با گذشت بیش از دو ماه از انتخاب لبنان، سعد الحریری به عنوان کاندایدی تشکیل دولت آتی در روند ایجاد کابینه و مذاکرات پیش رو پیشرفت چشمگیر و چندانی نداشته و حتی به باور برخی از کارشناسان، به بن بست رسیده است. اگر چه سهم خواهی های داخلی نقش مهمی در پیچیدگی های اوضاع لبنان ایفا می کنند اما مداخله های خارجی به ویژه دخالت های محور عربستان- رژیم صهیونیستی و آمریکا نیز اوضاع در این کشور را بغرنج تر کرده است. در این رابطه ایسکانیوز با عماد آبشناس کارشناس مسائل لبنان گفت وگویی داشته است که در ادامه می خوانید.

روز 3 خرداد مجلس لبنان با اکثریت آرا، سعد حریری را برای بار سوم مامور تشکیل کابینه کرد؛ اما با گذشت دو ماه روند تشکیل دولت آتی پیشرفت چندانی نداشت و حتی نوعی بن بست در این میان مشاهده می شود. چرا فرآیند تشکیل کابینه جدید کند پیش می رود؟ آیا فشارهای خارجی در این مساله موثر هستند یا سهم خواهی های داخلی این روند را متوقف کرده اند؟

بدون شک سهم خواهی های داخلی برخی از گروه های لبنانی که در انتخابات نتایج ضعیفی کسب کرده اند، در مختل کردن روند ایجاد کابینه نقش موثری داشته اند اما مشکل اصلی لبنان به فشارهای عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا بر سعد الحریری بازمی گردد. به دلیل این که اکثریت مجلس در اختیار حزب الله و متحدین این جریان قرار دارد و طبیعتا آنان باید سهم بیشتری در دولت داشته باشند اما این کشورها با ایجاد خلل و تعلل در تشکیل دولت، یک بازی پیچیده و در عین حال کثیف را برای عدم تشکیل دولت در لبنان انجام می دهند، مگر این که طرفداران عربستان و ایالات متحده سهم بیشتری از سهم خود در دولت آتی داشته باشند. همین ماجرا باعث باعث تاخیر در روند ایجاد کابینه شده است. عربستان و متحدینش از یک سال پیش تاکنون چندین سناریوی مختلف را در لبنان اجرا کرده اند. در ابتدا خواستار عدم برگزاری انتخابات بودند. سپس بحران رفیق الحریری را به وجود آورند. بعدها روند برگزاری انتخابات را مختل کردند. تمامی این سناریوها دومینو وار با شکست روبرو شدند. از سوی دیگر رای اعتماد مردم لبنان به حزب الله نیز تلخی شکست های محور ریاض- تل آویو را بیشتر کرد. اکنون آنان در دور جدیدی از سناریوی های بحران آفرین خود برای ایجاد تعلل در روند تشکیل دولت و همچنین افزایش سهم نمایندگان و طیف شکست خورده نزدیک به خود تلاش می کنند.

* اما محور مقاومت اکنون در موازنه قوای منطقه ای در وضعیت بسیار مطلوبی قرار دارد، در عراق در انتخابات پارلمانی 22 اردیبهشت نتایج درخشانی کسب کرد، در سوریه ضمن تثبیت کامل موقعیت خود در در یک ماه گذشته بخش اعظم هر استان جنوبی درعا، السویدا و القنیطره را از تروریست های وابسته به عربستان و رژیم صهیونیستی پاکسازی کرد و عملیات پیروزی طلایی عربستان نیز در بندر الحدیده یمن بر علیه انصارالله دستاورد چندانی برای آنان نداشته است. در چنین وضعیتی آیا این محور، توانایی دیکته کردن مطالبات خود در لبنان را بر حزب الله و محور مقاومت خواهد داشت؟

به باور من اگر با دیدی کلان و استراتژیک به سیاست و راهبردهای محور عربستان و متحدینش نگاه کنیم می توان الگوی کلی سیاست ورزی آنان را در ایجاد اختلال و تداوم بحران خلاصه کنیم. این محور در طول بیش از یک دهه گذشته تلاش های بسیاری برای تغییر وضعیت کنونی منطقه و موازنه موجود قوا انجام داد اما دستاورد چندانی برای آنان ایجاد نکرد بنابراین آنان بیشتر بر ایجاد و تداوم بحران در منطقه تاکید دارند. این مساله نیز بیش از آن که بازتاب دهنده منافع عربستان و کشورهای عربی متحد آن باشد، ناشی از دیدگاه و راهبرد رژیم صهیونیستی است. رژیم صهیونیستی پس از شکست از حزب الله در سال 2007 به این نتیجه رسید که در صورتی موجودیت این رژیم در منطقه ادامه خواهد یافت که بحران و منازعه خاورمیانه تا ابد ادامه داشته باشد. در همین راستا این محور تمامی تلاش خود را برای ایجاد تنش در لبنان و عدم تشکیل دولت جدید این کشور در کوتاه مدت به کار می گیرد. بنابراین می توان گفت که در طول دو ماه گذشته راهبرد عربستان و متحدینش حول این محور و تنها در این چارچوب قرار داشته است.

* در چنین فضایی آیا احتمال برگزاری دوباره انتخابات وجود دارد؟ یعنی برای برون رفت از این بحران انتخاباتی زود هنگام برگزار شود؟

خیر احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام وجود ندارد. زیرا انتخابات صورت گرفته کنونی مورد تایید تمامی گروه های سیاسی این کشور بوده است. به رغم این که حزب الله و متحدینش در انتخابات اکثریت را به دست آوردند اما این گروه برای عدم ایجاد تنش و بحران در لبنان از نخست وزیر شدن دوباره سعد الحریری حمایت کردند. در این شرایط اما اگر الحریری در زمینه تشکیل کابینه موفق نباشد و یا این که تحت تاثیر عربستان و آمریکا دولت جدید را تشکیل ندهد، آن گاه اکثریت پارلمانی به رهبری حزب الله می تواند شخص دیگری را برای نخست وزیر شدن انتخاب کند. عربستان و آمریکا نیز از این مساله به خوبی آگاه هستند و از سوی دیگر کارت فشار آنان برای تشکیل کابینه نیز از قدرت چندانی برخوردار نیست و توانایی مانور آنان به همین واسطه بسیار محدود می شود.