عباس ضیایی نیری، کارشناس اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز گفت: شرایط کنونی اقتصاد و معیشت در ایران به مرحله‌ای خاکستری رنگ تبدیل شده که اذهان اقشار مختلف جامعه در هر سطحی را پیرامون واکنش‌های مثبت و منفی در ساختمان‌ اقتصادی کشور را در تردید و التهاب نگران کننده‌ای قرار داده است و هرازگاهی شوک‌های داخلی و خارجی بر نگرانی بیشتر از پیش مردم می افزاید.

او افزود: طبق اعلام وزارت خزانه‌داری ایالات متحده تحریم‌های جدید بر ضد بانک مرکزی جمهوری اسلامی طی بازه زمانی ۳ الی ۶ ماهه مجددا اعمال می شود و این مسئله از هم اکنون و حتی قبل‌ تر و در هنگام هیاهوی ماندن و یا نماندن امریکا در برجام باید مورد توجه قرار می گرفت.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: در زمانی که تیم اقتصادی دولت تدبیر و امید در نیمه‌های شب مشغول بررسی برای تک نرخی کردن ‌ارز بودند که آن‌ تصمیم نابه هنگام و بی خردانه ضربه شکننده‌ای بر اقتصاد کشور وارد کرد و علی‌رغم تبلیغات کریستالی دولت در کوتاه مدت و هم چنین بلند مدت شاهد عوارض سخت این تصمیم خواهیم بود؛ به طوری که تا به امروز همین‌ امر بسیاری از مشاغل پیرامون‌ بازار ارز را در کمای مطلق فرو برده است.

ضیایی نیری بیان داشت: گرد تاریکی که در فردوسی تهران و آژانس‌های مسافرتی و صنعت گردشگری خارجی پاشیده، موجب از دست رفتن مشاغل زیادی در کشور شده که‌ خلاف وعده‌های انتخاباتی دولت یازدهم بوده است.

به اعتقاد این کارشناس اقتصادی؛ باید باور کنیم اقتصاد بیمار ما در دوره به اصطلاح پساتحریم و بعد از توافق هسته‌ای هم دارای نبود اطمینان و ریسک‌های بالا در زمینه های تجاری اقتصادی و سیاسی بوده و بر خلاف تبلیغات زیبا در افکار عمومی و بستن تعدادی قرارداد نیمه کاره و بی وزن در تحرک معیشت مردم شاهد فرکانس مدت دار مثبتی از آن نبودیم.

او گفت: با خروج ایالات متحده از برجام نافرجام حتی به فرض باقی ماندن اتحادیه اروپا و در صورت دادن تعهدات لازم به کشور در روزها و ماه‌های پیش‌رو شاهد پیامدهای مهمی در اقتصاد کشور خواهیم بود، بسیاری از بنگاه‌های اروپایی که فعالیت‌های حجیم و کلانی را در ایالات متحده دارند با اعمال تحریم‌های جدید، سرمایه‌های خود را در آمریکا مورد تهدید و خسارت می بینند و ناگزیر مجبور به فسخ و یا عدم‌ همکاری همکاری اقتصادی و پولی با بنگاه های بین‌المللی مرتبط با کشور خواهند شد.

ضیایی نیری در ادامه اظهارداشت: علی الخصوص در حوزه بانکی، لذا این امر نه تنها به خروج سرمایه خارجی بدل شده و به ان سرعت می بخشد بلکه باعث گریز سرمایه داخلی نیز می شود که با عدم تعهد ملی برخی سرمایه‌گذاران دولتی و غیر دولتی همانطور که در این‌ چند سال نیز مواردی مشاهده شد این سیاست منفرد طلبانه ضربه‌های متعدد بیشتری بر نواحی مختلف اقتصاد کشور خواهد زد.

او با تاکید بر اینکه آمریکا و همپیمانان غربی و چند روی آن در طی سنوات گذشته با نگاه به تجربه خود و آگاهی از کم و کاستی‌های اقتصاد کشور می توانند در صورت عدم پیش واکنش منطقی و اصولی و کارشناسی شده تمامی مسئولین‌ اجرایی و اقتصادی کشور آسیب بیشتری را بر اقتصاد و معیشت ملی ما وارد کنند، تصریح کرد: خروج سرمایه‌های داخلی و کاهش ارزش پول ملی در مقابل ارزهای دیگر و همچنین کاهش سرمایه‌گذاری‌های میان مدت بر طبق اصول مالی در گردش، همچنین کاهش رشد اقتصادی و محدود شدن فرصت های شغلی پیامدهای ابتدایی خروج ایالات متحده از این ترکمانچای نوین خواهد بود، لذا با حسابی علمی می توان دریافت با اجرایی شدن تحریم های جدید ناشی از زیاده خواهی آمریکا و پیامدهای اعتماد به غرب در مذاکرات هسته‌ای، کند شدن اقتصاد ایران حتی نسبت به سنوات و دولت های قبل بسیار بیشتر خواهد بود.

به باور ضیایی نیری؛ چرا که در این مرحله تحریم ها هوشمندانه تر خواهند بود و غرب با توجه به تواضع مذاکره کنندگان ایرانی در برجام، آشنا به مذاکرات از نوع دید از بالا می باشد. پس با توجه به خودشناختی در اقتصاد و اینکه ساختار اقتصادی کشور برون زا و بر پایه تک محصولی و درون گرایی است و همچنین اقتصادی وابسته و متاسفانه گاها بر پایه رانت در حرکت‌ است، همین امر آسیب پذیری زیادی را در تقابل با تحریم های بین المللی بر پیکره کشور وارد می کند.

او افزود: متاسفانه دولت هم در دوران پسابرجام خود اگر توجه بیشتری را به واردات فناوری اختصاص می داد، تا دعوت و واردات از شرکت های بد عهد اروپایی، آن هنگام می توانستیم کفه خود را در بدست آوردن آنچه که نیاز واقعی و مفید برای کشور بود را سنگین‌تر کنیم و همچنین مواد اولیه و نیم ساخته واحدهای اقتصادی اعم از بخش نفت و خودروسازی و صنایع وابسته را بیشتر از قبل به حرکت در آوریم و فرصت افزایش بهروری از آنها را بیشتر از پیش داشته باشیم.

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: حوزه مالی و بانکی کشور هم که زیر ساخت اصلی نقل و انتقال نقدینگی و همچنین ارز و سرمایه است نیز دچار مشکلاتی شده که فعالیت‌های اقتصادی از جمله سرمایه گذاری کوتاه و بلند مدت و تولید‌ و توسعه مالی را با مشکلاتی مواجه کرده است؛ البته برخی از آنها زیر ساختی و مربوط به دهه‌های گذشته است و در صورتی که گسترش تحریم های بانکی از سناریوهای مد نظر تیم مدیریتی تحریم ها بانکی ترامپ باشد، می تواند حوزه بانکی کشور را که هم‌اکنون نیز در شرایط انزوا است بیشتر از قبل دچار از هم گسستگی کند.

او گفت: پس از این مرحله تحریم بخش صادرات نفت در دستور قرار خواهد گرفت و در حالی که طی سال های اخیر سرمایه گذاری در صنعت نفت به شدت با کاهش روبه‌رو بوده و بالطبع باعث کاهش ظرفیت تولید در این بخش از اقتصاد کشور شده است به طوری که در قیاس با فروشندگان منطقه ای و بین المللی نیز از رشد پائینی برخوردار بوده‌ایم؛ با اعمال تحریم‌های جدید امریکا در این بخش طبیعی است که بازارهای صادرات نفت خام ایران در اختیار رقیبان منطقه‌ای قرار خواهد گرفت.

به اعتقاد این کارشناس اقتصادی؛ بدین شکل امکان کشور برای استفاده از ذخایر ارزی حاصل از درآمدهای جاری ناشی از صادرات نفت با کاهش روبه‌رو خواهد شد که این مسئله نیز در سیاست گذاری تیم اقتصادی دولت در ایجاد راهکار برای خروج از این بحران باید بسیار جدی تلقی شود.

او افزود: باید به این‌نکته نیز توجه داشت در صورتی که وزن تحریم ها در بلند مدت گسترش یابد توان تولید داخلی کشور از نقطه‌ای که اکنون در ان قرار داریم عقب‌تر خواهد رفت و اقتصاد کشور برای تامین و تراز در نیاز داخلی شیوه واردات را اجرا خواهد کرد که این‌مسئله خلاف اقتصاد مقاومتی خواهد بود و با کاهش فرصت های شغلی که از عواقب و پیامدهای وارداتی شدن اقتصاد کشور خواهد بود باعث برونزایی بیشتر اقتصاد و تنش پذیری ان نسبت به تکانه‌های اقتصاد بین‌المللی خواهد شد

ضیایی نیری بیان داشت: لذا تنها مسیری که می تواند به برون رفت این معضلات اقتصادی در کشور خاتمه دهد توجه روز افزون به فرموده مقام معظم رهبری پیرامون درک و اجرای صحیح اقتصاد مقاومتی و جهاد اقتصادی در کشور است که البته سالهاست که این فرصت با بی توجهی برخی مسئولان کشوری به سرانجام دلخواه نرسیده اما، امید است با حذف خام فروشی و عدم‌تکیه به اقتصاد نفتی و ایجاد بسترهای مناسب در داخل کشور در جذب و تولید فناوری‌های روز صنعت و تجارت جهانی با نخبگان اقتصادی کشور پلی زد به سمت پویایی ملی در اقتصاد.

او خاطرنشان کرد: البته در این میان توجه به ارزش پول ملی و سیاست‌گذاری‌های علمی در تعیین نرخ ارز در کشور و مبارزه جدی نه لفظی از فساد و رانت کوخ نشینان دولتی و شبه دولتی رونق را به معیشت تمامی اقشار جامعه بازگرداند و تمامی نقشه‌های فرصت‌طلبان خارجی در شرق و غرب را به حبابی بر روی آب بدل کرد چرا که با پایان توهم گزینه نظامی علیه ایران ‌در مناقشات‌ جهانی، تنها روزنه و امید دشمنان نظام و ملت در عداوت، دشمنی، تضعیف اقتصاد و معیشت داخل کشور است.

401