پشت پرده اعتراضات اردن و کمک کشورهای عربی

برخی از کارشناسان معتقدند نا آرامی های اردن در پی فشار عربستان جهت متقاعد کردن این کشور برای موافقت با توافق قرن آمریکا بوده و کمک های کنونی آنها نیز برای واهمه کشورهای عربی خلیج فارس به ویژه عربستان در خصوص سرایت اعتراضات مردمی به کشورهای خودشان است.

به گزارش گروه بین الملل ایسکانیوز، عربستان، کویت و امارات تصمیم گرفتند کمک مالی 2.5 میلیارد دلاری به اردن ارائه نموده و این کشور را برای عبور از بحران اقتصادی خود کمک نمایند. دلیل اصلی این بحران ارائه قانون مالیات بر درآمد بود که باعث شعله ور شدن اعتراضات مردمی علیه حکومت گردید.

این تصمیم در نشست چهار جانبه ای با حضور چهار کشور عربستان، کویت، امارات و اردن در شهر مکه اتخاذ شد، این نشست پس از اعتراضات مردم اردن برگزار گردید که باعث سرنگونی دولت "هانی الملقی" نخست وزیر پیشین این کشور شد.

نظرات تحلیلگران در خصوص این که تمایل این سه کشور برای کمک به اردن ناشی از دلایل سیاسی و نگرانی های آنها از استمرار اعتراضات و سرایت به دیگر کشورها مختلف استT متفاوت می باشد. این در حالی است که برخی معتقدند باید با ضربه‌ای ناگهانی از افزایش مطالبات معترضان جلوگیری کرده و به اعتراضات پایان داد.

اما در مقابل جواد العنانی رئیس سابق دیوان ملکی اردن، سیاسی بودن کمک کشورهای عربی خلیج فارس را نپذیرفت.

وی ادامه داد: اردن در وضعیت دشوار اقتصادی قرار دارد. از یک سو نیازهای بودجه‌ ای و از سوی دیگر نیازهای مردم وجود دارند در نتیجه دولت اردن مجبور به صدور قانون مالیات بر درآمد شد که از نظر مردم نامناسب بود، حتی ممکن است دولت اردن به سمت استقراض از صندوق بین المللی پول سوق داده شود.

این مقام سابق اردنی ادامه داد: نگرانی هایی در خصوص بروز مشکلات برای اردن در صورت عدم دستیابی به این مبلغ وجود دارد. برادران ما در خلیج فارس متقاعد شده اند که وضعیت در اردن بحرانی و مشکل است و صندوق بین المللی پول نیز در این مورد به اقناع رسیده است؛ از این جهت نمی‌ توان کمک کشورهای عربی خلیج فارس را سیاسی دانست و کاملاً مشخص است که مساله اردن اقتصادی است و نه سیاسی.

از سوی دیگر "حسن البراری" کارشناس مسائل استراتژیک معتقد است پاسخ عربستان و کمک به اردن دیر هنگام است چرا که آنها از مدتی پیش از ورود این کشور به مراحل سخت اقتصادی آگاه بودند.

وی افزود: پاسخ کشورهای عربی خلیج فارس برای کمک به اردن هنگامی انجام شد که حرکت های مردمی ثبات منطقه و اردن را تهدید کرد.

این کارشناس مسائل استراتژیک ادامه داد: اقدام کشورهای عربی به خاطر نگرانی برای اردن نیست بلکه از ترس نتایج این خیزش مردمی در اردن است زیرا اگر این حرکت های مردمی در اردن به مطالباتی برای اصلاحات سیاسی مانند تغییر در قانون اساسی این کشور تبدیل شود به معنای آن است که اردن به عنوان نمونه ای جدید برای کشورهای خلیج فارس بوده که دیگر قادر به تعامل با آن نخواهند بود و این همان مسئله ای است که منجر به طرح سوال هایی برای عربستان خواهد شد که هرگز پاسخی برای آنها نخواهد داشت.

جواد العنانی در مورد نگرانی ریاض از انتقال اعتراضات به عربستان گفت: کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تمایلی به بازگشت بهار عربی ندارند، اعتراضاتی که جوانان با مقاصد مثبت آغاز می‌کنند امکان دارد جهات دیگر پیدا کرده و به کشورهای دیگر نیز سرایت کند از این جهت آنها تلاش می‌کنند وضعیت اقتصادی در اردن را بهبود بخشیده و آرام کنند.

حسن البراری در این خصوص معتقد است تحرک عربستان برای کمک به اردن از ترس نتایج حرکت های مردمی اردن است و نه به خاطر خود اردن.

وی ادامه داد: عربستان انقلاب علیه دولت قانونی مصر را رهبری کرد یعنی این کشور مخالف هرگونه اصلاح سیاسی در منطقه است در نتیجه هنگامی که احساس کرد نظام سیاسی در اردن مجبور به عقب نشینی های سیاسی شده است برای حمایت از دولت این کشور وارد عمل نشد بلکه برای حمایت از خود جهت تکرار این سناریو به این کشور کمک می کند.

عربستان برای جلوگیری از اعتراضات و ماندن آن در چارچوب اقتصادی و نگرانی گسترده شدن این مطالبات به حوزه مسائل سیاسی و همچنین جلوگیری از سرایت آن به ملت های کشورهای عربی حوزه خلیج فارس کمک های مالی خود را برای تقویت موقعیت نظام فعلی اردن و پایان دادن به تظاهرات و عدم افزایش مطالبات آنها عرضه کرد.

از جهت دیگر تحلیلگران تاکید دارند این نشست چهار جانبه که برای کمک به اردن برگزار شد از موقعیت استراتژیک این کشور و نقش بسیار مهم آن حکایت دارد.

جواد العنانی در این خصوص گفت: به هیچ وجه اردن موقعیت استراتژیک خود را از دست نداده است، نقش این کشور تنها در امور سیاسی خلاصه نمی‌شود بلکه موقعیت جغرافیایی آن بسیار مهم است از یک سو ایران و همپیمانان آن و سوی دیگر سعودی و همپیمانان آن برای قرار گرفتن اردن در جبهه خود تلاش می کنند.

حسن البراری نیز در موضعی موافق با العنانی در این خصوص گفت: اردن موقعیت استراتژیک خود را از دست نداده و بر عکس با توجه به حوادث عراق و سوریه اهمیت موقعیت ژئو سیاسی آن افزایش یافته است، بی توجهی کشورهای عربی خلیج فارس به اردن در برخی از قضایا ساختگی بوده تا سیاست خارجی این کشور را بر اساس اولویت های عربستان و منافع آن هماهنگ کنند که در این امر محقق نخواهند شد.

عوده بشارات نویسنده روزنامه صهیونیستی هاآرتص در این خصوص گفت: بحران اقتصادی که هم اکنون اردن با آن دست به گریبان است به دلیل تلاش های عربستان برای متقاعد نمودن این کشور برای موافقت با توافق قرنی است که آمریکایی ها آن را تدوین کرده‌ اند.

وی در مقاله خود در روزنامه هاآرتص آورده است: گزارشات رسانه ها بیانگر این مطلب است که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان ملک عبدالله دوم پادشاه اردن را در دیدار اخیر خود از این کشور توبیخ کرده چرا که ملک عبدالله با انتقال سفارت آمریکا به قدس مخالف بوده است.

این نویسنده صهیونیست ادامه داد: وضعیت موجود در اردن اشاره به آن دارد که تصمیمات حکومت طبقه متوسط جامعه را هدف قرار داده است، اما هنگامی که مردم به خیابان ها آمدند زنگ خطر داخلی در میان تظاهرات کنندگان و مسئولان نظام حاکم در این کشور به صدا در آمد که حوادث به مانند حوادث اتفاق افتاده در بهار عربی در چند سال قبل که موجب سرنگونی برخی حکومت های کشورهای عربی گردید تبدیل نشود.

کد خبر: 955269

وب گردی

وب گردی