به گزارش گروه بین الملل اسکانیوز، از زمان سقوط حکومت پهلوی در ایران در سال ۱۹۷۹ ایران شاهد روابط مستحکمی با مغرب نبوده و معمولاً با توجه به متغیرات ژئوپلوتیک دائماً دچار فراز و فرودهای مختلفی شده است. در آخرین تغییر ایجاد شده در این روابط ناپایدار رباط قطع روابط خود با تهران به دلیل کمک ایران به پولیساریو را اعلام کرد.

عصر روز سه شنبه ناصر بوریط وزیر امور خارجه مغرب قطع روابط کشورش با تهران را اعلام کرد. مغرب دلیل این قطع رابطه را دستیابی به اطلاعاتی متقن در خصوص حمایت‌های مالی و لجستیکی و نظامی توسط حزب الله لبنان از پولیساریو و با هماهنگی سفارت ایران در الجزایر برای شکل‌گیری یک فرمانده نظامی و آموزش عناصری از این گروه برای جنگ علاوه بر تحویل سلاح به آنها اعلام کرد.

قطع روابط ایران و مغرب و فراخواندن سفیر مغرب از ایران در شرایط نامناسب ایران اتفاق افتاده است چرا که هم اکنون ایران تحت فشارهای آمریکا و اسرائیل در خصوص برنامه هسته ای خود بوده و اختلافاتی ریشه ای با سعودی دارد. اما بورطیه تاکید کرد قطع روابط با ایران تحت فشار و تأثیر هیچ کشوری نبوده و ارتباطی به تحولات منطقه ای و بین المللی ندارد.

از این جهت سعد الدین العثمانی نخست وزیر مغرب در صفحه شخصی خود در فیسبوک نوشت: تصمیم قطع رابطه با ایران تصمیمی کاملاً مغربی بوده است.

علاوه بر وزارت خارجه ایران حزب الله لبنان نیز ادعاها و اتهامات مغرب را در خصوص حمایت از پولیساریو و آموزش نیروهای آن را مردود دانست و این تصمیم را ناشی از فشارهای آمریکا، اسرائیل و سعودی دانست و اعلام کرد وزارت خارجه مغرب باید به دنبال دلیلی قانع کننده تر برای قطع روابط با ایران باشد.

مغرب حزب الله لبنان را به آموزش نیروهای پولیساریو برای جنگ های چریکی و ارسال اسلحه به جبهه آنان از جمله موشک‌های ضد هوایی سام 9 و ستریلا متهم کرد. این ادعا پس از آن مطرح می شود که رباط پیش از این در مارس ۲۰۱۷ هم مدعی شده بود که از یکی کادرهای حزب الله به نام قاسم محمد تاج الدین را دستگیر کرده که در مورد وی از سوی واشنگتن قرار بازداشت بین المللی صادر شده بود.

بسیاری از تحلیلگران معتقدند رابطه ایران و مغرب از سال ۱۹۷۹ نگران کننده باقی مانده و حتی در بهترین حالت خود نیز در هاله ای از ابهام قرار داشته است و در پی بحران‌های پس از انقلاب اسلامی شکاف های عمیقی در آن ایجاد شده است. رابطه ناپایدار ایران با امارات و کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه سعودی قابل مشاهده است.

تصمیم اخیر مغرب حکایت از رابطه کلی ایران در منطقه دارد چرا که آمریکا و سعودی و جامعه عرب مدعی هستند ایران عامل اصلی مشکلات منطقه عربی و حمایت از طرف هایی می‌دانند که منطقه را بی ثبات کرده اند مانند حزب الله در لبنان، حوثی ها در یمن و نیروهای نظامی مورد حمایت ایران در عراق و سوریه.

اکثر کشورهای حوزه خلیج فارس تصمیم مغرب برای قطع رابطه با تهران را تایید کرده و بر همراهی خود با رباط جهت حفظ وحدت و یکپارچگی اراضی این کشور تاکید کرده‌اند. بسیاری از ناظران پیش بینی می کنند که هدف از این اقدام مغرب تحکیم روابط این کشور با عربستان، امارات و همچنین آمریکا انجام شده است.

مسئله صحرا ملاک اصلی مغرب برای تعیین سطح روابط خود با ایران و همچنین کشورهای دیگر است. شاه ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ۱۹۷۹ به دعوت ملک حسن دوم به مدت سه هفته به مغرب سفر کرد. ایران نیز در واکنش به این اقدام مغرب رابطه خود با این کشور را قطع کرد.

اما مسئله صحرا و به رسمیت شناختن جبهه پولیساریو توسط تهران به عنوان واکنش به استقبال مغرب از شاه و ارائه کمک نظامی به این گروه دلیل اصلی تشنج در روابط میان دو کشور و در نهایت قطع شدن این روابط بعد از مرگ شاه در قاهره در ژوئن ۱۹۸۰ بود.

لازم به ذکر است رابطه بین دو کشور پس از تغییر موضع ایران در مسئله صحرا و جبهه پولیساریو و عقب‌نشینی از به رسمیت شناختن جمهوری صحرا در سال ۱۹۹۱ بهبود یافت و سفرای دو کشور در سفارتخانه های خود حاضر شده و این رابطه مثبت با دیدار مسئولان کشورها و امضای یادداشت تفاهمی رو به آرامش نهاد.

با وجود آنکه رابطه ایران و مغرب سال‌های طولانی در ثبات به سر می برد اما رباط در سال ۲۰۰۹ روابط دیپلماتیک خود با ایران را به صورت کامل و یکطرفه قطع کرد. این قطع رابطه با ادعای تلاش عوامل سفارت ایران در رباط به نشر تفکر شیعه ایرانی در مغرب انجام شد اما ایران این اتهام را رد کرد تا جایی که در نهایت رابطه دیپلماتیک ایران و مغرب مجدداً از سال ۲۰۱۵ از سر گرفته شد.

تحلیلگران غربی در آن زمان ‌بینی می‌کردند روابط سیاسی مغرب با ایران همچنان شکننده باقی خواهد ماند چرا که این روابط دو کشور در آینده به دلایل سیاسی و استراتژیک مربوط به ائتلاف‌های مغرب با کشورهای منطقه و همچنین رفتارهای ایران از استحکام کافی برخوردار نخواهد بود.

لازم به ذکر است برخی از تحلیلگران بر این عقیده اند که در شرایط کنونی منطقه و فشارهای وارده بر ایران در موضوعاتی چون حضور منطقه ای و پرونده هسته ای ایران، اعلام قطع رابطه با ایران از سوی دولت مغرب بلافاصله پس از نمایش نتانیاهو در خصوص اسناد ادعایی مربوط به پرونده هسته ای ایران می تواند آغازی بر قطع روابط کشورهای عربی منطقه با ایران و اجماع علیه این کشور باشد تا مقدمات فشار بیشتر و یا حتی تحمیل جنگ بر ایران فراهم شود. می توان استقبال برخی کشورهای عربی مانند امارات و بحرین از قطع رابطه مغرب با ایران را مویدی بر این تحلیل دانست.