دکتر علیرضازرباف استاد زبان وادبیات فارسی درگفتگو باخبرنگار سرویس دانشگاه ایسکانیوز درباره پروین اعتصامی شاعر بلند آوازه ایران و جایگاهش در شعر و ادبیات ایران گفت: پروین اعتصامی جزو شعرای برتر زن سنتی ایران است و اگر بخواهیم چند شاعر زن مطرح را نام ببریم بدون شک پروین جزو 3 شاعر برتر است.

وی افزود: رخشندهٔ اعتصامی معروف به پروین اعتصامی (زاده ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ در تبریز – درگذشته ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ در تهران) شاعر ایرانی است که به عنوان «مشهورترین شاعر زن ایران» از او یاد شده‌است.پدر وی یوسف اعتصامی، از شاعران و مترجمان معاصر خود بود که در شکل‌گیری زندگی هنری پروین و کشف استعدادها، و ذوق و گرایش وی به سرودن شعر نقش مهمی داشت.

این استاد ادبیات تصریح کرد: پروین در بیست و هشت سالگی ازدواج کرد اما به دلیل اختلاف فکری با همسرش، پس از چندی از او جدا شد. و بعد از جدایی، برای مدتی در کتاب‌خانهٔ دانشسرای عالی، به شغل کتابداری به کار مشغول بودو پیش از چاپ دومین نوبت از دیوان اشعارش، بر اثر بیماری حصبه در سن سی و پنج سالگی در تهران درگذشت و درحرم مطهر حضرت معصومه، در آرامگاه خانوادگی‌اش، به خاک سپرده شد. که زادروز پروین اعتصامی، (بیست و پنجم اسفندماه)، به عنوان «روز بزرگداشت پروین اعتصامی» نام‌گذاری شده‌است.

دکتر علیرضازرباف درباره ویژگی های شعر پروین خاطر نشان کرد: پروین اعتصامی از پیروان «جریان تلفیقی» است وبهترین دیوان اشعار پروین که به چاپ رسیده است با مقدمه ملک الشعرا بهار بوده است ،مضامین و معانی اشعار پروین، توصیف‌کنندهٔ دلبستگی عمیق وی به پدر،استعداد و شوق فراوان او به آموختن دانش، روحیهٔ ظلم‌ستیزی و مخالفت با ستم و ستمگران و حمایت و ابراز همدلی و همدردی با محرومان و ستم‌دیدگان است. اشعار پروین اغلب از حوادث و اتفاقات شخصی و اجتماعی خالی‌اند. در میان اشعار او، شعری وجود ندارد که با کمک آن بتوان صراحتاً شخص شاعر را شناخت. شعر پروین از دیدگاه طرز بیان مفاهیم و معانی، بیشتر به صورت «مناظره» و «سؤال و جواب» است. در دیوان او بیش ازهفتاد نمونه مناظره آمده است که وی را از این لحاظ در میان شاعران فارسی برجسته ساخته‌است. این مناظره‌ها نه تنها میان انسان‌ها و جانوران و گیاهان، بلکه میان انواع اشیاء – از قبیل سوزن و نخ – نیز اتفاق می‌افتد. پروین در بیان مقاصد خود از هنرهای «شخصیت‌بخشی» و «تخیل» و «تمثیل»، با شیوایی کم‌نظیری استفادهٔ بسیار کرده‌است.

وی تصریح کرد: تعداد زیادی از اشعار پروین، بیانگر انتقاد پروین از شاهان و ظلم و ستم قدرتمندان است. پروین در شعر «صاعقه ما ستم اغنیاست» «ظلم» را نماد وقاحت و بی‌شرمی شخص ظالم توصیف می‌کند. در شعر «ای رنجبر» زحمتکشان را به انقلاب در برابر ستمگران فرا می‌خواند، در شعر «تیره بخت» فقر را به تصویر می‌کشد و در شعر «اشک یتیم» مشروعیت سیاسی دولت را مورد شک و تردید قرار می‌دهد. از این رو، شعر پروین رنگ و بوی سیاسی نیز به خود می‌گیرد و چون تعداد این‌گونه اشعار در دیوان او زیاد است، بعضی از منتقدان، شعر او را شعر «سیاست و اخلاق» نامیده‌اند. البته باید توجه داشت که این اشعار در زمان استبداد رضاشاه با شاعران آزادی‌خواه، سروده شده‌اند و یکی از معروف‌ترین اشعار وی که تا سال‌ها در کتاب فارسی سال پنجم دبستان قرار داشت قطعه «اشک یتیم» است.

گفتنی است، پروین اعتصامی جزو شعرای زنی بود که در زمان پیش از انقلاب حجاب داشت و مقام معظم رهبری در ۲۲ شهریور ۱۳۹۳، در حالیکه در بیمارستان بستری بودند و عده‌ای از فرهیختگان به عیادتشان آمده بودند، به مقایسهٔ پروین اعتصامی با شاعرانی مانند فروغ فرخزاد پرداختند و از کسانی که پروین را «شاعر نخود و لوبیا» می‌دانند، انتقاد کرد. ایشان همچنین پروین را «شاعری که سعی می‌شود چهره‌اش پوشانده شود» عنوان کردند و معتقد هستند که منتقدان برای بالا بردن جایگاه ادبی فروغ فرخزاد، پروین را کنار زدند.

خبرنگار: ندافراهانی