محصولات فناورانه صاحب صندوق تامین مالی می شوند

مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران گفت: یکی از نیازهای رسیدن به محصول فناورانه، استفاده از صندوق های تامین منابع مالی است. خوشبختانه این اقدام نیز از سوی شرکت ملی گاز ایران در حال اجراست و برای تامین منابع مالی مورد نیاز اینگونه طرح ها به سمت صندوق پژوهش و فناوری گام برمی داریم.

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ بهره گیری از توان داخل در تامین نیاز صنعت نفت و گاز همواره یکی از اولویت های وزارت نفت بوده و در سال های گذشته با توجه به محدودیت های بین المللی و در دستور کار قرار گرفتن سیاست های اقتصاد مقاومتی، این موضوع با حساسیت ویژه ای از سوی این وزارتخانه پیگیری شده است.

با نامگذاری سال 97 به عنوان «حمایت از کالای ایرانی» این موضوع امسال رنگ و بویی خاص به خود گرفت و توجه به تولیدات داخلی باعث شد فعالیت های حوزه پژوهش و فناوری که با این موضوع مرتبط است پررنگ تر دیده شود.

حمایت از ساخت داخل زمانی مفهوم واقعی پیدا می کند که در حوزه دانش نیز استقلال ایجاد شود و یکی از بخش های عمده زیرساخت های لازم برای این بخش، دانش پایه بودن آن است. در سال های گذشته، همواره تاکید شده که یکی از وظایف و رسالت های اصلی حوزه های پژوهش و فناوری، نگاه ویژه به ساخت داخل است و باید به گونه ای فعالیت ها و برنامه ی خود را تنظیم، تدوین و اجرا کند که محصول نهایی آن منجر به ساخت داخل شود.

این مسئله برای صنعت گاز اهمیت قابل توجهی داشته و در دو سال گذشته سعی شده اقدامات عملی و اجرایی برای رسیدن و تحقق این هدف در دستور کار قرار گیرد.

سعید پاک سرشت مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ با اشاره به فعالیت های پژوهشی در مسیر تحقق شعار امسال گفت: با چند عبارت این موضوع داخلی سازی ملموس تر و شفاف تر می شود. مهمترین عبارت، «فن بازار» است که به صورت همزمان، جنبه های اقتصادی، فناوری و دانش در آن قرار دارد. به تعبیر دیگر به آن اقتصاد دانش بنیان نیز گفته می شود و باید بتوانیم از دانش خود درآمد کسب کرده و ارزش افزوده ایجاد کنیم.

به گفته پاک سرشت، براین اساس، از سال گذشته، اقدامات جدی برای ایجاد فن بازار تخصصی صنعت گاز انجام شد.

در ادبیات مدیریت فناوری، «فن بازار» همراه اقدام ها، نهادها، ساختارها و ماژول هاست. هدف «فن بازار» این است که عرضه کننده محصول فناورانه را به متقاضی واقعی برساند. اگر این ارتباط و پیوند را میان متقاضی واقعی و عرضه کننده ایجاد کنیم چرخه سالم اقتصادی را به وجود آورده ایم. متقاضی محصولات فناورانه در صنعت گاز، واحدهای عملیاتی، پالایشگاه ها، ایستگاه های تقویت و تقلیل فشار هستند و باید این بازار را تحریک کنند تا عرضه کنندگان که شرکت های دانش بنیان و تولید کنندگان محصولات فناورانه هستند بتوانند از آن محصولات خود را عرضه کنند.

وظیفه ما این است که میان این دو پیوند و ارتباط منطقی به وجود آوریم و نخستین شرط این پیوند، تعیین نیاز و تقاضاست.

پاک سرشت با بیان اینکه الزامات دیگری نیز وجود دارد، افزود: پس از اینکه تقاضا ایجاد شد باید در میان عرضه کنندگان این دانش و محصولات فناورانه مجموعه صاحب صلاحیت را پیدا کنید.

حضور کارگزاران فناوری در صنعت گاز

به گفته مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران، در ادامه، به کارگزار نیاز داریم که ارتباط متقاضی و تولید کننده را با یکدیگر برقرار کند. وظیفه و نقش مهم کارگزار، ایجاد ارتباط موثر میان متقاضی و عرضه کننده است. شرکت هایی وجود دارند که محصولات باکیفیتی در اختیار دارند ولی نمی توانند ارتباط موثر را با متقاضیان برقرار کنند. در ادبیات مدیریت فناوری به این کارگزاران «بروکر» (Broker) گفته می شود و همچون معامله گر بازارهای دیگر عمل می کنند. نقش کارگزار در بازارهای دیگر تعریف شده و کاملا مشخص است. کارگزار باید نسبت به موضوع اشراف کامل داشته باشد و ابعاد مختلف آن را بسنجد.

او یادآور شد: سال گذشته برای اینکه این نقص را برطرف کنیم، فراخوان دادیم و مجموعه هایی که وظیفه کارگزاری فناوری را به عهده دارند برای حضور، اعلام آمادگی کردند. از میان 25 مجموعه که برای حضور در این فراخوان اعلام آمادگی کردند، در نهایت دو کارگزار انتخاب و از ابتدای امسال قرارداد آنها امضا شد. با این برنامه، یکی از فرآیندهای مهم اقتصاد دانش بنیان، شکل گرفته است.این فرآیند در بازارهای دیگر شکل گرفته و این در حالی است که صنعت نفت و گاز نسبت به این مسائل عقب مانده است.

برگزاری نخستین رویداد «استارت آپ دمو» صنعت گاز

پس از تحقق این فرآیند، در مرحله بعد به «رسانه» نیاز داریم که توانمندی های خود را معرفی کنیم. یک سری رویداد در بازار فناورانه رخ می دهد که نقش «رسانه» را ایفا می کنند. «استارت آپ دمو» یکی از رویدادهایی است که نقش معرفی، شناسایی و عرضه را به عهده دارد.

در حاشیه نمایشگاه بین المللی، برای نخستین بار، «استارت آپ دمو» با هدف عرضه محصولات شرکت های نوپا برگزار شد. بیش از 20 شرکت فعال در حوزه نفت و گاز برای حضور در این رویداد اعلام آمادگی کردند و پس از بررسی آنان در چند مرحله، هشت شرکت انتخاب شدند. محصولات تولید شده در این شرکت ها از جذابیت بیشتری برخوردار بود و در صنعت نفت و گاز کارایی بیشتری داشت.

در این مراسم فضا و امکانی ایجاد شد که این شرکت ها در آن محصول خود را به متقاضیان و سرمایه گذاران معرفی کنند.

سرمایه گذار، بازیگر بعدی در ادامه مسیر تولید محصولات داخلی دانش بنیان بوده که نقشی مهم دارد. شرکت های کوچکی وجود دارند که توان مالی بالایی نداشته ولی با توجیه سرمایه گذار می توانند تولید محصولات فناورانه خود را توسعه دهند.

با تحقق این فرآیند، دانش به محصول تبدیل و به متقاضی تحویل می شود. برای تولید محصولات و تجهیزات داخلی باید چند بازیگر ایفای نقش می کردند که این اتفاق رخ داد. در رویدادهای این چنینی، سرمایه گذار، عرضه کننده، متقاضی، دارنده دانش و کارگزار حضور دارند و برقراری این پیوند منجر به تولید محصول می شود.

امضای قراردادهای تولید محصولات دانش بنیان

مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران با بهره گیری از نقش حاکمیتی خود این فرآیند را تسهیل بخشیده است تا منجر به امضای قرارداد و تولید محصول شود که خوشبختانه در این مسیر تاکنون شاهد امضای چند قرارداد بوده ایم. از سال گذشته که فرآیند «فن بازار» آغاز شده است، تعدادی از محصولات و عرضه کنندگان را شناسایی و اقدام به امضای قرارداد کرده ایم. محدودیتی در این زمینه وجود ندارد با این حال با توجه به گستردگی فعالیت ها و استقبال مدیران، تمرکز خود را در پارس جنوبی قرار داده ایم. در این زمینه نیز چند قرارداد میان عرضه کنندگان دانش برای پاسخگویی به نیازهای پارس جنوبی امضا شده است. این محصولات تا پیش از این از خارج تامین میشد و هم اکنون فرآیندی به وجود آمده که امکان تهیه آن از بازار داخلی وجود دارد و در همه این موارد، پایه دانشی وجود داشته و صرفا تولید محصول نیست.

این موضوع به فرآیند تبدیل شده و به نظر می رسد الگوی خوبی در حال ایجاد است تا به شکل جدید و نوینی به سمت ساخت داخل گام برداریم.

شکل گیری نخستین مرکز تخصصی فن بازار کشور

دراین مسیر، همراهانی همچون معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری و مرکز فن بازار ملی به ما کمک می کنند و خوشبختانه ارتباط بسیار خوب و نزدیکی با آن ها داریم. بسیار خوشحالیم که نخستین مرکز تخصصی فن بازار در کشور هستیم. پیش از این، فن بازار در 16 استان بوده ولی برای نخستین بار است که فن بازار تخصصی در زمینه گاز شکل می گیرد.

تاسیس صندوق تامین منابع مالی فناورانه

مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران در ادامه گفت: یکی دیگر از نیازهای رسیدن به محصول فناورانه، استفاده از صندوق های تامین منابع مالی است. خوشبختانه این اقدام نیز از سوی شرکت ملی گاز ایران در حال اجراست و برای تامین منابع مالی مورد نیاز اینگونه طرح ها به سمت صندوق پژوهش و فناوری گام برمی داریم.

براساس مصوبه هیات وزیران، شرکت های دولتی می توانند به عنوان سهامدار در صندوق های غیر دولتی حضور یابند. این اتفاق بسیار خوبی است و محدودیت صندوق های دولتی را نداشته و چابکی بیشتری دارد. این صندوق ها کارکرد تامین منابع مالی، مشارکت در سرمایه گذاری، ارائه تسهیلات، ارائه تضمین ها را دارد و به عنوان سهامدار در تامین منابع مالی طرح و پروژه مشارکت می کنیم. از جمله نخستین مراکز دولتی هستیم که در این مسیر قرار گرفته ایم. از طرفی، مجموع سهام دولتی نمی تواند از 49 درصد بیشتر شود، از این رو برای اینکه بازیگران اصلی این عرصه را وارد کنیم، به بخش خصوصی رجوع کرده ایم و از توان انجمن های تخصصی به عنوان یکی از بزرگ ترین و مهمترین بخش هایی که می تواند در این قسمت وارد شود بهره گرفته ایم. در این زمینه مذاکره با انجمن استصنا انجام شده و در آخرین جلسه، این انجمن نیز کلیات مشارکت در این صندوق را پذیرفته و به عنوان یکی از سهامداران اصلی با بلوک 34 درصدی در این صندوق وارد شده است.

این انجمن باید از طریق نهاد حقوقی که اجازه فعالیت اقتصادی داشته باشد در این صندوق وارد شود از این رو، امیدواریم که به سرعت نهاد حقوقی شکل گیرد تا شاهد حضور انجمن استصنا در این صندوق باشیم.

افزون بر انجمن استصنا، یکی از صندوق های دیگر، پارک فناوری پردیس و شهرک علم و فناوری اصفهان نیز در این صندوق حضور یافته است.

به گفته او، هیات موسس این صندوق شکل گرفته و این فعالیت ها در حال انجام است و ارتباط نزدیکی با صندوق شکوفایی و نوآوری داریم.

با مجموع این فعالیت ها، در مسیر تولید محصولات فناورانه و دانش بنیان داخلی گام خواهیم برداشت. همزمان با این فعالیت ها، از شرکت های زیرمجموعه صنعت گاز خواسته ایم که فهرست تجهیزاتی که هم اکنون از خارج وارد می شود را ارائه کنند تا بتوانیم برای آن ها نیز برنامه ریزی کنیم.

هم اکنون در شرایطی هستیم که تامین کالا و تجهیزات از خارج برای ما دشوار و گران است، بر این اساس باید کمک کنیم معظل و مشکل تامین کالا و تجهیزات خارجی برطرف شود. قطعا باید از توان داخلی برای این کار استفاده کنیم که محدودیت تامین تجهیزات برطرف و تهیه اقلام مورد نیاز اقتصادی تر شود.

در مواردی که اشاره شد، قیمت تمام شده تولید داخل از نمونه خارجی بسیار کمتر است؛ همچنین مطابق با استاندارهاست. ضمن اینکه تمام توان و تلاش خود را برای محصول و کالای برگفته از دانش ایرانی استفاده می کنیم ولی در کنار آن حتما باید کیفیت و رعایت استاندارها را نیز در نظر بگیریم.

ایجاد نهاد صدور گواهینامه کیفیت ایرانی

این نیز الزماتی دارد که باید در سطح وزارت نفت، نهادی تحت عنوان «صدور گواهینامه کیفیت» شکل بگیرد. امیدواریم که این نهاد هرچه زودتر مستقر شود تا نگرانی و دغدغه ارزیابی کیفی محصولات ایرانی کمتر شود. در همه دنیا نهادهایی وجود دارند که محصولات را ارزیابی کیفی می کنند. تاکنون به این نهادها وابسته بودیم ولی زمانی که چرخه تولید کالای ایرانی شکل می گیرد، ما به نهادهای ارزیابی کننده کیفیت داخلی نیز احتیاج خواهیم داشت. تدبیر بسیار خوبی است که در سطح وزارت نفت صورت گرفته تا این نهاد را ایجاد کنیم. خوشبختانه شورای راهبری در سطح وزارت نفت به وجود آمده و فرآیند مربوط به این کار در معاونت پژوهش و فناوری وزارت نفت دنبال می شود. نهاد مربوط به صدور گواهینامه کیفیت در انجمن نفت ایجاد شده است و تعدادی از این موارد به صورت پایلوت انجام گرفت. در حاشیه نمایشگاه امسال چند گواهینامه کیفیت به شرکت ها اعطا شد. این رویدادها بسیار خوب است و این نهاد وظیفه اطمینان بخشی از کیفیت محصول ایرانی را به عهده دارد. به این ترتیب دغدغه و نگرانی که بهره برداران و همکاران عملیاتی داشتند برطرف می شود.

این موضوع به کاهش ریسک کالاهای ایرانی کمک می کند. اگر این چرخه شکل بگیرد امیدوار می شویم که استفاده از کالای ایرانی و محصولات فناورانه ایرانی رشد داشته است.

تدبیر در داخلی سازی 10 قلم کالای اساسی وزارت نفت

مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران در ادامه با اشاره به برنامه ریزی ها برای داخلی سازی 10 قلم کالای اساسی صنعت نفت تصریح کرد: عضو شورای راهبری 10 قلم کالای صنعت نفت هستم از اینرو در جریان کامل اتفاقات قرار دارم. اجرای این طرح تدبیر بسیار خوبی بوده است.

تاکنون برنامه ساخت داخل را انجام می دادیم اما با داخلی سازی این 10 قلم و ایجاد الگو، به صورت ریشه ای این کار انجام می شود. در رویه جدید به توسعه دانشی داخلی سازی اقلام و تجهیزات نیز توجه می کنیم و قراردادهایی که در فاز جدید بسته شده به همراه پیوست دانشی بوده است.

با توجه به اینکه یکی از آن اقلام در حوزه پیگ های هوشمند به شرکت ملی گاز ایران بازمی گردد، در جریان این کار قرار دارد و اسناد مناقصه پیگ هوشمند در حال تهیه است. هم اکنون تجمیع تقاضا انجام شده و امیدواریم این مناقصه نیز به زودی برگزار شود و به عنوان یکی از شرکت های اصلی در این صحنه حضور داشته باشیم.

سابقه پیگ های هوشمند در شرکت ملی گاز ایران به 12 سال پیش بازمی گردد. این تجهیز از فناوری بالایی برخوردار است و هم اکنون طرح جاری پژوهشی برای این کار وجود دارد و تاکنون ساخت سه پیگ هوشمند را که نسل های مختلفی هستند انجام شده است. سه پیگ MFL، TFI و EGP ساخته و عملیات پیگرانی آن به صورت آموزشی و آزمایشی انجام شده است.

خوشبختانه نتایج اولیه ای که از این کار گرفته ایم بسیار رضایت بخش بوده است. نتایج عملیاتی خط لوله که به صورت آزمایشی انجام شده و در آخرین گام، این پیگ با استانداردهای واقعی تحت پایش قرار می گیرد که امیداوریم هرچه زودتر اجازه این کار داده شود تا این پیگ ها در خط لوله رانده و نتایج آن دریافت و تحلیل شود.

امیدواریم این پروژه کمک زیادی به استفاده از توان داخلی در همه سایزها و نسل های مربوط به پیگ هوشمند در کشور کند.

تاسیس مراکز تحقیقاتی مرتبط با صنعت گاز

مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران در ادامه اعلام می کند: یکی دیگر از اقدامات مدبرانه وزارت نفت، تاسیس مراکز تحقیقاتی و تخصصی بود. این مراکز کارکرد مشخصی همچون عمق بخشیدن به دانش مورد نیاز در حوزه فرآیندی یا تجهیزاتی دارند. فعالیت هایی که در این مراکز باید انجام می گرفت از سطح دانشگاه فراتر بود. دانشگاه حمایت گر علمی و دانشی است اما ما خلایی داشتیم و آن ارائه دانش فنی بود که طبیعتا دانشگاه ها ساختار لازم برای این کار را ندارند اما می توانند حامی آن باشند. دانشگاه ها پاسخگو و ارائه دهنده بخش های دانشی هستند اما دانش فنی فراتر از این است و نیاز به فعالیت هایی از جنس طراحی، مهندسی و نظارت عالیه بر امور تحقیقاتی دارد. این وظایف در حیطه فعالیت های مراکز تحقیقاتی قرار گرفت و موضوعات اولویت دار شناسایی شد و برای شرکت ملی گاز ایران چند موضوع مهم را در قالب فعالیت این مراکز تعیین کردیم.

مرکز تحقیقات ال ان جی، یکی از موضوعات مهم بود که پس از تدوین برنامه جامع اقدامات آن، اوایل امسال این برنامه به تصویب هیات مدیره شرکت ملی گاز ایران رسید و هدف گذاری و برنامه ها و اولویت های آن شناسایی شده است. در این زمینه، تفاهمنامه ای با یک کنسرسیوم کره ای امضا و طراحی مفهومی آن پایان یافته و وارد مرحله طراحی پایه برای ساخت یک واحد مینی ال ان جی ایزوکانتینر با قابلیت جابه جایی با ظرفیت 15 تن در روز شده ایم.

مرکز تحقیقات توربین نیز به همین ترتیب است و پس از چند نشست، برنامه های جامع آن تصویب شد. از چهار موضوعی که در قالب مراکز تحقیقات تخصصی به شرکت گاز سپرده شده بود برنامه جامع اقدامات دو مورد از آن ها تصویب شد.

برنامه جامع اقدامات مرکز تحقیقات فرآورش گاز و اندازه گیری هوشمند نیز در حال تدوین است و به زودی تصویب می شود. بسیار جدی با این مراکز برخورد کرده ایم و به نظر می رسد نتایج بسیار خوبی به دست آید.

در سال های گذشته، همزمان با توسعه صنعت نفت، شرکت های داخلی نیز به فناوری های روز دنیا دست یافته اند و تولیدات این شرکت ها در بسیاری از موارد با شرکت های خارجی قابل رقابت است. ادامه این روند افزون بر پیشرفت اجرای پروژه های صنعت نفت در زمینه کاهش خروج ارز از کشور و اقتصادی شدن اجرای پروژه ها نیز تاثیر گذار است.

صنعت نفت که در همه حوزه ها پیشتاز بوده، توانسته است در بخش های مختلف، شعار امسال را محقق کند و با ادامه این روند شاهد شکوفایی بیش از پیش شرکت های توانمند داخلی خواهیم بود.

مرضیه کنگرانی

402

کد خبر: 960310

وب گردی

وب گردی