به گزارش ایسکانیوز، روزنامه الاهرام مصر در مقاله‌ای به قلم «محمد السعید ادریس» پژوهشگر مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی الاهرام با عنوان «شکاف قطر و امیدهای ائتلاف ریاض» می‌نویسد: یکی از دستاورهای اجلاس‌های سه‌گانه ریاض با حضور دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، صدور بیانیه پایانی «اجلاس سران آمریکایی – عربی – اسلامی» با حضور بیش از 55 کشور عربی و اسلامی تحت عنوان «اعلامیه ریاض» بود. این اعلامیه شامل بندی در مورد تاسیس «ائتلاف راهبردی خاورمیانه‌ای» در راستای «همکاری تنگاتنگ بین سران کشورهای عربی و اسلامی و آمریکا برای مقابله با افراط‌گرایی و تروریسم» است که بر اساس آن سران شرکت‌کننده بر تعهد قاطع خود برای مبارزه با همه اشکال تروریسم و مقابله با ریشه‌های فکری و خشکاندن منابع مالی آن و اتخاذ کلیه تدابیر لازم برای ممانعت و مبارزه با جنایات تروریسم با همکاری تنگاتنگ یکدیگر، تاکید کردند.
در شیوه تهیه بیانیه ریاض نوعی ابهام و کلی‌گویی به منظور در نظر گرفتن تضاد دیدگاه‌های هیئت‌های شرکت‌کننده در مورد جزئیات در نظر گرفته شده، اما سخنرانی سران شرکت‌کننده علیه طرف‌های مشخص و در رأس آن ایران، و توصیف حزب الله و حماس به‌عنوان تروریسم کاملا شفاف و واضح بود. اما بیانیه مشترک سعودی و آمریکایی از همه ابهامات موجود در اعلامیه ریاض پرده برداشت.
نویسنده این یادداشت در ادامه می‌نویسد که وجود پرسش‌ها متعدد درباره چالش‌های فراروی این ائتلاف و شوک‌های پی در پی وارد آمده پس از این اجلاس نشانگر آن است که امکان موفقیت این ائتلاف بسیار اندک و ضعیف است.
نخستین و مهمترین شوک از سوی شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر وارد شد، آن هم در سخنانی که از خبرگزاری رسمی این کشور منتشر گردید. وی در این سخنان اینکه کشورش همزمان با سفر ترامپ به عربستان هدف هجمه قرار گرفته و نام قطر ب تروریسم پیوند زده شده است، همچنین همچنین توصیف گروه اخوان‌المسلمین و و جنبش حماس و حزب‌الله به‌عنوان گروه‌هایی تروریستی تروریسم انتقاد کرد و حماس را نماینده قانونی مردم فلسطین توصیف نمود. امیر قطر همچنین به شدت از دولت عربستان، امارات، مصر، شخص ترامپ و دولت آمریکا انتقاد کرد. این در حالی است که امیر قطر در مقابل از ایران تمجید کرده و این کشور را «نقطه ثقل منطقه‌ای و اسلامی دانست که نمی‌توان آن را نادیده گرفت و تشدید تنش با آن از روی حکمت نیست، به خصوص که ایران قدرت بزرگی و تضمین کننده ثبات منطقه است».
این تحلیلگر مصری با اشاره به انگیزه‌های سه گانه قطر در انتشار سخنان امیر این کشور می‌نویسد: از جمله نگرانی‌های قطر، مواجه شدن با اتهام حمایت از تروریسم و وادار شدن دوحه به پرداخت خسارت در برابر جرائم مرتکب شده از سوی این کشور است، امری که موجب شد امیر قطر با بدست گرفتن ابتکار عمل این اتهامات را تکذیب نماید. انگیزه دوم احساس خیانت قطر از سوی عربستان، امارات و ترکیه در قبال جنبش حماس بود که در بیانیه ریاض به‌عنوان گروهی تروریستی توصیف گردید، آن هم علیرغم اینکه قطر و ترکیه برای ارائه «سند حسن نیت» که متضمن به رسمیت شناختن حماس بود به سران حماس فشار آوردند. اما انگیزه سوم منازعه و رقابت قطر با عربستان بر سر جایگاه دو کشور در روابط با آمریکا است. امیر قطر از تغییر راهبرد آمریکا در تمرکز بر عربستان به جای قطر - آن‌هم با توجه به سوابق نقش‌آفرینی قطر در جنگ کویت و اشغال عراق و تبدیل شدن پایگاه‌های نظامی العدید و السیلیه به عنوان مناطق نفوذ و حضور نظامی آمریکا در سایه تردید و مخالفت عربستان - شوکه شد. امیر قطر مایل بود تا سوابق نقش کشورش به ترامپ را یادآوری نماید.
شوک دوم از سوی وزیر خارجه لبنان در قبال اعلامیه ریاض صادر شد که تاکید کرد که این بیانیه بعد از خروج هیئت‌های شرکت کننده صادر شده است، بیانیه‌ای که موجب بروز بحران در داخل دولت لبنان گردید، اما سعد حریری نخست وزیر لبنان با تاکید بر تعهد این کشور به بیانیه وزارتی و میثاق اتحادیه عرب و الزامی نبودن اعلامیه ریاض، توانتس این بحران را کند.
با وجود بحران کنونی داخلی پیش‌روی ترامپ که پس بعد از برکناری ناگهانی رئیس اف‌بی‌آی ایجاد شد، همچنین با توجه به احتمال صدور بیانیه کنگره در مورد دلایل این برکناری و احتمال تاثیر این بحران بر آینده ترامپ به‌عنوان رئیس جمهور آمریکا - علیرغم آوردن صدها میلیارد دلار از عربستان به آمریکا - همه قرائن نشان می‌دهند که امیدها و آرزوها نسبت به ائتلاف ریاض سست و لرزان است و ائتلاف ریاض در معرض تهدیدات زیادی قرار دارد.
منبع: تسنیم
305/300
