محمدحسین فاتحی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گفتوگو با خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ در پاسخ به این سوال که دولت چگونه میتواند به تحقق شعار حمایت از کالای ایرانی کمک کند، اظهار کرد: بهترین کاری که دولت میتواند در این زمینه انجام دهد مداخلات خود را در عرصه بازار کمرنگ و بخش تصدیگری را آزاد کند و از همه مهمتر اینکه قوانین اصل 44 را در بحث خصوصی سازی به درستی اجرا کند.
او تصریح کرد: دولت اصرار دارد که با نفوذ به بخش خصوصی در بازار حضور داشته باشد تا جاییکه ظرفیت های داخلی- چه از نظر نیروی انسانی و چه از نظر منابع مالی- موقعیت ژئوپولتیک و موقعیت جغرافیایی و دسترسی به آبهای آزاد و آسیای میانه نشان دهنده پتانسیل خوبی برای شکوفایی اقتصاد کشور است و اینکه چرا ما نمی توانیم به این رشد برسیم بخاطر این است که مداخله دولت بیش از اندازه است.
فاتحی تاکید کرد: می توان یادآور شد که در همه عرصه ها در جاهایی که فضای حاکمیتی و دولت حضور داشته باشد حضور دولت را نمی بینیم به عنوان مثال در مباحث آبی و خاکی و ... ولی در بخش بازار و اقتصاد حضور دولت وشرکتهای شبه دولتی خیلی پررنگ است.
کاهش تصدیگری دولت در جهت حمایت از تولید داخلی
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: اولین اقدام در این راستا کوچک سازی دولت است چرا در قوانین کشور هم به آن تاکید شده است که دولت تصدیگری خود را کاهش دهد تا جاییکه این موضوع مهم در تمام قوانین توسعه ای بعد از انقلاب مطرح بوده است. همچنین در تمام بودجههای سالانه نیز دیده شده است اما می بینیم که در بودجه سال جاری بخشی از دستگاه ها تا سقف 35درصد دستمزد حقوق کارکنان خود را افزایش دادند و این امر در جهت خلاف فرمایاشات مقام معظم رهبری در زمینه حمایت از تولید داخلی است.
فاتحی افزود: دولت باید علاوه بر کاهش تصدی گری، انضباط مالی را در کشور فراهم کند. در مورد نقش مردم در جهت حمایت از کالای ایرانی و مصرف کالای داخلی در بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی بحث های زیادی مطرح شده است. می توان گفت مردم براساس مطلوبیت ها و منافعشان تصمیم می گیرند ولی دولت چطور؟ دولتها براساس مطلوبیت ها و منافع شخصی گروهی تصمیم گیری می کنند.
هنوز بخش خصوصی از سودهای کلان دولت بی نصیب است
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: متاسفانه بخش خصوصی ما همیشه غافل از مجموع درآمدها و سودهای کلان بوده است و بخش خصوصی هم سعی می کند خود را به صورت رانت به دولت نزدیک کند تا از مواهب بخش دولتی بهره مند شود و با این امر بتواند از منابع حاصله درآمدهای نفت و گاز بهره ببرد.
فاتحی با اشاره به اینکه از بخش دولتی می خواهیم که انضباط مالی را افزایش دهد، گفت: هم اکنون در شرایط رکود اقتصادی هستیم. می توان گفت که ما در بخش صنعت و کشاورزی و سایر بخش ها شرایط خوبی نداریم و منشا اصلی این موضوع بیشتر به این برمیگردد که دولت بودجه های زیادی را صرف کارهایی می کند که واقعا بازده آن زیاد مشخص نیست. خوشبختانه چند سالی است که دولت سعی کرده این موضوع را مورد توجه خود قرار دهد. ولی بازهم انضباط کاملی دیده نمی شود.
فرهنگسازی در راستای تشویق مردم به خرید کالای ایرانی
او ادامه داد: فرهنگ سازی یکی دیگر از گزینه هایی است که می تواند به حمایت از کالای ایرانی منجر شود. چرا که با فرهنگ سازی می توان توجه مردم را به بخش حمایت از کالای ایرانی جلب کرد. آنچه که تصمیم گیرنده نهایی است، تقاضا بوده و مردم براساس مطلوبیت باید از محل صرف پولی که می خواهند کالا را بدست آورند هزینه میکنند.
فاتحی تاکید کرد: در صورتی میتوانیم کالای داخلی را با قیمتی که مطلوبیت را پوشش دهد عرضه کنیم که این کالاها جایگزین کالاهای مشابه خارجی شوند. اینکه یک عده ای دستی در واردات دارند و نفع می برند، شاید مانع توسعه بخش داخلی شود ولی در عمل تولید داخل به خاطر نقشی که در فرایند تولید ایجاد می کند و آن عرضه کالا و خدمات نیست بلکه عرضه پول و ثروت بین اقشار و گروههای پایین دستی است.
بیتوجهی مسئولان به تولید داخل
زمانی که مسئولان در کشور به تولید داخل کم توجه هستند نباید از مردم انتظار داشته باشیم به این سمت و سو حرکت کنند. تمام راهکارها و فشارها و تمام انتظارات باید از طرف دولت باشد و از دولت بخواهیم این کارها را برای توسعه تولید داخلی انجام دهد.
نقش کلیدی شرکتهای دانش بنیان در توسعه اقتصاد کشور
فاتحی در خصوص نقش شرکتهای دانش بنیان در حمایت از کالای ایرانی اظهار کرد: شرکتهای دانش بنیان نقش کلیدی در این عرصه دارند و این شرکتها با هدف توسعه علم و تولید کالا برمبنای علم و فناوری روز به وجود آمدهاند. خوشبختانه اقدامات بسیار خوبی از سوی دانشگاه آزاد قرار گرفته است. همچنین معافیتهایی برای تعریف و ترویج این شرکتها تعلق گرفت. علاوه برآن قرار است که امتیازات و پرداخت تسهیلات ارزانقیمت به این شرکتها اختصاص یابد.
عدم تحرک کافی دولت موهبت برجام را به فاجعه مبدل ساخت
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: ما فرصت بسیار خوبی را در زمان تحقق برجام از دست دادیم و نتوانستیم با اجرایی شدن برجام قسمتی از ذخایر ارزی که در خارج از کشور آزاد شده بود را به سمت تکنولوژیهای برتر، صنایع تک و شرکتهای دانش بنیان سوق دهیم و با عدم تحرک کافی دولت، این موهبت به خسارت مبدل شد و بیشتر منجر به واردات کالاهای لوکس و تجملاتی به کشور شد. در حالی که شرکتهای دانش بنیان می توانستند از این بزنگاه تاریخی و فرصت تاریخی استفاده و رشد چندجانبه داشته باشند. نمونه این شرکتها در کشورهایی نظیر چین و هند وجود دارد. تجربه تاریخی نشان میدهد که یکی از پایهها ی ترقی و توسعه کشورها همین شرکتهای دانش بنیان هستند.
گفتوگو: حبیبه رحیمیان
402