به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ زمانی که بحث هدفمندی یارانهها در کشور شروع شد عدهای بر این عقیده بودند که با این طرح، تحول اقتصادی در کشور شکل خواهد گرفت. براساس این طرح مقرر شد که قیمت حاملهای انرژی در کشور با شیب نسبتا ملایم، روند صعودی به خود بگیرد تا جاییکه قیمت بنزین از سال 89 تا به امروز ساز افزایش کوک کرد تا از محل درآمد افزایش قیمت حاملهای انرژی بتوان یارانه اقشار مختلف جامعه را تامین کرد.
طی روزهای اخیر دولت دوازدهم با تقدیم بودجه 97 دلیل افزایش قیمت حاملهای انرژی، بهویژه بنزین را ایجاد اشتغال در کشور عنوان کرد تا از این طریق بتواند حرف خود را به کرسی بنشاند و تب این افزایش قیمت را برای مردم قابل تحمل سازد، این در حالیست که اکثر صاحبنظران این دیدگاه را اشتباه دانسته و معتقدند دولت بخاطر کسری بودجه و تامین برخی از نیازها دست به افزایش قیمتها زده است. از این موضوع مدتی نگذشته بود که این لایحه مورد انتقاد مردم و مسئولان قرار گرفت تا اینکه مجلس شورای اسلامی افزایش قیمتها را برای سال آینده منتفی دانست.
میتوان گفت دو موضوع افزایش قیمت بنزین، گازوئیل یا بهطور کلی حاملهای انرژی و کاهش افراد گیرنده یارانه نقدی، پر سروصدا ترین مباحث بودجه بود که با مخالفتهای زیادی روبرو شد.
مهرداد بائوج لاهوتی عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۹۷ معتقد است بخشی از منابع مورد نیاز برای بسته اشتغالی که دولت در نظر گرفته است، قرار بود از طریق درآمد حاصل از افزایش قیمت بنزین تامین شود که به دلیل مخالفت با افزایش قیمت بنزین باید جایگزینی برای آن پیدا کنیم.
عضو کمیسیون تلفیق بودجه با بیان اینکه دغدغههای عمومی بر سر قیمت بنزین و حاملهای انرژی است، تصریح کرد: ما هم با وضعیت جامعه آشنا هستیم و هم دغدغه آنها را می دانیم. ما تلاشمان این است که هم بسته اشتغال، هم افزایش قیمت سوخت و هم سایر موارد را در نظر بگیریم تا بودجهای قابل تخصیص اعتبار، برای سال آینده بسته شود که هر کار باقی بماند خسران است.
استدلال مسئولان دولتی برای گران شدن بنزین و گازوئیل در بودجه سال آینده، مصرف پول حاصل از این گرانی برای ایجاد اشتغال است.
درآمد مدنظر دولت از گرانی بنزین و گازوئیل در سال آینده 17 هزار و 400 میلیارد تومان است. از آنجایی که مسئولان دولتی در سالهای اخیر هزینه ایجاد هر شغل پایدار را بین 100 تا حتی 200 میلیون تومان اعلام کردهاند، بنابراین اگر تمامی درآمد حاصل از گرانی سوخت در سال آینده صرف ایجاد مشاغل پایدار شود، در خوشبینانهترین حالت 170 هزار شغل و در بدبینانهترین حالت 85 هزار شغل ایجاد خواهد شد.
البته براساس آمارهای وزارت صنعتمعدن و تجارت در سال 95 هر شغل صنعتی در کشور با 327 میلیون تومان سرمایهگذاری ایجاد شده است؛بنابراین اگر قرار باشد با درآمد حاصل از گرانی بنزین در سال آینده اشتغالزایی کرد، میزان مشاغل پایداری که با آن ایجاد میشود، حدود 52 هزار شغل خواهد بود.
در این شرایط مشخص نیست دولت تدبیر و امید چرا میخواهد برای ایجاد 52 تا 170 هزار شغل (اگر محقق شود) حدود 480 هزار نفر را بیکار کند؟
مجبتی گلپرور کارشناس مسائل انرژی در گفتوگو با خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز در پاسخ به این سوال که آیا تا به امروز درآمد حاصل از افزیش قیمتها در کشور صرف اشتغالزایی شده است، گفت: متاسفانه این موضوع مانند سایر بحثهای کلیدی در کشور به انحراف کشیده شده است.
او تصریح کرد: در گذشته قرار بود که درآمد حاصل از افزایش مالیات و حاملهای انرژی صرف توسعه اقتصادی کشور شود اما این امر مهم اتفاق نیفتاد. بجای استفاده در زمینههای کلان اقتصای کشور این درآمد صرف بخشهای دیگر شد. بنابراین این امر سبب شده که هیچ عایدی نصیب جامعه نشود و کشور با مشکلات نقدینگی مواجه شود.
این کارشناس تاکید کرد: تمام بحثهایی که در زمان تصویب بودجه صورت میگیرد، بیشتر در حد شعار است.
او گران کردن بنزین را نوعی بهانه دولت برای ایجاد درآمد دانست و گفت: در سال آینده درآمدهای دولت کمی نامطمئن است، از این رو قصد دارد با گران کردن نرخ ارز، بنزین و گازوئیل هزینههای خود را جبران کند و اینکه دولت اشتغال را عنوان میکند، بهانه است.
معاون اول رئیسجمهور نیز در همایش استانداران سراسر کشور با تاکید بر لزوم توجه استانداران به موضوع تولید شغل در کشور، گفته بود: باید فضایی ایجاد کنیم که بخش خصوصی به صحنه بیاید، تولید کند و به تبع آن نیز شغل ایجاد شود، چرا که با پول نمیتوانیم مشکل بیکاری را حل کنیم.
جهانگیری با تاکید بر اینکه بودجه در ایجاد شغل تاثیر زیادی ندارد، گفت: ظرف اشتغال کشور ایجاد 700 هزار شغل در سال است. هنر ما این است که این ظرف را به ایجاد 800 هزار شغل و بیشتر تبدیل کنیم. استانداران باید هوای سرمایهگذاران و تولیدکنندگان کشور را داشته باشند تا شغل ایجاد شود.
در همین رابطه بیژن حاجمحمدرضا رئیس اتحادیه جایگاهداران سوخت کشور در گفتوگو با خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز گفت: به اعتقاد بنده صحیح نیست که قیمت بنزین در کشور افزایش پیدا کند، مضاعف براینکه الان قیمت بنزین در کشور برابر با قیمت فوب خلیج فارس است. به عنوان مثال الان بنزین در امارت یک درهم است، بنابراین بنزینی که در کشور ارائه میشود کمتر از یک درهم است. همچنین در کشور ما اکثر خودروها دوگانه سوز هستند و نیازی به افزایش قیمت نیست.
او در پاسخ به این سوال که آیا درآمد حاصل از افزایش قیمت صرف اشتغال در کشور میشود، گفت: به طور یقین چنین اتفاقی رخ نمیدهد، این آقایان درآمد حاصل از این افزایش قیمتها را صرف هزینه بنزین وارداتی میکنند، در حالیکه این کار غیر اصولی است.
حاجمحمدرضا خاطرنشان کرد: از زمان اجرای هدفمندی یارانه ها تا به امروز چنین اتفاق مبارکی رخ نداده است و بودجه کشور در مسیر انحرافی خود استفاده شده است. اگر مسئولان به فکر ایجاد اشتغالزایی هستند باید تدابیری ویژه ای در این زمینه اتخاذ کنند، چرا که از این جیب گرفتن و به جیب دیگر واریز کردن درست نیست، بحث اشتغال یک موضوع کلیدی در کشور است که باید فکری در این زمینه اندیشیده شود.
میتوان چنین برداشت کرد که تا به امروز تحول اساسی در راستای صحبتها و مباحثی که در زمینه ایجاد اشتغالزایی بوده، صورت نگرفته است و بیشتر در حد شعار و خودنمایی از سوی مسئولان بوده است. چرا که اکثر کارشناسان معتقدند افزایش قیمت کالاها گرهای از مشکلات کنونی کشور را برطرف نمیسازد، چه برسد که با درآمد حاصل از آن بتوان در کشور اشتغال ایجاد کرد.
شاید آخرین اپیزود از ماجرای افزایش قیمت حاملهای انرژی در مجلس بود که نائب رئیس کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی گفت: این کمیسیون تصمیم گرفت با توجه به وضعیت اقتصادی مردم و رکود اقتصادی، حامل های انرژی در سال آینده گران نشود.
در حال حاضر شرایط اقتصادی کشور به گونهای است که تاب و تحمل افزایش قیمتها را ندارد. همچنین بجای دست زدن به واردات باید به فکر ارتقای کیفیت کالاهای اساسی به ویژه بنزین مصرفی کرد، چرا که هماکنون بنزین وارداتی و تولیدی کشور از نظر کیفیت حال مناسبی ندارد و این عامل باعث شده است که تمام کلانشهرها به بیماری آلودگی هوا مبتلا شوند.
گزارشگر: حبیبه رحیمیان
402