به نظر میرسد به جای اینکه دولت اشتغال ایجاد کند که معمولا در انجام آن به جهت حجم بالای نیروی کار با مشکل مواجه میشود، بهتر است از کسانی که توانایی ایجاد شغل در جامعه را دارند حمایت کند. کسبوکارهای جدید با مدیران جوان خود نشان دادهاند که بهتر از دولت میتوانند شغل ایجاد کنند. در سالهای گذشته شرکتهای بسیاری در کشورمان به وجود آمدهاند که نه صرفا با ایجاد کارخانه و بهکارگیری ابزار و وسایل بلکه تنها با فکر و اندیشه خود صدها شغل ایجاد کردهاند. در همین زمینه با علیاکبر پورجهان یکی از فارغالتحصیلان موفق دانشگاه آزاد اسلامی گفتوگو کردهایم. وی حرفهای بسیار جالبی درخصوص مباحث کارآفرینی و ایجاد اشتغال در کشور دارد. پورجهان متولد آذر 1360و ساکن شهر تهران است. او فارغالتحصیل مقطع کارشناسیارشد رشته شیمی گرایش تجزیه از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری بوده و مقطع کارشناسی را هم در این دانشگاه در رشته شیمی کاربردی در سال 1384 به پایان رسانده است.
او پس از فراغت از تحصیل به استخدام شرکت آب و فاضلاب استان تهران درمیآید. پورجهان به خبرنگار ما میگوید: «به دلیل ارتباط شغلم با رشته تحصیلی و احساس نیاز به تحصیل در مقطع بالاتر در سال 1387 در مقطع کارشناسیارشد رشته شیمی تجزیه را ادامه تحصیل دادم و در سال1390 در این مقطع فارغالتحصیل شدم.»
موضوع پایاننامه او «اندازهگیری نیترات و نیتریت موجود در آب آشامیدنی به وسیله HPLC-UV و حذف همزمان آنها» بوده که به دلیل اهمیت حذف این مواد از آب آشامیدنی در همایشهای ملی مورد توجه بسیاری از اساتید دانشگاهها قرار گرفته است. وی در سال 90 به دلیل ارائه مقالات علمی در این خصوص بهعنوان پژوهشگر برتر مفتخر به دریافت لوح تقدیر از مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران شده است.
زمینه فعالیتی شما چیست؟ درخصوص فعالیتهای کاریتان توضیح دهید.
بنده مدت 12 سال در شرکت آب وفاضلاب استان تهران مشغول فعالیت هستم و در حال حاضر بهعنوان رئیس قسمت فرآیند امور اجرایی تصفیهخانههای آب فعالیت میکنم. زمینه کاری بنده طراحی و نظارت بر اجرای بخش فرآیندی تصفیهخانه آب شامل فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی تصفیه آب است.
تحقیق و پژوهشها و البته موضوع پایاننامه شما چگونه توانسته در بحث کار به شما کمک کند؟ اصولا برای کاربردی کردن تحقیقات، فضایی در سازمانی که در آن مشغول به کار هستید وجود دارد؟
یافتن روشهای نوین در تصفیه آب و خصوصا حذف مواد مضر از آب آشامیدنی یکی از دغدغههای اصلیام در زمینه فعالیتم است، به همین دلیل موضوع پایاننامه خودم را در این حوزه انتخاب کردم. از سوی دیگر شرکت آب و فاضلاب استان تهران در این زمینه از تحقیقات علمی و دانشگاهی در حوزههای مختلف مرتبط حمایت میکند.
وضعیت کار را برای کسانی که در رشته شیمی تحصیل کردهاند، چگونه ارزیابی میکنید؟
به نظرم رشته شیمی یا بهتر بگویم بهطور کلی رشتههای علوم پایه به دلیل گستردگی موضوعات وضعیت کار بهتری نسبت به سایر رشتهها دارند. درخصوص رشته شیمی باید گفت گرایشهای تجزیه و آلی بیشترین سهم در جذب نیروی کار را دارند و سریعتر جذب بازار کار میشوند.
فارغالتحصیلان شیمی چگونه میتوانند کارآفرین باشند؟
در حال حاضر به دلیل نگاه ویژه به کارآفرینی در کشور از سوی ارگانها و سازمانهای دولتی و حمایتهای دولت از این کسب وکارها، فارغالتحصیلان رشته شیمی میتوانند با توجه به تخصص و مهارت کسب شده در دانشگاه و استفاده از تسهیلات کارآفرینی در زمینه تولید مواد شیمیایی و... اقدام کنند. در کنار این موارد باید بهانگیزه و پشتکار جوانان هم اشاره کرد. در هر رشتهای که تحصیل کرده باشیم راه برای موفقیت و ایجاد شغل وجود دارد. نمیتوان بدون تلاش و زحمت به جایی رسید. متاسفانه برخی بدون تلاش میخواهند بهترینها را داشته باشند که این موضوع اصلا امکانپذیر نیست. برخی هم با کمی تلاش زود خسته میشوند و به قول معروف زود کم میآورند. البته دولت هم باید از کسانی که در این چند سال اشتغالآفرینی کردهاند، حمایت کند. با حمایت دولت میتوان امیدوار بود که کار افراد کارآفرین توسعه بیشتری پیدا کند. توسعه بیشتر برابر است با ایجاد شغل بیشتر.
در حال حاضر بازار فعالیتهای کارآفرینی را برای ورود جوانان علاقهمند چطور ارزیابی میکنید؟
به نظرم در حال حاضر فعالیتهای کارآفرینی با توجه به فعالیت شرکتهای دانشبنیان در حوزههای مختلف روند رو به رشدی دارند. همانطور که گفتم چنانچه جوانان با استعداد که در بحث کارآفرینی فعال هستند از سوی دولت حمایت و تشویق شوند این توانایی را دارند که نیازهای کشورمان را در برخی زمینهها که کمی و کاستی در آن دیده میشود، برطرف کنند. همینطور در زمینه تولید و اشتغالزایی نیز به دولت کمک کنند که این موضوع بسیار حائز اهمیت و ارزشمند است. شرایط برای کارآفرین شدن هرچند با برخی محدودیتها اما وجود دارد. به نظرم به جای اینکه دولت خودش به تنهایی به فکر ایجاد شغل باشد بهتر است بستری را فراهم کند تا جوانان نخبه و تحصیلکرده که توانایی مدیریت و ایجاد راهبرد در همه زمینهها را دارند اشتغالزایی کنند. در سالهای اخیر شرکتهای موفق و البته بسیار سوددهی را در کشورمان داشتهایم که توسط جوانان تاسیس و مدیریت شده و برای بسیاری ایجاد اشتغال کردهاند. به عقیده من در زمان حاضر ایجاد شغل نیازمند فکر جدید و مدرن است و نمیتوان با تفکر سنتی ایجاد اشتغال کرد.
تحصیلات آکادمیک درحوزه کارآفرینی چقدر نقشآفرین است؟
قطعا تحصیلات آکادمیک در حوزه کارآفرینی نقش موثر و ویژهای دارد. البته نباید از این نکته غافل شد که صرفا تحصیلات آکادمیک نمیتواند موجب موفقیت در این حوزه شود. در این زمینه هم بحث تحصیلات آکادمیک مطرح است و هم بحث تجربه و داشتن روحیه مدیریتی. هر دو خصیصه میتوانند مکمل یکدیگر باشند و شرایطی را به وجود آورند که آن فعالیت بهخصوص در مسیر صحیح و سودده قرار بگیرد. اما به هر حال داشتن تحصیلات مرتبط با کسب وکار و تسلط روی دانشی که قرار است از طریق آن، کسبوکار ایجاد کنیم، میتواند در رسیدن به مقاصد به ما کمک کند و تقریبا تضمینی برای موفقیتهای آتی ما خواهد بود.
با توجه به اینکه این پیشرفت در کسبوکار، نیازمند تحقیق و کار علمی بیشتری است آیا در این زمینه با دانشجویان و دانشگاهیان نیز همکاری دارید؟
بله، به نظر من پیشرفت در کسبوکار زمانی در مسیر تعالی قرار میگیرد که ارتباط دانشگاه و صنعت به صورت ناگسستنی برقرار شود. تقریبا در هر جایی که ارتباط بین صنعت و دانشگاه وجود داشته شاهد موفقیت آن بودهایم. در هر جایی هم که این ارتباط کمرنگ یا قطع شده شاهدیم که آن صنعت دچار مشکلات جدی شده است. اصولا هیچ کسبوکاری نمیتواند بدون بحث تحقیق و توسعه و فعالیتهای علمی در جهت بسط و گسترش آن موفقیتآمیز باشد. به هرحال صنعت و تکنولوژی روزبهروز در حال پیشرفت است و نمیتوان محصول مشابهی را در طول سالها به یک شکل تولید کرد. این در مباحث دیگر مانند کار خود ما هم صدق میکند. باید روشهای جدیدی برای بهتر شدن راندمان کار به کار گرفت.
با توجه به راهی که تاکنون طی کردهاید، چه توصیهای برای دانشجویان و فارغالتحصیلان جویای کار دارید؟
به نظرم مهمترین عامل در موفقیت انتخاب صحیح در زمینه رشته تحصیلی است که متاسفانه اکثر دانشجویان از این موضوع غافل میشوند و بدون توجه به علاقه و همچنین بررسی بازار کار رشته مورد نظر در آن رشته تحصیل میکنند و درنهایت فارغالتحصیلان جویای کار در زمینه انتخاب شغل دچار مشکل میشوند و در ادامه برای گذران زندگی مجبور به فعالیت در حرفهای خارج از رشته تحصیلی مورد نظر میشوند.