به گزارش گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ اواسط سال گذشته بود که شورای رقابت به منظور برقراری شرایط همسان در عرضه وکیوم باتوم از سوی همه پالایشگاه‌ها، رعایت اصول افزایش شفافیت، رفع تبعیض و بهبود رقابت پذیری و تدوین قراردادهای طولانی مدت، طی مصوبه‌ای اعلام کرد عرضه وکیوم باتوم پالایشگاه‌ها به طور کامل در بورس کالای ایران و با محاسبه نرخ ارز آزاد انجام می‌شود.

در عین حال، ستاد تنظیم بازار هم بلافاصله پس از شورای رقابت مصوبه مشابهی درباره لزوم محاسبه قیمت وکیوم باتوم بر اساس ارز آزاد را تصویب کرد تا تاییدی بر مصوبه شورای رقابت برای حذف رانت از این بازار باشد.

بر همین اساس در حال حاضر برای جلوگیری از صادرات قیرهای نامرغوب، تنها افرادی می‌توانند قیر را صادر کنند که وکیوم باتوم را از بورس کالا خرید کرده باشند.

در این زمینه و به منظور بررسی وضع کنونی بازار قیر و وکیوم باتوم با مجید اعظمی، مدیرعامل شرکت پالایش نفت جی به گفت و گو پرداخته ایم که در ادامه می‌خوانید.

تاثیر آزادسازی نرخ ارز بر بازار و صادرات قیر را چگونه ارزیابی می کنید؟

سال گذشته با محاسبه فرمول وکیوم باتوم براساس نرخ ارز آزاد، در ابتدا شاهد افزایش یک‌باره قیمت قیر ایران بودیم که به صورت طبیعی در ماه‌های اولیه باعث شد رشد صادرات قیر ایران متوقف شود. اما به‌صورت تدریجی بازارهای مصرف قیر ایران توانستند خود را با شرایط جدید قیمتی تطبیق دهند و البته افزایش نرخ ارز در ماه های پایانی سال 96 نیز به روند صادرات قیر ایران کمک زیادی کرد. به طور کلی اگر چه آزادسازی نرخ محاسبه خوراک به صورت تدریجی می توانست اثرات هیجانی کمتری بر بازار بگذارد، ولی تقاضای بازار مصرف قیر ایرانی و همچنین رشد نرخ ارز باعث شد این سیاست تاثیر زیادی بر حجم صادرات قیر ایران نداشته باشد. همچنین با یکسان سازی نرخ ارز در روزهای اخیر عملا بازار قیر ایران به شرایط روزهای عادی خود رسیده است.

اقدامات بورس کالا در فراهم کردن زمینه عرضه قیر و خرید وکیوم باتوم را چطور می بینید؟

حقیقتا این کار که جا داشت از ابتدای پذیرش هر شرکت در بورس کالا به انجام برسد، توانسته است در طی دو سال گذشته تولیدکنندگان واقعی را از سایرین متمایز کند. اقدام بورس کالا در حوزه خرید خوراک و فروش قیر که از سال 95 شروع شده است، باعث شد که قیرهای داخلی تهیه شده از خوراک های متفرقه دیگر نتوانند به چرخه صادرات وارد شوند؛ البته برای تکامل این پروسه لازم است بورس و گمرک نیز به صورت کامل به هم مرتبط شوند تا این چرخه کامل شود.

راه اندازی معاملات کشف پریمیوم چه کمکی می تواند به صنایع بالا دستی و پایین دستی بکند؟

ایجاد این معاملات در بورس یک اقدام مفید و مناسب بود که در اواخر سال 96 آغاز شده است. چون پالایشگاه ها یک میزان مشخص VB تولید می کنند لذا برنامه ریزی جهت آن طی یک سال می تواند کمک موثری به پالایشگاه ها بکند، از طرف دیگر برای تولیدکنندگان بزرگ نیز امکان برنامه ریزی سالانه و توسعه بازار و عقد قراردادهای بلندمدت تامین قیر نیز فراهم خواهد شد.

به نظر می رسد این تصمیم درست در گارانتی کردن تولید صنایع بالادستی و تضمین صنایع پایین دستی باشد. امید است این نوع قراردادها در سطح بالایی نیز توسعه یابد اما همواره به گونه ای برنامه ریزی شود که پالایشگاه ها کماکان بخشی از VB خود را در تالار بورس عرضه کنند تا تولیدکنندگان کوچک نیز امکان خرید VB و تولید قیر را داشته باشند.

ارزیابی شما از صادرات قیر در سال 97 چیست؟

خوشبختانه صادرات قیر ایران در سال 96 نسبت به سال 95 رشد داشته به شکلی که از 3/3 میلیون تن به حدود 6/3میلیون تن افزایش یافته است. در این بین افزایش صادرات به فاکتورهای زیادی چون نرخ جهانی نفت خام، نرخ مازوت و نفت سفید، طرح های توسعه ای و زیر ساخت ها در کشورهای هد و توان رقابتی تولید کنندگان اصلی قیر بستگی دارد. لذا عنوان کردن این موضوع به طور قطع قابل پیش بینی نیست اما جای امیدواری است که صادرات از ایران به بازار قطر ادامه یابد. همچنین پروژه cpec نیز به سرعت بیشتری در پاکستان انجام شود و کشورهای منطقه چون یمن، عراق و سوریه که درگیر جنگ داخلی هستند با اتمام این وضعیت به بازسازی زیر ساخت ها اقدام کنند که طبیعتا قیر مورد نیاز خود را از ایران تامین خواهند کرد.

ناگفته نماند که مطابق با IMO2020 تا سال 2020 میلادی کلیه سوخت کشتی ها باید با میزان گوگرد زیر 05% تولید شوند که این مسئله، بسیاری از پالایشگاه های تولیدی را مجبور به تولید بیشتر قیر می کند لذا در آینده باید منتظر عرضه بیشتر قیر در بازارهای جهانی باشیم که به نوبه خود بر بازار ایران نیز تاثیر گذار خواهد بود.

منبع: تسنیم

401