به گزارش خبرنگار گروه اقتصادى ایسکانیوز، این اقدام اگرچه در روزهای پایانی هفته گذشته باعث کاهش 6 درصدی نرخ دلار و کاهش 200 هزارتومانی قیمت سکه تمام شد، اما تحرکات دلالان میلیاردی بازار سکه و طلا مانع از کاهش قیمتها در هفته جاری شده است.
با اجرای سیاستهای ارزی و تکنرخی شدن دلار در قیمت 4200 تومان و درحالیکه خریدوفروش آزادانه دلار در این بازار محدود شده است، دلالان به بازار سکه آمدهاند و سرمایهشان را به سکه و طلای آبشده تبدیل و از کشور خارج میکنند.
ابراهیم محمدولی، رئیس اتحادیه فروشندگان و تولیدکنندگان طلا و جواهر در گفت و گو با دراینباره گفت: دلالان پولهای خود را برای اینکه سود بیشتری ببرند یا آنکه راحتتر بتوانند سرمایهشان را از کشور خارج کنند، به بازار سکه وارد کردند. این دلالان کلان بازار طلا و سکه سرمایهشان را از این طریق به کشورهای همسایه منتقل میکنند و عده دیگری نیز در این میان هستند که معاملات میلیاردی کرده و تنها سودشان را به جیب میزنند؛ چراکه در این معاملات کالا و سکهای ردوبدل نمیشود و تنها آنها مابهالتفاوت معاملهای که انجام میدهند را دریافت میکنند.
فعالان بازار نیز با اشاره به نزدیک شدن به موعد تحویل سکههای پیشفروش شده میگویند انتظار میرود با ورود بالغ بر 660 هزار سکه جدید به بازار، بخشی از حباب قیمتی موجود در بازار از بین برود، اما دلالان و سفتهبازان در این بازار بیکار ننشستهاند و بار دیگر بهصورت مصنوعی قیمتها را بالابردهاند تا با ورود سکههای جدید، متضرر نشوند.
بررسیهانشان میدهد باوجودآنکه قیمتها بالاست، تقاضای چندانی در بازار وجود ندارد و از اینرو به گفته فعالان بازار افزایش قیمتها دور از واقعیت است. همچنین برخی معتقدند جوسازی معاملهگران پیرامون اظهارات سخنگوی شورای نگهبان در مورد لایحه اصلاح قانون مبارزه با پولشویی منجر به چرخش قیمتی در بازار سکه و دلار شد.
*تغییر ریل بازار از اقتصاد دستوری به اقتصاد بازار محور
کارشناسان اقتصادی راهاندازی بازار ثانویه ارز را اقدامی مؤثربرای کاهش شکاف دلار دولتی و نرخ دلار در بازار غیررسمی عنوان میکنند و معتقدند این اقدام دولت گامی مؤثر برای افزایش شفافیت در اقتصاد و همچنین تغییر ریل بازار از اقتصاد دستوری به اقتصاد بازار محور است.
آنها راهاندازی بازار متشکل ارزی را اقدام قابل دفاع دولت در سال جاری عنوان میکنند و معتقدند بهزودی بازار به تعادل میرسد. البته ملاحظاتی نیز برای موفقیت بیشتر بازار ثانویه ارزی وجود دارد که به گفته کارشناسان ازجمله آنها میتوان به ورود صادرکنندگان پتروشیمی به بازار ثانویه ارز و ازسرگیری فعالیت صرافیها برای معاملات اسکناس اشاره کرد.
با راهاندازی بازار ثانویه ارز واردکنندگان و صادرکنندگان میتوانند با قیمت توافقی اقدام به خریدوفروش دلار کنند. این معاملات به دو طریق خریدوفروش ارز و امتیاز واردات بهصورت توافقی و خریدوفروش ارز و امتیاز واردات در سامانه نیما قابل انجام است.
در روش اول که خریدوفروش ارز و امتیاز واردات بهصورت توافقی است صادرکننده بهصورت توافقی، ارز و امتیاز واردات خود را با استفاده از سامانه جامع تجارت ایران به واردکننده واگذار میکند و واردکننده کالاهای اولویت سوم پس از طی مراحل ثبت سفارش، تشکیل پرونده در بانک عامل و اظهار کالا به گمرک، نسبت به واردات اقدام میکند.
در روش دوم که خریدوفروش ارز و امتیاز واردات در سامانه نیماست صادرکننده به عرضه ارز حاصل از صادرات خود در سامانه نیما اقدام میکند و در طرف مقابل، صراف با توجه به درخواستهای خرید ارز موجود بابت واردات ثبت سفارش شده با اولویت سوم، به خرید ارز با نرخ اعلامشده اقدام میکند. پس از خرید و تسویه با صادرکننده، صراف باید به فروش ارز خریداریشده به متقاضی خرید ارز (واردکننده) برای واردات ثبت سفارش شده اولویت سوم اقدام کند.
*کاهش واردات بیرویه و افزایش تمایل صادرکنندگان برای عرضه ارز
پیشازاین شکاف بین نرخ دلار رسمی و بازار غیررسمی انگیزه صادرکنندگان برای عرضه ارز به بانک مرکزی را کاهش داده بود و با راهاندازی بازار ثانویه، صادرکنندگان تمایل بیشتری برای عرضه دلار دارند. از سویی دیگر پرداخت ارز دولتی به کالاهای غیرضروری نیز از چالشهای سیاستهای ارزی بود که زمینه افزایش تقاضای کاذب برای واردات را فراهم کرده بود که با اهتمام دولت این چالشها برطرف شد.
کارشناسان میگویند دولت با طراحی بازار ثانویه درحالیکه فاصله گرفتن از رویه غلط چهلساله و دور باطل ایجاد تورم، افت ارزش پول ملی و سرکوب نرخ ارز است.
محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اثرات مثبت بازار ثانویه ارز گفت: نخستین پیامد بازار ثانویه ارز کاهش قیمت ارز غیررسمی است و این بازار که دست هیچکس نبود را مدیریت میکند. علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران نیز معتقد است که بازار ثانویه میتواند روی کنترل و ساماندهی نوسانات بازار ارز که روی قیمت کالاها، دستمزد و خدمات نیز اثرگذاری بالایی دارد، نقش مهمی داشته باشد و ترمز افزایش قیمت را بکشد.
سید حسن حسینیشاهرودی، نایبرئیس اول کمیسیون اقتصادی مجلس نیز گفت: اجرایی ساختن بازار ثانویه ارز موجب میشود تا با ارائه ارز حاصل از صادرات، یک بازار قاچاق به بازاری رسمی و قابل رصد تبدیل شود.
* ضرورت اجماع برای اصلاح ساختارهای اقتصادی
درمجموع آنچه میتوان از مجموع اظهارنظرهای کارشناسان و نمایندگان مجلس در روزهای اخیر استنباط کرد اثرات مثبت تشکیل بازار ثانویه ارز بر بازار دلار و سکه است. در این شرایط ضروری است تا با همکاری هر سه قوا و رفع مشکلات ساختاری، چالشهای باقیمانده در بازار ارز کشور حل شود. در حال حاضر با توجه به تشدید فشار از سوی آمریکا برای تحریم کشورمان ضروری است تا بهجای هرگونه بهانهگیری و اظهارات غیر کارشناسی، اجماعی برای حل چالشها یا اقتصاد کشور صورت گیرد.
400