کودتای 28 مرداد تجربه دیروز اندوخته امروز

کودتای ۲۸ مرداد کودتایی است که با طرح و حمایت مالی و اجرائی سازمان مخفی اطلاعات بریتانیا و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) علیه دولت محمد مصدق در مرداد ۱۳۳۲ به انجام رسید.

به گزارش سرویس سیاسی ایسکانیوز ؛ تاریخ ایران همیشه پر از اتفاقات تلخ و شیرینی بوده است که در همه آنها عاملی مشترک وجود دارد وآن هم مردم هستند. تجربه های تاریخی که در پس هر کدام برگی از سرنوشت این مملکت رقم خورده است و باعث شده که ایران قدم در راه هایی بگذارد که گاه به نتایج شیرین و گاه به تلخی ها بیانجامد. در این بزنگا های تاریخی یکی از مواقعی که بسیار برای تاریخ معاصر ایران پر اهمیت است واقعه 28 مرداد است.
در 28 مرداد ماه 1328 قیامی بر ضد دولت حاکم که رییس آن دکتر مصدق بود شکل گرفت. در این حرکت که در آن زمان طرفداران محمدرضا پهلوی از آن به رستاخیر ملی یاد می کنند دولت دکتر مصدق سقوط کرد. اما جریان از چه قرار بود؟
در سال ۱۳۲۷، جبهه ملی ایران با ائتلاف طیف گسترده‌ای از نیروهای سیاسی که شاید تنها در نگاه ملی گرایانه خویش مشترک بودند، تأسیس شد، یکی از پایه‌های اصلی این جبهه دکتر محمد مصدق بود.
رویارویی دکتر مصدق با بریتانیا در آغاز دهه ۳۰ خورشیدی موضوع تازه‌ای نبود. سال ۱۳۰۲، در دوره تصدی وزارت امورخارجه در کابینه مشیرالدوله نیز، مصدق با آنچه بریتانیا "منافع" خود در ایران می‌‌دانست، به مخالفت پرداخته بود. بلافاصله پس از مشیرالدوله، رضاخان سردار سپه (رضاشاه) به نخست وزیری رسید و مصدق از قدرت فاصله گرفت.

ملی شدن صنعت نفت

ظهور مجدد و مؤثر مصدق در عرصه سیاست ایران تنها پس از اشغال کشور و برکناری رضا شاه از سلطنت ممکن شد. در اولین انتخابات پس از رضا شاه (دوره چهاردهم مجلس شورای ملی)، مصدق بیشترین رأی را در تهران کسب کرد و با تلاش او طرحی در مجلس تصویب شد که به دولت اجازه نمی‌داد در حین اشغال در مورد نفت با خارجی ها مذاکره کند. یکی از نقاط مهم حیات سیاسی مصدق انتخابات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی بود که تقلب های گسترده در آن، برخی ملی گرایان و مخالفان دربار را بیش از پیش به هم نزدیک کرد. جبهه ملی نیز به کمک معترضانی چون محمد مصدق، حسین مکی و مظفر بقایی تأسیس شد که ورودشان به مجلس شانزدهم (در دور دوم انتخابات) راه را برای تصویب طرح ملی شدن صنعت نفت هموار کرد و سرانجام به رهبری مصدق، ملی سازی نفت ایران از طرح به قانون بدل شد. جوّ میهن پرستی و بیگانه ستیزی در ایران بالا گرفته بود و ترور نخست وزیر وقت، سپهبد حاجعلی رزم آرا به دست "فدائیان اسلام" زنگ خطر دیگری بود هم برای شاه، هم برای کسانی که "خائن" و "مزدور بیگانه" نامیده می‌‌شدند. حسین علاء هم که به جای نخست وزیر مقتول، رزم آرا نشست، چاره‌ای جز برخاستن زود هنگام و سپردن کرسی وزارت به مصدق نیافت.
عملیات آژاکس در تهران
دولت مصدق که با پافشاری برای در دست گرفتن کنترل کامل منابع نفتی کشور دشمنی دولت های غربی را به جان خریده بود، سرانجام در 19 ماه اوت سال 1953 برابر با 28 مرداد 1332 خورشیدی توسط سرلشکر فضل الله زاهدی که از حمایت ایالات متحده برخوردار بود، سرنگون شد. کودتا علیه دولت مصدق پس از آن امکان‌پذیر شد که ابتدا دولت امریکا طی عملیاتی موسوم به "عملیات آژاکس" ایران را در آشوب و هرج و مرجی فروبرد که راه را برای سقوط مصدق هموار کرد.
در کودتای ۲۸ مرداد 1332 و حوادث بعدی آن سازمان مخفی اطلاعات بریتانیا در ایران، به ریاست شاپور ریپورتر)فرزند اردشیر ریپورتر - اردشیر جی( که به عنوان رئیس شبکه اطلاعاتی بریتانیا در ا یران اقامت داشت بر حوادث مهمی تأثیر نهاده و نقش اصلی و تعیین کننده داشت.
مصدق به صورت یک شخصیت محبوب و بین المللی درآمده بود و شاه نیز از همین مسئله هراس داشت. هراس از تشکیل یک حکومت جمهوری، همان چیزی که در پشت جلد قرآن از مصدق بر عدم آن سوگند گرفته بود که در هر شرایطی به این کار دست نزند.

نجات ایران از دامن کمونیسم

این هراس بعد از چند اتفاق و رویداد مهم از جمله درگیری احزاب در ۲۳ تیر و رویداد ۳۰ تیر ۱۳۳۱ به او هشدار داد تا کار را تمام کند. کاری به نام «برکناری محمد مصدق» که برادران دالس(جان فاستر- آلن (که در دولت آیزنهاور به عنوان وزیر خارجه و رئیس سیا حاضر شدند به عنوان مهره‌های طرف مشورت انگلیس به آیزنهاور یادآوری کنند که آماده نجات ایران از دامن کمونیسم باشد.
آنها همچنین به چرچیل نیز خبر دادند که آماده کودتا باشد. رهبری عملیات به عهده افسری با تجربه به نام کرمیت روزولت گذاشته شد. روزولت در آن زمان ۳۷ ساله و رئیس بخش آسیا- خاور نزدیک سازمان سیا بود.
آنچه در این اتفاق مهم به نظر می رسد دست داشتن دو کشور انگلیس و آمریکا در این کودتا است. دو کشوری که امروزه هم خصومت های فراوانی با جمهوری اسلامی ایران دارند.
آمریکایی که دیروز در کودتای 28 مرداد دست داشته است و در 8 سال دفاع مقدس از حامیان اصلی صدام حسین بودندامروز هم در قالب برجام چهره خود را به خوبی نشان داده است. برجام یک طرفه از سوی آمریکا با تحریم های یک جانبه و چند جانبه با نقض فاحش مواجه شده است و همچنان هم این کشور به بدعهدی های خود ادامه می دهد. دشمن دیروز ملت ایران هیچ تفاوتی نکرده حتی به مراتب بدتر و گستاخ تر از دیروز شده است و امروزه به صراحت مقامات آمریکا صحبت از براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران می کنند.
برجام از جنس کودتای 28 مرداد
این مجموعه رفتار ها که ریشه در تاریخ این کشور دارد اندوخته خوبی برای سیاستمداران کشور است تا بدانند که آمریکا در پس لبخندهای خود خنجری از کینه هاو دشمنی ها دارد و منتظر است در فرصتی مناسب در قلب مردم ایران فرو کند. نمونه این اعمال را در فشارهای اقتصادی، حقوق بشری، و موشکی می توان دید که هر روز بر آن ها افزوده می شود.
امروزه هم با تجربه ای که ایران در برجام و از رفتارهای آمریکا در این معاهده بین المللی به دست آمده است آنچه بیش از پیش مهم تر به نظر می رسد با اقتدار ظاهر شدن در برابر این دشمن دیرینه است زیرا تاریخ ثابت کرده است هر کجا ما قدمی پس گذاشته ایم این دشمن ما بوده که گستاخ تر شده و به ما هجوم آورده است.

خبرنگار: مجید فاضلی

کد خبر: 827914

وب گردی

وب گردی