به گزارش خبرنگار گروه ورزشی ایسکانیوز، بسیاری از انواع تمرینات ورزشی معمولاٌ بر روی فعالیت‌ها و اعمالی تاکید دارند که مربوط به آن رشته خاص است. وهمین مسئله می‌تواند باعث ایجاد عدم تعادل عضلانی ظاهری و بعضاً داخلی در بدن ورزشکاران شود.برای مثال:یک تنیس باز عضلات سمتی که راکت را به دستش می‌گیرد؛استفاده و تقویت می‌کند و این مسئله می‌تواند تناسب اندام را بر هم بزند وحتی موجب نارسایی و آسیب شود.ازطرف دیگر کسانی که در شغل خود با حرکات مکرر قسمتی از بدن سرو کار دارند؛مثل اپراتورهای کامپیوتر یا کارگران خط تولید همواره در معرض خطر آسیب به علت انجام کارهای تکراری و یکنواخت قرار دارند و این انجام کارهای تکراری و یک طرفه در طولانی مدت باعث ایجاد مشکلات مفصلی می‌شوند که باید ذکر کرد که کشش مفصل اغلب نتیجه‌ی عدم بکارگیری عضلات مناسب در یک حرکت خاص بدنی است که می‌تواند التهاب مزمن مفاصل (آرتروز) را تشدید کند.

وضعیت بدنی و ورزش ها
هرچند وضعیت بدنی شاخص یک حالت ایده‌آل است،اما افراد خیلی کمی دارای وضعیت بدنی شاخص هستند.از نظر کندال وضعیت بدنی بهینه، وضعیتی است که خط کشش ثقل از نزدیکترین نقطه به مرکز مفصل عبور می‌‌‌کند.ناهنجاری‌‌‌‌‌‌‌های وضعیتی خاصی در اکثر رشته‌های ورزشی وجود دارد.پرداختن به ورزش سطوح بالا مستلزم کار بالای جسمانی و طاقت فرسا می‌باشد که عنوان شده است که این عامل ممکن است باعث ایجاد ناهنجاری‌های مختلف در رابطه با ورزش‌های مختلف شود که در نهایت این ناهنجاری‌ها باعث ایجاد تاثیرات نا مطلوب در اجراهای ورزشکاران می‌شود،اما برخی محققین عقیده دارند که این ناهنجاری‌ها نوعی سازگاری با ورزش مورد نظر اند و کارایی فرد را بالا می‌برند.

ورزش‌های راکتی (تنیس،بدمینتون،اسکواش و راکتبال)
ورزشکاران این گروه از رشته‌های ورزشی وضعیت‌های بدنی متغیری دارند.ورزشکاران تنیس باز تیپ بدنی مشابهی با ورزشکاران رشته بدمینتون دارندو همچنین ورزشکاران اسکواش در هر دو جنس مرد و زن تیپ بدنی مزومورف‌تری نسبت به ورزشکاران تنیس دارند. یکی از ناهنجاری‌های بارز در این گروه از ورزشکاران،پاهای چرخش یافته به داخل است که باعث برتری این ورزشکاران در دوهای سرعت می‌شود.همچنین کوتاهی عضلات همسترینگ یکی دیگر از مشکلاتی است که در این گروه از ورزشکاران دیده می‌شود.

ورزش‌های آبی
ورزشکاران رشته شنا بر اساس نتایج و تحقیقات و شواهد موجود تیب بدنی اکتو-مزومورفی دارند.میزان چربی این گروه از ورزشکاران ‌در دامنه نرمالی قرار دارد.ورزشکاران رشته های آبی نیز دارای برخی از ناهنجاری‌های وضعیتی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌باشند.در برخی از ورزشکاران این رشته‌ها ناهنجاری پاهای چرخش یافته به داخل وجود دارد که این تغییر شکل یک نوع مزیت در شنای قورباغه،کرال سینه و کرال پشت می‌باشد.

واترپلو
ورزشکاران این رشته ورزشی به‌خاطر ماهیت رشته‌شان دارای تیپ بدنی مزومورف و حالت چهارشانه می‌باشند.ورزشکاران این رشته ورزشی به خاطر اینکه دائماٌ در داخل یک محیط شناور(آب) قرار دارند، ناهنجاری‌های وضعیتی خاص را نمی‌توان برای آن‌ها متصور شد.مگر اینکه غالب بودن دست بتواند زمینه ساز ناهنجاری‌های عدم تقارن باشد.

قایق و پاروزنی
ورزشکاران این رشته ورزشی بر اساس ماهیت ورزشی که انجام می‌دهند دارای تیپ بدنی مزومورف تری نسبت به شناگران هستند.تمرینات این دسته از ورزشکاران بیشتر از نوع قدرتی و توانی و نیز هوازی است،بنابراین از استقامت عضلانی و قلبی عروقی بالایی برخوردار هستند.اما بر اساس نظرات متخصصان ورزشی،وضعیت‌هایی مانند باسن‌های برجسته،چرخش قدامی لگن یکی از وضعیت‌های بدنی رایج در این رشته گزارش شده اند.

شیرجه
ورزشکاران شیرجه رو دارای تیپ بدنی مشابهی با ورزشکاران ژیمناستیک هستند اما این گفته درست نیست.تاکنون در تحقیقی به وضعیت بدنی شاخصی برای ورزشکاران این رشته ورزشی اشاره نشده است.

وزنه برداری
ناهنجاری‌‌‌‌های شایع در این گروه از ورزشکاران شامل باز شدگی بیش از اندازه پشت،افزایش لوردوز کمری و باز شدگی بیش از اندازه آرنج‌ها اشاره کرد.همچنین ناهنجاری نزدیک شدگی بیش از اندازه کتف‌ها نیز در این گروه از ورزشکاران مشاهده شده است.

ژیمناستیک
وضعیت بدنی خاصی را نمی‌‌توان به ورزشکاران این رشته ورزشی نسبت داد اما بر اساس نتایج تحقیقات از افزایش لوردوز ناحیه کمری، زانوی عقب رفته و باز شدگی بیش از اندازه پشت در برخی از ورزشکاران این رشته ورزشی گزارش شده است.

دوچرخه سواران
ورزشکاران رشته دوچرخه سواری اغلب طی مسافت‌های طولانی به حالت قوز کرده روی فرمان دوچرخه قرار دارند اغلب این گروه از ورزشکاران دارای پشت گرد هستند برخی دیگر از تحقیقات به وجود ناهنجاری‌ سر به جلو و پشت صاف در دوچرخه سواران تاکید دارند.

هاکی میدانی و فوتبال
مشخصه بارز این گروه از ورزشکاران چرخش قدامی لگن خاصره (بازیکنان کناری)، سرینی‌ها‌ی برجسته (بازیکنان کناری) و انحنای کم در قوس‌های کمری می‌باشد.پاهای چرخش یافته به داخل در پست‌هایی از فوتبال که اکثراٌ در مسافت‌های کوتاه می‌دوند،مزیت دارد.چرخش قدامی لگن خاصره و باسن‌های برجسته نیزاز ویژگی‌های پست‌های کناری در فوتبال می‌باشد.ناهنجاری‌ زانوی پرانتزی یکی از ناهنجاری‌های بارز در فوتبالیست‌های ایران در رده‌های سنی مختلف می‌باشد.

بسکتبال و والیبال
ورزشکاران این گروه از رشته‌های ورزشی معمولاٌ قد بلندی دارند بسکتبالیست‌ها به خاطر انجام شوت با پاهای چرخش داده به داخل،زانوی ضربدری مشخص دارند همچنین پاهای چرخش یافته به داخل یک نوع مزیت در ورزشکاران این گروه محسوب می‌شود.

جودو و بوکس
ورزشکاران این رشته ورزشی بر اساس ماهیت ورزششان دارای تیپ‌های بدنی متغیری می‌باشند.قوس کم در ستون مهره‌ها، شانه‌های گرد و حالت کایفوز در بوکسور‌ها و پاهای چرخش یافته به داخل،احتمال وجود شانه نابرابر از ناهنجاری‌‎‌های گزارش شده در این گروه از ورزشکاران می‌باشند.

کشتی
کشتی گیران اغلب بدن‌های چهارشانه ای دارند.اما پاهای پرانتزی مشخص معمولاٌ در آن‌ها گزارش شده است.حالت شانه‌های چرخیده به داخل و گرد نیز در درصد ناچیزی از کشتی گیران فرنگی کار گزارش شده است.

نتیجه گیری
ورزش فعالیتی است که بر دامنه حرکاتی مفاصل به منظور افزایش انعطاف پذیری، تاثیر می‌گذارد.کاهش انعطاف پذیری یکی از عواملی است که وضعیت بدنی را از حالت تعادل خارج می‌سازد.پرتمرینی، تمرین‌های غلط، تمرینات نا متعادل، مسابقات سخت و فشرده تمرینات قدرتی و عدم وجود برنامه‌های اصلاحی جبرانی از مهمترین عواملی هستند که ناهنجاری ‌های وضعیتی برای ورزشکاران پدید می‌آورد.

* آسیه ذوقی (استاد تربیت بدنی دانشگاه آزاد اسلامی)

601