به گزارش ایسکانیوز به نقل از روزنامه کرمان امروز، امین باقری، فرماندار ریگان: خشکسالی و از بین رفتن پوشش گیاهی از جمله دلایل پدیده ریزگردها و طوفان شن در شهرستان ریگان است. بیش از 50 روستا در محاصره ریزگردها و توفان‌های شدید شن قرار دارند که در صورت عدم مهار آنها، شرق استان روبه نابودی است
سیدمصطفی موسوی، سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمان: یازده شهرستان استان تحت تاثیر کانون‌های بحران فرسایش بادی قرار دارند که با اجرای طرح مالچ‌پاشی در شهرستان ریگان در آینده نزدیک شاهد کاهش ریزگردها در این شهرستان خواهیم شد
اشاره:
بیش از یک هفته است که غرب کشور درگیر زلزله و مصایب و مشکلات ناشی از آن است. این در حالی است که در گوشه ای دیگر از کشور، هموطنان اهوازی درگیر پدیده گرد و غبار شدید شده اند به گونه ای که بیش از 500 نفر تا کنون به علت تنگی نفس راهی بیمارستان ها و مراکز درمانی شده اند. چند سالی است که ریز گردها نام خوزستان و شهرهای جنوبی ایران را با هر بهانه ای به صدر اخبار می کشاند. استان کرمان نیز از هجوم ریز گردها در امان نمانده و چند سالی است که مردم ریگان همانند مردم خوزستان به علت وجود ریز گردها نفسشان بریده و زندگی شان مختل شده است. هر بار دلیلی برای بروز این پدیده عنوان می شود و راهکاری ارایه. امین باقری، فرماندار ریگان معتقد است؛ خشکسالی و از بین رفتن پوشش گیاهی از جمله دلایل بروز پدیده ریزگردها و توفان شن در شهرستان ریگان است اما کارشناسان معتقدند عامل عمده بروز ریزگردها خارج از ایران است و راهکارهایی هم برای مقابله با این پدیده در کانون های بروز ریز گردها در داخل کشور به کار گرفته شد و دولت هم تا حدودی از این طرح ها حمایت به عمل آورد. این طرح ها و حمایت ها در حالی در رسانه ها اطلاع رسانی شده که سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمان از وجود 11 شهرستان در استان خبر می دهد که تحت تاثیر کانون های بحران فرسایش بادی قرار گرفته اند. به همین منظور گزارشی تهیه کرده ایم که در ادامه قابل مطالعه است.
چرایی ایجاد کانون های ریزگرد
جدا از اینکه هر یک از عوامل اقلیم یا طرح های عمرانی در تشدید توفان های گرد و خاک چه سهمی دارند، این عوامل سبب تغییر در سه شاخص پیدایش کانون های تولید گرد و خاک شده اند که عبارتند ازگرما، رطوبت و پوشش گیاهی. به طور کلی افزایش دمای زمین که به طور عمده ناشی از انتشار گازهای گلخانه ای بوده، امری شناخته شده است. میزان این افزایش دما در مناطق مختلف، متفاوت و در نقاطی که با خشکسالی توام می باشد بیشتر نمایان شده است. این افزایش دما که اغلب با کاهش رطوبت به ویژه در نواحی خشک نیز همراه است، سبب از بین رفتن تدریجی پوشش گیاهی و در نهایت شکل گیری کانون های تولید گرد و خاک می شود. کاهش رطوبت که در قالب کاهش سطح آبی و خشک شدن پهنه های مرطوب نمایان شده است، نقش مهمی در گسترش بیابان ها و شکل گیری کانون های تولید گرد و خاک دارد. افزایش دما و کاهش رطوبت در هر ناحیه به طور طبیعی با از بین رفتن پوشش گیاهی همراه خواهد بود. با توجه به اینکه پوشش گیاهی نقش مهمی در تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش دارد از بین رفتن این پوشش نقش قابل توجهی در بیابانزایی و تشکیل کانون های گرد و خاک دارد.
یازده کانون بحران فرسایش بادی در کرمان
به گفته سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمان 11 شهرستان استان کرمان تحت تاثیر کانون‌های بحران فرسایش بادی قرار دارند.
به گزارش خبرگزاری فارس ، سیدمصطفی موسوی در سفر به شهرستان ریگان و بازدید از روند پروژه مالچ‌پاشی اظهار کرد: با اجرای طرح مالچ‌پاشی در شهرستان ریگان در آینده نزدیک شاهد کاهش ریزگردها در این شهرستان خواهیم شد.
امین باقری فرماندار ریگان نیز گفت: تاکنون بیش از 15 روستای ریگان بر اثر هجوم شن‌های روان و ریزگردها خالی از سکنه شده‌اند و بیش از 50 روستا در محاصره ریزگردها و توفان‌های شدید شن قرار دارند که در صورت عدم مهار آنها، شرق استان روبه نابودی است.
وی خشکسالی و از بین رفتن پوشش گیاهی را از جمله دلایل بروز پدیده ریزگردها و توفان شن در شهرستان ریگان برشمرد و ابراز کرد: نیمی از سال توفان شن و ریزگردها در این شهرستان وجود دارد.
علی زنگی‌آبادی معاون مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان گفت: 50 درصد سطح استان کرمان را بیابان در بر می‌گیرد و بیش از 4 میلیون هکتار کانون بحران فرسایش بادی داریم که بیشترین آنها در شرق استان کرمان وجود دارند.
وی افزود: با توجه به اینکه جاده ترانزیت ریگان - ایرانشهر - چابهار و ریگان - بم از محورهای اصلی استان کرمان هستند، بیش از 190 هزار هکتار کانون بحرانی در حاشیه جاده ترانزیت ریگان - چابهار و ریگان - بم وجود دارد.
زنگی‌آبادی عنوان کرد: تاکنون بیش از 24 هزار و 500 هکتار نهالکاری و 195 هزار بادشکن و یک هزار و 765 کیلومتر ایجاد تله رسوبگیر انجام شده است.
وی خاطرنشان کرد: عملیات مالچ‌پاشی در شهرستان ریگان در سطح 5 هزار هکتار از کانون‌های بحران فرسایش بادی طی دو سال در شهرستان‌های شرقی انجام خواهد شد.
احیای تالاب جازموریان راه حل نجات
البته مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان کرمان پیش از این گفته بود که مقابله با بیابان زدایی، مدیریت صحیح منابع آب و خاک،جلو گیری از تغییر کاربری اراضی،رهاسازی حق آبه های محیط زیست،تعبیه کمربند سبز در اطراف شهرها و سکونت گاه ها،افزایش آگاهی عمومی،استفاده از فناوری های نو و تجهیز مراکز پایش گرد و غبار از مولفه های سازنده ای است که می تواند در بهبود وضعیت این خطه بحرانی،موثر واقع شود.
محمود صفرزاده در گفتگو با خبرگزاری مهرافزود: البته تاکنون اقداماتی همچون تشکیل کارگروه ملی تالاب جازموریان و دبیرخانه تالاب،اختصاص ردیف اعتبار ملی،مدیریت منابع آب منطقه،تعین حق آبه،اصلاح الگوی کشت،بهره گیری از شیوه های نوین آبیاری نیز از مواردی است که مدنظر کارشناسان ذیربط برای برون رفت از اوضاع بحرانی کنونی مدنظر قرار گرفته است.
وی در خصوص جازموریان گفته است که در این میان می طلبد حمایت های زیست محیطی دولت با تقویت هر چه بیشتری همراه شود تا این تالاب زیبا سال های نه چندان دور مجددا احیاء شود، در غیر اینصورت ابعاد و عوارض غیر قابل پیش بینی این بحران زیست محیطی،هزینه های سنگین تری را در پی خواهد داشت که شاید تصور آن نیز ناممکن و غیر قابل تحمل باشد.
آنچه که مسلم است بخش های گسترده ای از استان کرمان هم اکنون تحت تاثیر طوفان شن و ریزگردها قرار گرفته است و این تغییرات اقلیمی می تواند آینده بزرگترین استان کشور را با چالش عمده مواجه کند و در این میان واقع بینی مسئولان و عدم پاک کردن صورت مساله می تواند منجر به انجام راهکارهای عملی و رفع مشکل شود.
سخن آخر
برای کاهش ریزگردها در بخش ریگان یک طرح بین المللی با همکاری فائو و با هماهنگی اداره کل منابع طبیعی استان چند سالی است که شروع شده است. البته مردم نیز بیکار ننشستند و اداره منابع طبیعی را در مبارزه با پدیده گرد و غبار یاری کرده وبه حدی از بلوغ فکری در این زمینه رسیده اند و با کاشت نهال های سازگار با شرایط موجود تا حدی از شدید تر شدن این پدیده کاسته اند. با این حال هنوز مردم درگیر این پدیده هستند و باید یک کار کلی در این زمینه صورت بگیرد.
