زهره حاجیان- ایسکانیوز: "دکترتقی رستم وندی " با حضور در ایسکانیوز به سوالات خبرنگاران در حوزه های اجتماعی و فرهنگی پاسخ داد.

رستم وندی با بیان اینکه از آبان 94 تا امروز حرکت های گسترده مدیریتی برای کاهش آسیب ها آغاز شده و نکته مهم این است که به هیچ وجه تحت شعاع مسائل سیاسی قرار نگرفته است، گفت:من از نزدیک شاهد تلاش مسئولان، اساتید دانشگاه و حوزه، کارشناسان اجتماعی و همه افرادی که دغدغه حل معضلات اجتماعی دارند بوده ام و به جرات می توانم بگویم همه پای کار هستند تا مسائل و مشکلات اجتماعی را کاهش دهند.

هر سال 800 هزار پرونده نزاع فردی و جمعی ثبت می شود

وی با اشاره به اینکه نزاع و درگیری یکی از معضلات اجتماعی است گفت: هر سال 800 هزار پرونده نزاع فردی و جمعی ثبت می شود که در یک سال اخیر با فرهنگسازی توانسته ایم 30 تا 50 درصد آن را کاهش دهیم .

رستم وندی به همین میزان آمار در حوزه سرقت اشاره کرد و گفت : 800 هزار پرونده سرقت به قوه قضاییه ارجاع می شود که سرقت با آسیب های دیگری مانند اعتیاد ، بیکاری و رکود و اقتصاد ناکارآمد در ارتباط است و زمانی که نتوانیم اقتصاد را پویا کرده و ایجاد اشتغال کنیم بدیهی است که سرقت افزایش می یابد.

قائم مقام وزیر کشور در امور اجتماعی بیان کرد : بر اساس آمار قوه قضاییه دعاوی مرتبط با خانواده شامل طلاق ،همسر آزاری ،ندادن نفقه و مهریه و عدم تمکین و اعسار در سال 95 ، 10 درصد کاهش پیدا کرد و این از توفیقاتی بود که سال گذشته با هم افزایی و همکاری دستگاه ها به دست آمد و بسیارامید بخش است همچنین با تلاش هایی که بین قوه قضاییه ،سازمان بهزیستی ،مشاوران و روانشناسان وجود داشت مدل هایی به زوجین متقاضی طلاق ارائه شد و نتیجه پرونده نشان داد که پرونده مطالبه نفقه زنان 50 درصد کاهش داشته است.

به گفته رستم وندی از سال 94 تاکنون قوه قضاییه با تفاهم نامه ای که با بهزیستی منعقد کرده همه درخواست های طلاق به مراکز مشاوره ارجاع داده می شود که نتیجه آن آمار طلاق در خراسان رضوی در سال 95 ،8 درصد و در استان البرز 17 درصد کاهش داشته است.

وی گفت: سالیانه 400 هزار پرونده درمورد مسایل خانوادگی ثبت می شود و مشخص شده که 165 هزار؛ یعنی یک چهارم آن درمورد طلاق است و امیدوارم در 2-3 سال آینده شاهد کمتر شدن آسیب اجتماعی طلاق باشیم .

اعتیاد؛ بزرگ‌ترین آسیب اجتماعی

به اعتقاد قائم مقام وزیر کشور در امور اجتماعی مقوله اعتیاد و درمان آن مهم‌ترین آسیب اجتماعی همه کشورهاست و در ظرف یکی دو سال حل نمی شود و نیاز به سالها کار و مطالعه دارد .

وی به مقاله ای درمورد مصرف الکل در کشور ایسلند اشاره کرد و گفت: 25 سال پیش ایسلند بیشترین مصرف الکل و مواد را داشت و امسال پس از 25 سال کار یک تیم مطالعاتی نشان می دهد پایین ترین آمار مصرف الکل و مواد را ایسلند دارد و 17 شهرداری در دنیا این الگو را درکشورهای خود پیاده می کنند؛ بنابراین ما نباید انتظار داشته باشیم که سریع به اهداف و آرمان های خود خواهیم رسید.

رستم وندی در پاسخ به این سوال که میانگین سنی درآسیب های اجتماعی چقدر است، گفت: در آسیب های اجتماعی نمی توان میانگینی را اعلام کرد چرا که در حوزه اعتیاد، طلاق، خودکشی، فرار از خانه، مفاسد اخلاقی و ....میانگین سنی فرق می کند و نمی توان یک عدد کلی را بیان کرد .

وی تاکید کرد: آسیب های اجتماعی در هر کشور و جامعه ای متفاوت است به عنوان مثال رابطه نامشروع ممکن است در کشوری ممنوع و جرم باشد اما در کشوری دیگر قبح اخلاقی برای آن قائل نباشند و حتی قانونی باشد به همین نسبت موارد فرهنگی و اجتماعی در حوزه جرائم در کشورها، دیدگاه ها و قوانین متفاوت است به عنوان مثال در ایران مصرف الکل جرم است اما در دیگر کشورها جرم نیست.

رستم بندی با بیان این مطلب که اگر به آسیب های اجتماعی با نگاه آماری و جامعه شناختی نگاه کنیم می بینیم اعتیاد ام المصائب و مشکل اصلی کشور است گفت: در سال 95 ستاد مبارزه با مواد مخدر تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر را 2 میلیون و 808 هزار نفر اعلام کرد و پرواضح است که همین معضل اعتیاد منشاء 50 درصد طلاق ها، 35 درصد همسر آزاری و قتل ها و سرقت هاست و اگر بتوانیم حوزه اعتیاد را مدیریت کنیم 4 آسیب مهم را کنترل کرده ایم .

فعالیت های پژوهشی

یکی از مهمترین اصول در پیشگیری از آسیب های اجتماعی انجام کارهای پژوهشی است.

معاون وزیر کشور با بیان این مطلب گفت: از3 سال پیش این نیاز در وزارت کشور در مرکز رصد اجتماعی انجام و خدمت مقام معظم رهبری ارائه شد و ایشان تاکید کردند هیات اندیشه ورزی متشکل از صاحبنظران ، اساتید دانشگاهی و حوزوی و کارشناسان علمی نظریه پردازی کنند و در وزارت کشور یک سال است که 4 کارگروه با حضور 50 نفر از اساتید تشکیل و نشست های تخصصی برگزار کرده اند و هر 30 استان مهمترین مشکل و آسیب اجتماعی را رصد و در کتابی نوشته اند و تا آخر هفته 30 جلد کتاب در 30 استان منتشر می شود.

مشکل ارائه نکردن آمار توسط مسئولان است

معاون وزیر در پاسخ سوال خبرنگار ایسکانیوز مبنی بر اینکه مسئولان در حوزه اعتیاد و آسیب های اجتماعی معمولا آمار صحیحی ارائه نمی دهند گفت: در مورد آمار اعتیاد تا سال 90 آمار معتادان 1 میلیون و 325 هزار نفر اعلام می شد البته شیوع شناسی اعتیاد آمار 3 میلیون و 300 تا 400 هزار نفر را نشان می داد و امسال تعداد معتادان 2 میلیون و 808 هزار نفر اعلام شد که به واقعیت نزدیک تر است.

وی گفت:متاسفانه درمورد آسیب های اجتماعی آمارهای غلط منتشر و اعلام می شود، به عنوان مثال اگر از 5 مسئول آماری را در مورد یکی از آسیب های اجتماعی بپرسیم 5 آمار متفاوت ارائه می دهند.

بانک جامع اطلاعاتی نداریم

مهم ترین مشکلی که در حوزه آسیب های اجتماعی و کاهش آن وجود دارد نبود بانک جامع اطلاعاتی است و می توان گفت در حوزه طلاق و زنان مطلقه یا درحوزه اعتیاد بانک جامع اطلاعات نداریم اما ستاد مبارزه با مواد مخدر مدتی است در حال جمع آوری و تدوین بانک جامع اطلاعاتی معتادان است .

وی تاکید کرد: ما اطلاعات جامعی در مورد متکدیان ایرانی و اتباع نداریم و بر همین اساس ممکن است یک متکدی را بیش از 20 بار جمع آوری کنیم و چون نام و مشخصاتش را نمی دانیم و جایی ثبت نشده دوباره جمع آوری کنیم .

مکانیزم کمپ های ترک اعتیاد

برای درمان اعتیاد بیش از 8 هزار واحد درمانی شامل DIC، مراکز اقامتی، مراکز بستری کوتاه مدت، ماده 15 و ماده 16 ،مددسراها، سامان سراها، پایگاه های خدمات اجتماعی و کلینیک ها را داریم که البته بخش زیادی به بخش خصوصی سپرده شده است و باید نظارت و سالم سازی شبکه درمان جزء اولویت ها باشد و شبکه درمان اعتیاد مراکز از افراد ناسالم پاکسازی و از افراد موثر و کار آمد در مدیریت کمپ ها باید تجلیل شود.

ریشه طلاق درازدواج است!

در بحث طلاق علت شناسی زیادی صوردت گرفته و قوه قضاییه ریشه های آن را بررسی کرده است.

رستم وندی با بیان این مطلب گفت: عواملی که باعث طلاق می شود شامل اعتیاد ، مداخله خانواده ،نارضایتی های جنسی و... است و برگزاری جلسه مشاوره برای زوجینی که به آخر خط رسیده اند و حرمت ها شکسته و همه پل های پشت سر خراب شده بی معناست.

وی با بیان مثالی گفت:شاید این جمله که ریشه طلاق درازدواج است! در حد مزاح و جوک باشد اما زمانی که خوب به مسئله نگاه می کنیم می بینیم که این جمله درست است چرا که اگر ازدواج بر پایه صحیح و بر اساس اصول فرهنگی و اجتماعی خانواده ها اتفاق بیفتد مشکلی بین زوجین پیش نمی آید و امروزه شاهد 13درصد طلاق ها در سال اول ازدواج و 44 درصد طلاق ها در 5 سال اول زندگی نبودیم و نتیجه این است که باید روی ذهنیت نسل جوان و ازدواج سرمایه گذاری کنیم.

آیا ما افراد خشنی هستیم ؟

یکی از آسیب های اجتماعی که در کشور وجود دارد وجود خشونت و پرخاشگری و پایین آمدن آستانه تحمل مردم است .

رستم وندی با بیان این مطلب گفت: آیا ما ایرانی ها افراد خشنی هستیم ؟ آیا خشونت طلبیم ؟ اما به گواهی تاریخ ما افراد صلح جویی هستیم و ایرانی ها به مهمان نوازی و اهل گفت وگو بودن با جهان معروفند اما اتفاقی که درحوزه اجتماعی جامعه افتاده این است که شهر نشینی ما از هیچ الگویی شهرسازی و معماری تبعیت نکرده و روح و روان مردم در ترافیک های طولانی و آلودگی هوا و چیدمان شهری خسته است.

اعتماد بین فردی کاهش پیدا کرده

یکی ازمشکلات جامعه ما این است که اعتماد بین افراد کاهش پیدا کرده و اعتماد که بزرگ ترین سرمایه اجتماعی است پایین آمده؛ چرا که ما در تکنیک های گفت و گو کار نمی کنیم و عده زیادی از مردم در ساختمان، خیابان و اداره و...نمی توانند با هم گفت و گو کنند ودر اینجاست که نقش رسانه ها مشخص می شود که باید آموزش های لازم را ارائه دهند و مهارت های گفت و گو را آموزش بدهند.

وی با بیان این مطلب گفت: زمانی که در یک خانواده 4 نفره نمی توانند با هم گفت و گو کنند و هر کدام سرشان در گوشی هایشان است بدیهی است یک مسئله کوچک به منازعه تبدیل می شود.

رستم وندی ادامه داد: سالیانه حدود 400 هزار پرونده توهین به قوه قضاییه ارجاع می شود و هر سال 15 میلیون پرونده قضایی شامل 9 میلیون پرونده جدید و 6 میلیون پرونده قدیمی درقوه قضاییه بررسی می شود سالیانه بیش از 300 هزار پرونده تهدید و 100هزار پرونده ضرب و جرح و 200 هزار پرونده تخریب شیشه مغازه ها به قوه قضاییه می رسد در حالیکه در کشور ژاپن با 130 میلیون نفرجمعیت سالیانه فقط تا 400 تا 450 پرونده وجود دارد.

معاون وزیر کشور در پایان به کمبود نشاط اجتماعی درکشور اشاره کرد و گفت: این خواسته و رویکرد اشتباهی است که ایجاد نشاط اجتماعی را از دولت طلب کنیم و فکر می کنم با تغییر ذهنیت مردم و آموزش به مردم بخشی از افسردگی و خمودگی در جامعه را برطرف کنیم.

700