مهمترین خواسته‌های مردم ایران در شروع نهضت، که در نهایت به شکل گیری نظام اسلامی انجامید. از بین رفتن استبداد، خودکامگی، کسب استقلال و شکل گیری نظامی دینی مبتنی بر اراده مردم بود. نهضت اسلامی ملت ایران که سرآغاز آن قیام 15 خرداد بود. طومار نظام استبدادی را به هم پیچید و حاکمیت مردم را جایگزین آن ساخت. سوال این است که نقش مردم در در تداوم انقلاب اسلامی چیست ؟
با مرور تحولات انقلاب اسلامی و نگاهی به وضعیت نظام مقدس جمهوری اسلامی در 39سال گذشته می‌توان جلوه‌های متنوعی از حاکمیت مردم را مشاهده نمود. بدون شک چنین دستاورد باعظمتی را می‌توان در صدر مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی قرار داد و ابعاد مختلف آن را بررسی و مطالعه نمود.
انقلاب اسلامی برخلاف بسیاری از انقلابات عصر جدید که مبتنی بر منافع طبقات مختلف شکل گرفته و یا توسط بخش خاصی از جامعه هدایت و حمایت شده‌اند و اهداف خاص قشری، طبقاتی و فرقه‌ای را هدف قرار داده‌اند، نهضتی بود که اهداف خود را منافع همه اقشار ملت با همه اعتقادات و گرایشهای مذهبی قرار داده و بدنبال شکل گیری نظامی بود که همه مردم ایران زمین در آن از حقوق اولیه انسانی برخوردار باشند.
انقلاب اسلامی با اهداف والای خود توانسته بود همه اقشار جامعه را به صحنه مبارزه با رژیم کشانده و پیر و جوان، شهری و روستایی، باسواد و بی سواد، و همه و همه را همراه نماید. بهمین خاطر انقلاب اسلامی را بی‌شک می توان بزرگترین انقلاب مردمی عصر حاضر نماید.
با پیروزی انقلاب اسلامی مردم به خانه‌های خود بازنگشتند و زمام امور را به نخبگان و سیاسیون نسپردند تا آنها برایشان تصمیم سازی نمایند و مردم تنها در وضعیتی انفعالی نظاره‌گر مسائل باشند. بلکه همچنان در صحنه ماندند و گام به گام با هدایت حضرت امام (ره) براساس آموزه های دینی، نظام سیاسی جدید را شکل دهند.
جهت¬گیری مردم در آن مقطع برخاسته از نگاه رهبری الهی حضرت امام (ره) بود که در راس این نهضت قرار داشت. او با تمام وجود به ملت خویش باور داشت، و به همین خاطر از روز اول پیروزی نهضت از مردم خواست تا در گام به گام فرآیند شکل گیری نظام رای خود را اعلام نمایند. رفراندوم جمهوری اسلامی، انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی، رفراندوم قانون اساسی، انتخابات مجلس شورای اسلامی، انتخابات ریاست جمهوری، انتخاباتی بود که در دو سال ابتدایی شکل گیری این نظام سیاسی با حضور پرشکوه مردم برگزار گردید و نظام سیاسی مبتنی بر خواست و رای ملت قانونی شد.
آنچه با ورق زدن در برگ¬های زرین تاریخ ماههای ابتدایی انقلاب اسلامی به چشم می‏خورد و نشان از ایمان واقعی حضرت امام(ره) به "جمهوری اسلامی" بود، اعتماد بالایی است که ایشان به مردم داشتند و در عوض بی‏اعتمادی که به گروه¬ها و احزاب سیاسی نشان می‏دهند. این نکته نیز توسط مقام معظم رهبری به آن اشاره شده است.(1)
«امام به مردم اعتماد داشتند، انقلاب که پیروز شد امام می‏توانستند اعلان کنند که نظام ما یک نظام جمهوری اسلامی است، از مردم هم هیچ نظری نخواهند، هیچ‌کس هم اعتراضی نمی‏کرد، اما این کار را نکردند. درباره اصل نظام و کیفیت نظام، رفراندوم راه انداختند و از مردم نظر خواستند، مردم هم گفتند «جمهوری اسلامی» و این نظام تحکیم شد. برای تعیین قانون اساسی امام می‏توانست یک قانون اساسی مطرح کند، همه مردم یا یک اکثریت قاطعی از مردم هم یقیناً قبول می‏کردند. می‏توانست عده‏ای را معین کند و بگوید اینها بروند قانون اساسی بنویسند، هیچکس هم اعتراض نمی‏کرد، اما امام این کار را نکرد. امام انتخابات خبرگان را به راه انداختند، حتی عجله داشتند که این کار هرچه زودتر انجام بگیرد. امام دو ماه از پیروزی انقلاب نگذشته بود که اولین انتخاب یعنی همان رفراندوم جمهوری اسلامی را به راه انداخت. یکی، دو ماه بعد انتخابات خبرگان قانون اساسی بود، چند ماه بعد انتخابات ریاست جمهوری بود. در یک سال که همان سال 58 باشد، امام چهار بار از آرای مردم برای چیزهای گوناگون استفسار کرد. برای اصل نظام، برای قانون اساسی نظام - که قانون اساسی یک بار خبرگانش انتخاب شدند، یک بار خود قانون اساسی به رأی گذاشته شد - برای ریاست جمهوری، برای تشکیل مجلس شورای اسلامی. امام به معنای واقعی کلمه معتقد به آرای مردم بود. یعنی آنچه را که مردم می‏خواهند و آرایشان بر آن متمرکز می‏شود. البته در این کارها هیچ وقت سررشته کار را هم به دست سیاست‏بازان نمی‏داد. مردم غیر از سیاست بازهایند، غیر از مدعیان سیاستند، غیر از مدعیان طرفداری مردمند. امام به مردم اعتماد داشت. خیلی از گروهها و احزاب و داعیه‏داران و سیاست‏بازها و حزب‏بازها و امثال اینها بودند، امام به اینها کاری نداشت، میدان هم به اینها نمی‏داد که بیایند زیاده‏طلبی کنند، به نام مردم حرف بزنند و عوض مردم تصمیم بگیرند، لیکن به آرای مردم احترام می‏گذاشت» رهبرمعظم انقلاب اسلامی 14/3/1378
روز یکشنبه مصادف با 22 بهمن 1396 مردم سراسر کشور که نقش اساسی در شکل گیری و تداوم انقلاب اسلامی داشتند، همانند سال های گذشته پر شور و تماشایی در صحنه حاضر خواهند شد.

نویسنده : اسماعیل کوشکباغی