به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز، برنامه «رو در رو» روز گذشته سه شنبه 2 مرداد 1397 با موضوع ظرفیت سازی برای جذب و بکارگیری نخبگان با حضور دکتر عبدالرضا مصری. نماینده مجلس و دکتر محمد مهدی نوری نژاد معاون سابق وزارت علوم همچنین دکتر محمد ناطق مدرس دانشگاه و دکتر محمدرضا سعیدی دکترای مدیریت کسب و کارهای بین المللی و کار آفرینی ازسوئد به روی آنتن رفت.

بنیاد ملی نخبگان در سال 1385 به دستور مقام معظم رهبری تاسیس شد و وظایفی نظیر برنامه‌ریزی برای شناسایی، هدایت، حمایت مادی و معنوی از نخبگان، جذب، حفظ و به‌کارگیری آنان برای ارتقای تولید علم و فناوری به این بنیاد محول شده است.
در این دوره علاوه بر تدوین قوانین و مقررات ناظر بر حمایت از نخبگان، سند راهبردی کشور در امور نخبگان هم تدوین شد و در آبان ماه سال 1392 در نشست شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد و مبنای عمل قرار گرفته است.
علاوه بر این در نشست شورای ستاداجرایی سازی سند راهبردی کشور در امور نخبگان که در اردیبهشت ماه سال 1395 برگزار شد موضوع تشکیل خانه نخبگان به تصویب رسید، تا به صورت نهادی غیردولتی، در کنار بنیاد ملی نخبگان و در مسیر تسهیل و حمایت موثرتر از جامعه نخبگان گام بردارد.
حال با گذشت حدود 12 سال از تاسیس بنیاد ملی نخبگان، عملکرد این دستگاه ستادی؛ زیر بوته نقد قرار گرفته و تاثیر آن در جذب و هدایت نخبگان در عرصه‎های مختلف اقتصادی و اجتماعی قابل رصد و ارزیابی شده است.
اینکه چه تعداد نخبه در 12 سال گذشته شناسایی، سازماندهی و به کارگیری شده‌اند، چه مشکلاتی پیش روی جامعه نخبگان کشور وجود دارد، و بنیاد ملی نخبگان چه میزان در تمهید شرایط برای فعالیت و اثرگذاری آنان تاثیر داشته است موضوع این هفته برنامه رو در رو است.

ناطق در مورد ساز و کار فعلی شناسایی نخبگان در کشور و اشکال در این تشخیص بیان کرد: هدف مشخصی که در شناسایی نخبگان دنبال می شود اثرگذاری ملی است و در این مهم غفلت شده و آیتم هایی چون رتبه در کنکور ملاک انتخاب بوده در حالیکه باید فعالیت اثر بخش را ملاک نخبگی دانست و از آن افراد حمایت کرد.

این مدرس دانشگاه برچسب نخبگی را باعث ایجاد موقعیتی برای افراد نخبه دانست و افزود: این موقعیت باعث ایجاد توقعی در فرد و جامعه می شود.

مهدی نژاد در مورد آمار 14 هزار نخبه در کشور و برنامه ریزی برای آنها نسبت به استفاده از ظرفیت و توانایی این نخبگان، اظهار کرد: وضعیت اشتغال و کار آفرینی نخبگان دانشگاهی نیاز به چاره اندیشی دارد و 12.1 درصد بیکار کشور عمدتاً نخبگان دانشگاهی هستند و از سال 86 موضوع فعالیت های دانش بنیان مطرح شد با این امید که آینده روشنی را برای نخبگان دانشگاهی ترسیم کنیم و امروز شاهد وجود 44 پارک علم و فناوری در کشور هستیم و حدود 60 هزار نفر در شرکت های دانش بنیان فعال هستند.

وی ادامه داد: در حال حاضر 4 میلیون و 300 هزار دانشجو داریم و این فرصت شغلی در حوزه دانش بنیان برای دانشجویان بسیار کم است و ظرفیت فعلی اشتغال فارغ التحصیلان یک سال را هم پوشش نمی دهد.

معاون سابق وزارت علوم با یادآوری اقتصاد مقاومتی تصریح کرد: ما نتوانستیم تناسب میان عرضه و تقاضا در فضای علمی و عملی کشور ایجاد کنیم.

دولت توان به کار گیری نخبگان را ندارد
ناطق نیر در مورد خلاء های ساختاری جذب نخبگان در کشور گفت: با تعریفی که ابتدا بیان کردم موضوع اثر بخشی را ملاک قرار دهیم می توانیم ساختار را بر اساس ارزش ایجاد شده در نظر گرفت و در سازمان های دولتی بحث جذب نخبگان آمار چندانی ندارد و در سازمان های دولتی انگیزه و ارزش جذب نخبه چندان اهمیتی ندارد و امکان نگهداری نخبگان در یک سازمان دولتی وجود ندارد و اگر هم وارد شود رشد لازم اتفاق نمی افتد.

این مدرس دانشگاه تصریح کرد: بخش خصوصی ارزش جذب نخبگان را درک نکرده اما بسیار استقبال می کند از حضور نخبگان در مجموعه خودشان.

فرهنگ بازار در محصولات دانش بنیان اصلاح شود
مهدی نژاد در بحث بازار و فاصله ایده تا محصول در حوزه فعالیت های اقتصادی کشور گفت: در دنیا به این صورت است که از مجموع ایده ها یک ایده به محصول منجر می شود و مابقی سنگ بنای طرح های دیگر می شوند در کشور ما نیز به همین صورت است و البته در حوزه بازار با مشکلات عدیده ای رو به رو هستند و در بخش تولید و اثبات و پرورش ایده زیر ساخت های خوبی در کشور داریم و بزرگترین معضل توسعه اقتصاد دانش بنیان در شرایط فعلی بازار است.

وی به پیچیدگی های بازار اشاره کرد و افزود: باید فرهنگ بازار اصلاح شود و مکانیزم آن در کشور حل شود.

اکوسیستم نخبگی مدیریت شود
سعیدی با ارتباط تلفنی در مورد اقتصاد دانش بنیان در داخل کشور در مقایسه با سایر کشورها تأکید کرد: اگر می خواهیم اقتصاد دانش بنیان خوبی داشته باشیم باید زیست بوم دانش بنیان را بر اساس نیاز فعالان به درستی فراهم کرد و مهمترین آن مالکیت معنوی ایده است که باید به رسمیت شناخته شود و نهادهای تأمین کننده مالی و نهادهای دانش باید حمایت گر باشند و خود نظام نوآوری باید در این اکوسیستم اجزایی داشته باشد که نتیجه آن کارآفرینی باشد و در این صورت تخصیص منابع کارآمد خواهد بود و باید مدیریت این اکوسیستم به نحو احسن انجام شود.
این استاد کارآفرینی در دانشگاه به شناسایی فرصت ها در مورد نخبگان اظهار کرد: با وجود نخبگان خوب به درستی از آن استفاده نکردیم و آیا دانشجویان و نخبگان مهارت ایجاد یک استارت آپ را در دانشگاه می آموزد؟ البته باید اکوسیستم به این نحو برنامه ریزی شود و مهارت های لازم را به نخبگان بیاموزد.

3 هزار میلیاد به صندوق نوآوری اختصاص یافت
مصری نماینده مجلس در مورد موقعیت بنیاد ملی نخبگان به مظلومیت این نهاد اشاره کرد و ادامه داد: از زمانیکه مقام معظم رهبری بر توجه به نخبگی تأکید داشتند این بنیاد ایجاد شد و یک مرکز برای نخبگان ایجاد شد اما تعریف های لازم در تعریف با دستگاه های اجرایی دچار نقص هستیم و پیوندهایی که بر اساس قانون با چهار بخش باید برقرار کند مطابق مصوبه مجس دارای بودجه و اهرم مالی شد و سه هزار میلیاد تومان برای صندوق نوآوری و شکوفایی از صندوق توسعه ملی پیش بنی کردیم با تسهیلات بدون سود و با سختگیری کمتر در وثیقه مربوط به سایر تسهیلات ارائه شده تا شرایط روان و سهل تر شود.

کشورهای موفق پژوهش را به نخبگان می‌سپارند
مصری بخش هایی چون نهادهای عمومی و دولتی، بخش خصوصی و بخش تعاونی را محور عمل نخبگان و ایده آنها مطرح کرد و گفت: در تبدیل ایده به عمل لازم است که ایده به بخشی از دولت و یا مجموعه خصوصی ارتباط بگیرد و در ارتباط با بدنه دولت نخبگی از بین می رود همچنان که اگر هم نخبگان دنیا هم در موقعیت یک اداره قرار بگیرند به نوعی دست بسته می شوند در حالیکه کشورهای موفق در بخش خصوصی با نخبگان به صورت پروژه ای قرار داد می بندند و کارهای تحقیقاتی مفید انجام می دهند و در کشور ما چنین موضوعی وجود ندارد.

شرایط اقتصادی دشوار کار استارت آپ ها را سخت کرده
ناطق مهمترین دغدغه نخبگان کشور را در ایفای نقش در جامعه و اقتصاد کشور را با تکیه بر اقتصاد دانش بنیان، سرمایه گذاری خطرپذیر دانست و گفت: مجموعه برآیندهای این نوع از سرمایه گذاری نشان داده که این کسب و کارها موفق بوده اند و دولت از استارت آپ ها حمایت نکرده و شرکت های دانش بنیان با نخبگان به عنوان تأمین کننده مالی امکان پذیریش این ریسک را نداشتند و در شرایط سخت اقتصادی موقعیت دشواری برای تمام کسب و کارها ایجاد می شود.

مهدی نژاد به قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان اشاره کرد و افزود: روح این قانون در سال 1389 مشمول نخبگان هم می شود و صندوق نوآوری و شکوفایی قرار نبود جز حمایت نقش دیگری ایفاء کند و قرار نبود با منطق بازار کار کند در حالیکه مقرر بود تا پایان برنامه پنجم توسعه 60 هزار شرکت دانش بنیان تأسیس شود و در این اقتصاد شکل گرفته ارزش افزوده آن سودآور خواهد بود.

وی ادامه داد: صندوق نوآوری مقرر بود از کارگزاران استفاده کند و حدود 4600 مورد درخواست به صندوق توسعه برای حمایت ارائه شده است و فرصت زمانی از دست رفته است و دانشجویان نخبه با شور و شوق نیازمند تضمین بازار بودند و برای ادامه حیات حمایت جدی نیاز داشتند و مشخص نیست که چه میزان اعتبار به آنها تخصیص یافته است و باید این قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان را به درستی اجرا کنیم.

مصری در موضوع تجاری سازی ایده ها و فاصله اجرا تا ایده اظهار کرد: در دنیا همه ایده ها در مسیر اجرا قرار نمی گیرند و مکانیزم های بسیاری هست که این ایده ها بررسی شود و ایده در مرحله خرید نیز به صورت چند مرحله ای خریداری می شود و در چند نوبت بر اساس مطلوبیت مورد اقبال قرار می گیرد و حتی در نوعی دیگر سفارش ایده و اختراع می دهند بر اساس نیاز خود و شرکت و فعالیت های مربوطه در حالیکه برخی تصور می کنند باید از هر ایده ای حمایت کرد و صندوق نوآوری از هم ایده ها حمایت کنند و در دنیا بخش خصوصی ایده ها را بررسی کند.

وی تصریح کرد: اختیار تصویب تسهیلات در اختیار صندوق نوآوری نیست و باید نخبگی و شرکت های دانش بنیان تأیید شود و ضوابطی در این رابطه است و اما ریسک 100 درصدی بر عهده صندوق نیست تا 80 درصد ریسک را پوشش می دهند و باید ضمانت 10 درصدی از سوی شرکت ها آورده شود و در حال حاضر صندوق خود را شکوفا کرده و نه نخبگان را و امیدواریم که این مهم محقق شود.

همچنین در این برنامه با پخش مستند گزارشی از نخبگان و نیازهای آنها فضای فعلی و بستر مورد نیاز ترسیم شد.

برنامه رو در رو کاری از گروه سیاسی شبکه چهار سیما هر هفته دوشنبه ها ساعت 21 پخش می شد که با تغییر در زمانبندی کنداکتور به روزهای سه شنبه ساعت 19 منتقل شده، تهیه کننده این برنامه را آقای سید مهدی حسینی از پیشکسوتان عرصه رسانه و اطلاع رسانی بر عهده دارد.

انتهای پیام /