به گزارش خبرنگار ایسکانیوز ظهر دوشنبه سوم اردیبهشت97 مناظره ای با موضوع وضعیت اقتصادی کشور با حضور دو تن از اقتصاد دانان کشور در دانشگاه علم و صعنت برگزار شد. در این مناظره سید یاسر جبرائیلی دانش آموخته اقتصاد سیاسی در جایگاه منتقد دولت و سعید لیلاز استاد دانشگاه شهید بهشتی ودر جایگاه مدافع دولت تدبیر و امید در حضور دانشجویان به بحث و گفت و گو پرداختند.
در ابتدای این نشست سعید لیلاز با بیان اینکه روند کلی دولت در مسیر درست بوده است اظهار داشت:من به این جلسه آمده ام تا با کمک شما داشجویان با توسل به اصول علمی، وضعیت کنونی را تشریح کنم. امروز شکاف طبقاتی کمتر شده است و نرخ تورم اصلا قابل مقایسه با دوره قبل نیست،در نتیجه قدرت خرید مردم نسبت به دوره قبل ارزش بیشتری پیدا کرده است. رشد اقتصادی در این دولت از منفی 7 درصد به رشد 12.5 درصد رسیده است، که عدد قابل توجهی است و در این دولت به جز سال 94 در هیچ سالی رشد اقتصادی منفی نبوده است.
این استاد دانشگاه ادامه داد:در چهار سال گذشته تقریبا رشد متوسط ما چهار درصد بوده است که 2.5 تا سه برابر دوره ریاستجمهوری پیشین بوده است. این رشد از رشد کشورهایی همچون ترکیه، مصر و عربستان بالاتر بوده است. به طور کلی متوسط رشد اقتصادی ما در چهار سال گذشته از متوسط رشد اقتصادی جهان بالاتر بوده و برای سالهای 2018 تا 2019 نیز رشد بیشتری نسبت به کشورهای همسایه برای ایران پیشبینی شده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر درآمدهای نفتی ایران از نصف درآمدهای قبلی این کشور در دولتهای پیش از روحانی کمتر است. بهترین سال درآمد دولت حسن روحانی که سال 96 میشود از بدترین سال دوران تحریم که سال 92 است کمتر است.
در ادامه این نشست یاسر جبرائیلی با تاکیید بر اینکه نباید وضعیت اقتصاد را تنها با آمار رشد سنجید،اظهار داشت:ما باید تجربه کشور های دیگر را مطالعه کنیم،کشور هایی وجود دارند که علی رغم داشتن رشد اقتصادی بالا اما وضعیت اقتصادی مطلوبی ندارند، چنین دیدگاههایی متعلق به قرن گذشته بوده که تصور میکردند، رشد اقتصادی به معنای پیشرفته بودن کشورهاست.
وی افزود:ممکن است بر اثر فروش نفت در یک جامعه عدد رشد به دست بیاید. 10 درصد افزایش عدد رشد در میزان ثروت طبقه ثروتمند اثر شدیدی میگذارد،اما همین مقدار رشد در طبقه فقیر کمتر به چشم میآید. استراتژی دولت روحانی هم همین بوده؛یعنی هدفگذاریاش بالا بردن عدد رشد بوده است. این کار را با انواع و اقسام کارها خواستند انجام دهند اما باید توجه داشته باشیم که رشد با پیشرفت فرق دارد. بنابراین نباید به صورت تک بعدی به اقتصاد نگاه کرد.
وی با استناد به سخن مشاور اقتصادی رئیس جمهور اظهار داشت:آقای دکتر نیلی جمله تاریخی فرموده اند؛که ما به رشد بالا میرسیم اما شکاف ماندگاری در تاریخ اقتصاد باقی میماند. این اتفاق رخ داده و جیب ثروتمندان پرتر شده است.
معاون سابق خبرگزاری فارس ادامه داد: از سال 89 تا سال 90، 200 تومان به قیمت دلار اضافه شده است. از سال 90 که تحریم شدیم دلار 3200 تومان شد و این اتفاق بر اساس تحریمها و ولنگاریهای اقتصادی دولت قبل به وقع پیوست ، دولت قبل در مرداد 92 با نرخ ارز 3200 تومانی دولت را تحویل آقای روحانی داد حالا در طول پنج سال مدیریت تیم لیبرال و با وجود برجام قیمت دلار از سه هزار و 200 تومان به شش هزار تومان رسیده است. چرا اینطور شد؟ به خاطر وجود دو تفکر حاکم در اقتصاد ایران وبه طور کلی در کشور است که از زمان مشروطه تا به حال وجود داشته است،که من در ادامه درباره آن دو صحبت میکنم.
لیلاز در پاسخ به صحبتهای جبرئیلی، گفت: من اینجا را محفل علمی میدانم و بنا نیست کار سیاسی انجام بدهم.من به اصول اخلاقی این جلسه وفادار هستم و بهتر است در مورد موضوع جلسه بحث کنیم.ما باید در محفل علمی از درصدها صحبت کنیم. من میگویم خروجی ارزی ما کاهش و بیرونی آن افزایش پیدا کرده است. همچنین میگویم تراز تجاری بازرگانی خارجی ایران در چهار سال اخیر بهبود یافته است. اقتصاد مقاومتی که با گفتار زبانی به دست نمیآید،
سردبیر روزنامه سرمایه در همین زمینه افزود:تراز تجاری در 4 سال اخیر منفی 10 میلیارد دلار بوده است. این در حالی است که در دوره قبل این عدد منفی 89 میلیارد دلار بوده است.
وی با انتقاد از عدد فعلی افزود:تراز تجاری منفی 10 میلیارد دلاری تناسبی با استکبار ستیزی و مبارزه با آمریکا ندارد.اگر ما میخواهیم در این زمینه موفق باشیم باید بیشتر رعایت کنیم.
وی ادامه داد:اینکه شما هم رشد داشته اید هم ایجاد شغل داشته اید و هم تراز تجاری را بهبود دادید آیا معنایی جز پیشرفت دارد؟
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت:نسبت وصول مالیات به تولید ناخالص داخلی در سال 91 و 92 حدود 5 درصد بوده است.و سال گذشته این عدد به 8 درصد افزایس یافته است.غیر از حوزه هزینههای جاری که هنوز به نظر من انضباط کافی در آن وجود ندارد،در این دولت در هیچ حوزهای نبوده که رشد و پیشرفت در آن نداشته باشیم.
جبرئیلی در واکنش به صحبتهای لیلاز، گفت: حرفهای عجیب و غریبی از ایشان میشنوم که ناشی از تخصصشان در تاریخ است. بعضا واقعیات را طور دیگری بیان میکنند.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد:ما نبودیم که به ملت وعده دلار هزار تومانی دادیم، اما دولت روحانی این وعده را داد. نرخ سود را بالا بردید، نقدینگی را حذف کردید تا تورم کنترل شود،آیا این هنر است؟نرخ نقدینگی از سال 92 تا کنون دو برابر شده است و تا پایان بهمن ماه 96 به عدد خطرناک یک تریلیون و ۴۸۹ هزار میلیارد تومان رسیده است.
وی افزود:آقای لیلاز از طرح تحول سلامت می گویند،اما بهتر است پاسخ دهند چه کسانی از اجرای طرح تحول سلامت سود بردند؟ آیا جز پزشکانی که کارانههای چند صد میلیونی دریافت کردند؟
این پژوهشگر حوزه اقتصادی با بیان اینکه یکی از ادبیاتهای مهم در رشته اقتصاد، تفاوت رشد و توسعه است، گفت:تفاوت رشد و توسعه لفاظی نیست بلکه همان اصول علمی است که آقای لیلاز دائما از ان سخن می گویند.
وی در همین زمینه افزود: مطابق با دیدگاههای آقای محمدقلی یوسفی در کتاب رشد و توسعه، مفهوم رشد مسئلهای کمّی و قابل برگشت است، اما پیشرفت مؤلفه کیفی و غیرقابل برگشت است. متوسط نرخ رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه در حالی بیش از کشورهای پیشرفته است که براساس این منطق باید وضعیت اقتصادی کشورهای در حال توسعه بهتر باشد.
وی افزود:اینکه میگویند از طبقه برخوردار مالیات گرفته شده اشتباه است. آقای لیلاز بیاطلاع هستید؛ چرا که آقای نیلی سال 95 طبق آمار، برخلاف این گفته را گفته است.مالیات اتفاقا از صنایع خرد و طبقه کارگر و کارمند گرفته شده است.
وی ادامه داد: وقتی جنگ تمام شد و قطعنامه 598 پذیرفته شد آقای هاشمی در یک نماز جمعه گفتند که دو تفکر اقتصادی در کشور در حال رشد است؛یک نگاه که می گوید درهای اقتصادی را باز کنیم و سیاست های بین المللی را اجرا کنیم و تفکر دیگر می گوید روی پای خودمان بایستیم و خودکفا باشیم.امام(ره) در همان سالها بر خود کفایی و نگاه به درون و عدم وابستگی به شرق و غرب تاکیید می کرد.
وی افزود:آقای هاشمی راه اول را برگزید و وابستگی به شرکت های خارجی و سیاست های تعدیل اقتصادی و ریاضت اقتصادی در دوران ایشان شروع شد.
وی خاطرنشان کرد:ما امروز با دو تفکر در داخل کشور مواجه هستیم یک تفکر راه پیشرفت را از راه غرب و نگاه غربی می بیند و تفکر دیگر پیشرفت را متکی بر توان ایرانی و نگاه به داخل می بیند.
سعید لیلاز در واکنش به سخنان جبرائیلی اظهار داشت:اینکه می گویند تفکر غرب گرایی این تهمت است.کسانی بودند که شعار عدالت دادند بدتر عمل کردند و کسانی هم بودند که چنین شعار هایی ندادند و بهتر عمل کردند.برای بنده تنها عملگرایی مهم است و از شعار ها سالها است که فاصله گرفته ام.
این عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد:الان که داریم با هم صحبت میکنیم ایران بین 120 تا 130 میلیون تن غذا تولید میکند. وقتی واردات کم میشود اما مصرف کم نمیشود یعنی تولید داخلی افزایش پیدا کرده است و این تولید در کشور رشد خوبی داشته است این در حالی است که رشد جمعیت در سال های اخیر تنها 7 درصد بوده است.در واقع دولت منابعی نداشته است که خرج این واردات کند و شما بدانید که حتی یک دینار هم از منابع ارزی در این موضوع مصرف نشده است.
وی با اشاره به طرح تحول سلامت ادامه داد:تا قبل از اجرای این طرح هزینه از جیب بیمار 37 درصد بوده است و بعد از اجرای این طرح به 7 درصد رسیده است
وی در پاسخ به موارد مطرح شده نسبت به موضوع نقدینگی ادامه داد:نقدینگی طی سال های 88 تا 92 حدود2.7 برابر شده است و این عدد طی سال های 92 تا 96 2.3 برابر شده است.اگر منابع نقدینگی حبس شده بود امروز باید بانک ها پر از پول بودند این در صورتی است که امروز اکثریت بانک ها با کمبود منابع مواجه هستند.این نقدینگی از محل رشد پایه پولی نبوده است.وقتی رشد و نقدینگی افزایش پیدا میکند هیچ کس نمیتواند جلوی تورم را بگیرد.مقدار بدهی معوقه به شبکه بانکی در سال 84، چهار میلیارد دلار و تا سال 92 به تنهایی 25 برابر شد و بانک ها در این سال با ورشکستگی تحویل این دولت شد.بنابراین باید گفت همینکه نگذاشتیم سیستم بانکی دچار فرو پاشی شود یاالله دارد.
جبرئیلی در واکنش به سخنان لیلاز گفت: چرا به ملت میگویید بیکاری کاهش پیدا کرده است؟ نرخ بیکاری سال 92 برای جمعیت فعال 10 تا 14 ساله، چهار درصد بوده است. سال 95 به 10.5 درصد رسیده است بعد شما به صفدر حسینی 400 میلیون حقوق دادید.
وی با بیان اینکه درآمد های ریالی دولت روحانی به مراتب بهتر از دولت قبل بوده است ادامه داد:آقای لیلاز دولت درآمدهای نفتی خود را به دلار خرج میکند یا ریال؟ در دولت قبل نزدیک 45 هزار میلیارد تومان با دلار هزار تومانی یارانه داده شده است، شما با دلار سه هزار تومانی چقدر هزینه کردهاید؟
ببینید در آمریکا چقدر معافیت مالیاتی داده میشود.
لیلاز در اینجا خطاب به جمعیت گفت: کم کم دارد از آمریکا خوشمان میآید.
جبرئیلی در پاسخ به وی یادآور شد: هر جایی هر کسی که کار خوبی کرده باشد باید از آن یاد بگیریم و در زمینه پیشرفت از آن استفاده کنیم ولو دولت آمریکا باشد.
این روزنامه نگار اقتصادی ادامه داد:کدام کشور پیشرفتهای اینقدر به سرمایه خارجی وابسته بوده است، کشوری که دارای نفت و گاز است را میگویند با سرمایه خارجی نیروگاه خورشیدی داشته باشد.یا برویم قطار تهران مشهد را برقی کنیم ،برای شرکت ورشکسته ایرانایرک ه حقوق کارمندان خودش را هم نمی توانست پرداخت کند رفتند هواپیما خریدند. یکی از بلاهایی که سر کشور آمد وابستگی به سرمایه خارجی بود، حتی صدای برخی از اصلاحطلبان در مورد فاینانسهای بی حساب و کتاب دولت در آمد. با دلار سه هزار و 200 تومان وام گرفتند، با دلار شش هزار تومان باید بهرهاش را بدهند.یعنی با بهره 100 درصدباید وام را بازپرداخت کنند.
وی با بیان اینکه دولت اکنون کسری 15 میلیارد داری در حوزه ارز دارد یاداورشد:به زور و مصیبت و با نیروهای امنیتی دارند ارز را کنترل میکنند در حالیکه ایشان و دوستانشان همان کسانی بودند که قبلا میگفتند اقتصاد را امنیتی نکنیم.
لیلاز در بخش دیگری از این مناظره با طرح این موضوع که مقدار واردات ما در سالهای اخیر کم شده است، گفت: در سال 96، 73 میلیارد دلار کالا وارد کشور کردیم این در حالی است که در سال 90، 78 میلیارد دلار کالا وارد کشور شد.
جبرائیلی در این بین متذکر شد:آقای لیلاز آمار شما اشتباه است واردات در سال 61،90 میلیارد دلار بوده است.
این عضو کارگزاران سازندگی در پاسخ به اعتراض جبرئیلی مبنی بر عدم تطابق آمار ارائه شده با آماری که در دست اوست، گفت: همواره آمارهای گمرک با بانک مرکزی تفاوت دارد. خود بانک مرکزی هم به این موضوع اذعان میکند. علاوه بر کاهش واردات کالا، واردات خدمات هم کاهش پیدا کرده است. من به شما میگویم که اگر همین امروز درآمد نفتی بالا برود و مثلا به بشکهای 200 دلار برسد یا روحانی را بر میدارند و به جایش پسر خالهها سر کار میآیند و یا کاری می کنند که روحانی مثل هویدا مجبور شود تا پولها را خرج کنند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: اگر واردات افزایش پیدا کند من خودم حتما انتقاد میکنم؛ آقای جبرائیلی و دوستان حاضر در جلسه بدانند اولین مدعی کاهش واردات بنده هستم؛ چرا که 35 سال است نان ما در صنعت داخلی است. اگر روحانی اینقدر خائن است چرا 22 سال نماینده ولی فقیه در عالیترین سطح بوده است.
یکی از دانشجویان حاضر در سالن گفت:آقای لیلاز ملاک حال فعلی است.
لیلاز به او پاسخ داد: بله، ملاک حال فعلی است. بر اساس همین حال فعلی هم میگوییم تولیدات داخلی در زمان ایشان افزایش پیدا کرده است.
جبرئیلی در پاسخ به لیلاز افزود: واردات ما از چین دو برابر شده است، میدانید چرا آمار بانک مرکزی متفاوت است؟ چون ارزی که خارج از درآمدهای حوزه نفتی خصوصا ارز حاصل از پتروشیمی ها که به دست میآید صرف قاچاق میشود و دست حاکمیت از این بازار کوتاه است.وی در همین رابطه خاطرنشان کرد مصارف ارزی ما در سال 96، 90 میلیارد دلار بوده است.
لیلاز در این میان یادآور شد که درآمد ایران در همان سال 100 میلیارد دلار بوده است.
جبرئیلی در مقابل یادآور شد: میخواستید که با برجام مشکل را حل کنید.
لیلاز به او گفت: مناظره اقتصادی است به جاده خاکی نزنید.
جبرئیلی به او پاسخ داد: زمانی که میخواستید برجام را به کشور تحمیل کنید، نمیگفتید که برجام جاده خاکی است. آیا واردات ما از فرانسه و انگلیس افزایش پیدا کرده است؟ آیا وارداتمان از چین افزایش نیافته است؟
لیلاز گفت: بله، واردات از فرانسه و انگلیس افزایش پیدا کرده است اما چین را نمیدانم. آن چیزی که بر اساس آمارها میتوانیم از آن یاد کنیم این است که وقتی واردات ما کاهش پیدا میکند یعنی در تمام جزئیات واردات کاهش پیدا کرده است.
لیلار در ادامه بیان کرد:به حضرت عباس امار واردات در این دولت کاهش داشته است.
جبرائیلی در واکنش به این سخن اظهار داشت:جناب لیلاز قسم حضرت عباس را باور کنیم یا دم خروس را؟
وی افزود: بدهی کوتاه مدت افزایش یافته یا خیر؟ وابستگی ما به خارج کم شده است یا خیر؟
وی در همین زمینه یادآور:امار بدهی کوتاه مدت خارجی به خوبی بیان کمنی کند که ما چقدر وابسته بودیم یا مستقل
لیلاز در واکنش به اشاره جبرئیلی به موضوع برجام، تصریح کرد: برجام یک معجزه بود و تنها مانع دولت امپریالیستی ترامپ به دلیلی حقوقی برجام است
جبرائیلی در واکنش به این سخن لیلاز خاطرنشان کرد:اگر آمریکا به مسائل حقوقی معقتد بود به تعهدات خویش در برجام عمل می کرد.اگر معتقد بود سوریه را موشک باران نمی کرد.
لیلاز در پاسخ به جبرائیلی اظهار داشت:من هیچگاه معتقد نبودم مساله اقتصاد ایران، برجام است. من از سال 75 در این موضوع مقالاتم موجود است. شما بدانید امروز بدترین دشمنان ایران مخالف برجام هستند. و امروز جنگ سرد جدید آغاز شده ست
وی افزود:من استدلال تحریم را از این دولت نمیپذیرم. برجامی که فحشش میدهید همانی است که آقای ولایتی چندی پیش گرفت برجام نه یک کلمه کم و نه یک کلمه بیش. ما در دوران تحریمهای اول علیه ایران دیپلماسی عمومی را از دست دادیم این در حالی است که امروز همه پشت برجام ایستادهاند.
جبرائیلی در واکنش به سخنان لیلاز اظهار داشت:آقای لیلاز مدعی هستند که با برجام از قطعنامه های فصل هفتم سازمان ملل خارج شده ایم و معلوم است که ایشان برجام را مطالعه نکرده اند.
در ادامه لیلاز تایید کرد که برجام را مطالعه نکرده است.و صرفا به گفته های دکتر روحانی و و دکتر ظریف استناد کرده است.
جبرائیلی ادامه داد:مشکل دقیقا همین جا است جناب لیلاز با همین وعده ها مردم را فریب دادیدکه همه تحریم ها در روز اجرای توافق بالمره لغو و نه تعلیق می شود. شما بهتر است ضمیمه B قطعنامه 2231 را مطالعه بفرمایید تا مشخص شود ما از ذیل فصل 7 خارج شده ایم یا خیر؟
جناب لیلاز این دوستان شما بودن که در فتنه 88 به آمریکا نامه نوشتند که کشور را تحریم کنید.
وی گفت: قبل از تحریم ها در کشور در حالی با بیماری هلندی دست و پنجه نرم میکرد که با اعمال تحریمها به اجبار به سمت درمان آن رفتیم، اما بعد از برجام نه تنها این بیماری بازگشت، بلکه بیماری آناتولی نیز بر آن اضافه شد زیرا میخواستند ایران نیز مثل ترکیه باشد، امروز کشور ترکیه به دلیل ویرانگری سرمایه خارجی و پول خارجی که در اقتصاد و بورس این کشور ورود کرده، دچار مشکلات عدیدهای شده است. امروز ارزش لیر ترکیه نسبت به چهار سال قبل با یک چهارم ارزش مواجه شده است.
لیلاز در واکنش به این سخن جبرائیلی گفت:قرار نیست در گذشته متوقف بمانیم و مباحث گذشته را مطرح کنیم،بله اکنون هم می توانم به احمدی نژاد انتقاد کنم،اما امروز انتقاد به احمدی نژاد هیچ فضیلتی ندارد.مهم این است که از افراد هنگامی که در قدرت هستند انتقاد کنیم.
جبرائیلی در این میان متذکر شد:آقای لیلاز ما هم در همان زمان انتقاداتمان را می کردیم مقالات بنده در نقد دولت قبل موجود است.
سپس این استاد دانشگاه شهید بهشتی در ادامه اشاره کرد: در سالهای 84 تا 92 خالص اشتغالمان زیر 100 هزار بوده است. حالا دو میلیون و 100 هزار شغل ایجاد شده است.اگر نرخ بیکاری ثبات ندشات امروز این نرخ باید حدود 18 درصد بود
جبرئیلی با اشاره به اشتباه رییسجمهور در بیان آمار ایجاد اشتغال در فضای مجازی، گفت: دو میلیون شغل که فقط در فضای مجازی ایجاد شده است؟
لیلاز گفت: این اشتباهی بود که تصحیح شد.
وی سپس افزود: شاخص تولید صنعتی را به از 88 به عدد 105 رساندیم، دلیل آمار تعطیلی کارگاهها این است که خیلی از کارگاهها هرگز به بهرهبرداری نرسیدند.ایران گورستان ماشین آلات صعنتی است.
جبرئیلی در بخش دیگری از این مناظره، گفت: از آقای لیلاز در مورد بدهیهای افزایش یافته پرسیدم اما جوابی ندادند. نزدیک360 درصد بدهی ما به خارج افزایش یافته که فاینانسها 100 میلیارد دلار بار بدهی بر دوش کشور گذاشتند. به قول آقای فرشاد مومنی"دولت روحانی آینده فروشی می کند". واردات قطعات خودرو در سال 96 جزو پنج قلم عمده واردات ما بوده است. مردم با کارخانههایی که در این دولت ورشکسته شدهاند آشنا هستند؛ ارج، آزمایش، قند ورامین و امثال آنها کارخانههایی است که بهرهبرداری شده بودند و مردم از کالاهایشان استفاده میکردند و حالا تعطیل هستند.
این کارشناس اقتصادی ادامه دا:در این دولت پیمان های دو جانبه پولی به هیچ وجه جدی گرفته نشد و کشور وابسته به سیستم مبادلات مالی غربی-سوئیفت-شد که اکنون ماه به همین دلیل نمی توانیم با بانک های دنیا کار کنیم.این افتخار ندارد
وی افزود: افزایش عدد رشد فریب دهنده است این در حالی است که کارخانه های سایت کاشان را به کشور فرانسه فروختند. خودروسازی در این دولت فلج شده است، به اسم فناوری، اقتصاد را به خارجیها واگذار میکنیم. نعمتزاده 800 قلم واردات کالا را در هیات دولت ممنوع کرد اما روحانی به او گفت که کشورهای واردکننده از ما ناراحت میشوند.
در این بین لیلاز در واکنش به صحبت های جبرائیلی گفت:آقای روحانی خودشان در گوش شما گفتند؟
جبرائیلی در پاسخ، اظهار داشت:خیر کسی در گوش ما نگفته است اینها جملاتی است که در رسانه ها هم منتشر شده است و شما اید که در این موضوع اطلاعات ندارید.
وی سپس ادامه داد:کسانی که با شعار مذاکره با دشمن آمدند و با آنها قدمهای عاشقانه زدند باید الان راستش را بگویند. روحانی میگفت رابطه برد ـ برد برقرار کنید. کدام کشور با دشمنش رابطه برد ـ برد دارد؟
در انتها این دو کارشناس اقتصادی به جمع بندی مباحث مطرح شده پرداختند
پایان پیام