دکتر سیده الناز قاسمی مدرس دانشگاه آزاد اسلامی در گفت وگو با خبرنگار ایسکانیوز، گفت :سیاست گذاری های پیش بینی و طراحی شده در دهه 70، امروزه باعث بروز مشکلاتی شده است.طرح سیاست خودکفایی شهرداری در اوایل دهه 70 طراحی و اجرا شد که براساس این طرح شهرداری در تامین بودجه خود باید خودکفا باشد ، این طرح باعث اقدام فروش مازاد تراکم و کسب درآمد برای شهرداری را به همراه داشته است.
وی گفت : مصوبه شورای عالی معماری و شهر سازی ایران بستر اولیه این طرح محسوب می شود ، که تحت عنوان ضوابط و مقررات افزایش تراکم و بلند مرتبه سازی در سال 69 تصویب شده بود.
این مدرس دانشگاه افزود:این قوانین و سیاست گذاری ها شرایطی را بوجود آورده ، که معضلاتش امروز نمود پیدا کرده است. در سال های 74 و 75 شاهد افزایش ساخت و ساز زیادی بودیم و مسئولان شهری دو مسئله اصلی رابرای تراکم در نظر گرفتند که مسئله اول عرض معابر و دیگری مساحت زمین بود و سقفی را برای مساحت معابر تعیین کردند که اگر عرض معابر از حد مجاز بیشتر باشد تراکم تعلق نمی گیرد.
وی یادآور شد: در دهه 70 روند ساخت و ساز ، نوسازی ، تخریب به شدت افزایش یافت و این عامل باعث افزایش قیمت زمین شد چرا که چشم اندازی برای این طرح در نظر نگرفته بودند و همه تصمیمات و سیاست گذاری ها را بدون هیچ آینده نگری مطرح و اجرا کردند.
دکتر قاسمی گفت: مسائلی پیش آمده برای شهرداری باعث شد تا برای تامین مخارج و هزینه های خود دست به هرکاری بزنند و امروز شاهد هستیم که در معابری با عرض گذر 8 متر ، ساختمان های 10 یا 12 طبقه وجود دارد که این خلاف ایمنی و دستور العمل های ساخت ساز و شهرسازی است.
وی افزود :تراکم مبنایی که برای شهر تهران تعریف شده 120 درصد با سطح اشتغال 60 درصد است و در حال حاضر سطح اشتغال 60+ 2 درصد هستیم و به این معناست که شهرداری به مرور زمان برای تامین هزینه های خود و بدلیل عدم وجود منابع پایدار دست به این سیاست گذاری زده است.
قاسمی از عملکرد شهرداری انتقاد کرد و گفت : شهرداری تهران در سال 1380 فروش تراکم مازاد را در 7 منطقه متوقف کرد که دستور العمل این سیاست توسط شهردار سابق تهران انجام شد و باعث بوجود آمدن رکود و ساخت و ساز مجدد شد اما این شرایط موفق به اصلاح کردن سیاست گذاری بالا به پایین نشد.
به گفته این مدرس دانشگاه آزاد در سطح شهر تهران 976 ساختمان بلند مرتبه 12 طبقه به بالا وجود دارد که بیشتر این ساختمان ها در دهه 80 ساخته شده اند و 566 مورد معابر زیر 20 متر هستند. این ارقام اعلام می کند ، تراکم اختصاص داده شده به این مناطق باهم تطابق ندارد.این نشان دهنده دادن تراکم بیش از حد مجاز به معابر 8 ، 10 و 12 است.
وی ادامه داد : خانوارهای ساکن در این مناطق و جمعیتی که ما هدایت می کنیم خودشان عاملی هستند برای یک تراکم که در مواقع بحرانی مانند زلزله ، ریزش ساختمان ، آتش سوزی و... خدمات رسانی به این افراد بسیار سخت و گاهی امکان پذیر نیست.
قاسمی اشاره کرد : با بالا رفتن قیمت زمین در برخی از مناطق وفروخته شدن پیاده روها توسط شهرداری ها برای کسب در آمد بیشتر نشان از یک سیاست گذاری غلط و بدون هدف بود و سیستم 12 ساله ای که در شهرداری حاکم بود به این صورت بود که هرکسی می تواند با اختصاص و صرف هزینه ای هرآنچه که می خواست بسازد و هر طور که می خواهد خلاف کند. 
وی گفت : ساختار اداری شهرداری ها با معضلات بزرگی روبرو بود که این امر باعث شد تا دست برخی برای انجام دادن کارهای غیرقانونی که وجهه قانونی دارد باز باشد.
وی در ادامه گفت : از صد سال گذشته تا به حال جمعیت کشور ایران 8 برابر و جمعیت تهران حدود 50 برابر شده است. این سیاست گذاری نشان دهنده آمایش نا درست در کشور است و ما بشدت قطب های رشد را در یکسری از مناطق افزایش داده ایم و سیستم قطب رشد باعث خدمات رسانی عمده به یکسری از شهرها شده است. این مناطق رشد بسیار زیادی کرده و جمعیت زیادی به این مناطق سرریز شده اند.
استاد دانشگاه آزاد گفت : اگر این سیاست گذاری با برنامه ریزی صحیح و استاندارد صورت می گرفت ، به گونه ای که همه مناطق از خدمات نسبی بهره می بردند، جمعیت پذیری بیش اندازه در کلان شهرها اتفاق نمی افتاد.
وی افزود: سال 92 قبل از به کار آمدن دولت یازدهم قرار شد مدیریت معماری و شهرسازی دو طبقه به ظرفیت تهران اضافه کند که خوشبختانه این طرح که باعث وجود آمدن معضل جدید می شد اجرا نشد.
قاسمی گفت: مشکلی که در شهر تهران وجود دارد سیاستگذاری بلند مرتبه سازی است که در سال 80 بدون نقشه ، برنامه ریزی شهری و منطقه ای و بدون تفکر مدیریتی درحوزه شهرسازی طراحی و اجرا شد.
وی با اشاره به اینکه طرح شهرسازی پایدار که در همه کشورهای توسعه یافته در حوزه مدیریت شهری در حال اجرا است گفت: اما در کشورما فقط به عنوان یک طرح نام برده می شود و بهتر بود با رویکرد پایداری ، سیستم بلند مرتبه سازی را پیش بگیریم اما متاسفانه بخاطر رانت و افزایش قیمت زمین در برخی از مناطق این ساخت و ساز در جاهایی انجام شد که ریه های تنفس تهران بودند.
وی در ادامه گفت: تهران با شهر سازی نادرست و بلندمرتبه سازی غلط در مرکز شهر و نبود شهر سازی پایدار دچار مشکلات زیادی در حوزه مختلف شده است.بلند مرتبه سازی به سوی زمین های گران قیمت مانند مناطق یک ، دو و سه و ترازهای بالا 1500 که مجوز ساخت نداشتند ،پیش رفت و ترازهای غیر قانونی و ساخت و سازهای نادرست که در این زمین ها صورت گرفت مانع وزش باد شد و ریه ها تنفس شهر تهران را از بین برد.
وی با بیان انتقادی گفت: عمده باد تهران از سمت غرب است که با احداث برج های بلند مرتبه در منطقه 22 جلوی وزش باد را گرفته اند و امروز با معضلات برزگی مانند آلودگی هوا ، عدم بارش برف و باران ،جزیره گرمایی مواجه هستیم و متاسفانه بلند مرتبه سازی بخاطر قیمت ساختمان و زمین به سمت مناطقی سوق پیدا کرد که سود و منعفتی بیشتری داشته باشد که این امر باعث تشدید معضلات شهر تهران شد.
دکتر قاسمی با اشاره به اینکه اجازه فروش تراکم در 12سال اخیر در شهرداری تهران باعث بوجود آمدن معضلاتی درمعابر شهر تهران شده است.معابر شهر تهران دچار مشکلاتی مانند وجود شیب های غیر استاندارد که معلولان ، سالمندان و افراد کم توان را به دردسر می اندازدگفت : موضوع اصلی عرض معابر و تطبیق با تراکم موجود در این معابر است که با توجه به سیاست گذاری هایی که برای تامین هزینه های جاری انجام شده شهرداری با این سیاست عملا هوا را فروخت .
خبرنگار:حسین طالبی
706
