به گزارش ایسکانیوز و به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، علیرضا عسکری چاوردی، سرپرست کاوش تل پرگو واقع در استان هرمزگانگفت: کاوش های باستان شناسی با هدف شناخت دوره های استقراری محوطه های باستانی شهر پارسیان استان هرمزگان انجام شد.

وی هدف اولیه از انجام این برنامه شناخت فرهنگ های باستانی کهن در منطقه حدفاصل شرق سیراف، عسلویه و فرهنگ های باستانی منطقه پارسیان و ایجاد یک پایه گاهنگاری مطمئن در ساحل خلیج فارس اعلام کرد.

به گفته این باستان شناس، با شناسایی 16 مرحله سکونت حاصل کاوش 8 متر بقایای باستانی در یکی از محوطه های تل پرگو در روستای بمبری همجوار با شهر پارسیان( گابندی) روشن شد که لایه نگاری دقیق این محوطه می تواند پایه ای مناسب برای مقایسه گاهنگاری آثار باستانی تمام محوطه های باستانی ساحلی سیراف، پارسیان، چارک، لنگه، کیش، و حتی شهرستان های لامِرد و مُهر قرار گیرد.

شناسایی 150 محوطه باستانی

علیرضا عسکری چاوردی با اشاره به شناسایی بیش از یکصد و پنجاه محوطه باستانی در دو دشت ساحلی از شرق بندر سیراف تا بندر لنگه و در دو دشت پس کرانه ای لامِرد و مُهر طی بررسی های پیشین گفت: لذا، انتخاب یک محوطه با روش گزینش و تمرکز بر لایه نگاری آن ایجاب می کرد که محوطه باستانی مناسبی انتخاب شود تا پرسش های گاهنگاری و به ویژه تعیین قدمت برای مقایسه آثار سطح الارضی تمام این محوطه ها در مناطق ساحلی غرب هرمزگان و جنوب فارس کاوش لایه نگاری شود.

وی دلیل انتخاب محوطه تل پرگو را تمرکز حجم گسترده ای از مواد باستانی در یک محدوده اعلام کرد و گفت: لذا گاهنگاری آن به روش لایه نگاری باستان شناسی و با کمک از تاریخ گذاری کربن 14 و مطالعه سفالینه ها، استخوان های باستانی و سایر یافته ها می توانست پایه مناسبی برای مقایسه یافته های باستان شناسی این حوزه فراهم کند.

چاوردی با بیان این نکته که این محوطه با روش های نوین لایه نگاری شناسایی محتوای لایه بر اساس بافت فرهنگی کاوش شد گفت: به همین دلیل در مقدماتی ترین نتایج مشخص شد سکونت در منطقه پارسیان در دوره ساسانی طی 8 مرحله به صورت متوالی انجام شده است.

مدیریت سیستم های کشاورزی و منابع آب

سرپرست کاوش تل پرگو افزود: در حقیقت فرایندهای متوالی و فشرده سکونت در یک منطقه نشان دهنده شرایط زیست محیطی مساعد برای زندگی است که این موضوع در دوره ساسانی در منطقه پارسیان با مدیریت سیستم های کشاورزی و منابع آب به بهترین روش اجراء شده است.

به گفته عسکری چاوردی، در حقیقت مهارت و تجربه در مدیریت منابع آب و خاک در ساحل خلیج فارس نه تنها به رشد گسترده کشاورزی و محصول در دوره ساسانیان انجامیده است بلکه به دلیل کارآیی و توان مدیریتی حداکثر بهره وری از منابع، نام این منطقه از شیوه سنّتی کشت و زرع در ایران باستان گرفته شده است.

وی گفت: در واقع نام گاوبندی نوعی تقسیم محصول بر اساس میزان سهم آب، کار و زمین بین مالک و زارع است که در شیوه های سنّتی کشت و زرع در تمام ایران کاربرد داشته است و به اصطلاح مالک و زارع در سنت کهن کشاورزی ایران به آن گابند یا گاوبندی می گفتند.

احتمال وجود شهری باستانی در منطقه

این باستان شناس افزود: تحقیقات باستان شناسی در 8 محوطه باستانی واقع در همجوار هم در بندر پارسیان نشان می دهد که احتمالا شهری باستانی از دوره ایران باستان در این منطقه وجود داشته است و می تواند گاوبندی باستان باشد .

سرپرست کاوش تل پرگو گفت: نه تنها محوطه های باستانی شناسایی شده حایز اهمیت فراوان هستند بلکه حفظ نام با تجلی شیوه های آبیاری کهن در اسم یک شهر ساحلی خلیج فارس است که می توان با ثبت نام گاوبندی یا گابندی در فهرست میراث معنوی کشور از این نوع شیوه کشت و زرع به عنوان دستاورد دیگر از هنر و فرهنگ و تمدن کهن ایرانیان حفاظت کرد.

چاودری در ادامه تصریح کرد: این برنامه با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و با تامین اعتبار مالی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان و حمایت فرمانداری و شهرداری پارسیان انجام شد و بخش تاریخ و باستان شناسی دانشگاه شیراز مسئولیت علمی اجرای پروژه را بر عهده داشت.

705