به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ تراز تجاری که در برخی از منابع از آن به «صادرات خالص» (با نماد NX)، یاد میشود، تفاوت میان ارزش پولی واردات و صادرات خروجی در طی یک دوره معین گفته میشود. در حقیقت تراز تجاری معیار رابطه بین واردات و صادرات کشورها است.
مقدار مثبت (اگر صادرات بیشتر از واردات باشد) به نام «مازاد تجاری» مشخص و مقدار منفی به نام «کسری تجاری» یا «شکاف تجاری» مشخص میشود.
بر اساس این گزارش به طور خلاصه تراز تجاری نتیجه خالص صادرات یک جامعه اقتصادی است و مانده مثبت نشاندهنده صادرات بیشتر و مانده منفی نشاندهنده واردات بیشتر خواهد بود.
گفتنی است افزایش صادرات با افزایش تقاضا برای ارز در کشور صادرکننده، رابطه مستقیمی دارد. چراکه کشور واردکننده کالا و خدمات، بایستی پول جاری کشور صادرکننده را خریداری کند. بنابراین هر چه صادرات افزایش یابد پول کشور صادرکننده تقویت میشود.
لازم به ذکر است که گزارش تراز تجاری اثر قابل اغماضی روی اوراق قرضه و بازار سهام دارد.
همچنین در مورد مازاد تجاری و یا یک کسری تجاری در حال کاهش از ماه قبل، به طور طبیعی کشورهای واردکننده کالا باید ارز خود را به ارز داخلی کشور صادرشونده تبدیل کنند. این اتفاق منجر به افزایش تقاضا برای پول داخلی و بنابراین موجب افزایش ارزش آن میشود.
این گزارش می افزاید در مورد کسری تجاری و یا یک مازاد تجاری در حال کاهش، کشور واردکننده باید ارز خود را به ارز خارجی کشوری که از آنها در حال خرید کالا هستند تبدیل کنند. این اتفاق نیز منجر به افزایش عرضه پول داخلی در بازار میشود که میتواند به از دست دادن پول داخلی در مقابل ارزش ارزهای دیگر شود.
از طرف دیگر خالص صادرات به عنوان یکی از عوامل تشکیلدهنده درآمد ملی (یا تولید ملی) محسوب و مقادیر مثبت آن باعث افزایش در درآمد سرانه مردم یک کشور میشود.
بطور کلی صادرات و واردات در حسابی به نام حساب جاری ثبت می گردند و به مانده این حساب تراز تجاری یا موازنه تجاری گفته می شود.
این گزارش می افزاید از جمله عوامل تاثیرگذار بر روی تراز تجاری می توان به هزینههای تولید (زمین، نیروی کار، سرمایه و غیره)،هزینه در دسترس بودن مواد اولیه کالاهای واسطه و ورودیهای دیگر،حرکات نرخ ارز،مالیات و محدودیت تجارت ،موانع غیر تعرفهای مانند محیط زیست، بهداشت و استانداردهای ایمنی،همچنین در دسترس بودن ارز خارجی کافی برای پرداخت واردات و میزان کالاهای تولیدشده در کشور می توان اشاره کرد.
لازم به ذکر است که طبق آمار گمرک ایران تراز تجاری در هشت ماهه نخست سال جاری ۴ میلیارد دلار منفی بود که این به معنی پیشی گرفتن واردات از صادرات در مدت یاد شده است.
401