نهادهای مدنی برای ترویج اخلاق در جامعه علمی تقویت شوند

مجمع عمومی انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری بیانیه سال 1397 خود را در مخاطبه با سیاست‌گذاران و مسئولان، آحاد شهروندان و نخبگان اعلام و بر  ضرورت اهتمام ملی به دفاع از جامعه اخلاقی تاکید کرد.

به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز، انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری، به عنوان نهادی علمی که بیش از یک دهه به ترویج اخلاق در جامعه، به‌ویژه جامعه علمی اهتمام ورزیده است، نظر به شرایط خطیر و پیچیده اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران امروز، بر اهتمام ملی به اخلاق‌ورزی در زمانه عسرت تاکید می­‌کند. در این ایام پیش و بیش از همه، نخبگان و اهالی دانش و نظر می‌توانند با طرح پیشبرد ارزش‌های اخلاقی به مثابه شرط بقای جامعه ایرانی، جهانی و بلکه زیست‌کره از رنج فراگیر مردم و گسترش دامنه مخاطرات همه‌جانبه بکاهند.

در بیانیه سال 1397 مجمع عمومی انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری با عنایت به این مهم در مخاطبه با سیاست‌گذاران و مسئولان، آحاد شهروندان و نخبگان آمده است:

"در خطاب به حاکمان و مدیران ارشد کشور: جا دارد که در هنگامه دردها و رنج‌های پرشمار مردم به یاد آوریم که در طلیعه انقلاب اسلامی سال 57 بیش از هزینه مطرح بوده باید الگوی رفتاری والیان و حاکمان و مردان قدرت، مشی امیرالمؤمنین علی‌ (ع) باشد. هم او که در بحرانی‌ترین ادوار حاکمیت در جامعه نوظهور اسلامی می‌گفت: وَاللّهِ لَأَنْ اَبیتَ عَلی حَسَکِ السَّعْدانِ مُسَهَّداً، وَ اُجَرَّ فِی الأَغْلالِ مُصَفَّداً، اَحَبُّ اِلَیَّ مِنْ اَنْ اَلْقَی اللّهَ وَ رَسُولَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ ظالِماً لِبَعْضِ الْعِبادِ، وَ غاصِباً لِشَیْء مِنَ الْحُطامِ. (به خدا قسم اگر شب را به بیداری به روی خار سَعدان به روز آرم و با قرار داشتن غُل‌ها و بندها به بدنم روی زمین کشیده شوم، پیش من محبوب‌تر است از آن که خدا و رسولش را در قیامت ملاقات کنم، در حالی که به بعضی از مردم ستم کرده و چیزی از مال بی ارزش دنیا غصب نموده باشم!)

با این نگاه نمی‌­توان پذیرفت که حتی بحرانی بودن اوضاع در عرصه روابط بین‌الملل و یا داخلی، دستاویزی باشد برای تخطی از اجرای عدالت و ضایع کردن حق شهروندان مظلوم. به باور اعضای انجمن ایرانی اخلاق، رهبران جامعه و مدیران ارشد باید خود الگوی مشی اخلاقی باشند و ضمن ترویج اخلاق و تشویق مدیران و کارگزاران زیر مجموعه خود به رفتار اخلاقی، نسبت به هر گونه بی‌انضباطی و سوء رفتار از ویژه‌خواری و تبعیض گرفته تا ارتشا و اختلاس و دیگر گونه‌های فساد رفتارهای ناصحیح شدت عمل نشان دهند.

انتظار می‌رود دولت و مدیرانی که مؤیَد به تأییدات قشرهای فرهیخته جامعه بوده و هستند، در پیراستن اطراف خود از موارد خلاف اخلاق قصور نکنند و سرمایه اعتماد مردم را به باد ندهند.

در خطاب به مردم: باید گفت که خداوند اگر چه از صاحبان قدرت و ثروت و موقعیت، به‌طور مضاعف حساب خواهد کشید، اما مسئولیت اخلاقی آحاد انسان‌ها نیز هیچ‌گاه در معرض فراموشی قرار نمی‌­گیرد. آموزه قرآن در این باره از یاد نبردن مسئولیتهای فردی است؛ قرار داشتن در تنگناها، که به‌حق باید بخشی از آن را معلول سوء مدیریت‌ها در سطوح مختلف حاکمیتی دانست، هیچ انسان متعهدی را از مسئولیت اخلاقی دور نمی­‌کند. مسئولیت‌های اخلاقی برای شهروند آگاه، شامل طیفی از پرهیزها و کنش‌ها است؛ پرهیز از هر آنچه که از جنس طمع‌ورزی و ترجیح منافع فردی به جمعی و بی‌غمی نسبت به محنت بینوایان است و کنش در مقام نصیحت فقد مسئولان و آگاهی‌بخشی نسبت به فساد و سامان دادن خیرخواهی جمعی و مقابله علمی و مدنی با عوامل فسادزا است.

بدین‌سان «نهادینه شدن اخلاق در فرهنگ عمومی» ضرورتی است که انجمن ایرانی اخلاق در علوم فناوری تمام توان خود را برای تحقق آن به کار می‌بندد و برای نیل به این مهم دست یاری به سوی صاحب نظران دراز می‌کند.

در خطاب به نخبگان: گشایش افق‌های غیراخلاقی جامعه، به پویایی در جامعه نخبگان وابسته است. ممکن است نتوان از آحاد مردم عادی و شهروندان، فراتر از حدی معین انتظار عمل اخلاقی داشت، چرا که به گواهی سخنان حکمت‌آمیز بزرگان دین، گاه اضطرار فقر، فرد را به همسایگی با کفر می‌کشاند و در شرایطی که غم نان غالب است و نیازهای پایه برآورده نشده است، به گواهی مطالعات محققان برجسته، نوبت چندان به رفتارهای متعالی ‌نمی‌رسد. در این صورت باید ضمن ترویج اخلاق در لایه‌های مختلف مردم، برای تحقق اصول اخلاقی طرحی نو درانداخت که مسئولیت اصلی آن بر عهده نخبگان است.اما این وظیفه به همین جا ختم نمی‌شود.

برافروخته نگاه داشتن شعله امید اجتماعی از طریق ارائه راه گشایی‌های اصلاحی و ارائه طرح‌های سازنده در زمینه‌های مختلف اقتصادی، فناورانه و حتی سیاسی، وظیفه نخبگان علمی است و البته سنگینی این وظیفه در شرایط خطیر و جامعه آسیب دیده بیشتر است. جامعه برای اخلاقی زیستن نیازمند خلق فرصت‌های جدید است که فضای آن جز با همت کنشگران اخلاقی و مدنی ساخته نمی­‌شود.

انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری، تقویت نهادهای مدنی را برای آگاهی بخشی و ترویج اخلاق در جامعه علمی و فرهنگ عمومی، ضرورتی تعیین‌کننده می‌داند و بر این باور است که جز از رهگذر بازگشت به عدل و انصاف و راستگویی و آزادی‌گرایی، گشایشی حاصل نخواهد شد و این مهم نیز بیش از همه در گرو به میدان آمدن نهادهای مدنی و تقویت این نهادها از سوی نخبگان و شهروندان است.

بر این اساس، انجمن، با تأکید بر وظیفه تاریخی نهادهای مدنی برای عبور از مشکلات جامعه، «گفت‌وگو برای آسیب‌شناسی اخلاقی جامعه ایرانی و راه‌های تقویت اخلاق عمومی» را در اولویت فعالیت‌های ترویجی خود می‌داند و دست طلب به سوی یکایک نخبگان علمی و کنشگران جامعه مدنی دراز می­‌کند.

در این مسیر به مددهای رحمانی تکیه می‌کنیم و وعده خداوند متعال را فرا یاد می‌آوریم که فرمود: «اِن تنصرالله ینصرکم و یثبت اقدامکم».

با آرزوی برخوداری از عنایت پروردگار و تثبیت گام‌های پیشروان راه اخلاق در جامعه ایرانی".

گفتنی است، انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری، موسسه ای غیر انتفاعی است که با مجوز معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت خود را برای مدت نامحدود آغاز کرده است. رسالت انجمن، اعتلای موازین اخلاقی و معنویت در مجامع و نهادهای مختلف علمی، اجرایی و تخصصی کشور و فرهنگ عمومی جامعه است.

انتهای پیام/

کد خبر: 969361

وب گردی

وب گردی