مهندس محسن عصار مشاور حوزه سلامت محصولات کشاورزی درسازمان حفظ نباتات و سازمان غذا و دارو در رابطه با میزان سلامت محصولات کشاورزی به خبرنگار ایسکانیوز گفت:در واقع باید در بازار فرقی میان محصول سالم و محصولی که میزان آلاینده ها در آن بیشتر است لحاظ شود تا انگیزه ای برای کشاورزان برای تولید محصولات سالم وبی ضرر ایجاد شود و محصولی که آلاینده‌اش از حد مجاز بالاتر باشد را نمی توانیم صادر کنیم.گفتگوی ما را در مورد میزان آلودگی میوه ها از سموم کشاورزی را با مهندس عصار را بخوانید.

آیا سموم کشاورزی در پوست میوه ها نفوذ پیدا می کند؟
میزان وجود آلاینده های شیمیایی در میوه بستگی دارد به نوع سمی که کشاورز در هنگام تولید مصرف می‌کنند. بعضی سموم سیستمیک است که در بافت میوه نفوذ می‌کند که قاعدتا این سموم را نمی‌شود با شستن از بین برد، ولی مقدار سمومی که در کشاورزی برای میوه‌ها و محصولات مورد استفاده قرار می گیردخیلی کم است و بیشتر کشاورزان از سموم تماسی استفاده میکنند که عوارض کمتری دارند.
چندی پیش در رسانه ها مطرح شدکه پوست برخی از میوه‌ها بسیار خطرناک است و باید گرفته شود؟نظر شما چیست؟
یکی از مواردی که مد نظر جهاد کشاورزی است، کاهش محصولات کشاورزی با وجود آلاینده های بالا یا فلزات سنگین است، ولی در اکثر موارد میزان سموم کشاورزی این عناصر خیلی کم است که اینها بیشتر در سموم سیستماتیک وجود دارند اما به هرحال پوست میوه گرفته شود بهتر است.

صحت دارد این سموم باعث رشد سریع میوه می‌شود؟
استفاده از سموم فقط و فقط برای کنترل عوامل آسیب های ناشی از آفات کشاورزی است ولی در مورد کودهای شیمیایی بله می تواند باعث افزایش رشد محصول شود .
استفاده غیر مجاز و خطر مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی چه عوارضی به دنبال دارد؟
طبیعتا هرچیزی بالاتر از حد مجاز، مصرف بشود ضرر دارد حتی شما اگر آب آشامیدنی را در نظر بگیرید بالاتر از مقدار مجازش مصرف شود قطعا برای سلامتی ضرر دارد.
مسئولیت نظارت بر کشاورزان بر عهده کدام ارگان است؟
ما به عنوان سازمان وزارت جهاد کشاورزی، استفاده از سموم، مبارزه غیر شیمیایی و مبارزه بیولوژیکی را انجام می دهیم و استفاده از این محصولات را در اختیار کشاورزها و کلینیک‌های دامپزشکی قرار می‌دهیم و بر عملکرد آن ها نظارت می‌شود. در خیلی از موارد کشاورزی در ایران، مصرف سم به میزان بالا نداریم. اما آن چیزی که داریم بدمصرفی است ،یعنی کشاورز به روش صحیح وبه موقع مصرف نمی کند. یکی از دلایلش این است که در کشور ما متاسفانه با کسی که محصول تولید می‌کند و آلاینده‌اش بالاتر از حد مجاز است هیچ برخوردی نمی‌شود تا به حال سابقه حتی یک برخورد هم نداشتیم . وزارت بهداشت موظف است این کنترل را بر تولید کشاورزان داشته باشد. البته کارهایی در این زمینه صورت گرفته است.

در واقع باید در بازار فرقی میان محصول سالم و محصولی که میزان آلاینده ها در آن بیشتر است دیده شود تا انگیزه ای برای کشاورزان برای تولید محصولات سالم وبی ضرر ایجاد شود . محصولی که آلاینده‌اش از حد مجاز بالاتر باشد را نمی توانیم صادر کنیم. در حال حاضر هیچ تفاوت قیمتی در بازار بین این محصولات دیده نمی شود. با توجه به این موضوع کشاورز چه انگیزه‌ای دارد که محصولش را صادر کند؟درست است که تولید محصول سالم وظیفه است. ولی در مملکت وظیفه خیلی‌ افراد انجام خیلی کارهای مختلف است که به درستی صورت نمی گیرد. کشاورزان می‌گوید اگر من محصولی را بیشتر تولید کنم بهتر از این است که محصول کمتر ولی با کیفیت بالا تولید کنم. اگر این محصولات آلاینده داشته باشد کسی با من برخورد نمی‌کند. در صورتی که ما طبق قانون روابط مربوط به این مشکلات درسال 1347 یعنی نزدیک به 49 سال قبل درقانون آمده است که وظیفه هر بهداری است که نمونه برداری از محصولات تولیدی را انجام دهد، اگر آلاینده‌هایش از حد مجاز بیشتر باشد با آن کشاورز برخورد شود . برنامه 5 و6توسعه به دلیل اهمیت این مسائل به وجود آمده است ولی تا کنون برخوردی اعمال نشده است.
شما چه راهکاری برای حل این مسئله مهم پیشنهاد می کنید؟
باید زیرساخت صحیح برای کاهش عوامل آلاینده و تلاش برای حفظ سلامت محصول ایجاد شود. وزارت کشاورزی در این چند سال اخیر خیلی به این مسائل توجه کرده است.یعنی هم کنترل کیفیت محصول هم سلامت محصول را مدنظر قرار داده است و طرحی نوشته شده است به نام ارتقای محصول کشاورزی. در واقع 15 محصول که وزارت بهداشت براساس نمونه بردارهایی که انجام داده بود آلاینده‌ها یی بالاتر از حد مجاز داشتند. کارشناسی فنی برای این محصولات انتخاب کردیم و تعهد کردیم مدت 3 سال میزان آلاینده‌ این محصولات را از حد مجاز پایین بیاوریم. باید چیزی تولید شود که محصولش هم کیفیت داشته باشد هم سالم باشد و هم برای مصرف کننده گواهی سلامت و شناسه‌ داشته باشد ، در این صورت مردم مطمئن می‌شوند که محصولی که تولید شده از کجاست؟ تولیدکننده چه کسی است؟ چه کسی ناظر بوده و در واقع این محصول کیفیت‌های لازم را دارد یا نه ؟ اگر این طرح حمایت بشود 23 میلیون تن محصول تولید می‌کنیم که این محصولات سالم هستند و بیشتر می‌توانند مصرف کننده داشته باشد ومی توان گفت مصرف صادرات هم بالا می رود.در حال حاضر که در بازارهای خارجی مثل قطر بر روی ما باز شده باید به فکر تولید محصول با کیفیت وسالم بود که حتی بتوانیم شناسه وگواهی سلامت محصول را با اطمینان روی محصول داشته باشیم. اگر در این یکی دو سال گذشته از این طرح حمایت می‌شد در واقع یکسال جلوتر بودیم. همین الان نزدیک به 8 میلیون تن محصول تولید کرده بودیم که آلاینده‌اش خیلی پایین تر و کیفیتش بالاتر بود.

برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس محصولات کشاورزی ایران را قبول نکردند در این رابطه چه نظری دارید؟

بحث قبول کردن نیست، تا به حال کشورهای خارجی مثل عمان و بقیه از ایران گواهی دال بر سلامت و میزان آلاینده نخواستند و خودشان آزمایش می‌کردند. یعنی نخواستن گواهی دال بر آلوده بودن محصول نیست. ولی برخی از این کشور ها مثل کشورعمان نمونه برداری از محصول را خودشان انجام می دهند. باید وزارت بهداشت از لحاظ سلامت آلاینده‌ها را تایید کند در واقع سازمان غذا و دارو در مصاحبه‌ای که دیروز داشتند این را تقبل کرده که در آینده همه محصولات صادراتی کشوراز این سازمان گواهی بهداشت ومیزان آلاینده می گیرند.

خبرنگار : سولماز ظریفی

704