به گزارش خبرنگار سرویس دانشگاه خبرگزاری ایسکانیوز، سعدالله زارعی در نشست نقد و بررسی نظام ریاستی و پارلمانی در دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه قائل به ترجیح یکی از دو نظام پارلمانی یا ریاستی نسبت به یکدیگر نیست، تصریح کرد: معتقدم در کشور در این دوره ۴۰ ساله هر دو نوع این نظام ها را تجربه کردیم؛ نظام پارلمانی را در فاصله سال های ۵۸ تا ۶۸ تجربه کردیم و در آن مقطع زمانی رییس جمهور تقریبا تشریفاتی بود و قدرت دست مجلس بود.
وی افزود: مجلس نخست وزیر را انتخاب می کرد و نخست وزیر هم مسئول اداره کشور و پاسخگوی مجلس بود، در تقسیم بندی رایج این شکل کار را نیمه ریاستی و نیمه پارلمانی به حساب می آورند چون در نظام های پارلمانی رییس جمهور نخست وزیر را پیشنهاد نمی دهدبلکه مجلس بر اساس احزاب و فراکسیون هایی که بیشترین کرسی را دارند فرد انتخاب می شود.
این کارشناس سیاسی با اشاره به تغییر نظام پارلمانی به نظام ریاستی در سال ۶۸ گفت: در کشور به این جمع بندی رسیده شد که نظام ریاستی بر نظام پارلمانی ترجیح دارد لذا پست نخست وزیر به کلی حذف شد و پست رییس جمهوری آمد.
وی افزود: نظام ایجاد شده باز یک نظام کاملا ریاستی نبود، از دو بعد چرا که الان هم وزرا از پارلمان رای اعتماد می گیرند یعنی دست رییس جمهور به طور کامل باز نیست و مجلس می تواند وزرا را استیضاح کرده یا رای اعتماد ندهد در حالی که در نظام های ریاستی مجلس در این قضیه ورود نمی کند.
سعد الله زارعی با اشاره به اینکه نظام فعلی هم نظام نیمه ریاستی و نیمه پارلمانی است، افزود: دومین تفاوت این است که بر اساس اصل ۶۰ قانون اساسی بخشی از اعمال قوه مجریه در خارج از قوه مجریه است مثلا در نظام های ریاستی ارتش تحت امر رییس جمهور عمل می کند اما در ایران طبق اصل ۶۰ قانون اساسی ارتش و برخی از دستگاه های دیگر در خارج از دولت دیده شده است.
وی ادامه داد: هم اکنون یک نظام نیمه پارلمانی و نیمه ریاستی است ولی اگر تصور کنیم مسئله کشور مسئله نوع نظام حکومتی پارلمانی یا ریاستی است به نظر من برای اثبات این دچار مشکل می شویم.
کارشناس سیاسی تاکید کرد:مشکل ما این است که بنیه های تشکیل دولت قوی را نداریم که یکی از مسائل مهم آن حزب است، احزاب قوی و مسئول که اساس نامه محکمی داشته باشند و تفک حاکمیتی خاصی را در کشور نمایندگی کنند در کشور نداریم.
وی با اشاره به احزاب انتخاباتی و غیر مسئول در کشور اظهار داشت: کسانی به اسم حزب می آیند و درانتخابات تاثیراتی می گذارند اما هیچ مسئولیتی را نمی پذیرند و خارج از انتخابات هیچ بروز و ظهوری ندارند.
سعدالله زارعی تصریح کرد: مشکل اصلی ما در جمهوری اسلامی این است که احزاب قوی نداریم که مسئولیت بپذیرند و مسئولانه عمل کنند، پایبندی به قانون در کشور ما ضعیف است؛ مجلس و دولت و قوای نظارتی اختیاراتی دارند که از آن استفاده نمی کنند.
وی افزود: دولت ها تلاش می کنند نقش تئوریک را ایفا کنند تا اجرایی؛ دولت های تئوریک بلای جان قانون اساسی هستند و اصل نظام را بهم می ریزند، دولت مجری است، دولت وظیفه تئوریک و تئوری پردازی ندارد؛ وزارت خارجه چرا به جای اجرای سیاست های نظام مشغول تئوری پردازی است؟
کارشناس سیاسی ادامه داد: وزارت خارجه تلاش می کند با تئوری پردازی رویه، فرهنگ یا ایدئولوژی خاصی را پیاده کند، برای اینکه خودش را در موضع اجرا نمی بیند و بعد می گوید چرا روابط خارجه ما پیش نمی رود، کار تئوریک می کند! شما باید به جای تئوری پردازی کار وزارت خارجه را پیش ببرید!
وی ادامه داد: دو نقطه ضعف را باید برایش برنامه ریزی کنیم یک مورد ایجاد حزب قدرتمند است و مسئله دوم در کشور ضعف قانون است.
سعدالله زارعی با رد این استدلال که پا نگرفتن حزب در کشور را به مسائل ایدیولوژیک و دین نسبت می دهند، تصریح کرد: جمهوری اسلامی در منطقه با احزاب قوی مثل حزب الله لبنان و انصارالله یمن کار می کند، حزب الله از متن و طیف شیعه برآمده و اگر دین مانع حزب بود در عراق، لبنان و یمن هم نباید شاهد احزاب قوی باشیم.
وی با توجه به قانون اساسی و مسئولیت ها و ماموریت های آن گفت: فکر می کنم با این وضعیت نظام پارلمانی تطبیق بیشتری و کمک بهتری می کند، اگر به نظام پارلمانی با عیوب دهه ۶۰ برنگردیم؛ به عنوان مثال یکی از موارد اینکه پست ریاست جمهوری به کل نداشته باشیم و اساسا کار در مجلس شکل بگیرد و نخست وزیر بتواند کامل بر کابینه احاطه داشته باشد به گونه ای که نگران فشارهای مجلس نباشد.
این کارشناس سیاسی در پایان خاطر نشان کرد: با رفع عیوب نظام پارلمانی دهه ۶۰ یک نظام پارلمانی مسئول و قوی در کشور داشته باشیم.
به گزارش ایسکانیوز، نشست نقد و بررسی نظام پارلمانی و نظام ریاستی به همت بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی و با حضور صادق زیباکلام، احدیان و جلیل محبی در سالن الزهرا دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
