به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز؛ سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی طبق برنامه توسعه باید به 3 درصد برسد اما امروز شرایط به گونهای دیگر است.
هنوز سهم پژوهش از تولیدناخالص داخلی در کشور ما به یک درصد هم نرسیده و در حال حاضر تلاش این است که سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی به یک درصد برسد که دستاندرکاران پژوهش کشورمان معتقدند برای تحقق همین میزان نیز باید بودجه مناسب تصویب شود و از طرف دیگر بودجههایی که تصویب میشود، تخصیص یابد.
البته موضوع پژوهش و فناوری همواره مورد تأکید مسؤولان نظام بوده است و حتی مقام معظم رهبری نیز بارها به این موضوع اشاره کردند و سیاستهای علم و فناوری را هم ابلاغ فرمودند ولی اینکه چقدر از سیاستهای ابلاغی ولایت فقیه اجرایی شده، جای بررسی دارد.
رؤسای دانشگاه و محققان کشورمان پیشرفت پژوهش را در گرو تخصیص بودجه کامل میدانند و از عدم تخصیص بودجه کامل دانشگاه ناراحت هستند ولی معاون سازمان برنامه و بودجه از افزایش بودجه در سال آینده خبر میدهد.
سعید نمکی با بیان اینکه سال آینده، سال بسیار بهتری برای بخش پژوهش و آموزش است، میگوید: برای سال 97 با وجود تمام تنگناها سعی کردیم 15 تا 18 درصد افزایش بودجه آموزشی یا پژوهشی داشته باشیم و دستیابی سهم پژوهش به تولید ناخالص داخلی را هم یک درصد پیشبینی کردیم.
این مسأله درست است و لایحه بودجه 97 نشان میدهد که سهم وزارت علوم و دانشگاههای تابعه از بودجه سال آینده در مقایسه سال گذشته با 13.27 درصد رشد داشته است و این رشد در برخی از دانشگاههای بزرگ بین 12 تا 16 درصد و برای دانشگاههای کوچک و متوسط نیز به بیش از 20 درصد رسیده اما این در حالی است که بودجه پژوهش دانشگاه جزئی از بودجه جاری است و بودجه مجزا برای پژوهش وجود ندارد و مسؤولان دانشگاهها هم بالاجبار بودجه را صرف مسائل دیگری میکنند، یعنی با وجود افزایش بودجه، ولی این بودجه صرف مسائل جاری دانشگاه میشود و پژوهش دوباره به عنوان یک عبارت لوکس فقط در سخنرانیها مورد توجه قرار میگیرد که البته رؤسای دانشگاه معتقدند به دلیل کمبود بودجه چارهای هم جز این کار ندارند.
همانطور که سیداحمد معتمدی رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر میگوید: بودجه پژوهش جزء بودجه جاری است و هیات امنای هر دانشگاه تصمیم میگیرد که چند درصد به پژوهش اختصاص یابد، مسؤولان دانشگاه مجبور هستند ابتدا هزینه آب و برق و حقوق کارمندان و اعضای هیات علمی را بپردازند سپس برای پژوهش بودجه درنظر بگیرند که اگر بودجه به اندازه مصوب تخصیص نیابد بخش پژوهش با مشکل مواجه میشود.
منصور غلامی وزیر علوم نیز چندین بار در سخنرانیهای خود از دولت خواسته تا در افزایش بودجه پژوهش کمک کند.
هوشنگ طالبی رئیس دانشگاه اصفهان نیز از کمبود بودجه نگران است و میگوید: عمده بودجه دانشگاهها یعنی 80 درصد، بودجه پرسنلی است و لذا این نوع رشدها نمیتواند سایر بخشها را حرکت دهد، البته همین رشد بودجه نیز به طور کامل تخصیص نمییابد به طوریکه بیش از نیم درصد بودجه امسال تخصیص یافته است.
محمدرضا پورمحمدی رئیس دانشگاه تبریز نیز معتقد است با این بودجههای قطره چکانی نمیتوان در راستای پیشرفت پژوهش حرکت کرد.
رؤسای دانشگاه و محققان خواستار تخصیص این بودجه هستند زیرا تصویب به تنهایی دردی از پژوهش کشور درمان نمیکند.
حذف جدول 14 هم نگرانی دیگری را بین مسؤولان علمی کشور ایجاد کرده است، جدول 14 در حالی از لایحه بودجه سال 97حذف شده است که در سالهای گذشته نیز این اعتبار محقق نشد و به عقیده کارشناسان، نخستین آسیبی که از تخصیص نیافتن این اعتبار به بخش پژوهش و فناوری وارد میشود، تحقق نیافتن سهم یک درصدی پژوهش از تولید ناخالص داخلی است که در قانون و اسناد بالادستی نظام پیش بینی شده است.
البته در لایحه بودجه سال 97 کاهش اعتبارات برنامههای پژوهشی از سوی دستگاههای اجرایی ممنوع شده است، قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان هم وجود دارد یعنی زمینههایی برای پیشرفت پژوهش مهیاست ولی اینکه چرا همچنان محققان گلایه دارند شاید مربوط به همان تخصیص نیافتن بودجهها باشد.
افزایش بودجه نهادهای علمی اگرچه همراه با افزایش هزینههای دولت است اما به قول خود مسؤولان افزایش بودجه پژوهش، هزینه نیست بلکه سرمایهگذاری برای توسعه اشتغال فارغالتحصیلانی است که خود میتوانند کارآفرین باشند.
منبع: فارس
202