کشور تبدیل شده است. مساله مهم درباره ریزگردهای اهواز این است که جنس آن از سیلیس است اما ریزگردهای اراک پایه سولفاته است. ریزگردهای اراک رُس نیست که تنها مشکلات تنفسی ایجاد کند، بلکه سولفات سدیم است که موجب مبتلا شدن به انواع سرطلان میشود. تالاب میقان بزرگترین معدن سولفات سدیم خاورمیانه است. ریزگردهای این تالاب که سولفات سدیم است، سلامت مردم اراک را تهدید میکند».
او ادامه داد:« تمامی این شرایط باعث شده است که اراک از لحاظ بروز بیماریهای مرتبط با آلودگی هوا در شرایط بحرانی قرار گیرد و متاسفانه بیمارهایی مانند سرطانهای دستگاه تنفسی و سرطانهای مرتبط با خون و موارد این چنینی شایع شود. براساس آمار دانشگاه علوم پزشکی اراک 6500 بیمار سرطانی در این شهر وجود دارد. اما بهنظر من تعداد بیماران سرطانی اراک بیش از این آمار است ، چراکه بسیاری از بیماران سرطانی اراک برای معالجه به تهران و دیگر شهرهای کشور مراجعه میکنند».
پرونده 30 ساله صنایع آلاینده
آقاخانی با اشاره به پرونده کارخانه ایرالکو گفت:« پرونده کارخانه ایرالکو بهعنوان صنایع آلاینده بعد از گذشت 30 سال همچنان باز است. متاسفانه در هر دوره به بهانههای اشتغالزایی و بیکاری کارگران؛ مدیران ارشد استان این کارخانه را تعطیل نکردهاند. موضوعی که مدیران ارشد استان به آن توجه نکردهاند این است که سلامت چهار هزار کارگر این کارخانه و مردم شهر اراک بهدلیل تولید گازهای سرطانزا این کارخانه در خطر است. شهر اراک در وضعیت حادی از لحاظ آلایندههای زیستمحیطی قرار دارد. اگر اقدام جامع مبنی بر مدیریت این آلودگیها صورت نگیرد و طرحی که بهعنوان طرح جامع کاهش آلودگی هوای شهر اراک تهیه و اجرایی نشود، شاهد سونامی سرطان در این کلانشهر خواهیم بود ». در چند دهه گذشته بسیاری از کارشناسان محیطزیست و بهداشت نسبت به بحران زیست محیطی در اراک هشدار دادهاند ولی گوش شنوایی برای آن نبوده است. اکنون کلانشهر اراک وارد بحران زیست محیطی شده است و مسئولان همچنان در خواب هستند.
دریافت کننده :سولماز ظریفی/ انتشار دهنده : زهره حاجیان
704/700