به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ یکی از صنایعی که بعد از برجام توانست از فرصت‌های به وجود آمده برای ارتباط با شرکت‌های خارجی و تبادل دانش و فناوری استفاده کند، صنعت خودرو است، به طوری که با تدبیر شرکت‌های خودروساز دولتی و خصوصی و سیاست‌های وزارت صنعت معدن و تجارت، این صنعت با برقراری ارتباط مجدد با دنیا توانست رتبه‌ جهانی خوبی را عاید خود سازد.

قرارداد با پژو

پژو را می‌توان اولین شرکت اروپایی خواند که برای حضور در بازار ایران با خودروسازان وطنی قرارداد همکاری امضاء کرد.

قرارداد با سیتروئن

سیتروئن دیگر شرکت هلدینگ پژو سیتروئن (PSA) برای حضور در ایران، شریک قبلی خود یعنی سایپا را انتخاب کرد.

قرارداد با رنو

رنو که از همکاری با شرکت‌های ایران‌خودرو و پارس خودرو به‌خصوص در بخش کیفیت خدمات پس از فروش و کیفیت تولید رضایت کامل نداشته و ندارد، این بار به فکر حضور مستقیم‌ و فارغ از قرارداد با خودروسازان داخلی افتاد. به همین خاطر این شرکت فرانسوی تصمیم به همکاری با یک سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) گرفت.

قرارداد با هیوندای

هیوندای کره جنوبی اولین خودروساز آسیایی است که بعد از برجام با خودروسازان ایران قرارداد همکاری بسته است. این قرارداد همکاری میان هیوندای کره جنوبی و کرمان موتور ایران منعقد شد.

قرارداد با فولکس واگن

فولکس واگن بعد از برجام، مذاکرات خود را با چند شرکت خصوصی آغاز کرد. شرکت ماموت توانست نظر فولکس واگن آلمان را جلب کند تا در نهایت با قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک، این دو شرکت هر دو ۵۰ درصد از شرکت تازه تأسیس ماموت خودرو را در اختیار داشته باشند و بتوانند خودروهای فولکس واگن را در ایران تولید و عرضه کنند.

قرارداد با بنز

بنز هم مانند پژو و سیتروئن برای حضور در ایران به سمت شریک سابق خود رفت. این شرکت که پیش از تحریم‌ها توسط شرکت ستاره‌ ایران (زیرمجموعه‌ ایران خودرو) در ایران حضور داشت، در دوران پساتحریم نیز این شرکت را برگزید.

وقتی که به نوع قرارداد با شرکت‌های خارجی نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که صنعت خودرو در این برهه زمانی توانسته نظر شرکت‌های خارجی را جلب کند تا با این کار بتواند صنعت خودرو را از گرداب بیرون بکشد اما متاسفانه این فرصت طلایی طولی نکشید که با خروج آمریکا از برجام اکثر شرکت‌های خارجی از ادامه همکاری در صنعت خودروی ایران سرباز زدند، به گونه ای که این امر مهم شرایط اقتصادی کشور و صنعت خودرو را تحت تاثیر قرار داده است.

گفتنی است؛ پس از اعلام تصمیم آمریکا برای خروج از توافق هسته‌ای ایران و بازگرداندن تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران و شرکای اقتصادی آن، در هفته‌های اخیر چندین شرکت‌ اروپایی اعلام کردند که فعالیت‌هایشان را در ایران تعلیق می‌کنند تا مشمول تحریم‌های آمریکا نشوند.

هنوز گزارشی از قراردادهای برجامی صنعت خودرو ارائه نشده است

سیدجواد حسینی کیا دبیر کمیسیون صنایع و معاون مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ در خصوص تعیین تکلیف قراردادهای خودرویی که در برجام منعقد شده بود اظهار کرد: تا به امروز وزارت صنعت در خصوص قراردادهای منعقد شده با شرکت‌های خارجی در حوزه خودرو به کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گزارشی ارائه نکرده است.

او در خصوص خروج شرکت های خودرویی از جمله پژو و سیتروئن و هیوندای تصریح کرد: قطعا یکی از نکاتی که باید به آن توجه کرد کسانی که قرارداد می بندند باید تضامین لازم را دریافت کنند. با توجه به تجارب قبلی باید شرکت های ما با درایت وارد این صحنه شوند تا اگر شرکتی در وسط کار از ادامه همکاری سرباز زد، بتوانند با ارائه تضامین لازم قدرت برگشت از شرکت‌های خارجی را بگیرند. آن‌طور که مشخص است در این قراردادها تضامین لازم وجود نداشته که شرکت های خارجی از ادامه همکاری با ایران کنار رفتند.

ما نباید اشتباهات گذاشته را تکرار می‌کردیم

کیاحسینی تاکید کرد: اکثر این شرکت ها متاسفانه به دنبال منافع شخصی خودشان هستند و بعد از مدتی بنا به دلایلی خودشان را از همکاری با ایران کنار می‌کشند و دست ما را در حنا می گذارند.

دبیر کمیسیون صنایع و معاون مجلس شورای اسلامی افزود: اگر تضامین لازم را ارائه نکرده باشند، به طور یقین ضرر کردیم و کمیسیون صنایع تا به امروز از محتوای قراردادها بی اطلاع است و نمی توانیم قضاوت کنیم که آیا چنین تضمینی ذکر شده یا نه؟ اگر به کمیسیون صنایع و معادن ارسال کنند، می شود؛ اظهار نظر کرد.

وزارت صنعت کوتاهی کرده است

او خاطرنشان کرد: مجلس در این راستا چندین بار از وزارت صمت خواسته که محتوای قراردادها را به کمیسیون ارائه دهد؛ متاسفانه وزارت صنعت کوتاهی کرده است.

وزارت صنعت از قراردادهای پسابرجامی تضمین‌های لازم را نگرفته است

رضا انصاری عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ اظهار کرد: متاسفانه همکاری خودروسازان با کمیسیون صنایع تا به امروز خوب نبوده است و ما بارها در زمینه قراردادهای خودرویی با شرکای خارجی، هم در دوره وزارت نعمت زاده و هم اخیرا، در کمیسیون صحبت کردیم عمده اعضای کمیسیون نسبت به این موضوع گله‌مند هستند.

او تصریح کرد: نکته مهم این است که به نظر می رسد تضمین‌های لازم در این قراردادها از شرکای خارجی گرفته نشده که به راحتی از کشور ما خارج می‌شوند. من فکر می کنم در این زمینه باید مدت زمانی سپری شود تا بررسی‌های دقیق در این خصوص صورت گیرد. هم مجلس و وزرات صنعت و معدن و خودروسازان باید پاسخگو باشند که چرا چنین اتفاقی افتاده است که به راحتی شرکت هایی مثل پژو اعلام می‌کنند که از ایران خارج می‌شوند.

انصاری ادامه داد: ما باید در این زمینه یک تدبیری را بیندیشیم تا این اتفاقات برای صنعت ما نیفتد.

وزیر صنعت باید پاسخگو باشد

عضو کمیسیون صنایع و معادن در خصوص بخشنامه وزیر صنعت در رابطه با تعیین تکلیف قراردادهای برجام گفت: اکثر خودروسازان ما در واقع دولتی نیستند ولی در عمل و باطن وقتی نگاه می کنیم، متولی اصلی شرکت‌های خودروسازان از جمله ایران خودرو و سایپا دو شرکت بزرگ خودروساز کشور، خود وزارت صنعت است. بنابراین وزیر صنعت باید پاسخگو باشد که چرا این اتفاقات در کشور رخ داده است.

انصاری با تاکید براینکه دولت بجای اینکه خود دستگاه ناظر و سیاست گذار در جهت افزایش کیفیت خودرو و ایمنی، افزایش توان رقابتی خودروسازان باشد، خودش عملا ذی‌نفع اصلی در صنعت خودرو شده است، گفت: در صنعت خودرو، عملا ناظر و پیمانکار مثل پروژه عمرانی یکی شده است، بنابراین وزارت صنعت باید خود در این راستا پاسخگو باشد.

او تصریح کرد: یکی از مشکلات اساسی ما این است که مردم آنقدر از ایران خودرو و سایپا شکایت دارند که از شخص دیگری ندارند. الان حقوق شهوندی توسط این شرکت ها نقض شده است و مرتب گزارشی از نارضایتی های مردم از ایران خودرو و سایپا به کمیسیون صنایع می رسد.

چرا ایران خودرو و سایپا فروش نقدی ندارند؟

انصاری افزود: چرا ایران خودرو و سایپا فروش نقدی ندارند؟ این امر سوال برانگیز است، این در حالی است که خودشان ادعا دارند که تیراژ خودرو کاهش نیافته و افزایش تولید داشته‌اند؛ پس چرا به مردم خودرو ارائه نمی کنند؟ چرا خودروسازان این قدر به این آشفتگی و سردرگمی در بازار دامن می زنند؟ یکی از عوامل اصلی این آشفتگی بازار خودرو، خود خودروسازان هستند. از آنجا که خودروسازان ‌ادعا می‌کنند که اکثر محصولات را بومی سازی کردیم و خودمان تولید می کنیم؛ پس چرا وقتی مشتری مراجعه می کند فروش نقدی ندارند. به نظر می رسد خود وزیر صنعت باید پاسخگو باشد در این زمینه انتقاد وارد است.

او گفت: من شخصا به عنوان نماینده مردم معتقدم ما باید در مجلس خیلی محکم‌تر و بدون تعارف وارد عمل شویم. در کشور ما بعضی وقت‌ها با تعارفات و رودرواسی‌ها وارد می شویم و وظایف نظارتی را خوب عمل نمی کنیم.

انصاری در رابطه با دلایل افزایش قیمت خودرو در کشور گفت: نوع مدیریت و نوسانات نرخ ارز به این موضوع دامن می زند. ولی معتقدم که نوسانات بازار ارز در این خصوص اثرش کمتر از نوع مدیریت ماست. به طور یقین ما اگر واقعا صنعت خودرو را به خوبی مدیریت کنیم؛ این اتفاقات نمی افتد.

او یادآور شد: وقتی گزارش می دهند که ما 80 درصد صنعت خودرو را در کشور بومی‌سازی کردیم و در داخل تولید می‌کنیم. پس اگر به آن توان رسیدیم؛ چرا این مشکلات را داریم؛ بنابراین یا حرفشان دروغ است یا الان یک جای کار اشکال دارد.

عضو کمیسیون صنایع و معادن تاکید کرد: اگر بتوانیم صنعت خودرو را به معنای واقعی به بخش خصوصی بسپاریم در این صورت بهتر می‌توانیم محصولات با کیفیت‌تر و با قیمت مناسب ارائه دهیم. بنابراین، اطمینان دارم اگر صنعت خودروی ما خصوصی شود خیلی از مشکلات موجود برطرف خواهد شد.

انصاری همچنین تاکید کرد: در واقع یک شرکت مستقل و بی طرف در کشور باید وجود داشته باشد که مسئولیت نظارت را انجام دهد تا صحت و سقم 80 درصد بومی سازی توان داخلی را بسنجند. متاسفانه الان در کشور ما، افراد ناظر از خود شرکت‌های خودرویی تعیین می‌شوند. می توان گفت خود وزارت صنعت ذی نفع اصلی صنعت خودرو است. وزارت صمت به عنوان نهاد دولتی باید وظیفه سیاست گذاری و نظارت بر عملکرد صنعت را داشته باشد. الان وزیر صنعت علنا مدیرعامل شرکت‌های خودروسازی است. متاسفانه هر دولتی که وارد عرصه کار شده، اجازه نداده که صنعت خودرو در خدمت مردم باشد.

توسعه تکنولوژی و ارتقای کیفیت هیچوقت دغدغه مدیران وزارت صمت نبوده است

انصاری در خصوص تولید خودرو متناسب با بنزین تولیدی گفت: در صنعت خودرو به هیچ وجه طی این سال‌ها، مدیران دغدغه توسعه تکنولوژی به منظور بهبود و افزایش کیفیت و ایمنی خودرو، آنچه که مردم انتظار داشتند و آنچه که ما در استانداردهای جهانی می بینیم در صنعت خودرو نداشتند که باید گفت این اصلی ترین گرفتاری ماست.

او خاطرنشان کرد: خلق تکنولوژی و توسعه فناوری صنعت خودرو واقعا هیچ جایگاهی در ذهن مدیران ما ندارد و همین امر باعث شده که ما در صنعت خودرو عقب بیفتم؛ چون صاحب تکنولوژی نیستیم و کیفیت ارتقا پیدا نکرده و نتوانستیم که قیمت را مدیریت کنیم. همچنین در این زمینه کاری انجام ندادیم و تمام تکنولوژی‌های ما وابسته به تکنولوژی قدیم شرکت‌های فرانسوی بوده و همیشه از ما سوء استفاده کرده‌اند و این بزرگترین مصیبت ماست.

گفت‌وگو: حبیبه رحیمیان

402