به گزارش خبرنگار ایسکانیوز، 39 سال پیش در چنین روزی یعنی دوم بهمن ماه 57 پس از آنکه مسجد اعظم ارومیه توسط رژیم ستم شاهی مورد حمله مسلحانه قرار گرفت و تعداد بسیاری از جوانان و مردم عزیز ما در این مسجد به شهادت رسیدند، مردم ارومیه پاسخ دندان شکنی به رژیم ستم شاهی دادند.

رژیم پهلوی هیچ گاه به این موضوع فکر نمی کرد که مردم غیور آذربایجان غربی پاسخ این حرکت فجیع آنها را خواهد داد، زیرا مردم این استان در مقابل با این حمله برای اولین بار قیامی رژیم ستم شاهی در مرکز شهر انجام داده و به لطف خدای متعال به پیروزی رسیدند.

قیام 2 بهمن 57 به فرماندهی حجت الاسلام حسنی شکل گرفت که قیام مردم مستضعف علیه حکومت استکبارستیز بود، حکومتی که جز ظلم، شکنجه و عذاب برای مردمش چیز دیگری نداشت و به همین دلیل از این قیام در ذهن مردم سرزمین ایران به عنوان سمبل، نماد مقاومت و استقامت مردم آذربایجان غربی یاد می شود.

این واقعه تنها یک درگیری خیابانی چند ساعته میان مردم انقلابی و فهیم ارومیه با رژیم ستم شاهی خلاصه نشد زیرا مردم ارومیه در زمانی از اسلحه استفاده کردند که حمل اسلحه جسارت بسیاری داشت اما این مردم تصمیم به قیام گرفته و در مقابل حکومت ستم شاهی ایستادند.

نقش مردم ارومیه در مبارزه با طاغوت

ارومیه نخستین شهر کشور بود که قبل پیروزی انقلاب اسلامی جرقه مبارزه مسلحانه در آن کلید خورد و واقعه مسجد اعظم ارومیه در دوم بهمن 57 یک درگیری و یک اتفاق نبود بلکه نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی ایران و به ویژه آذربایجان غربی به شمار می رود.
مسجد اعظم ارومیه محلی است که در آن روزگار مبارزان انقلابی را در خود جای داده بود در دوم بهمن 57 مورد هدف گلوله های ماموران رژیم طاغوت قرار گرفت و بسیاری از مبارزان به شهادت رسیدند اما قیام مسلحانه مردم از همین مسجد شروع شد و سربازان طاغوت به رگبار بسته شدند.
نقشی که مردم این استان در مبارزه با طاغوت و به ثمر رساندن انقلاب ایفا کردند، هرگز از حافظه تاریخ پاک نمی شود زیرا آنان در دوره ای به جنگ مسلحانه پرداختند که داشتن یک اسلحه جسارت می خواست؛ جسارتی که ابهت پوشالی رژیم طاغوت را در زیر تلی از خاک مدفون کرد.
نقش و تاثیر این جنگ مسلحانه در تقویت حرکت انقلابی مردم ایران به حدی بود که در سال های نخستین جنگ تحمیلی حضرت امام خمینی (ره) فرمودند که همه باید مثل آقای حسنی مسلح شویم.

سر آغاز جنگ مسلحانه/مرور خاطرات

حجت الاسلام حسنی در کتاب خاطراتی که توسط عبدالرحمان اباذری از وی انتشار یافته از حماسه ۲ بهمن ارومیه به عنوان سر آغاز جنگ مسلحانه بر علیه رژیم پهلوی یاد می کند که با چند اسلحه کلاشینکف در مقابل تانک های رژیم، پیروزی را برای مردم انقلابی ارومیه به ارمغان آورد.

استقرار در گنبد مسجد اعظم، سنگربندی خیابان، ایجاد مانع برای حرکت نیروهای زرهی، ایجاد سنگر در پشت بام یکی از بانک های مستقر در نزدیکی مسجد، قطع درختان بزرگ و انداختن آن در مسیر تانک ها برای جلوگیری از پیشروی خودروهای زرهی از اقدامات اولیه انقلابیون ارومیه در دوم بهمن ماه ۵۷ برای شروع مقابله با عوامل طاغوت بودند.

از قول حجت الاسلام حسنی در تعریف این واقعه در کتاب مذکور آمده است: (در آن روز) هرچه امکانات و تجهیزات بود در جهت استحکام پایگاه نظامی مسجد اعظم به کار گرفتیم به تعداد ۴۰ تا ۵۰ نفر افراد مسلح و با حضور انبوه مردم آماده نبرد شدیم.

غرش تانک ها در خیابان ها در مقابل حرکت انقلابی مردم ارومیه اقدام رژیم طاغوت برای مقابله بود که با شلیک توپی گنبد مسجد جامعه ارومیه مورد هدف قرار گرفت و سوراخ شد.

حجت الاسلام حسنی در بیان آن واقعه می گوید: گلوله توپ درست از یک متری بالای سرم عبور کرد و به گنبد اصابت نمود بعد از آن طرف گنبد خارج شد. شش تانک با اقدام مسلحانه آن روز در حدفاصل بین خیابان های منتهی به مسجد اعظم با تیراندازی انقلابیون ارومیه زمین گیر شدند.

این حماسه بر اساس نقل شاهدان آن روز دو شهید از نیروهای انقلابی را بر جای گذاشت که مراسم تشییع پیکر آنها نیز بعد از ظهر همان روز به وسیله مردم انقلابی و در حالیکه افراد مسلح ارومیه با هدایت حجت الاسلام حسنی آنها را همراهی می کردند با شور خاصی انجام شد.

تعدادی از نیروهای نظامی وابسته به رژیم طاغوت نیز در درگیری مسلحانه دوم بهمن ۵۷ ارومیه کشته شدند. در حماسه تاریخی دوم بهمن ۵۷ ارومیه، مردم برای اولین بار با چشم خود شکست و فرار تانک ها را دیدند، شور و غوغای عجیبی در شهر پیچید و واقعا مردم باورشان شد که می توانند با امکانات کم در برابر یک رژیم جهنمی و تا دندان مسلح بایستند.

حجت الاسلام والمسلمین ‘غلامرضا حسنی’ نماینده سابق ولی فقیه در آذربایجان غربی و امام جمعه سابق ارومیه حماسه دوم بهمن ۵۷ را ثمره شجاعت و دلاوری مردم آذربایجان غربی می خواند و می گوید: این روز سند بزرگ ظلم ستیزی مردم این استان است و باید حفظ شود.

پارت دوم مرور خاطرات

آیت الله سیدعلی اکبر قریشی عضو مجلس خبرگان رهبری در بازگویی خاطرات خود از دوران انقلاب، 2 بهمن و دوران تبعید خود می گوید از سال 42 مبارزه علیه رژیم طاغوتی در منابر علما و روحانیت شروع شد، آن سالها مدام بخاطر سخنان تند و انتقاد از رژیم به شهربانی و فرمانداری احضار می شدم.
تهدیدها تا سال 57 ادامه داشت اما بنده همینکه پا از ساواک و شهربانی بیرون می گذاشتم، کار خودم را می کردم؛ تهدید، شکنجه و تبعید هرگز نتوانست مانع مخالفت من با رژیم شود تا اینکه در دوم اردیبهشت 57 مرا به بافت کرمان تبعید کردند.
مدت تبعیدم یکسال بود اما بعد از سه ماه (مرداد ماه) تبعید شکسته شد و با حجت الاسلام صاحب الزمانی که ایشان نیز به گرگان تبعید شده بودند، به ارومیه بازگشتیم ومردم نیز استقبال باشکوهی از ما کردند.
پس از بازگشت از تبعید، مسجد اعظم ارومیه را ستاد مبارزات قرار دادیم؛ عصر هر روز مبارزان و انقلابیون شهر در این مسجد جمع شده و به سخنرانی های روحانیون گوش می دادند. برخی اوقات که دیگر روحانیون نمی آمدند من بالای منبر می رفتم.
مبارزه مردمی با عوامل رژیم طاغوت و ساواکی ها در ارومیه ادامه داشت و حجت الاسلام حسنی با همراهی جوانان به صورت مسلحانه مقابله با نیروهای ستمشاهی را آغاز کرد؛ مبارزات مسلحانه حجت الاسلام حسنی با چریکی های مسلح به صورت سازمان یافته در چند نقطه شهر در دوم بهمن ختم شد.
من در روز دوم بهمن در منزل بودم و پس از شنیدن دوباره صدای توپ، به سمت مسجد به راه افتادم و زمانی که به مسجد اعظم ارومیه رسیدم، گنبد مسجد از چهار سمت سوراخ شده بود؛ توپ ها را سرهنگ منوچهری از نیروهای ارتش شلیک کرده بود که بعدها نیز اعدام شد.

901/900