پروفسور پرویز کردوانی پدر کویر شناسی ایران در گفتگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز درباره بحران آب و راهکارهای مقابله با آن در شرایط فعلی کشور گفت: در شرایط فعلی واقعا آب نیست و تمام شدن آب بستگی به برنامه ریزی صحیح دولت در مناطق مختلف ایران دارد و پیش از آنکه شهرهای پرجمعیت مثل تهران، مشهد دچار بحران شدید شود باید دولت قوانین لازم برای کنترل این بحران را ارائه و باقدرت اجرایی کند و مردم هم همکاری لازم را داشته باشند.

پدر کویر شناسی ایران افزود: در بیشتر نقاط دنیا اگر الگویی برای تغییر مصرف ارائه دهند و مشترکان خلاف آن عمل کنند مجازات های سنگینی حتی در حد زندان تعیین می کنند تا ضمانت اجرایی محکمی داشته باشند، به عنوان مثال در لس آنجلس آمریکا برای صرفه جویی و نظارت دقیق بر مصرف صحیح آب، پلیس آب درست کردند و حتی برای آبیاری فضای سبز زمان بندی تعیین کردند که تحت نظر مقررات جریمه پلیس آب قرار دارد همچنین در کالیفرنیا که مرکز گلف جهان است چمن طبیعی را از بین بردند و چمن مصنوعی را جایگزین کردند.

کردوانی در ادامه خاطر نشان کرد: یکی از مهم ترین کارهایی که در دنیا برای مقابله با بحران آب صورت گرفته تصفیه فاضلاب ها بوده است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته انجام گرفته است، متاسفانه مجانی شدن آب و برق مساجد و مدارس یکی از بدترین کارهایی است که در ایران اجرایی شده است، در واقع این قانون منجر به بالا رفتن میزان مصرف در این فضا ها شده است.

وی در پاسخ به نقش وزارت نیرو در کاهش مصرف آب تاکید کرد: وزارت نیرو برای کاهش مصرف آب شهری هیچ کاری نمی‌کند ، تنها زیاده روی در مصرف شهروندان را اعلام میکند که باید جریمه شوند. برای کاهش مصرف فقط به سمت کشاورزی رفته‌اند، باید مصرف آب همه‌ بخش‌ها را به یک میزان کاهش دهند و اگر می‌خواهند حق آب کشاورزی را یک سوم کنند به شکل دیگری از آنها حمایت شود مثلا بذر اصلاح شده دراختیار کشاورزان قرار دهند، متاسفانه در حال حاضر مقدار بسیار کمی گندم برداشت می‌کنیم و آب زیادی هدر می‌رود.

پدر کویر شناسی ایران درباره نقش وزارت کشاورزی در بروز مشکلات ناشی از بحران آب متذکرشد: وزارت کشاورزی مقصر است، مدیریت و برنامه ریزی صحیح ندارد و بعد می‌گوید کشاورزان آب را هدر می‌دهند. یا می‌گویند هندوانه آب زیادی مصرف می‌کند در حالی که اگر هندوانه‌ها را ردیف کاری کنند می‌تواند از طریق قطره‌ای آنها را آبیاری کنند. وقتی می گویند در کاشت گندم آب زیادی هدر می رود، نباید به خاطر کسب پول بیشتر شهرداری مجوز ساخت ساختمان های بلند و برج سازی در شهرها را بدهد.

وی درباره روش های صرفه جویی در شهرها گفت: باید در خانه‌ها از شیر و دوش کم مصرف استفاده شود، در حال حاضر وزارت نیرو باید کارخانه‌های تولیدکننده شیر پر مصرف را تعطیل کند، ولی هیچ کاری نمی‌کنند. در دنیا سازمان آب و بخش خصوصی برای مردم شیر و دوش کم مصرف می‌برند و پول آن را از طریق آب صرفه‌جویی شده از مردم می‌گیرند . اقداماتی مثل جمع‌ آوری آب باران در پشت بام‌ها هم می‌تواند انجام شود، و از این آب برای آبیاری فضای سبز استفاده کنند.

کردوانی درباره جلوگیری از هدر رفت آب در بخش صنعت خاطر نشان کرد: یکی از اصلی‌ترین بخش‌های صنایع نیروگاه‌ها هستند و این نیروگاه‌هایی که ما داریم به نوعی خیانت است چون برای یک نیروگاه به اندازه ۲۰ روستا چاه ساخته می‌شود. برای مثال در کبودرآهنگ ده‌‍‎‌ها حلقه چاه ساخته‌اند که منجر به نشست زمین شده است. این نیروگا‌هها در کنار مصرف زیاد آب هوا را هم آلوده می‌کنند. وقتی کشور ما منبع انرژهای خورشیدی و بادی است، ساخت این نیروگاه‌های آبی و حرارتی فسیلی گناه است. ‌

پدر کویر شناسی درباره ی آب های غیرمتعارف و روش های استفاده از آن گفت: شهرها باید به سمت استفاده از آب های غیر متعارف بروند، اولین منبع آب غیرمتعارف که ۶۰ سال پیش در دنیا از آن استفاده کردند تصفیه فاضلاب بود، نه اینکه از دیگر منابع آب برای تامین نیاز پایتخت استفاده کنند. سد لتیان را برای ورامین ساختند و گفتند یک درصد آب آن برای تهران حالا ۸ سال شده که این سد را باز نکرده‌اند. دومین منبع غیرمتعارف جمع‌آوری آب باران است، در همدان با این شدت بارندگی می‌توان نیاز آبی آن را به راحتی تامین کرد، پشت‌بامی به اندازه ۱۰ در ۲۰ متر در این شهر می‌تواند آب سال آن خانه را تامین کند. در این پشت بام ۶۰ متر مکعب آب تولید می‌شود که به یک مخزن کوچک هم نیاز دارد.

وی درباره مخالفتش با گران کردن آب به عنوان یک راهکار برای صرفه جویی در مصرف آب تصریح کرد: وقتی آب را گران کنند یک میلیونر مصرفش را کاهش نمی‌دهد و کسی که فقیر است عواقب این تصمیم را می‌بیند. این روش غلط است باید فرهنگسازی کنیم تا مردم آگاه شوند، به آنها امکانات بدهند تا آب کمتری مصرف شود. من وقتی می‌دانم آب نیست، هر بار می‌خواهم به صورتم آب بزنم از یک شیشه آب استفاده می‌کنم، باید همه مردم الگوی مصرف خود را تغییر دهند تا بتوان بحران موجود را کنترل کرد.

کردوانی درباره احیای دریاچه ارومیه متذکر شد: احیای دریاچه ارومیه چه اجرا شود و چه نشود، نمک خشک شده و ته‌نشین شده باید از بستر دریاچه جدا شود. صنعت نفت و پتروشیمی ما نیاز بسیاری به نمک دارند و سالانه در سمنان و جاهای دیگر مقادیر زیادی نمک مورد بهره برداری قرار می گیرد. می توان این معادن را برای چند سال تعطیل کرد و فقط از نمک دریاچه ارومیه برای صنعت استفاده کرد. جدای از این در منطقه به دلیل حفر چاه‌های عمیق‌تر از بستر زیر‌زمینی دریاچه به نوعی سفره زیر زمینی سوراخ شده است و تمام آب ورودی به دریاچه که برای احیاء دریاچه به آن باز گردانده شده به هدر می رود. به همین دلیل تمام طرح های احیاء بی‌فایده است.

پدر کویر شناسی درباره مدیریت سدها در کشور گفت: در مدیریت سدها اشتباه کردند و آب سدها را به شهرها اختصاص دادند. مثلا در اصفهان آب زاینده رود را به اصفهان و کاشان دادند و به کشاورزی اختصاص ندادند، فقط از این آب برای شهر و صنعت استفاده کردند. در یزد هم این اتفاق افتاده است، اکنون بیش از 90 درصد روستاهای یزد خالی شده اند زیرا فقط آب به شهرها اختصاص داده شد.

وی در ادامه اظهار داشت: به اعتقاد من هر استانی را می خواهید نابود کنید به آن استان آب دهید. برای اینکه وقتی آبی را به شهر می دهیم نمی گوییم آب کجا را به این شهر می دهیم، مثلا کارون زمانی قطب کشتیرانی بوده است اما الان در آن سبزی می کارند و شهرداری اهواز همه زباله ها را در آنجا می ریزد. به طور کلی با انتقال منابع آب به استان ها نیاز آنها برطرف نشد زیرا مردم تصور کردند ذخایر آبی بیشتری به آنها داده می شود و مناطقی هم که از آن آب گرفته شد مانند خوزستان نابود شدند.

پرویز کردوانی تاکید کرد: در حال حاضر آمار دقیقی از میزان ذخیره آبی موجود نداریم، همه حدس است. برای آب باید سه ایستگاه باران سنجی درست شود اما این کار را نکردیم. میزان آب سطحی را هم نمی دانیم چقدر است چه برسد به آب زیر زمینی، اعداد ارقام که می دهند را باور نکنید، غلط است. هرکسی عدد و ارقام می گوید دروغ است تنها چیزی که می توان گفت وضع آب خیلی بد است.

وی تصریح کرد: با ادامه روند کشاورزی کار به جایی می‌رسد که ما همه چیز را از خارج وارد کنیم و وقتی اوضاع اقتصادی هم بدتر شود دیگر نمی‌توان با واردات غذای کشور را تامین کرد. روستاهای ما باید به تمام ایران غذا می‌دادند اما در حال تخلیه هستند. مردم روستا برق و گاز دارند اما باز هم دارند مهاجرت می‌کنند چون تولید ندارند، اگر کشاورز درآمد داشته باشد می‌تواند برق و گازش را تامین کند ولی وقتی درآمد نداشته باشد و از سویی هم باید پول آب و برقش را بدهد شرایط بدتر می‌شود.

پدر کویر شناسی ایران در پایان با ارائه راهکارهایی برای مقابله با بحران آب خاطر نشان کرد: براساس برنامه من، فقط می‌توانیم یک خشکسالی شدید را به عقب بیاندازیم. در حال حاضر باید حق آب کشاورزی، شهر و صنعت را نصف کنند و به جای اینها به مردم امکانات دهند، در خانه‌ها کنتور جداگانه بگذارند، آموزش بدهند، از آب‌های غیرمتعارف استفاده کنند، در منازل از شیر و دوش های کم مصرف استفاده شود، اگر راه فعلی ادامه پیدا کند آب در ایران باید جیره‌بندی شود که قطعا خطرناک و دردسر ساز است و مشکلات بسیاری را در کشور پدید می آورد.

انتهای پیام/