به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، اشرف بروجردی در مراسم هشتادمین سالگرد کتابخانه ملی گفت: سرزمین ایران دارای سابقه طولانی در فرهنگ مکتوب و تجمیع دانش به منظور حرکت به سمت کمال است و بی اغراق ایران را می‌توان جزء سرزمین‌هایی نام نهاد که از پیشروترین کشورها در عرصه تولید، گردآوری و عرضه دانش بوده است.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با بیان اینکه در ایران با تاریخی کهن و تمدنی چندهزارساله، کتاب و کتابخانه نیز قدمتی کهن دارد گفت: نویسندگانی چون ابن‌ندیم و ابومشعر بلخی، وجود کتابخانه‌های تخت‌جمشید در عصر هخامنشیان در دو هزار و 500 سال پیش تا کتابخانه جندی‌شاپور که بزرگ‌ترین کتابخانه دنیای باستان به شمار می‌رفته است نشان از جایگاه والای کتاب و کتابخانه در این مرز و بوم دارد. بعد از اسلام نیز ققنوس فرهنگ ایرانی از خاکستر دوسده رکود به پاخاست و در نتیجه خدمات متقابل ایران و اسلام، باردیگر کار کتابخانه‌ها رونق گرفت.
**کتابخانه‌های ملی حافظ میراث فکری و هویت ملی یک ملتند
بروجردی افزود: کتابخانه ابوالوفای همدانی، بهاءالدوله دیلمی، نوح‌ابن منصور سامانی یا کتابخانه ابن‌عمید در ری و نظایر آن تنها نمونه‌هایی به‌خاطر مانده از صدها کتابخانه در تاریخ ایران اسلامی است. دیرزمانی از تولد کتابخانه‌های ملی در جهان نمی‌‌گذرد. کتابخانه‌هایی که وظیفه پاسداری همه مکتوبات ملت‌ها را برعهده دارند. ویترین فرهنگ آن ملت به‌شمار می‌روند. از این رو کتابخانه‌های ملی حافظ میراث فکری و هویت ملی یک ملتند.
این فعال فرهنگی ادامه داد: کتابخانه ملی ایران نیز به‌عنوان باقدمت‌ترین کتابخانه ملی در منطقه جنوب غرب آسیا مفتخر است که از یک‌سو به معماری برآمده از فرهنگ آراسته است و از سوی دیگر در عرصه پژوهش و تدوین استانداردهای بومی ید طولایی دارد.
بروجردی اظهار کرد: کتابخانه ملی حافظ حافظه ملت‌هاست. حافظه این مرز و بوم از یک‌سو پا در دل تاریخ و دست‌نوشته‌های تاریخی و نسخ خطی دارد و از سوی دیگر رو به سوی آینده‌ای دیجیتال. میراث و هویت ما ایرانی در برگ برگ نسخ و دست‌نوشته‌های تاریخ مستتر است، و برماست که با گردآوری و صیانت از آن‌ها این میراث هویتی را پاس بداریم.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با بیان اینکه حافظه ملی در حال تحول است و از فرم کاغذی به محمل‌های نوین در حال تغییر است گفت: امروز پس از 8 دهه تلاش و کوشش درصد هستیم تا با به‌کارگیری فن‌آوری اطلاعات به سمت حفظ حافظه ملی دیجیتال ایرانیان گام برداریم. علاوه بر این نیاز است تا با تصویربرداری دیجیتال این مکتوبات و مستندات هم به حفاظت از آن‌ها کمک کنیم.
این فعال فرهنگی با تاکید بر ظرفیت کتابخانه ملی در حوزه ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی افزود: حوزه‌های تخصصی ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی از ظرفیت قابل‌توجهی برای جذب محققان غیرایرانی دارد. اما نگاه به دسترسی اطلاعات باید فارغ از هرگونه حساسیت سیاسی باشد. کتابخانه ملی در سالی که گذشت تلاش وافری داشت تا به‌عنوان بازوی دیپلماسی فرهنگی دولت تعاملات فرهنگی ویژه‌ای را از دریچه کتاب و کتابخانه با سایر ملت‌ها ایجاد کند و بیش از پیش ویترین فرهنگی کشورمان را به جهانیان عرضه کند.
وی ادامه داد: کتابخانه ملی آیینه هویت ملت ایران است و اغراق نیست اگر بگوییم می‌تواند به عنوان موتور توسعه و پیشرفت کشور از سوی دولت و مجلس حمایت شود. تخصیص بودجه مناسب به‌منظور تکمیل منابع و اجرای طرح‌های توسعه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری این سازمان مستلزم توجه وافر دولت و مجلس است. هرچند که در طی سال‌های گذشته این حمایت وجود داشته اما انتظار می‌رود که درآینده با عنایت به اهمیت یافتن دوچندان نقش علم و اطلاعات در جامعه و تعداد روزافزون تحصیل‌کرده‌ها این توجه افزایش پیدا کند.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی تاکید کرد: شکل‌گیری و بقای کتابخانه ملی ایران مدیون آینده‌نگری و فرهنگ‌دوستی کسانی است که این میراث فکری و فرهنگی را علی‌رغم افت و خیزهای سیاسی برای آیندگان حفظ کرده‌اند.
در ادامه گلوریا پرز سالمرون رئیس فدراسیون کتابداری (ایفلا) در این مراسم ضمن تشکر از دعوت اشرف بروجردی گفت: سال گذشته؛ در جریان نشست جهانی کتابخانه و اطلاعات ایفلا در شهر «وروتسلاو» در لهستان؛ فرصتی پدید آمد تا نطق خود را که مورد قبول افتاده بود را در اختتامیه اجلاس در سالن باشکوه «سنتنیال» ایراد کنم و به اختصار بیانیه‌ام را به‌عنوان رئیس ایفلا در سال‌های 2017 تا 2019 ارائه کنم.
رئیس فدراسیون کتابداری (ایفلا) در معرفی خود عنوان کرد: من کتابدارم. تمامی مدت تکوین عمر کاریم در زمینه کتابخانه و کار با انواع کتابخانه‌ها در وضعیت‌های متفاوت سپری شده است؛ تا این که در سال 2010 ریاست کتابخانه ملی اسپانیا را برعهده گرفتم.
وی افزود: همان طور که اشاره شد؛ وظایف مختلفی را پیرامون فعالیت در سازمان‌های کتابخانه‌ای برعهده داشته‌ام. ابتدا خدمت در سازمان حرفه‌ای کتابخانه کاتالونیا؛ بعد از آن رئیس «فسابید» (یعنی انجمن‌های کتابداری اسپانیا)؛ در کنار آن، همکاری با اروپا در «ابلیدا» (یعنی دفتر اروپایی انجمن‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی و مستندسازی) همین‌طور کار در سطح بین‌المللی در ایفلا در سال‌های متمادی گذشته نیز فرصتی را در اختیار داشته‌ام تا با کتابداران و مقامات از تمامی مناطق جهان در ارتباط باشم.
سالمرون اظهار کرد: سابقه فعالیتم از این رهگذر این فرصت را به من بخشیده است تا دیدگاه عمیقی در زمینه کتابخانه بدست آورم و همچنین مرا تشویق کرده تا برای ایجاد تحول در ایفلا در قالب رهیافتی نوین برای تقویت کتابخانه‌ها تلاش کنم.
رئیس فدراسیون کتابداری (ایفلا) خاطر نشان کرد: سال گذشته ایفلا گفتمانی جهانی را به رهبری دبیرکل این سازمان «جرالد لیتنر» آغاز کرد. از این گفتمان جهان یانتظار می‌رود که رؤیای جهانی کتابخانه‌ها را در زمینه آینده آن‌ها و این که چگونه اتحادیه‌ای از کتابخانه‌ها قادر به رفع چالش‌های جهانی‌سازی هستند، کمک کند. چالش‌هایی مثل این که امروزه در جامعه اطلاعات جهانی ما چه می‌گذرد و برای رفع این چالش‌ها چه باید کرد؛ تا تمامی کتابخانه‌ها، شرکا و دست‌اندرکاران این حرفه به میدان بیایند.
ایفلا نقشه راه کتابداری در جهان را کلید می‌زند
وی گفت: نتایج این گفتمان جهانی یعنی گزارش رویای جهانی؛ ماه آینده در ماه مارس در نشست رئیس ایفلا در بارلسون مطرح می‌شود؛ یعنی قبل از شروع مرحله دوم این فرایند چشمگیر، برنامه‌ریزی برای الگوی راهبردی جهانی این نقشه‌های راه برای رفع چالش‌های بین‌المللی شروع می‌شود.
رئیس فدراسیون کتابداری (ایفلا) افزود: ما دوباره به مناطق مختلف خواهیم رفت و با همکاری انجمن‌های کتابخانه‌های ملی و کتابخانه‌های ملی، نیازهای محلی را برای تقویت سیستم‌های کتابخانه آن‌ها مشخص می‌کنیم. در این رویکرد؛ ایفلا طرح مهم و جالب توجه دیگری را زیر‌عنوان «نقشه راه کتابداری در جهان» کلید می‌زند. جمع‌آوری داده‌ها از کتابخانه‌های ملی؛ معیارهای علمکرد؛ گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای در سطح ملی از تمامی انواع کتابخانه‌های مناطق مختلف جهان، شما می‌توانید اطلاعات مربوط به کتابخانه‌های ایران را (نیز) پیدا کنید.
سالمرون درباره دسترسی به اطلاعات تاکید کرد: معتقدم که دسترسی جهانی به اطلاعات، مسئله آزادی برای هر یک از ابنای بشر است و این که کتابخانه‌ها دروازه‌ای برای نیل به دموکراسی از طیق اطلاعات برای همه است. بنابراین ما کتابداران به جد مسئولیم تا از تمامی مهارت‌ها و تلاش‌هایمان برای صیانت و توسعه این دروازه‌ها به نفع جوامع خود استفاده کنیم. ما به عنوان کتابدار می‌توانیم در سازماندهی، نگهداری و انتشار اطلاعات نقش برجسته‌ای ایفا کنیم، اما حل مسائل جهانی به همراه یکدیگر کلید موفقیت مأموریت و آرمان ما است.
وی ادامه داد: سال گذشته ایفلا با توجه به دستورکار 2030 سازمان ملل به مثابه فرصتی برای کمک به مردم برای نیل به اهداف توسعه پایدار از طریق فعالیت کتابخانه، برنامه بی‌نظیری را به اجرا گذاشت. این «برنامه حمایت جهانی» به کتابداری توان تولید و پیشبرد چارچوب سیاستی مطلوبی را برای ارائه خدمات ارزشمند به جامعه می‌دهد. این برنامه دستور کارهای اقدام در سطح ملی و منطقه‌ای را ایجاد و اجرا می‌کند و مهارت‌های حمایتی را تقویت می‌کند.
سالمرون در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: من به رؤیا، توانایی، تعهد و مشارکت‌مان اعتقاد دارم. کتابخانه‌ها موتور تغییرند و ما کتابداران چرخ‌دنده‌هایی هستیم که این تغییر را به پیش می‌بریم و حاصل این کار دسترسی موثر و دموکراتیک به اطلاعات برای همگی مردم در همه جوامع خواهد بود. من در این روز بزرگ و فرخنده و کتابخانه ملی ایران تبریک و تهنیت می‌‌گویم.
براساس این گزارش، هشتادمین سال تاسیس کتابخانه ملی با حضور اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور. علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی، حسنعلی امیری، معاون حقوقی رئیس جمهور، سفرا، نمایندگان مجلس، اعضای شورای شهر و شخصیت‌های فرهنگی و هنری برگزار شد.
همچنین در ویژه برنامه هشتادمین سال تاسیس کتابخانه ملی از سامانه فهرست نسخ خطی فارسی در جهان و مجموعه نسخ محدث قمی رونمایی شد.
502
