به گزارش گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی عملکرد وزارت نفت در دولت یازدهم پرداخت.
در این گزارش آمده است: تحلیل اسناد بالادستی کشور در بخش های نفت، گاز و پتروشیمی گویای آن است که افزایش ظرفیت تولید صیانتی نفت و گاز متناسب با حجم ذخایر کشور با تأکید بر میادین مشترک، بهره برداری از موقعیت جغرافیایی کشور در این حوزه، جلوگیری از خام فروشی و تولید محصولات با ارزش افزوده بالا از اهداف مشترک این صنعت بوده است.
در ادامه این گزارش با اشاره به برنامه ارایه شده توسط وزیر نفت دولت یازدهم در روز رأی اعتماد در مجلس شورای اسلامی با عنوان برنامه کوتاه مدت، تصریح شده است: در راستای تحقق اهداف اسناد بالادستی کشور در بخش های نفت، گاز و پتروشیمی، احیای ظرفیت تولید نفت خام کشور به میزان تولید سال 1384 (4.02 میلیون بشکه در روز) گام نخست، برنامه های تولید نفت بوده است.
نهاد مشورتی نمایندگان مجلس در این گزارش یادآور شده است: میزان تولید نفت در پایان دوره عملکرد دولت دهم (پایان سال 1391) معادل 2.84 میلیون بشکه در روز بود و همین میزان کاهش حدود 0.8 درصدی در سال 1392 (ابتدای کار دولت یازدهم) برابر 2.82 میلیون بشکه در روز شد و در سال 1393 همچنان روند تولید نفت کشور با کاهش روبرو بوده و به 2.8 میلیون بشکه در روز رسید که از علل اصلی این کاهش، محدودیت های بین المللی بوده است.در سال های 1394 و 1395 (دوره پسابرجام) تولید نفت خام کشور روند افزایشی به خود گرفت و متوسط آن در اردیبهشت ماه سال 96، به حدود 3.86 میلیون بشکه در روز رسیده است.
در ادامه این گزارش تصریح شده است: از دیگر برنامه های وزیر نفت در دولت یازدهم در راستای اهداف اسناد بالادستی، تلاش برای بازاریابی و بالا بردن میزان صادرات نفت خام بوده که میزان صادرات نفت خام کشور در 6 ماه اول سال 1395 (2035 هزار بشکه در روز) نسبت به کل سال 1392 (1021 هزار بشکه در روز) نزدیک به دو برابر شده است که این رشد یکی از دستاوردهای مهم برجام بشمار می رود و سبب شد تا ایران مجددا در بازارهای جهانی نفت خام حضور پررنگی پیدا کند و سهم خود را که در اختیار رقبا قرار گرفته بود، بازپس گیرد.
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: قائل شدن اولویت برای افزایش برداشت گاز از میدان پارس جنوبی از دیگر برنامه های دولت یازدهم در راستای اهداف اسناد بالادستی بوده است که در چند سال اخیر به دلیل مشکلات ناشی از تحریم و کُند شدن روند اجرایی پروژه های فازهای پارس جنوبی، تولید گاز رشد مورد انتظار را نداشت، اما در سال های 1393 و 1394 با به ثمر رسیدن پروژه های مربوط به این میدان و توسعه برداشت از سکوی فاز 12 و با آغاز بهره برداری از سکوی فازهای 15 و 16 مخزن پارس جنوبی (در سال 1393) و
فازهای 17 و 18 (در سال 1394)، تولید از 517 میلیون مترمکعب در روز در سال 1392 به 627 میلیون مترمکعب در روز در سال 1395 افزایش یافت.
در ادامه این گزارش همچنین آمده است: البته تا پایان سال 1395 فازهای 19، 20 و 21 نیز به بهره برداری رسید که میزان تولید آنها از برنامه عقب تر است. اما به طور کلی بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی و تصویب چارچوب قراردادهای جدید نفتی (IPC)، جذب سرمایه گذاری در قالب قراردادها و امضای قرارداد با شرکت توتال در فاز 11 پارس جنوبی ازجمله اقدامات مثبت بخش نفت و گاز در دولت یازدهم بوده است.
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرده است: همچنین تلاش برای فعال کردن پالایشگاه ستاره خلیج فارس از دیگر برنامه های دولت یازدهم در راستای اهداف اسناد بالادستی بوده که با تولید نخستین محموله بنزین به میزان 21 میلیون لیتر، در خردادماه سال 1396، این امر نیز میسر شده است.
براساس این گزارش رفع فوری موانع عملیاتی تولید و صادرات محصولات پتروشیمی نیز از جمله برنامه های کوتاه مدت دولت یازدهم، در راستای تحقق اهداف اسناد بالادستی کشور در این بخش بوده است. با اقدامات انجام شده در رفع مشکلات مذکور فرصت بهره برداری بیشتر از سرمایه گذاری های انجام شده در صنعت پتروشیمی کشور فراهم شده است بطوری که نسبت تولید به ظرفیت اسمی از 71.6 درصد در سال 1392 به 81.7 درصد در سال 1395 افزایش یافته است. از سویی با بهبود شرایط در فضای پسابرجام و بهره برداری از طرح های جدید پتروشیمی در سال های اخیر وضعیت تولید و صادرات پتروشیمی کشور بهبود یافته است.
مرکز پژوهش های مجلس در ادامه گزارش تصریح کرده است: تحقق کامل اهداف اسناد بالادستی این صنعت در این سال ها با چالش ها و مشکلاتی از قبیل محدودیت های بین المللی، نبود شرکت های با توان تخصصی بالا، کمبود منابع مالی و عدم دسترسی به تکنولوژی مناسب مواجه بوده است. لذا برای برطرف کردن مشکلات مربوط به برقراری تعاملات و جذب سرمایه گذاری خارجی باید راهکارهای لازم با مشارکت ارکان مختلف در کشور مدنظر قرار گیرد.
در این گزارش خاطرنشان شده است: ایجاد نهاد تنظیم گر در بخش های نفت و پتروشیمی، توجه بیشتر به مقوله تزریق گاز به میادین نفتی، بهبود الگوی پالایشی کشور، تکمیل سریع تر پالایشگاه ستاره خلیج فارس، تکمیل زنجیره ارزش پایین دست صنعت نفت و گاز و تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر در صنعت پتروشیمی از جمله اقداماتی است که باید در برنامه های آتی وزارت نفت مدنظر قرار گیرد.
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در ادامه این گزارش به بررسی عملکرد بخش های نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی پرداخت و در نهایت تنتیجه گیری کرد که افزایش ظرفیت تولید و صادرات نفت و دستیابی به جایگاه مؤثر در بازارهای جهانی نفت، بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی و افزایش تولید گاز کشور از میادین مشترک نسبت به کل گاز تولیدی کشور، بهره برداری از فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس، افزایش تولید محصولات پتروشیمی و راه اندازی طرح های جدید در این صنعت، از جمله اقدامات موثر در صنعت نفت در دوره دولت یازدهم است.
در ادامه این گزارش مرکز پژوهش های مجلس یادآورشده است: مهم ترین اهداف اسناد بالادستی کشور در حوزه انرژی، افزایش تولید صیانتی نفت و گاز و جذب سرمایه گذاری در این حوزه، بهره برداری از موقعیت جغرافیایی کشور و جلوگیری از خام فروشی و تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر است.
نهاد مشورتی مجلس شورای اسلامی در ادامه این گزارش پیشنهاد کرده است: به منظور تحقق بیشتر این اهداف، اقداماتی برای بهره گیری صحیح از ظرفیت ایجاد شده از طریق قراردادهای جدید نفتی ایران ( IPC)، ایجاد نهاد تنظیم گر در بخش های نفت، گاز و پتروشیمی، توجه بیشتر به موضوع تزریق گاز به میادین نفتی، بهبود الگوی پالایشی کشور، سرعت بخشیدن به بهرهبرداری و اتمام پروژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس، تکمیل زنجیره ارزش پایین دست صنعت نفت و گاز و تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر در صنعت پتروشیمی با جدیت بیشتری توسط دولت و وزارتخانه های ذیربط در حوزه انرژی دنبال شود.
402
